با گذشت کمتر از سه ماه از آغاز خدمت تولیت محترم و معزز آستان قدس رضوی به نظر رسید ذکر چند نکته و پیشنهاد می تواند مفید باشد:  اقدامات آغازین حجت الاسلام والمسلمین رئیسی توانسته است تصویری مناسب و امیدوارکننده از آینده را در افکارعمومی ایجاد کند. توزیع غذا و در نظر گرفتن مکان هایی برای استراحت زائران در ایام نوروز، درمان رایگان بیماران نیازمند به جراحی تومور مغزی، توجه به مشکلات برخی افراد مشخص مانند حمایت از جانباز مدافع حرم و والدین  نیازمند صاحب فرزندان پنج قلو، برگزاری جلسات متعدد با افراد و کارشناسان  مختلف  و شنیدن دیدگاه های گوناگون توسط تولیت محترم و از همه مهم تر مشی مردمی و ارتباط مناسب ایشان با بدنه مردم، نمونه هایی از این اقدامات مناسب و امیدبخش محسوب می شود. در عین حال این حرکت مناسب می تواند با آسیب هایی همراه باشد که باید به شدت مراقب بود تا ادامه مسیر نیز دقیق و کم خطا طی شود.

  بی تردید آستان قدس رضوی جایگاهی ملی و حتی فراملی دارد و سطح مدیریتی آن نیز باید در همین حد مدنظر قرار گیرد لذا استفاده از ظرفیت های ملی برای مدیران این سازمان بزرگ ضروری است اما نباید این واقعیت را از نظر دور داشت که اولا ظرفیت های منابع انسانی و مدیریتی خراسان بسیار زیاد است و مخصوصا در مجموعه آستان قدس نیروها و مدیران توانمند و متعهد کم نیستند. ثانیا مرکز فعالیت های آستان قدس در این منطقه است و مدیرانی که درک دقیق تری از خراسان، مشهد و آستان قدس رضوی دارند زمینه بیشتری برای موفقیت دارند و در اولویت برای انتخاب قرار می گیرند.

  تولیت معزز آستان قدس در فعل و گفتار خود نشان داده اند که  به درستی توجه به محرومان را مطابق تاکید رهبری سرلوحه کار خود قرار داده اند اما نکته مهمی که به نظر می رسد نباید فراموش شود این است که وظیفه اصلی آستان قدس رضوی، خدمت مادی و زمینه سازی معنوی برای زیارت بهتر زائران است. دقت دوباره در حکم رهبری نشان می دهد که ایشان در بند 2 حکم، برای خدمت به زائران (با قید به ویژه ضعفا و نیازمندان) از عبارت «از رئوس برنامه ها» استفاده کرده اند و در بند 3 برای خدمت به مجاوران (با قید به ویژه مستمندان و ضعفا) عبارت «وظیفه دیگری که باید به آن اهتمام ورزید» را به کار برده اند. بر این اساس در مقام مقایسه توجه به زیارت در اولویت قرار دارد. همچنین صحیح است که رهبری در حکم انتصاب خود حتی در حوزه زیارت به طور ویژه بر توجه به محرومان و قشرهای ضعیف تاکید کرده اند اما این تاکید ویژه به دلیل وجود خلاء در عملکرد گذشته در این زمینه بوده است وگرنه به نظر نمی رسد در مقام اولویت بندی رسیدگی به زائر و زیارت در درجه دوم فعالیت های آستان قدس قرار داشته باشد. البته روشن است که منظور، کم توجهی به مجاوران مستضعف به بهانه اهمیت داشتن زیارت نیست بلکه منظور این است که توجه به این راهبرد  مهم، نباید مقدمه غفلت از وظیفه اصلی آستان قدس رضوی شود و هم زمان و حتی مهم تر از توجه به مجاوران محروم باید کیفیت و کمیت خدمت به زائر ارتقا یابد. برای روشن شدن مطلب شاید ذکر یک مثال عینی موضوع را روشن تر تفهیم کند. به عنوان مثال اگر زائران نیازی مبنی بر ضرورت دسترسی آسان و سریع به سرویس های بهداشتی دارند نباید این مسئله در مقایسه با اقدامات رفاهی برای مجاوران مستضعف از لحاظ مالی و مدیریتی در اولویت دوم قرار گیرد.

  آستان قدس رضوی در ورود به حوزه توجه به محرومان نیز می تواند دو نگاه را دنبال کند: رویکرد اول کمک به محرومان و قشرهای ضعیف با کمک به نیازهای اصلی و روزمره  آنان از قبیل خوراک و پوشاک و درمان و....است که عمدتا با کمک های مالی و توزیع غذا و امکانات اجرایی می شود.  روشن است که در شرایط آرمانی حل این مسائل در اولویت قرار دارد اما این سوال وجود دارد که آیا آستان قدس به اندازه کافی امکانات و بودجه لازم را برای حل این مسائل و مطالباتی که به صورت تصاعدی مطرح خواهد شد دارد؟ برای کسانی که اطلاع کاملی از شرایط مالی آستان قدس ندارند پاسخ دقیق به این سوال ممکن نیست اما بر اساس برخی اطلاعات غیررسمی به نظر نمی رسد برای آستان قدس اجرایی کردن  چنین رویکردی در طولانی مدت ممکن باشد در صورت درست بودن چنین برداشتی توجه به محرومان توسط آستان قدس باید با نگاهی کیفی یا مصادیقی قابل اجرا مد نظر قرار گیرد. به عنوان مثال ساخت اقامتگاه های ارزان قیمت برای زائران محروم، برنامه ریزی برای اشتغال دایم با برنامه های کارآفرینان مانند زنجیره کارآفرینی از تولید تا توزیع و فروش صنایع دستی که می تواند در قالب سوغات حرم بازار مناسب پیدا کند و تمرکز بر تحصیل و رشد علمی فرزندان قشر های ضعیف نمونه هایی است که  برای تفهیم منظور می توان به آن ها اشاره کرد و روشن است که در صورت انتخاب راهبرد دوم انتخاب مصادیق و برنامه ها نیاز به استفاده از دیدگاه کارشناسان با تجربه دارد.

  در کنار اولویت قرار دادن زیارت و محرومان، وظایف آستان قدس در مسائل فرهنگی نیز نیاز به توجه ویژه تولیت محترم آستان قدس دارد چرا که ظرفیتی بس عظیم در این زمینه به دلیل وجود بارگاه منور و مطهر رضوی وجود دارد که با وجود اقدامات خوبی که در عرصه های فرهنگی صورت گرفته است هنوز کارهای انجام نشده زیادی نیز وجود دارد. پیشنهاد می شود قبل از هر اقدامی در این زمینه ساختار مدیریتی این امور مورد بازبینی قرار گیرد چرا که مجموعه های فرهنگی آستان قدس با تنوع، تعدد و گستردگی زیادی که دارند  نیاز به هماهنگی و هم افزایی بیشتری برای موثرتر شدن دارند.

مواردی که ذکر شد نکات و پیشنهادهایی بود که متناسب با دوران گذار مدیریتی مهم به نظر رسید و روشن است که درباره آستان قدس رضوی به دلیل اهمیت و گستردگی آن در حوزه های مختلف حرف های زیادی را می توان مطرح کرد که گوش شنوای حجت الاسلام والمسلمین رئیسی ما را ملزم می کند در وقت خود به آن ها بپردازیم.