«فرهنگ فیلم‌های جنگ و دفاع ایران» با هدف معرفی و نقد برخی از آثار سینمایی و مستند در حوزه دفاع مقدس همزمان با ایام ده فجر انقلاب اسلامی توسط نشر ساقی روانه بازار کتاب شد. این اثر را می‌توان دایرة‌المعارفی از آثار دفاع مقدس به شمار آورد.
این کتاب در بردارنده تمامی فیلم‌های جنگی ایران از سال 1357 تا 1391 است که بیش از 200 فیلم سینمایی و 1000 فیلم کوتاه و مستند را پوشش می‌دهد. فصلی از کتاب به مجموعه روایت فتح سید مرتضی آوینی اختصاص دارد و به بررسی 100 فیلم وی می‌پردازد. کتاب به جز شناسنامه فیلم‌ها، در بردارنده بسیاری از نقدهای مطرح در مورد آثار نیز هست.
این کتاب به کوشش مسعود فراستی، نویسنده و منتقد سینما گردآوری شده است. فراستی در معرفی این کتاب بیان می‌گوید: «کتاب حاضر کوشش در جهت عرضه و دسته‌بندی فیلم‌های سینمای جنگ و دفاع مقدس است. در این کتاب فیلم‌های جنگی را از فیلم‌های دفاع تفکیک کرده‌ایم؛ چرا که بسیاری از فیلم‌های جنگی ما، جنگی‌اند اما نه دفاع مقدسی. امید داریم این اولین قدم - «فرهنگ فیلم‌های جنگ و دفاع» – زمینه‌ساز کارهای تحلیلی در زمینه سینمای جنگ و دفاع مقدس ما باشد.»
در قسمتی از مقدمه کتاب «فرهنگ فیلم‌های جنگ و دفاع ایران» می‌خوانیم: «سینما از ابتدای شکل‌گیری‌اش به روایت قصه‌هایی درباره جنگ‌ها پرداخته است. چرا که از ابتدای تاریخ، جنگ مهمترین رویدادی بوده که موقعیت‌های انسانی، سرنوشت تمدن‌ها و سرانجام برتری حاکمان را مشخص و تثبیت کرده است. جنگ مهمترین و کامل‌ترین وضعیت‌های نمایشی را در خود دارد: ضعف‌ها، قدرت‌ها، خشونت، ایثار و تمام ویژگی‌ها و خصلت‌های انسانی در جنگ بروز می‌کند. پس سینمای جنگ از همان اولین سال‌های ظهور سینما به وجود می‌آید.
جنگ و حواشی، عواقب و عوارض آن در بسیاری از فیلم‌های تاریخ سینما حضوری
پررنگ دارند، اما جنگ همیشه به دو شکل بروز یافته: جنگ تجاوزکارانه و جنگ
تدافعی. ضد جنگ بودن که خود به خود یک ارزش انسانی است، اما خصلت این دو
جنگ به کل متضاد را مخدوش می‌کند. ضد کدام جنگ؟ و طرفدار کدام جنگ؟ قطعاً
ضد جنگ تجاوزکارانه و طرفدار جنگ تدافعی، موضع درست هر انسان آزادمنشی
است.
جنگ ما که قطعاً مهمترین واقعه تاریخ بعد از انقلاب ماست، جنگ میهنی
بوده و جنگ دفاعی، جنگی تحمیلی و دفاعی مقدس. پیروزی در آن، شکل کلاسیک
دیگر جنگ‌ها را نداشت. شهادت‌طلبی کلید آن بوده است. شرکت‌کنندگان در جنگ
تحمیلی ما، منحصر به نیروهای نظامی نشده ، کودک و جوان و پیرمرد در کنار
سپاهی و ارتشی و بسیجی، دست به اسلحه برده و جنگیده و شهید شده‌اند. زنان
به خصوص مادران، پشت جبهه فعال رزمندگان بوده‌اند. جنگ دفاعی ومقدس ما
،«میراث جمعی ما» است. ما به سینمای دفاع که مهمترین ژانر ملی سینمای ماست ،
سخت نیاز داریم.»
کتاب «فرهنگ فرهنگ فیلم‌های جنگ و دفاع ایران» به کوشش مسعود فراستی در قطع رحلی و 500 صفحه با شمارگان 2200 نسخه و بهای 65 هزار تومان از سوی نشر ساقی منتشر شد.
