کارکردهای معماری و معنوی گنبد
یکی از مواردی که زائران حرم مطهر حسینی را در سالهای اخیر آزرده خاطر کرده است نبود دید مناسب به گنبد حرم مطهر است. چند سالی است که بهدلیل ساخت وسازهای توسعهای اطراف حرم، دید زائران به گنبد مطهر کاهش یافته است بهگونهای که از فاصله 50متری حرم امکان مشاهده آن وجود ندارد.
با توجه به اینکه بسیاری از زائران با مشاهده گنبد از مسافت دور، ارتباط قلبی با ذات مقدس ائمه اطهار برقرار میکنند، نقش این سازه علاوه بر شاخصهای معماری، از نظر معنوی نیز بسیار حائز اهمیت است.بهویژه در ایامی مانند اربعین حسینی که به دلیل ازدحام جمعیت و فراهم نبودن امکان تشرف به داخل حرم، بسیاری از زائران تنها با مشاهده گنبد مطهر از دور اقدام به خواندن زیارت نامه میکنند.از این رو طرح ترفیع گنبد مطهر امام حسین (ع) در دستور کار ستاد بازسازی عتبات عالیات قرار گرفته است.
این در حالی است که گنبد کنونی حرم مطهر دومین گنبد بنا شده میباشد و گنبد اول که در میان عموم به قبه حسینی مشهور است، زیر آن محفوظ مانده است.گنبد کنونی حرم از نظر تاریخی و فرهنگی، یک میراث ارزشمند هنر ایرانی و اسلامی مربوط به عصر صفویه محسوب میشود از این رو طرح ترفیع گنبد بهگونهای تعریف شده که سازه قدیمی تخریب نشده و گنبد جدید روی آن نصب خواهد شد.به این ترتیب حرم سیدالشهدا(ع)، تنها حرم اعتاب مقدسه است که همزمان دارای 3گنبد خواهد بود.
ویژگیهای فنی
ارتفاع گنبد در دست ساخت امام حسین (ع)، ۲۱ و نیم متر و قطر آن حدود ۱۷ متر است.به این ترتیب ارتفاع سومین گنبد نسبت به گنبد کنونی، حدود هفت متر و قطر آن نیز یک ونیم برابر بیشتر خواهد بود.
اسکلت اصلی گنبد جدید حرم امام حسین(ع) که مردم ولایتمدار استان کرمان متولی اصلی ساخت آن هستند، فلزی است.این سازه براساس آخرین فناوریهای مهندسی طراحی شده است تا عملیات مونتاژ و نصب آن با سهولت و در زمان کمتری امکان پذیر باشد.
در طراحی فنی و مهندسی این گنبد تدابیری اندیشیده شده است که در آینده، بازهم امکان افزایش ارتفاع آن وجود خواهد داشت.این سازه پیچیده دارای ۹۶ قطعه به صورت پیچ و مهره و 2هزار و ۱۶۰ مفصل با قابلیت مونتاژ و دمونتاژ است به همین دلیل زمان نصب آن بسیار کوتاه خواهد بود.پس از اتمام طرح تقلیل ستونها، گنبد جدید از کرمان به کربلا منتقل و مونتاژ و نصب خواهد شد.
با توجه به اینکه با نصب گنبد جدید فشار وارده به ستونها 200تن افزایش مییابد، در فاز نخست اجرای این پروژه باید ستونهای اطراف ضریح مطهر تقویت و بهمنظور افزایش فضای تردد زائران در اطراف ضریح، حجم ستونها نیز باید کاهش مییافت.از این رو با مطالعات علمی و مشاوره از کارشناسان خبره طرح تقلیل ستونها بهعنوان طرح پیشنیاز پروژه ترفیع گنبد در حال اجراست.
هم اکنون با الطاف اهل بیت علیهم السلام و همت کارشناسان ستاد بازسازی عتبات عالیات، کار تقلیل و تقویت نخستین ستون با موفقیت کامل به اتمام رسیده است.پس از اتمام طرح تقلیل و تقویت ستونهای اطراف ضریح مطهر طی دو سال آینده، گنبد جدید به کربلا منتقل و روی گنبد کنونی نصب خواهد شد.
فرصتی طلایی برای مشارکت
برای ساخت گنبد جدید به ۲۴ هزار خشت طلا نیاز است که فرصتی کمنظیر برای مشارکت مردم و ناذران در این طرح میباشد که البته هموطنان عزیز با اهداء نذورات، استقبال خوبی از آن کردهاند.
براساس ارزیابیها، قیمت هر خشت طلا، دو میلیون و ۱۵۰ هزار تومان تخمین زده شده است که مردم عزیز میتوانند با خرید هر خشت به شکل مشاع و یا کامل، سند افتخار آن خشت را تحویل بگیرند