به گزارش مشرق، هیلاری کلینتون، وزیر خارجه اسبق آمریکا و یکی از نامزدهای حزب دموکرات در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در مصاحبه‌ای از اقدام واشنگتن در سرنگونی دولت محمد مصدق، نخست‌وزیر اسبق ایران در کودتایی آمریکایی - انگلیسی دفاع کرده است.
متن زیر مربوط به مصاحبه «کریس ماتیوز»، مجری شبکه خبری «ام‌اس‌ان‌بی‌سی» با «هیلاری کلینتون» است که دیدگاه‌های او را درباره براندازی و حذف رهبران کشورهای خارجی با توسل به روش‌های بحث‌برانگیزی چون کودتا و ترور به چالش می‌کشد.
***
- ماتیوز: نظرتان درباره تاریخ ایالات متحده آمریکا در دوران عمر خودتان، در زمینه برکنار کردن رهبران (سایر کشورها) چیست؟ خواه «مصدق» در ایران باشد، یا «آربرنز» در گواتمالا یا عزل «آلنده» در شیلی یا کنار زدن «پاتریس لووامبا» در کنگو و یا هر شخص دیگری که من از قلم انداخته‌ام.
منظور من این است که ما این کار را برای مدت‌های طولانی انجام داده‌ایم و به همین خاطر است که من به آنها بدبینم. اما دیدگاه شما درباره تمام این ترورها، این تلاش‌ها برای تغییر تاریخ کشورهای دیگر چیست؟ آیا ما باید این نوع کارها را انجام بدهیم؟
- کلینتون: خب، من فکر نمی‌کنم...
- ماتیوز: منظورم عزل رهبران است.
- کلینتون: در تعداد زیادی از موارد، پاسخ منفی است. اما، همان‌طور که می‌دانید، همیشه بازی‌های تاریخی‌ای هستند که شما می‌توانید آنها را انجام بدهید. اگر کسی می‌توانست هیتلر را قبل از به قدرت رسیدن در آلمان ترور بکند، این کار خوب بود یا نه؟
نمیتوان همه را با یک چوب زد. موقعیت‌های منفرد (هستند که باید بررسی شوند)؛ و اکثر نفراتی که شما اسم بردید، کسانی هستند که وقتی من به گذشته نگاه می‌کنم، محاسبات قابل دفاعی در سابقه‌شان نداشته‌اند.
ولی من فکر می‌کنم این درست نیست که کسی بگوید نمیتوان از جنگ جلوگیری کرد یا اینکه هرگز نمیتوان مردم را نجات داد. اگر روشی وجود داشت که شما می‌توانستید علیه رهبران مرتکب قتل‌عام در رواندا، قبل از کشته شدن 800000 نفر اقدامی انجام دهید، چه می‌کردید؟
ما، همان‌طور که خود شما هم می‌دانید، به تروریست‌ها حمله می‌کنیم. ما به آنها حمله می‌کنیم، چون معتقدیم که آنها علیه ما، دوستان ما و متحدان ما توطئه‌چینی و برنامه‌ریزی می‌کنند.
حالا ممکن است آنها سردمدار یک کشور نباشند، اما آنها هم به نوبه خودشان رئیس یک گروه تروریستی هستند. بنابراین، اینها تصمیمات سخت و دشواری هستند. به همین خاطر است که من یک کتاب کامل به نام «تصمیمات دشوار» درباره هر کدام از اینها نوشتم.
- ماتیوز: به نظر می‌رسد که شما آماده عهده‌دار شدن سمت فرماندهی کل قوا آماده شده‌اید.
***
برآوردها نشان می‌دهند در پرونده آمریکا سابقه بیش از 80 مورد توسل به کودتا برای تغییر نظام حاکم کشورهای مختلف در سرتاسر جهان وجود دارد.
بسیاری از این کودتاها در سالهای بعد به استقرار دولت‌هایی غیر مردم‌سالار منجر شد که قتل هزاران نفر را در پی داشت. به عنوان مثال، در شیلی، آمریکا بعد از کودتا علیه «سالوادور آلنده»، در 11 سپتامبر سال 1973، «آگوستو پینوشه» را روی کار آورد که دیکتاتوری مخوفی در این کشور مستقر کرد و ده‌ها هزار نفر از مخالفانش را شکنجه کرد و به قتل رساند.
بسیاری از حکومت‌های دیگری که بعد از کودتاهای آمریکا در کشورها مستقر شدند نیز نتایج مشابهی داشتند. (برای جزئیات بیشتر، این گزارش را بخوانید.)
متن زیر مربوط به مصاحبه «کریس ماتیوز»، مجری شبکه خبری «ام‌اس‌ان‌بی‌سی» با «هیلاری کلینتون» است که دیدگاه‌های او را درباره براندازی و حذف رهبران کشورهای خارجی با توسل به روش‌های بحث‌برانگیزی چون کودتا و ترور به چالش می‌کشد.
***
- ماتیوز: نظرتان درباره تاریخ ایالات متحده آمریکا در دوران عمر خودتان، در زمینه برکنار کردن رهبران (سایر کشورها) چیست؟ خواه «مصدق» در ایران باشد، یا «آربرنز» در گواتمالا یا عزل «آلنده» در شیلی یا کنار زدن «پاتریس لووامبا» در کنگو و یا هر شخص دیگری که من از قلم انداخته‌ام.
منظور من این است که ما این کار را برای مدت‌های طولانی انجام داده‌ایم و به همین خاطر است که من به آنها بدبینم. اما دیدگاه شما درباره تمام این ترورها، این تلاش‌ها برای تغییر تاریخ کشورهای دیگر چیست؟ آیا ما باید این نوع کارها را انجام بدهیم؟
- کلینتون: خب، من فکر نمی‌کنم...
- ماتیوز: منظورم عزل رهبران است.
- کلینتون: در تعداد زیادی از موارد، پاسخ منفی است. اما، همان‌طور که می‌دانید، همیشه بازی‌های تاریخی‌ای هستند که شما می‌توانید آنها را انجام بدهید. اگر کسی می‌توانست هیتلر را قبل از به قدرت رسیدن در آلمان ترور بکند، این کار خوب بود یا نه؟
نمیتوان همه را با یک چوب زد. موقعیت‌های منفرد (هستند که باید بررسی شوند)؛ و اکثر نفراتی که شما اسم بردید، کسانی هستند که وقتی من به گذشته نگاه می‌کنم، محاسبات قابل دفاعی در سابقه‌شان نداشته‌اند.
ولی من فکر می‌کنم این درست نیست که کسی بگوید نمیتوان از جنگ جلوگیری کرد یا اینکه هرگز نمیتوان مردم را نجات داد. اگر روشی وجود داشت که شما می‌توانستید علیه رهبران مرتکب قتل‌عام در رواندا، قبل از کشته شدن 800000 نفر اقدامی انجام دهید، چه می‌کردید؟
ما، همان‌طور که خود شما هم می‌دانید، به تروریست‌ها حمله می‌کنیم. ما به آنها حمله می‌کنیم، چون معتقدیم که آنها علیه ما، دوستان ما و متحدان ما توطئه‌چینی و برنامه‌ریزی می‌کنند.
حالا ممکن است آنها سردمدار یک کشور نباشند، اما آنها هم به نوبه خودشان رئیس یک گروه تروریستی هستند. بنابراین، اینها تصمیمات سخت و دشواری هستند. به همین خاطر است که من یک کتاب کامل به نام «تصمیمات دشوار» درباره هر کدام از اینها نوشتم.
- ماتیوز: به نظر می‌رسد که شما آماده عهده‌دار شدن سمت فرماندهی کل قوا آماده شده‌اید.
***
برآوردها نشان می‌دهند در پرونده آمریکا سابقه بیش از 80 مورد توسل به کودتا برای تغییر نظام حاکم کشورهای مختلف در سرتاسر جهان وجود دارد.
بسیاری از این کودتاها در سالهای بعد به استقرار دولت‌هایی غیر مردم‌سالار منجر شد که قتل هزاران نفر را در پی داشت. به عنوان مثال، در شیلی، آمریکا بعد از کودتا علیه «سالوادور آلنده»، در 11 سپتامبر سال 1973، «آگوستو پینوشه» را روی کار آورد که دیکتاتوری مخوفی در این کشور مستقر کرد و ده‌ها هزار نفر از مخالفانش را شکنجه کرد و به قتل رساند.
بسیاری از حکومت‌های دیگری که بعد از کودتاهای آمریکا در کشورها مستقر شدند نیز نتایج مشابهی داشتند. (برای جزئیات بیشتر، این گزارش را بخوانید.)
