گروه بین‌الملل مشرق- «کنفرانس امنیتی مونیخ» Munich Security Conference-MSC)‎) که به‌ظاهر توسط بخش خصوصی آلمان و در اصل، با حمایت سردمداران فراماسونری جهان در زمینه سیاست‌های امنیت جهانی برگزار می‌شود، هر ساله در ماه فوریه میهمانان خود از سرتاسر جهان را در هتل «بایریشرهوف» در مونیخ آلمان پذیرا می‌گردد.

روش‌کار و قاعده این کنفرانس بدین گونه است که اصولا در آن تصمیمی اتخاذ نمی‌شود و اختصاص به اظهارنظر، رایزنی و دیدارهای سیاسی دارد. در کنفرانس مونیخ، هر سال به‌ طور ویژه به یک موضوع مهم امنیت بین‌المللی پرداخته می‌شود. امروزه، کنفرانس مونیخ را به عنوان یکی از مجامع بین‌المللی مهم در عرصه امنیت جهانی می‌شناسند و به دلیل شباهت کمی و کیفی هویت و بازتاب‌ آن با مجمع جهانی اقتصاد، به داووس امنیتی نیز شهرت دارد.

این کنفرانس که به طیفی از مسایل مهم امنیت جهانی می‌پردازد و امسال تحولات سوریه و بحران مهاجران در دستور کار ویژه آن قرار دارد در فاصله روزهای 12 تا 14 فوریه (23 تا 25 بهمن) برگزار  می‌شود. ریاست این اجلاس که پنجاه و دومین کنفرانس امنیتی مونیخ است، بر عهده «ولفگانگ ایشینگر» (Wolfgang Ischinger) دیپلمات آلمانی است. در کنفرانس مونیخ امسال، به موضوعات مختلفی پرداخته شد که بحث سوریه و توافق بر سر راه حل جهت آتش‌بس، محور اصلی این اجلاس و این گزارش است.



تاریخچه کنفرانس امنیتی مونیخ

کنفرانس مونیخ در سال 1962 توسط «اوالد هاینریش فون کلایست اشمانزین» (Ewald-Heinrich von Kleist-Schmenzin) -نظامی سرشناس آلمانی- بنیانگذاری شد و در آغاز راه، کار خود را اسامی «کنفرانس امنیتی بین‌المللی» و «کنگره دفاع‌شناسی» شروع کرد. وی تا سال 1997 ریاست کنفرانس را بر عهده داشت از آن پس تا سال 2008، «هورست تچلیک» جانشین او شد و از آن زمان تاکنون «ولفگانگ ایشینگر» مسئولیت برگزاری کنفرانس را بر عهده دارد. این کنفرانس همه ساله به جز سال 1991 یعنی زمان جنگ خلیج‌فارس و 1997 که ریاست آن تغییر کرد، به طور منظم برگزار شده است.

بودجه کنفرانس چگونه تأمین می‌شود؟

طبق گزارش 31 دسامبر 2014 روزنامه «زود دویچه سایتونگ» آلمان، وزارت دفاع و بخش مطبوعاتی دفتر صدراعظم آلمان، هر سال مبلغ بیش از یک میلیون یورو برای برگزاری این کنفرانس تحت پوششِ بخش خصوصی، به عنوان کمک هزینه پرداخت می‌کند. گذشته از این، تعدادی از سازمان‌های تجاری از حامیان مالی این کنفرانس هستند، که می‌توان از میان آنها به شرکت‌های تولید صنایع نظامی «کراوس مافای»، «EADS»، و «لینده» اشاره کرد. همچنین «دویچه بانک» به عنوان بزرگترین بانک آلمان  و شرکت نفت «سوکار» جمهوری آذربایجان، حامیان مالی این کنفرانس هستند. طبق ادعای روزنامه زوددویچه، هدف این حامیان، حضور فعال در برنامه‌ریزی دفاعی کشورهاست تا بدین طریق بتوانند جدای از کار لابی‌گری و تاثیرگذاری، در بهترین زمان ممکن محصولات، روش های بازاریابی و فروش خود را با خواسته‌های بازار وفق بدهند.



شرکت‌کنندگان

در کنفرانس مونیخ، سیاست‌مداران متخصص در امور امنیتی (وزیران امور خارجه و دفاع و مدیران سازمان‌های اطلاعاتی)، نظامیان کارشناس امور بین‌المللی و نیز برخی از صاحبان صنایع تسلیحاتی از کشورهای مختلف جهان به بحث و بررسی در خصوص مسائل امنیت جهانی می‌پردازند.

شرکت‌کنندگان مهم امسال کنفرانس مونیخ شامل فرانک اشتاین مایر (وزیر خارجه آلمان)، محمد جواد ظریف (وزیر امور خارجه ایران)، جان کری (وزیر خارجه آمریکا)، سرگئی لاوروف (وزیر خارجه روسیه)، ملک عبدالله دوم (پادشاه اردن)، پترو پروشنکو (رییس جمهور اوکراین)، آندرژی دودا (رییس جمهور لهستان)، استفان دی میستورا (فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه)، اورسولا فان درلین (وزیر دفاع آلمان)، ژان ایو لودریان (وزیر دفاع فرانسه)، مایکل فالون (وزیر دفاع انگلیس)، لوران فابیوس (وزیر خارجه مستعفی فرانسه)، مانوئل والس (نخست وزیر فرانسه)، دیمیتری مدودف (نخست وزیر روسیه) و مولود چاوش اوغلو (وزیر خارجه ترکیه) هستند.

توافق بر سر آتش‌بس در سوریه

نمایندگان «گروه حمایت سوریه» متشکل از کری، لاوروف، و دی‌میستورا سرانجام در ساعات عصرگاهی 12 فوریه اعلام کردند که پس از نشست سه جانبه، به توافق نهایی برای ایجاد آتش‌بس در سوریه رسیدند. جان کری، اعلام کرد که این توافق بر روی کاغذ است و عیار تعهد طرفین، در مقام عمل در «آزمون واقعی» در مراحل بعدی سنجیده می‌شود. پیشروی ارتش سوریه برای پایان جنگ کافی نیست و لذا باید توافق آتش‌بس و مصالحه بین طرفین صورت گیرد اما از گروه‌های تروریستی غافل نخواهیم شد. ما بر سر پایان خصومت‌ها، ارسال کمک‌های بشردوستانه هوایی، و مذاکرات صلح توافق کردیم. وزیر خارجه آمریکا، همچنین به توافق همه طرفین بر سر انتقال صلح‌آمیز قدرت در کمال احترام به آزادی مردم سوریه در انتخاب سرنوشت خود اشاره کرد.



لاوروف، نیز ابراز داشت که روسیه بر روی قول مساعدت آمریکا و گروه بین‌المللی حمایت از سوریه (ISSG) در مسیر همکاری با سازمان ملل برای اعمال فشار بر گروه‌های مخالف اسد جهت نیل به صلح حساب باز کرده است. وزیر خارجه روسیه، افزود: «چیزی که همه بر سر آن توافق داریم، نابود کردن داعش است. استفاده از نیروی زمینی از سوی هر کدام از طرفین، موجب برافروخته شدن بیشتر آتش درگیری‌ها و وخیم‌تر شدن اوضاع خواهد شد. هدف اصلی و تنها راه موفقیت،‌ مذاکره بین دولت سوریه و مخالفان بدون هر گونه پیش‌شرط است. مذاکرات طرفین، پیش از این به خاطر موضع غیرسازنده مخالفین و پیش‌شرط‌های آنها ناکام ماند که البته در جلسه سه نفره ما، این موضوع قید شد که مذاکرات باید در اسرع وقت و در مطابقت کامل با قطعنامه 2254 سازمان ملل بدون هر گونه پیش‌شرط و اولتیماتوم صورت گیرد. پایان بحران سوریه، پایان تروریسم نخواهد بود و این ائتلاف با ریشه‌کن کردن داعش و جبهه‌النصره پیش خواهد رفت. تنها، شبه‌نظامیان از حلب گریخته‌اند و آنها هم مورد حمایت ترکیه بودند».




مشروح سخنرانی‌ها و بحث‌های مربوط به سوریه در این کنفرانس بدین شرح است:

* روسیه، آمریکا و دیگر قدرت‌ها بر سر پایان بخشیدن به خصومت‌ها در سوریه طی یک هفته به توافق رسیدند اما تعهد مشخصی در قبال پایان بخشی به حملات هوایی روسیه ارائه نگردید. البته روسیه، اطمینان داده که هدف این کشور فقط نیروهای تروریست هستند.

* طبق توافق اعضای گروه حمایت از سوریه، به طرفین مذاکره (دولت سوریه و مخالفین) مهلت داده شد که بر سر انتقال صلح‌آمیز قدرت و تشکیل دولت موقت کاملا بیطرف طی یک فرایند 6 ماهه، و ارائه قانون اساسی جدید و برگزاری انتخابات آزاد تحت نظارت سازمان ملل با مشارکت تمامی سوری‌ها اعم از داخلی و اپوزیسیون و برون مرزی طی یک فرایند 18 ماهه، به توافق برسند.

* طی چند روز آتی، کمک‌های بشردوستانه به تمامی نقاط مورد نیاز سوریه ارسال می‌گردد. این کمک‌ها، از طریق هوایی به دیر الزور، معظمیه، مضایا، و کفر بطنا توزیع می‌گردد.

* گروهی برای نظارت بر نحوه ارسال کمک‌های بشردوستانه معین گردید. «زید رعاد الحسین» -کمیسیونر عالی حقوق بشر سازمان ملل- بر لزوم ارسال این کمک‌ها تاکید بسیار کرد، وضعیت حلب و آواره شدن ده‌ها هزار نفر و عزیمت آنها به سمت ترکیه را یک فاجعه خواند. «ژان ایگلاند» -سیاستمدار نروژی- که ریاست دور بعدی مذاکرات ژنو بر سر سوریه را بر عهده خواهد داشت، تحقق توافقات را فقط منوط به تعهد طرفین مناقشه دانست.

* «محمد جواد ظریف» وزیر خارجه کشورمان در حالی که همتای عربستانی وی در سخنرانی خود هیچ اشاره‌ای به ایران نکرد، از سعودی‌ها با عنوان «برادران سعودی» نام برد و حل مشکل و بحران سوریه را نیازمند همکاری عربستان با ایران دانست. ظریف گفت: «هیچ مانعی وجود ندارد که ما و برادران سعودی‌مان را از کار برای رسیدن به آینده‌ای روشن‌تر در منطقه بازدارد. اما به هیچ وجه نمی‌توان به قیمت ناامن کردن اوضاع برای دیگران، به امنیت رسید. ما و برادران سعودی‌مان، با تهدید و چالش‌هایی مشترک در منطقه مواجه هستیم. این تهدیدی است که برادرانمان در ترکیه نیز با آن مواجه هستند. تهدیدی که حتی کشورهای غربی با آن مواجه هستند.»

«پیتر فورد» -سفیر سابق انگلیس در سوریه- توافق گروه حمایت از سوریه را توافق برای ایجاد فاصله بین گروه‌های مخالف اسد و جدا کردن نیروهای میانه‌رو از جبهه‌النصره دانست و در این مورد گفت: «این توافق یعنی انداختن گربه در میان کبوترها».

* «مولود چاوش اوغلو» -وزیر خارجه ترکیه- خواستار توقف حملات هوایی روسیه در سوریه شد و شرط وصول کمک‌های بشردوستانه به سوریه را همین امر دانست. «ینس استولتنبرگ» -دبیر کل ناتو- روسیه را به حمله به گروه‌های مخالف اسد متهم کرد و خواستار حمله این کشور به داعش شد. 


* «دیمیتری مدودف» -نخست وزیر روسیه- اخطار داد که در صورت استفاده هر کدام از کشورهای منطقه از نیروی زمینی، جنگ جهانی بروز خواهد کرد. در مقابل، «عادل الجبیر» -وزیر خارجه عربستان- از آمادگی ریاض برای اعزام نیرو به سوریه سخن گفت.

* «فیلیپ هاموند» -وزیر خارجه انگلیس- هم تحقق توافق را در گرو توقف حملات هوایی روسیه به مخالفین اسد دانست. وی، روسیه را به کارشکنی متهم کرد و مدعی شد که این کشور ادعا دارد که با داعش می‌جنگد اما در واقع مخالفین میانه‌روی اسد را مورد حمله قرار می‌دهد. او، تهدید کرد که در صورت تدام بمباران علیه گروه‌های معتدل، هیچ توافقی صورت نخواهد گرفت.

وزیر امور خارجه در نشست‌های جانبی این اجلاس به اعلام مواضع اصولی ایران در قبال بحران‌های منطقه‌ای و جهانی از جمله بحران سوریه پرداخت. همچنین مباحث اقتصادی مربوط به دوران پسابرجام در کشور نیز از دیگر موضوعاتی بود که ظریف در سخنرانی‌های خود به آن‌ اشاره کرد.


اما بحران در اوکراین و اتحادیه اروپا هم از دیگر موضوعاتی بود که در این کنفرانس، طرف‌های درگیر مواضع خود را بیان کردند.

جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، مدعی شد روسیه بر خلاف خواست جامعه بین‌الملل در شرق اوکراین حضور دارد و با دخالت نظامی در سوریه، اوضاع را پیچیده‌تر از پیش کرده است. این سخنان در شرایطی ابراز شد که ساعاتی پیش از آن مدودف نخست‌وزیر روسیه در خصوص رابطه روسیه با ناتو گفته بود، با تحریم‌های اعمال شده علیه مسکو، سطح روابط به حد دوران جنگ سرد نزول کرده است.

 
کری در سخنان خود از اتحادیه اروپا به دلیل مجازات روسیه تقدیر و تشکر کرد. آمریکا به نمایندگی از جبهه عربی-‌اسرائیلی متحد آن که بشدت از پیروزی‌های اخیر ارتش سوریه و مقاومت در جبهه‌های مختلف نبرد با تروریست‌ها برآشفته‌اند با فشار بر روسیه از این کشور خواست تا هر چه زودتر اقدامات خود را در سوریه متوقف کند تا این کشور سریع‌تر به مسیر آتش‌بس برسد. کری روسیه را متهم کرد که حملات خود را بر روی نیروهای میانه‌رو مورد حمایت آمریکا، متمرکز کرده است.

کری همچنین از دیوید کامرون خواست تا بریتانیا در اتحادیه اروپا باقی بماند. وزیر امور خارجه آمریکا در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ و در دیدار همتای انگلیسی گفت: قطعا واشنگتن منفعت بسیاری در موفقیت شما دارد. در نتیجه ما خواستار ماندن یک انگلیس بسیار قوی در یک اتحادیه اروپای قوی هستیم.