این پرونده شامل توصیه های یک مشاور تحصیلی، یک معلم سال اول ابتدایی و مصاحبه ای با مدیرکل آموزش و پرورش خراسان رضوی است و تلاش شده است به سوالات والدین دانش آموزان سال اول ابتدایی، پاسخ هایی مناسب و گره گشا بدهد.
فقط این والدین باید توجه داشته باشند که لازمه موفقیت فرزندشان در مدرسه این است که در فرصت باقی مانده، ذهن او را در اصطلاح نرمش بدهند تا گرم شود و قبل از سوت آغاز سال تحصیلی، آمادگی های لازم را کسب کرده باشد. این شما و این هم پرونده، آنچه والدین دانش آموزانی که امسال برای اولین بار راهــی مـــــدرســه می شـــــونــــد، بایـــــــد بــــدانـــنـــد، زتدگی سلام.
دولتی ثبت نام کنیم یا غیرانتفاعی؟
این روزها که والدین دانش آموزان سال اول ابتدایی برای اولین بار قرار است
فرزندشان را در مدرسه ای ثبت نام کنند، یک سوال ذهنشان را درگیر می کند:
«برای موفقیت فرزندم در آینده بهتر است که از همین سال های ابتدایی، او را
در مدارس غیر انتفاعی ثبت نام کنم یا دولتی؟» برای یافتن پاسخ این سوال با
دکتر سیدجواد حسینی مدیر کل آموزش و پرورش استان خراسان رضوی تماس گرفتیم.
خانواده در این زمینه از من آگاه ترند
حسینی با گفتن این جمله که «به نظر من جواب سوالتان پاسخ روشنی دارد»،
ادامه می دهد: «خانواده ها در این زمینه از من بسیار آگاه تر هستند که
فرزندشان را در مدرسه دولتی ثبت نام کنند یا غیرانتفاعی. اگر منطقه سکونتی
دانش آموز به گونه ای باشد که مدرسه های دولتی بهتری دارد طبیعتا باید همان
جا ثبت نام کند و اگر مدرسه غیرانتفاعی بهتری دارد باز هم طبیعتا باید
مدرسه غیرانتفاعی ثبت نام کنند. در این زمینه نمی توان یک قاعده کلی را در
نظر گرفت.»
هم دولتی خوب داریم هم غیرانتفاعی
مدیرکل آموزش و پرورش استان خراسان رضوی در پاسخ به این سوال که سطح
آموزشی مدارس غیرانتفاعی بالاتر است یا مدارس دولتی، می گوید: «کیفیت آموزش
در مدارس غیرانتفاعی پراکندگی و واریانس بسیار بالایی دارند یعنی ما مدارس
غیرانتفاعی داریم که از همه مدارس بهتر هستند و مدارس غیرانتفاعی هم داریم
که سطح آموزشی شان از همه مدارس پایین تر است. بنابراین بستگی به مدرسه
غیرانتفاعی دارد و نمی توان در این باره قضاوت کلی کرد. در این بین مدارس
دولتی هم داریم که از همه مدارس بهتر است. خوب بودن یک مدرسه به مدیریت
مدرسه، امکاناتش، معلمانش و ... بستگی دارد و تشخیص آن از راه تحقیق از
والدین و دانش آموزان قدیمی تر آن مدرسه و خبرگان این حوزه به دست می آید.»
ذهنیت کودک را منفی نکنید
«سمانه نورانی» که بیش از 6 سال سابقه تدریس به دانش آموزان سال اول
ابتدایی را دارد، به عنوان اولین پیشنهاد به والدین از آن ها می خواهد که
در این فرصت 4ماهه باقی مانده تا شروع مدارس، احساس تعلق خاطر به مدرسه را
در فرزندشان ایجاد کنند.
نورانی ادامه می دهد: «اگر این احساس علاقه مندی در دانش آموزان به مدرسه ایجاد شود، احتمال موفقیت شان بسیار بیشتر خواهد بود. در این بین بعضی اوقات پدر و مادرها در گفت و گو هایشان درباره مدرسه از خاطرات منفی و سختی های آن برای فرزندشان می گویند و ذهنیت فرزندشان را به مدرسه منفی می کنند. این یکی از رایج ترین مشکلات دانش آموزان سال اول ابتدایی است.»
نورانی ادامه می دهد: «اگر این احساس علاقه مندی در دانش آموزان به مدرسه ایجاد شود، احتمال موفقیت شان بسیار بیشتر خواهد بود. در این بین بعضی اوقات پدر و مادرها در گفت و گو هایشان درباره مدرسه از خاطرات منفی و سختی های آن برای فرزندشان می گویند و ذهنیت فرزندشان را به مدرسه منفی می کنند. این یکی از رایج ترین مشکلات دانش آموزان سال اول ابتدایی است.»
اضطرابشان را کاهش دهید
این معلم سال اول ابتدایی درباره تجربیات چندین ساله خود که از کار کردن
با دانش آموزان سال اول ابتدایی کسب کرده است، می گوید: «دانش آموزان در
روزهای ابتدایی شروع سال تحصیلی اضطراب زیادی دارند. به والدین توصیه می
کنیم که در روزهای قبل از شروع سال تحصیلی، چندین بار با فرزندشان به مدرسه
ای که در آن ثبت نام کرده اند بروند و او را از نزدیک با فضای مدرسه، کلاس
های درس و حتی خیابان های اطراف مدرسه آشنا کنند چراکه تاثیر زیادی در
کاهش اضطراب و ترس از مدرسه و ایجاد حس امنیت در او خواهد داشت.»
با او دوست شوید
نورانی در ادامه از والدین می خواهد به گونه ای با فرزندشان رفتار کنند تا
آن ها، والدین را دوست خودشان بدانند و خیلی راحت، ماجراهایی که در مدرسه
برایشان اتفاق می افتد برای آن ها تعریف کنند. همین امر کمک می کند تا
والدین در جریان ماجراهایی که برای فرزندشان در مدرسه پیش می آید، قرار
بگیرند.
برای مدرسه رفتن پاداش ندهید
نورانی می گوید: «این یکی دیگر از تاثیرگذارترین اشتباهات والدین است.
والدین به فرزندانشان تفهیم کنند که مدرسه رفتن یک قانون اجتماعی است که
پیش نیاز موفقیت در بزرگسالی محسوب می شود. همچنین والدین نباید برای دانش
آموز استرس ایجاد کنند تا او از مدرسه یک غول در ذهنش بسازد.»
ساعت خوابشان را تنظیم کنید
نورانی همچنین از والدین می خواهد که ساعت خواب فرزندشان را به ویژه در ماه آخر تنظیم کنند تا در کلاس درس، خواب آلود نباشند.
1-نزدیک
بودن فاصله خانه و مدرسه: برخی از پدر و مادرها به دلایل گوناگون، از جمله
نام، شهرت و گاه امکانات آموزشی بهتر یک مدرسه، فاصله خانه تا محل تحصیل
فرزندشان را بسیار طولانی می کنند. کودک وقتی در محله و محدوده زندگی خود
به مدرسه برود، در کنار همکلاسی هایی می نشیند که بسیارشان آشنا و همسایه
او هستند و این پیوندهای همجواری و خویشاوندی، می تواند گسترش روابط عاطفی
را نیز در پی داشته باشد. این چتر عاطفی، او را در فضای امن تری قرار می
دهد.
۲- وسعت زمین، بنا و امکانات: وسعت زمین، بنا و امکانات آموزشی، ورزشی،
فرهنگی و هنری نقش زیادی در رشد خلاقیت و سلامت جسمی و روانی دانش آموزان
دارد. بسیاری از مدارس ما فاقد ضوابط و استانداردهای پذیرفته شده بین
المللی است. فقدان این امکان ها، محیط های آموزشی را کسل کننده و کودک را
آسیب پذیر می کند.
3-داشتن تعداد کافی سرویس های بهداشتی: شاید طرح این موضوع برای کسانی که
با فضاهای آموزشی و نیازهای جسمی و روحی کودکان شش یا هفت ساله آشنایی کافی
ندارند، کمی مضحک و ابتدایی به نظر برسد ولی واقعیتی است انکار ناپذیر که
در مدارس ما، یکی از عوامل مهم اضطراب در دانش آموزان کلاس اولی، سرویس های
بهداشتی و جوانب مربوط به آن است. بچه ها به دلیل اضطراب های ناشناخته ای
که دارند، روزهای اول نیاز بیشتری به سرویس بهداشتی پیدا می کنند که اگرچه
ممکن است نیاز واقعی نباشد اما مفری است برای تخلیه فشارهای روحی؛ ضمن این
که ممکن است واقعا هم دچار تکرر ادرار شوند. ناکافی بودن تعداد سرویس های
بهداشتی نسبت به دانش آموزان یک مدرسه و ازدحام ناشی از آن در زنگ تفریح،
می تواند تنش های درونی او را شدت بخشد.
عاشق مدرسه اش کنید و تمام!
«ندا آگاه»، کارشناس ارشد مشاوره تحصیلی در گفت و گو با «زندگی سلام»،
توصیه هایی طلایی را به والدین ارائه می دهد تا یک شروع رویایی را برای
فرزندشان رقم بزنند.
وابستگی تان را منطقی کنید
وابستگی تان را منطقی کنید
یکی از رایج ترین مشکلات دانش آموز سال اول ابتدایی ترس از مدرسه است. ترس
یک حالت هیجانی است نسبت به یک خطر یا یک محرک مضر که شخص از آن آگاه است.
ترس غیر منطقی از مدرسه به معنای امتناع از مدرسه رفتن است و به دلایلی
همچون اضطراب جدایی از والدین، خانه یا خانواده که دانش آموز به آن دلبسته و
وابسته بوده است، اتفاق می افتد. سعی کنید قبل از شروع مدرسه به تدریج
وابستگی کودک را به خودتان به حداقل برسانید. به طور مثال اگر بین بچه و
مادر ارتباط تنگاتنگی وجود دارد، باید ساعت هایی از روز مراقب معتمدی غیر
از مادر نگهداری از او را به عهده بگیرد یا در همین تابستان او را به کلاس
هایی فرستاد تا ارتباط با دیگر کودکان را تجربه کند.
مدرسه را خطرناک جلوه ندهید
برای رفع اضطراب مدرسه رفتن، باید مدرسه را برای فرزندتان به زیبایی توصیف
کنید. به او بگویید که تو می توانی دوستان و همبازی های جدیدی در مدرسه
پیدا کنی و اوقات خوبی کنار آن ها داشته باشی. از سوی دیگر هرگز به او
نگویید مراقب خودت باش یا از دست دوستانت خوراکی نگیر. این جمله ها محیط
مدرسه را خطرناک جلوه می دهد و احساس ناامنی در دانش آموز ایجاد خواهد کرد.
تفاوت های مدرسه و خانه را برایش تشریح کنید
اگر احساس می کنید که فرزند شما از رفتن به مدرسه بیم دارد، در این باره
با او صحبت کنید و به او اطمینان دهید که جای هیچ نگرانی نیست. بازگو کردن
خاطرات گذشته خودتان از مدرسه، او را سرگرم و دلگرم خواهد کرد. این بیم
کاذب، نتیجه جدا شدن کودک از محیط خانه و ورود او به محیطی که هیچ گونه
آگاهی درباره آن ندارد و همچنین پیوستن به جمع دیگر دانش آموزان است.
بنابراین اگر تفاوت های مدرسه و خانواده برای کودک تشریح و برتری های محیط
دوم برایش بازگو شود، به مرور از بیم کاذب او کاسته می شود.
دقتش را به نظم زیاد کنید
در این ماه های باقی مانده تا شروع سال تحصیلی، حتما به فرزندتان آموزش
دهید به تنهایی وسایل شخصی اش را جمع کند و از شما انتظار انجام آن را
نداشته باشد.
درس خواندن را بی اهمیت جلوه ندهید
از کم جلوه دادن اهمیت تحصیل و کسب دانش حتی در قالب طنز و شوخی باید جدا
خودداری کنید چرا که تکرار این رویه کم کم موجب دلسردی و عدم اطمینان دانش
آموز به آینده تحصیلی اش خواهد شد. از دانش آموزتان توقع نداشته باشید که
در این زمینه، متوجه شوخی های شما شود!
استقلال داشتن را به او آموزش دهید
نداشتن استقلال در کودکان موجب استرس آن ها می شود و برای آن ها در مدرسه
مشکلات جدی ایجاد خواهد کرد. برای جلوگیری از این موضوع به آن ها کمک کنید
تا قبل از مدرسه رفتن یاد بگیرند که به تنهایی لباس ها و کفش هایش را
بپوشند و در بیاورند. همواره سعی کنید در برخورد با مشکلات، فرزندان را
راهنما باشید نه این که خود، مشکل را به دوش بکشید و برایشان حل کنید.
همواره سعی کنید به فرزندتان کمک کنید که از آزادی و استقلالی که به دست می
آورد، درست استفاده کند و به او یاد بدهید که در مقابل این آزادی و اختیار
فردی، مسئول باشد و مسئولیت کارها و انتخاب هایی را که می کند چه خوب چه
بد، بر عهده بگیرد تا با این کار اعتماد به نفس او افزایش یابد.
اعتماد به نفس او را زیاد کنید
اگر فرزندتان از بابت پیدا کردن دوست در مدرسه نگران است، به او بگویید
بچه های دیگر هم مانند او نگران این موضوع هستند و او می تواند با تعارف
کردن یک خوراکی، با دیگران حرف بزند و ارتباط برقرار کند. اگر هم فردی او
را در مدرسه آزار داد، خود را فردی با اعتماد به نفس نشان دهد و صاف بایستد
و مستقیم در چشم دیگران نگاه کند. البته به او یادآور شوید که خودتان و
کادر مدرسه در برابر هر گونه تهدیدی در کنارش هستید.
او را عاشق کتاب کنید
این روزها بیش از پیش او را با کتاب آشنا کنید. کتاب هایی که تصویرهای
زیبایی دارد، حس خوبی به کتاب در کودک ایجاد می کند. این نکته بسیار مهم
است که کودک از دیدن کتاب لذت ببرد و تا قبل از شروع سال تحصیلی، بهترین
فرصت است تا والدین به این امر مهم دست یابند.