با گذر از خیابان‌های سطح شهر تبریز و به‌خصوص منطقه بازار، می‌توان بسیاری از واحدهای صنفی را دید که حال و هوای شب یلدا را به خود گرفته اند. برای تهیه گزارشی از وضعیت قیمت‌ میوه به بازار بزرگ تبریز و راسته میوه فروشان می‌روم، مردم در هیاهوی خرید هستند و بازار شلوغ است.

در آخرین فرصت‌های باقی مانده تا شب یلدا، بازار عرضه میوه، شیرینی و آجیل رنگ و بوی دیگری به‌خود گرفته است، بازار میوه فروشی‌های بازار بزرگ تبریز داغ است.

افزایش قیمت‌ها با نزدیک شدن به شب «چله»

در همین ورودی راسته میوه فروشان با شهروند تبریزی گفت‌وگویی می‌کنم و از وی در مورد وضعیت بازار می‌پرسم که می‌گوید: هفته پیش قیمت‌ها مناسب‌تر بود ولی اکنون با نزدیک شدن به شب یلدا قیمت بیشتر میوه‌ها بالا رفته است.

یاسین مولایی تازه داماد است و می‌خواهد برای تازه عروس رسم شب چله آذری‌ها را به جا آورد. رسم این است که در شب چله خانواده داماد برای دیدن عروس به خانه آنها می‌روند و با خود سینی و یا همان «خونچا» پر از میوه، شیرینی و آجیل می‌برند.

قیمت‌ میوه‌ها در بازار تقریبا ثابت است ولی گران، انار در بیشتر مغازه‌ها کیلویی پنج هزار تومان به فروش می‌رسد و هندوانه هم کیلویی چهار هزار تومان. البته ازدحام مردم جلوی هنداونه فروشی‌ها بیشتر است و شاید هم این دلیلی می‌شود تا یک شبه چند هزار تومان قیمت‌ها بیشتر شود.

سفره خالی باغداران و جیب پُر دلالان در شب یلدا

با یکی دیگر از شهروندان تبریزی که مشغول خرید مایحتاج شب یلدا است، گفت‌وگو می‌کنم. پیرمرد ریش سفیدی که به زور با یک دستش هندوانه‌ای را گرفته و چند کیلویی پرتقال هم در آن یکی دستش دارد. رضاقلی اسماعیل پور از قیمت بالای میوه‌ها انتقاد می‌کند و می‌گوید: سود اصلی در این بازار به جیب دلالان می‌رود، از باغدار نصف این قیمت هم نمی‌خرند و می‌آورند به بازار و اینجا به چندین برابر می‌فروشند و هر روز هم به یک بهانه‌ای قیمت‌ها را بالا می‌کشند.

وی به دو برابر شدن قیمت انار نسبت به چند هفته پیش اشاره می‌کند و می‌گوید: انار درجه یک تا چند روز پیش کیلویی سه هزار تومان بود ولی اکنون انار درجه دو و سه هم بیشتر از چهار هزار تومان است. البته ما به گرانی انار و هندوانه به بهانه شب یلدا عادت کرده‌ایم.

این پیرمرد ادامه می‌دهد: این دلالان فقط در شب یلدا قیمت‌ها را بالا نمی‌برند و بلکه همه عیدها، عزاداری‌ها و ایام خاص بهانه‌هایی است که در آن شاهد افزایش تقاضا و بالا رفتن نجومی قیمت‌ها هستیم، جالب اینجاست که قیمت‌ها بعداز تمام شدن شب یلدا کاهش پیدا نمی‌کند و نمی‌دانم چرا مسئولان تنظیم بازار با متخلفان برخورد نمی‌کنند و بر قیمت‌ها نظارتی ندارند.

گرانی مهمان ناخوانده و همیشگی چله نشینان ایرانی

یکی دیگر از شهروندان تبریزی هم در این خصوص می‌گوید: گرانی مهمان ناخوانده و همیشگی چله نشینان ایرانی بوده و تا یادم می‌آید همیشه در این فصل سال و با نزدیک شدن به شب یلدا قیمت هندوانه، انار و پرتقال چندین برابر ماه‌های قبل می‌شود.

یعقوب حشمتی هم با اشاره به اینکه از نظر تامین میوه در بازار هیچ کمبودی وجود ندارد، ادامه می‌دهد: مشکلی وجود ندارد جز قیمت‌های بالا که آن هم دیگر برای مردم عادی شده است.

وی سپس می‌افزاید: هر سال همزمان با نزدیک شدن به شب یلدا مردم به استقبال فصل زمستان می‌روند و در کنار تمام خاطراتی که درذهن‌ها مرور می‌شود افزایش قیمت‌ها و هجوم موج گرانی همه را نگران می‌کند، متاسفانه برخی سودجویان با مشاهده بالابودن میزان تقاضا از طرف مردم تاجایی که بتوانند قیمت‌ها را افزایش می‌دهند.

حشتمی با تاکید بر ضرورت نظارت بر قیمت‌ها می‌گوید: وضعیت بازار در شب یلدا هر ساله با وجود وعده مسئولان برای ساماندهی قیمت‌ها، از تعادل لازم برخوردار نیست.

فروشنده‌های بازار در بالارفتن قیمت‌ها نقشی ندارند

یکی از فرشندگان بازار که متوجه می‌شود خبرنگار هستم، علاقه‌مند می‌شود که مصاحبه کند. اسمش علی رمضانی است که می‌گوید ۲۰ سال فقط در این بازار کارگری کرده و حالا برای خودش مغازه دارد. از وی در مورد قیمت‌ها و چرایی افزایش یک‌باره قیمت‌ها به خاطر شب یلدا سوال می‌کنم که می‌گوید: فروشنده‌های خرد بازار در بالارفتن قیمت‌ها هیچ نقشی ندارند.

رمضانی سپس سفره دلش را باز می‌کند و می‌گوید: مردم فکر می‌کنند که قیمت‌ها دست ما است، درحالیکه ما هم از میدان بزرگ میوه و تره‌بار تبریز جنس می‌خریم و به بازار می‌آوریم. سود اصلی را ما نمی‌کنیم بلکه دلالان بزرگی که در میادین میوه و تره‌بار هستند سود اصلی را به جیب می‌زنند.

وی سپس می‌افزاید: فرض کنید انار کیلویی هزار تومان است، درآن صورت پدر خانوده به جای اینکه دو کیلو مثل الان که کیلویی پنج هزار تومان است بخرد؛ چهار، پنج کیلو خواهد خرید و باعث می‌شود من فروشنده و مغازه‌دار به جای اینکه روزی ۱۰۰ کیلوگرم انار بفروشم و معادل آن سود کنم، چند صد کیلو بفروشم و بیشتر هم سود کنم، پس ارزان بودن میوه به نفع فروشندگان خرد هم است.

هندوانه‌ای پنج کیلویی می‌خرم و ۲۰ هزار تومان بابتش پول می‌دهم و به حرف‌های فروشنده باتجربه بازار فکر می‌کنم که به وجود دلالان مافیایی و بزرگ میوه اشاره می‌کند و می‌گوید که تنظیم قیمت‌ها توسط آنان انجام می شود و با این امید بازار را ترک می‌کنم که شعار مسئولان در تنظیم قیمت بازار جامه عمل بپوشد و گرانی شب بلند سال با صبح ارزانی به پایان رسد.