سال تحویل و رقابت شبکه‌ها

بیش و کم تمام شبکه‌های سیما با ویژه‌برنامه‌هایی خاص از ساعت‌ها پیش از تحویل سال، به استقبال سال نو رفتند. حضور مجریان شناخته شده و مسلط در این برنامه‌ها و دعوت از مهمانان سرشناس و محبوب از طیف هنرمندان و ورزشکاران بر جذابیت آنها افزوده بود. به تعبیری بهتر، حتی یک رقابت شکل گرفته بود میان شبکه‌های مختلف تلویزیون برای ساخت و به روی آنتن بردن برنامه‌های جذاب‌تر به مناسبت تحویل سال جدید. ویژه‌برنامه‌های سال تحویل تلویزیون و رادیو از ساعت‌ها پیش از آغاز سال شروع شد و تا ساعتی پس از آن ادامه داشت.

بازگشت به خانه

نکته‌ و امتیازی که ویژه‌برنامه‌های نوروزی سال 95 را عیار و جذابیتی مضاعف بخشید، حضور مجریانی بود که به ‌رغم خاستگاه‌های تلویزیونی‌شان اما به علل متفاوت و عموما خارج سازمانی از این رسانه به دور و جدا مانده بودند. مصداق بارز این مجریان رضا رشیدپور و فرزاد حسنی بودند که پس از غیبت چند ساله‌شان دوباره در قاب جادویی دیده شدند.

رشیدپور که با یک برنامه گفت‌وگو محور و جنجالی، بازگشتی جذاب به تلویزیون داشت و حسنی هم اجرای یک برنامه سلامت‌محور را به عهده گرفته بود. به نظر می‌رسد سال 95 سال بازگشت هنرمندان دورمانده از تلویزیون به خانه و خاستگاه اصلی‌شان باشد.

بیمار استاندارد؛ متفاوت و ساختارشکن

رسانه ملی برای ایام نوروز 95 سه سریال را به شکل خاص و ویژه برای پخش در این روزها تدارک دیده بود؛ بیمار استاندارد، زعفرانی و قرعه. شاخص‌ترین و متفاوت‌ترین این آثار همان‌گونه که از قبل حدس زده می‌شد سریال بیمار استاندارد بود. حضور سعید آقاخانی و بهرام توکلی در مقام کارگردان و نویسنده این سریال، حال و هوایی خاص و متفاوت را به این اثر نمایشی بخشیده بود.

سریال آقاخانی علاوه بر جذب مخاطبان سخت‌پسندتر تلویزیون و جلب نظر مثبت آنان با واکنش‌هایی اغلب مثبت در خبرگزاری‌ها، سایت‌های خبری و فضای مجازی هم مواجه شد. برای مثال، باشگاه خبرنگاران جوان نوشت: «بیمار استاندارد» در نخستین مواجهه شاید سریالی مناسب با حال و هوای نوروز به نظر نرسد و احتمالا برخی آن را مجموعه‌ای پیچیده بدانند که طنزی تجربه نشده و متفاوت را پیش روی تماشاگر به نمایش می‌کشد. با این حال اغلب متفق‌القول هستند که سریال «بیمار‌استاندارد» سطح کمدی‌های تلویزیونی را در عرصه سریال‌سازی بالاتر برده است.

یک خبرگزاری هم در یادداشتی برای این سریال آورد: «بیمار استاندارد از حیث داستان‌پردازی جزو نامتعارف‌ترین آثار تلویزیون ما در سال‌های اخیر است و جنس فانتزی حاکم بر آن موجب شده خیلی‌ها در پیگیری قصه و ماجراهای آن با تمرکز و احتیاط بیشتری بیننده مجموعه باشند.»

سریال‌های زعفرانی و قرعه هم با خیل بازیگران شناخته شده و آزمون پس داده‌شان از جمله مهدی هاشمی، ستاره اسکندری، حمیدرضا آذرنگ، فریبا متخصص، مهران احمدی،، هدایت‌ هاشمی، نرگس محمدی، پرستو گلستانی و ... هر یک به نوبه خود نقش داشتند در سرگرمی‌سازی و غنی کردن اوقات فراغت مخاطبان و بینندگان.

نقش پررنگ برنامه‌های ترکیبی

در نوروز 95 فقط سریال‌ها و مجموعه‌های نمایشی نبودند که وارد عرصه و معرکه سرگرم‌کردن مخاطبان تلویزیونی شده و ایفای نقش می‌کردند. شاید در نوروز امسال در قیاس با سال‌های گذشته ماموریت و نقش پررنگ‌تر و برجسته‌تری در این زمینه به برنامه‌های ترکیبی و جنگ‌های شاد سپرده شده بود. ساخت سری جدید برنامه خندوانه و تولید اثر جذاب و پرمخاطبی همچون «دورهمی» در امتداد همین سیاست بود. این دو برنامه با وجود همه حرف و حدیث‌ها و حاشیه‌هایی که در اطراف‌شان شکل گرفته بود، اما در جذب مخاطب، بی‌نقص عمل کرده و از پربیننده‌ترین آثار تلویزیون در روزهای نخستین سال جدید بودند. برنامه‌هایی مانند قندپهلو، شب کوک، مشاعره، آقای گزارشگر و ... از جمله دیگر برنامه‌های غیرداستانی بودند که سهم بسزایی داشتند در فرآیند سرگرمی‌سازی برای مخاطبان در ایام نوروز.

سازمان صداوسیما با کارنامه‌ خود در تعطیلات نوروز 95 نشان داد همچنان بر رسالت و ماموریت خود وفادار است و در راه نیل به اهداف و دستاوردهای از پیش تعیین شده، راسخ و استوار. نشر این خبر خوش را که شبکه سه سیما بزودی با کیفیت اچ دی برنامه‌های خود را پخش می‌کند، باید به فال نیک گرفت، به مصداق همان مثال معروف «سالی که نکوست از بهارش پیداست.»

انگ کپی به جناب خان

کپی‌کاری یکی دیگر از محورهای انتقادها و هجمه‌ها به برنامه‌های نوروزی تلویزیون بود. این اتهام در ابتدا به برنامه دورهمی مهران مدیری وارد شد.

منتقدان اعتقاد داشتند که دورهمی یک کپی است از برنامه هندی با عنوان «شب های کمدی با کاپل/Comedy nights with Kapil» که توسط یک استندآپ کمدین ـ بازیگر ـ مجری هندی به نام کاپل شارما اجرا می‌شود. آنها حتی دکور برنامه را هم یک کپی محض از اثر مشابه هندی می‌دانستند.

مهراب قاسمخانی، سرپرست نویسندگان دورهمی در واکنش به این اتهامات تاکید کرد که هیچ تقلبی صورت نگرفته و شباهت برنامه‌های تلویزیونی به هم طبیعی‌ است.

حسین کرمی، مدیر شبکه نسیم در مورد کپی بودن دکور برنامه دورهمی توضیح داد: قطعا دکور برنامه دورهمی، اصیل و بی‌سابقه نیست و در یک برنامه هندی نیز همین دکور وجود دارد؛ اما آن برنامه المان‌های ویژه‌ای داشت که در دورهمی قابل استفاده بود. با این حال، فرم برنامه دورهمی بسیار متفاوت است، ما اکنون برنامه‌ای داریم که دکور دارد، نمایش دارد و علاوه بر اینها استندآپ و گفت‌وگو دارد و در شرایط لزوم آواز هم دارد. بخشی از دکور ما که آشپزخانه است و در نمای دور دیده می‌شود در دکور هندی نیست. پس از برنامه دورهمی، به عروسک محبوب برنامه خندوانه، جناب خان، هم انگ تقلیدی بودن زده شد و منتقدان مدعی بودند عروسک جناب خان هم یک کپی و برگرفته از عروسک معروف fozzie bear است.

تیری که به سنگ خورد

رسانه ملی طبق روال ایام اخیر در روزهای آغازین سال هم از هجمه شایعات و گمانه‌زنی‌های بی‌اساس در امان نماند و مصون نبود. بزرگ‌ترین این شایعات بی‌گمان غیبت ده روزه دکتر محمد سرافراز، رئیس سازمان از محل کارش بود که توسط یک سایت منتشر و خیلی زود فضای مجازی را پر کرد. شایعه‌ای البته همراه با واکنش روابط عمومی صدا و سیما که انتشار آن را شیطنت رسانه‌ای با هدف تشویش اذهان عمومی دانست.

در بخشی از جوابیه روابط عمومی آمده بود: «روزهای پایانی سال94جزو پرکارترین روزهای کاری دکتر سرافراز به شمار می‌رود که از جمله می‌توان به دیدار وزیر آموزش و پرورش و معاونانش در آخرین جلسه شورای معاونان صداوسیما در 25 اسفند اشاره کرد یا حضور رئیس رسانه ملی به همراه معاون سیمادر مراسم آغاز پخش اچ دی شبکه مستند در 27 اسفند را نام برد. واقعیت این است که رسانه‌های منتقد رسانه ملی که چندی پیش طرح آنها در ایجاد شایعه استعفای دکتر سرافراز با شکست مواجه شد، این بار این شایعه را با سرتیتر تازه‌ای ارائه کرده‌اند تا با عملیات جنگ روانی ـ رسانه‌ای، استراتژی حذف را پیش برده و از طریق دامن زدن به انواع شایعات به زعم خویش به تضعیف رسانه ملی و مدیریت آن بپردازند.»

مدیرکل امور حقوقی سازمان صدا و سیما نیز از برخورد قاطع این سازمان با شایعه‌سازان خبر داد.

به گفته سیدحمید رهبری‌فر، نشر اکاذیب و تشویش اذهان عمومی در پایگاه خبری «انتخاب» مسبوق به سابقه بوده و اداره کل امور حقوقی، پیگیری قضایی را قبلا و در خصوص مطلبی که در تاریخ 25/12/94 توسط این پایگاه منتشر شده بود در دستور کار خود قرار داده و مقدمات این اقدام در روزهای پایانی سال گذشته انجام شده است.

علی‌اصغر پورمحمدی، معاون سیما هم تاکید کرده که دکتر سرافراز در طول تعطیلات نوروز شخصا بر تولید و پخش برنامه‌ها نظارت داشته است.