گروه اقتصادی مشرق- مخالفت با مصوبه مجلس برای حذف یارانه 3 دهک اقشار پردرآمد جامعه را می‌توان چرخش رسمی دولت از تصمیم‌گیری با منطق اقتصادی دانست.

از ابتدای شروع بکار دولت، بارها مسئولان ارشد و تیم اقتصادی آن روش کنونی پرداخت یارانه نقدی به مردم را میراث نامبارک دولت احمدی‌نژاد خوانده‌اند.

مسئولان دولت فعلی به کرات از این که دولت قبل بر مبنای پوپولیسم سیاسی اقدام به اعطای یارانه به همه اقشار جامعه کرد، سخن گفته‌اند.

بر مبنای مواضع مکرر مسئولان دولت که مورد حمایت قاطبه کارشناسان اقتصادی و فعالان سیاسی کشور نیز هست،  روند فعلی اجرای هدفمندی یارانه‌ها باید متوقف شده و با حذف یارانه پولدارها، اعتبارات به سمت تولید، اشتغال، حمایت از محرومان و نظام سلامت کشور سوق یابد.

بر مبنای همین رویکرد بود که در ابتدای سال 1393، طرح خودانصرافی از سوی دولت یازدهم اجرا شد و البته با استقبال ناچیز مردم (2.4 میلیون نفر از 78 میلیون نفر) مواجه شد.

با این حال، در 2 سال گذشته دولت با اخذ مجوز مجلس در قالب بودجه‌های سالانه، تلاش کرد تا یارانه بخشی از اقشار مرفه جامعه را حذف کند و آنطور که اعلام شده تاکنون کمی بیش از 3 میلیون نفر از این اقشار از لیست یارانه نقدی حذف شده‌اند.

اما مجلس در لایحه بودجه امسال، یک گام فراتر از ارائه مجوز به دولت برداشت و دولت را ملزم به شناسایی 3 دهک پردرآمد جامعه و حذف یارانه آنها کرد و لیستی از مصادیق این افراد را نیز اعلام کرد.

بر مبنای مواضع 2.5 سال اخیر مسئولان ارشد دولت، انتظار می‌رفت این تصمیم مجلس با استقبال دولتی‌ها مواجه شود اما کاملا برعکس شد و دولت به شدت با مصوبه مجلس مخالفت کرد.

مخالفت دولت با حذف یارانه مرفهان، کارشناسان اقتصادی و چهره‌های سیاسی حامی آن را که در سال‌های اخیر به شدت از اقدام احمدی‌نژاد در اعطای یارانه به همه اقشار جامعه انتقاد کرده و آن را پوپولیستی خوانده‌اند، در شوک فرو برده است.

حامیان دولت اکنون با تناقض روبرو شده‌اند: اگر از مخالفت دولت با حذف یارانه مرفهان دفاع کنند، در واقع از شیوه فعلی هدفمندی یارانه‌ها دفاع کرده‌اند که با انتقادات مستمرشان از این شیوه که آن را میراث شوم احمدی‌نژاد می‌دانند، کاملا متناقض است. در واقع آنها هم به جمع حامیان تصمیمات پوپولیستی در مسائل اقتصادی پیوسته‌اند.

اگر هم از مصوبه مجلس دفاع کنند در واقع از مواضع چند سال اخیر خود دفاع کرده‌اند اما به ناچار باید از موضع دولت انتقاد کنند؛ اما اکثر حامیان دولت نشان داده‌اند که حاضر نیستند مواضع دولت محبوب خود را به طور علنی نقد کنند.

بنابراین به سکوت در برابر این موضع غیرکارشناسی، متهم خواهند شد و ضمنا در آینده دیگر نمی‌توانند از شیوه فعلی اجرای هدفمندی یارانه‌ها انتقاد کنند و دولت احمدی‌نژاد را پوپولیست بخوانند.
 
* تعارض با وعده‌های روحانی

موضع جدید دولت در مخالفت با حذف یارانه مرفهان، با تمامی وعده‌های انتخاباتی روحانی نیز درباره اشتباه بودن شیوه کنونی پرداخت یارانه‌ها در تعارض است:

1.    هدفمندی یارانه‌ها حرکت قشنگی بود و مجلس از برنامه دوم و سوم به دنبال تحقق آن بود. اما ای کاش در اجرا همان طور که مجلس تصویب کرده بود، پیش می‌رفت چرا که قرار بود در هدفمندی‌ها به تولید هم برسیم.

2.    هدفمندی یارانه عدالت بود و چون مصوبه مجلس و قانون است باید ادامه پیدا کند اما باید قانون را با دقت اجرا کرد و نواقص گذشته را جبران و اشکالات قبلی را رفع کرد.

3.    در دولت تدبیر و امید همراه با یارانه‌های نقدی، یارانه‌های کالایی نیز داده می‌شود تا اقشار ضعیف دیگر دغدغه معیشتی نداشته باشند؛ چرا که اساس اقتصاد دولت من آرامش به مردم و از بین بردن نگرانی است.

4.    آنچه امروز در هدفمندی یارانه‌ها تحقق‌یافته یارانه‌ها را آن طور که باید و شاید هدفمند نکرده است؛ چرا که علیرغم یارانه نقدی به مردم خیلی کارهای دیگر نیز باید در هدفمندی یارانه‌ها صورت می‌داد.

5.    به اعتقاد من هدفمندی یارانه‌ها هنوز هدفمند نشده است و فاز اول آن ناقص و در برخی مواقع هم با تخلف اجرا شد.

6.    یارانه برای آن بود که عدالت اجرا شود و مردم راحت‌تر زندگی کنند؛ هدفمندی باید در یک مجموعه مقررات اقتصادی دیده می‌شد ولی امروز مشکلاتی را می‌بینیم که در این رابطه وجود دارد.

7.    در اجرای فاز اول هدفمندی دو تخلف بزرگ صورت گرفت، یکی این بود که 30 درصد به تولید داده نشد و دوم اینکه قرار بود یارانه از محل افزایش قیمت حامل‌های انرژی پرداخت شود که از منابع دیگر هم پرداخت شد.

8.    باید با صاحبان صنایع بنشینیم و ببینیم که بهترین راه برای پرداخت یارانه به صنعت چیست.

9.    قانون هدفمندی یارانه‌ها توسط مجلس به تصویب رسیده و باید اجرا شود. البته این قانون تاکنون به درستی اجرا نشده است.

10.    اجرای صحیح قانون هدفمندی یارانه‌ها یکی از اولویت‌های دولت است.