به گزارش مشرق، پژو پس از 23 سال بدعهدی و سودجویی در بازار خودرو ایران در حالی دوباره با خوش آمدگویی مسئولان ایرانی به کشورمان باز می‌گردد که ساماندهی تولید دو محصول از رده خارج پژو 405 و پژو 206 و همچنین سرمایه‌گذاری 200 میلیون یورویی در احداث کارخانه به عنوان دستاوردهای این قرارداد مطرح است.
این در حالی است که هم اکنون حدود یک سوم از ظرفیت یک میلیون دستگاهی نصب شده در ایران خودرو فعال است و در چنین وضعیتی قرار است دوباره ایران خودرو برای احداث کارخانه جدید سرمایه‌گذاری کند.
طبق اعلام ایران خودرو، بر اساس مفاد قرارداد جدید پژو و ایران خودرو قرار است هر کدام از طرفین طی 5 سال آینده 200 میلیون یورو در ارتقاء کارخانه خودروسازی خود در نزدیکی تهران سرمایه‌گذاری کنند. این سرمایه‌گذاری زمینه را برای توسعه زیرساخت‌های تولید رقابتی به منظور ساخت، راه اندازی و فروش مدل های 208، 2008 و 301 پژو فراهم خواهد کرد.
به این ترتیب این رقم در زمینه انتقال دانش فنی هزینه نخواهد شد. این در حالی است که اگر سرمایه پژو در جهت خرید پلت فرم جدید و انتقال دانش فنی در حوزه قطعه‌سازی هزینه می‌شد دلیلی برای رشد صنعت خودرو بود و زمینه‌ای برای توسعه تولید خودرو در کشور و داخلی سازی می‌شد.
از این طریق مرکز تحقیقات ایران خودرو نیز فعال شده و از رکود فعلی خارج می شد.
علاوه بر این، قطعه‌سازان ایرانی نیز مجبور به تغییر تکنولوژی و قالب‌های خود می‌شدند و دیگر به تولید قطعات خودروهای قدیمی و از رده خارج ادامه نمی دادند.
عدم سرمایه‌گذاری پژو در زمینه انتقال دانش فنی به صنعت قطعه‌سازی ایران به معنی آن خواهد بود که قطعه‌سازان ایرانی سهم چندانی در تولید قطعات خودروهای مورد توافق ایران خودرو و پژو یعنی پژو 208، پژو 2008 و پژو 301 نخواهند داشت زیرا تکنولوژی تولید قطعات این خودروها با محصولات قدیمی پژو متفاوت است.
* پژو نسبت به قبل سود بیشتری کسب می کند
همانطور که اشاره شد در حال حاضر ظرفیتی معادل تولید یک میلیون دستگاه خودرو در ایران خودرو وجود دارد که تنها یک سوم آن فعال است و باید برای فعال کردن بقیه این ظرفیت فکری شود. در چنین شرایطی ظرفیت سازی جدید اشتباه خواهد بود.
اگر فرض کنیم که تولید مشترک ایران خودرو و پژو خارج از این خطوط تولید انجام شود پس باید دید این ظرفیت خالی چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد.
از سویی با توجه به خالی بودن بخش زیادی از ظرفیت تولید ایران خودرو بعید به نظر نمی‌رسد که برای ایجاد کارخانه جدید سرمایه‌گذاری صورت نگیرد و مثلاً شرکت جوینت ونچر ایجاد شده چند سالن تولید را از ظرفیت خالی ایران خودرو اجاره کند و به تولید در آن بخش ادامه دهد.
فایده این اقدام برای پژو آن خواهد بود که قطعات خودرو توسط شرکت مشترک از پژو خریداری و وارد چرخه تولید می‌شود. یعنی اگر قبلاً قطعات خودرو توسط ایران خودرو از پژو خریداری می شد، حال این قطعات توسط شرکت مشترک تهیه می شود. به این ترتیب سود حاصل از فروش خودروهای مشترک بین ایران خودرو و پژو نصف می‌شود و فرانسوی‌ها سود بیشتری نسبت به قبل کسب خواهند کرد.
* سود دوجانبه قرارداد جدید برای پژو
از سویی، اگر قرار باشد کارخانه جدیدی احداث شود، ایران خودرو باید تجهیزات خطوط جدید تولید را از شرکتی که پژو معرفی می کند خریداری کند و در این مرحله نیز یک خرید اجباری از فرانسوی‌ها صورت خواهد گرفت که سود قابل توجهی از این محل نصیب پژو می‌شود.
برآوردهای کارشناسی نشان می دهد که برای احداث یک کارخانه خودروسازی با ظرفیت تولید 200 هزار دستگاه خودرو در سال به کمتر از 200 میلیون یورو سرمایه‌گذاری نیاز است و با این حساب مشخص نیست چرا در قرارداد ایران خودرو و پژو رقم 400 میلیون یورویی برای احداث کارخانه مشترک 200 هزار دستگاهی تعیین شده است. شاید این رقم تنها یک شوی تبلیغاتی باشد و در عین حال با وجود ظرفیت خالی در ایران خودرو اصولاً قرار نیست این سرمایه‌گذاری وجود خارجی داشته باشد.
در عین حال، یکه زارع مدیرعامل ایران خودرو قبلاً از همکاری با یک شرکت اروپایی به غیر از پژو و یک شرکت آسیایی خبر داده بود که باید دید آیا قرارداد همکاری با این شرکتها نیز امضا خواهد شد تا مشخص شود این شرکتها چه سهمی در ظرفیت تولید ایران خودرو خواهند داشت و تکلیف بقیه ظرفیت خالی این شرکت چه می‌شود؟
* تکلیف پژو 405 و پژو 206 چه می‌شود؟
یکی دیگر از مفاد قرارداد جدید ایران خودرو و پژو، ساماندهی تولید پژو 405 و پژو 206 است. مشخص نیست این ساماندهی به چه معنی خواهد بود، آیا قرار است تولید این دو محصول قدیمی متوقف شود و یا اینکه پژو برنامه جدیدی برای ادامه تولید آنها خواهد داشت.
همچنین در صورت قطع تولید این محصولات و تولید سه محصول جدید پژو توسط شرکت مشترک، تکلیف ظرفیت خالی شده ایران خودرو از محل توقف تولید پژو 405 و پژو 206 چه خواهد بود؟ زیرا قرار است محصولات جدید توسط شرکت مشترک تولید شود و در این صورت ظرفیت خالی شده در ایران خودرو بلاتکلیف خواهد بود. از سویی اگر قرار باشد تولید پژو 405 و پژو 206 ادامه یابد، با عرضه سه محصول جدید پژو 208، پژو 2008 و پژو 301 کمتر مشتری ای به خرید دو محصول قدیمی تر تمایل نشان خواهد داد و عملاً سهم شرکت مشترک در بازار بیشتر می‌شود.
یکه زارع پیشتر از برنامه توقف خط تولید پژو 405 تا آخر سال 96 در ایران خبر داده بود که البته این وعده نیز قبلاً چند بار تکرار شده بود و خیلی پیش از این قرار بود تولید پژو 405 متوقف شود.
در عین حال باید دید تولید محصولاتی که قرار است صادر شود در کدام سایت صورت خواهد گرفت و سود حاصل از فروش آن به چه صورت بین طرفین تقسیم می شود.
* زیرکی پژو و ضعف خودروسازان ایرانی
کارنامه سیاه پژو در ایران نشان دهنده زیرکی فرانسوی‌ها در انعقاد قراردادهایشان و البته ضعف مدیران خودروساز ایرانی در اجرای این قراردادها است.
تلاش فرانسوی‌ها در انعقاد قرارداد با ایران خودرو آنقدر برای این آنها سودمند بود که بعد از اعلام خبر امضای قرارداد جدید پژو با ایران خودرو، سهام شرکت پژو سیتروئن در بورس فرانسه با 1.5 درصد افزایش به 14.35 یورو رسید. این افزایش، کاهش 11 درصدی ارزش سهام پژو در سال جاری را خنثی کرد و ارزش این شرکت را به 11.6 میلیارد یورو رساند.
در قرارداد جدید پژو هرچند مفادی مانند تولید مشترک و صادرات دیده شده است اما زیرکی کامل فرانسوی ها مشهود است که باید دید در نهایت، این قرارداد به چه شکلی اجرایی می‌شود و آیا تجربه تلخ حضور قبلی پژو در ایران تکرار خواهد شد؟
وعده‌هایی مانند طراحی پلت فرم مشترک، صادرات 30 درصدی محصولات تولیدی و ایجاد کارخانه مشترک از جمله مفادی بود که قبلاً در قرارداد با رنو به عنوان یک شرکت فرانسوی به امضا رسیده بود اما هیچگاه عملی نشد. حال نیز مدیرانی که مهره اصلی در انعقاد قرارداد تندر90 بودند به عنوان مهره اصلی در قرارداد جدید پژو ایفای نقش کرده‌اند که باید دید رایزنی های آنها چه سرانجامی خواهد داشت.
