شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای عمر چندانی در کشور و استان همدان ندارد اما به خوبی توانسته‌اند در بین جوانان جایگاه خود را به دست آورند و در مدت یک سال فعالیت خود در همدان تعداد زیادی عضوگیری کرده‌اند.
 
این شرکت‌ها به صورت هرمی فعالیت می‌کنند و این موضوع ناخودآگاه ذهن را به سمت شرکت‌های گلدکوئیست می‌برد و این سئوال در اذهان به وجود می‌آید که آیا فعالیت شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای قانونمند است و این شرکت‌ها با مجوز فعالیت می‎کنند؟ اگر این شرکت‌ها هرمی فعالیت می‌کنند پس چطور مجوز دریافت کرده‌اند؟ آیا درآمد حاصل از این شرکت‌ها حلال است؟
 
از سوی دیگر، حرف و حدیث در مورد حلال یا حرام بودن فعالیت این شرکت‎ها موضوع دیگری است که برخی در پی جواب به این سئوال هستند و بعضی دیگر فارغ از این موضوع، به قانونمند بودن این فعالیت استناد می‌کنند و آن را کافی می‌دانند! استدلال آنها هم این است که این شرکت‌ها در نظام اسلامی مجوز فعالیت گرفته‌اند و بنابراین حتماً بحث شرعی بودن موضوع لحاظ شده است.
 
این در حالی است که با جست‌وجو در سایت‌ها، می‌بینیم تعدادی از مراجع فعالیت این شرکت‌ها را حرام دانسته و برخی دیگر آن را حلال عنوان کرده‌اند و این موضوع بیشتر بر سردرگمی افراد می‎افزاید.
 
به دنبال گسترش شبکه‌های بازاریابی و پلمب چند شرکت بازاریابی شبکه‌ای در همدان، این موضوع  پیگیری شد تا در خصوص فعالیت این شرکت‌ها روشنگری شود.
 
*فعالیت فعلی شرکت‎های بازاریابی خارج از قاعده قانون است
 
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت همدان با بیان اینکه فعالیت شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای قانونی است، اظهار کرد: طبق آیین‌نامه‌ معاملاتی که سازمان صنعت، معدن و تجارت دارد، واحدهایی که از صنعت، معدن و تجارت چه در سطح استانی و چه سطح ملی اجازه دارند می‌توانند نسبت به فروش کالا اقدام کنند.
 
حمیدرضا متین با اشاره به اینکه شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای کالاهای خود را به قیمت مندرج و مصرف‌کننده به افرادی می‌فروشند که تجربه کافی ندارند، ادامه داد: در بحث فروش کالای این شرکت‌ها ایرادی وجود دارد، به این شکل که با توجه به وضعیت نابه‌سامان بازار و ضعف فروش، واحدهای تولیدی قیمت کالاها را زیر قیمت مندرج ارائه می‌دهند.
 
وی در تشریح این مطلب گفت: فردی که وارد شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای می‌شود، خرید خود را به قیمت مصرف‌کننده انجام می‌دهد، در نتیجه زمانی که کالای خریداری شده را در بازار عرضه می‌کند متضرر می‌شود چراکه در بازار و زیر قیمت کالای خریداری شده وجود دارد و این مشکل پیش‌آمده از طریق این شرکت‌هاست.
 
رئیس صنعت، معدن و تجارت استان همدان با تأکید بر اینکه فعالیت شرکت‌های بازاریابی به این نحو صحیح نیست، ادامه داد: کسانی مانند دانشجویان و جوانانی که وارد شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای می‌شوند به علت بی‌تجربگی با مشکل مواجه می‌شوند.
 
وی با بیان اینکه ورود به شبکه‌های بازاریابی در حال همه‌گیر شدن است، تأکید کرد: نگران هستیم که فعالیت شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای تاثیر منفی در جامعه بگذارد که عملاً اثر خود را گذاشته و ذهنیت بدی ایجاد کرده است.
 
متین با اشاره به اینکه موضوع مشکلات ایجاد شده از طریق فعالیت شبکه‌های بازاریابی را به دفتر وزیر منعکس و تبعات آن را نیز اعلام کردیم، بیان کرد: احتمالاً مسئله بازاریابی شبکه‌ای را به اتاق اصناف ایران تفویض کرده‌اند.
 
وی افزود: سازمان صنعت، معدت و تجارت قصد دارد با کمک سازمان اقتصاد و دارایی برنامه‌ریزی انجام دهد تا هر کسی نتواند وارد این شرکت‌ها شود و خرید و معامله کند.
 
رئیس صنعت، معدن و تجارت استان همدان در ادامه از پلمب چند شرکت بازاریابی شبکه‌ای در همدان خبر داد و بیان کرد: اداره اماکن با کمک نظارت و بازرسی سازمان صنعت و معدن و تجارت چند ایراد از این شرکت‎ها گرفتند که برابر با آیین‌نامه اجازه مهروموم داشتیم.
 
* شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای به صورت هرمی فعالیت می‎‌کنند
 
رئیس اتاق اصناف استان همدان نیز با بیان اینکه آیین‌نامه اجرایی ماده 87 نظام صنفی ما در خصوص شرکت‌های بازاریابی الکترونیکی است که به صورت اینترنتی فعالیت می‌کنند، اظهار کرد: اصناف فقط بر روی قیمت‎ها نظارت دارد.
 
حمیدرضا فرسایی‌وحید با بیان اینکه در حوزه مهروموم این شرکت‌ها در صورت بروز تخلف نمی‌توانیم ورود پیدا کنیم، ادامه داد: اگر مواردی باشد که بدانیم که مجوز ندارند حتماً با آنها برخورد می‌شود.
 
وی با بیان اینکه این شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای به صورت هرمی فعالیت می‎‌کنند، ادامه داد: در این آیین‌نامه هرمی بودن و قانونی بودن فعالیت این شرکت‌ها ذکر شده است.
 
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری همدان نیز اظهار کرد: سازمان صنعت، معدن و تجارت در بحث تجارت الکترونیک به بعضی از شرکت‌ها مجوزهایی داده که در امر خرید و فروش و بازاریابی فعالیت می‌کنند.
 
سعید گلستانی گفت: این موضوع باعث سوء استفاده برخی افراد شده تا همانند شرکت‌های هرمی قبلی که از نظر قانونی منع فعالیت دارند، وارد عمل شوند.
 
*3 شرکت بازاریابی شبکه‌ای در همدان پلمب شد
 
وی ادامه داد: هم اکنون شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای همانند شرکت هرمی اقداماتی انجام می‌دهند در حال که باید بر اساس قانون تعریف شده؛ تجارت الکترونیک داشته باشند و خرید و فروش الکترونیک برای مردم انجام دهند.
 
معاون پیشگیری از وقوع جرم در همدان افزود: شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای در بین دانشجویان و دانشگاه‌ها مثل شبکه گلدکوئیست به دنبال عضوگیری و تشکیل زیرشاخه هستند.
 
وی با بیان اینکه این شرکت‌ها از قانون سوء استفاده کرده‌اند، افزود: سه شرکت بازاریابی شبکه‌ای در همدان پلمب شد و فعلاً  یک شرکت به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
 
گلستانی با تاکید بر اینکه تجارت الکترونیک تعریف دارد، افزود: در تجارت مشتری ثبت سفارش کالا داد و کالا به صورت الکترونیک خریداری و تهیه می‌شود.
 
وی ادامه داد: در این شرکت‌ها نباید زیرشاخه درست شود مانند گلدکوئیست عمل کند، فضای کار در شرایط حاضر به این صورت است که فرد باید کالایی بخرد و افراد دیگری را نیز زیرمجموعه خود قرار دهد تا از کالای بی‌کیفیت شرکت خریداری کنند.
 
*مردم اطلاع کافی از شرکت‌ها ندارند
 
معاون پیشگیری از وقوع جرم در استان همدان گفت: شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای نوپاست و مردم اطلاعات زیادی در مورد این شرکت‌ها ندارند در نتیجه ممکن است مورد سوء استفاده قرار گیرند.
 
وی مبنی بر اینکه در مهروموم برخی از شرکت‎ها مسئله اخلاقی عنوان شده بود، ادامه داد: شاید در مسئله مهروموم شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای در همدان مسائل اخلاقی نیز وجود داشته باشد اما حتی اگر مسئله اخلاقی وجود نداشته باشد این شرکت‌ها در فعالیت خود دچار خلاف شده‌اند چراکه برخلاف قانون فعالیت می‌کنند.
 
گلستانی با بیان اینکه این شرکت‌ها دارای مجوز هستند اما براساس قانون نوشته شده فعالیت نمی‌کنند و شرکت گلدکوئیستی از این قانون سوء استفاده می‌کنند، ادامه داد: مسئله حرام بودن درآمد ناشی از شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای به علت فعالیت‌های غیر قانونی و غیر مجاز گلدکوئیستی است.
 
وی با بیان اینکه تجارت الکترونیک در همه جای دنیا مرسوم است و اگر شرکت‌ها قانون را رعایت کنند مشکلی وجود ندارد، ادامه داد: شرکت‌هایی نیز وجود دارند که با عناوین مختلف فعالیت می‌کنند و تمام این شرکت‌ها وصل به خارج هستند.
 
*تلاش برای قرارگیری شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای در قانون نظام صنفی
 
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری همدان افزود: البته شرکت‌های بازاریاب شبکه‌ای در ایران به خارج از کشور وصل نیستند اما در صورتی که به فعالیت گلدکوئیستی خود ادامه دهند این شرکت‌ها نیز به خارج از کشور وصل می‌شوند.
 
رئیس نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان با اشاره به بازرسی‌های انجام شده از شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای در همدان، اظهار کرد: این شرکت‌ها شرایطی دارند که جزو بازرسی‌های معمولی محسوب نمی‎شوند.
 
علیرضا شجاعی شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای را واسطه انتقال جنس دانست و در ادامه سخنانش از مهروموم چند شرکت بازاریابی شبکه‌ای در همدان خبر داد.
 
وی با بیان اینکه وظیفه بازرسی صنعت، معدن و تجارت در حوزه تخلفات صنفی است و دادستانی در حوزه جرم مسائل را بررسی می‌کند، افزود: برای اطلاع از علت مهروموم این شرکت‌ها باید موضوع را از دادستانی جویا شد.
 
رئیس نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت همدان ادامه داد: شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای کالا نمی‌فروشند، بلکه فرد بازاریاب سفارش خرید می‌دهد و از دفتر مرکزی خریداری می‌شود، کالا به خریدار تحویل داده می‌شود و خود خریدار توزیع‌کننده است.
 
وی با بیان اینکه شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای مشمول قانون نظام صنفی نیستند، افزود: در حال مذاکره هستیم تا بتوانیم شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای را نیز مشمول قانون نظام صنفی کنیم.
 
شجاعی با بیان اینکه در دنیا شبکه‌های بازاریابی مجازی حجم بزرگی از اقتصاد را مدیریت می‌کنند، ادامه داد: پای فعالیت شبکه‌ای به نام «آمازون» در ایران بعد از تحریم‌ها باز شده و این شرکت در سطح جهان فعالیت می‌کند.
 
وی کرد: شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای در ایران در آغاز کار است و به طور حتم باید شبکه‎ها شناخته شود، بنابراین قوانین مدونی لازم است تا بتوانند در طول زمان نقش خود را در اقتصاد ایفا کنند.
 
رئیس نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان به هرمی بودن فعالیت شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای اشاره کرد و افزود: فعالیت هرمی این شرکت‌ها ناشی از نبود زیرساخت‌هاست.
 
وی تأکید کرد: به نظر بنده زیرساخت‌ها کافی و قانونی برای شکل‌دهی شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای ایجاد نشده است، در حالی که این شرکت‌ها ایجاد شده‌اند و حال با گذشت زمان در حال اصلاح هستند.
 
شجاعی با تاکید بر اینکه اقتصاد جامعه خاص و بیمار است، افزود: در اقتصاد بیمار همیشه زمینه برای ایجاد شرایط منفی وجود دارد، پس باید سعی در اصلاح و کنترل انجام و به مسیر درست سوق داده شود.
 
*مردم درآمدهای یک شبه شرکت‎های بازاریابی دل نبندند
 
وی در خصوص مسائل شرعی فعالیت شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای بیان کرد: در نظام اسلامی تابع قوانین جمهوری اسلامی هستیم و تمام سیستم‌هایی که زیر نظر ولایت فقیه کار می‌کنند؛ آنچه به عنوان قانون ابلاغ می شود را باور داریم که ولایت بالای سر آن است.
 
رئیس نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت همدان افزود: برای همه موضوعات فتوا نمی‌گیریم، فتواها محترم هستند اما قانون را فصل‌الخطاب می‌دانیم.
 
چندی پیش مدیرکل اطلاعات استان همدان نیز از فعالیت شرکت‌های شرکت‌های شبکه‌ای به عنوان پدیده‎ای «زشت» و با همان شرکت‎های هرمی سابق تعبیر کرد و گفت: این شرکت‌ها تا حالا در استان ما براساس مجوزهایی که گرفته‌اند کار نکردند.
 
ابطحی از مردم خواست به درآمدهای یک شبه این شرکت‎ها دل نبندند.
 
علت تمایل جوانان به سمت شرکت‎های بازاریابی شبکه‌ای به خاطر نبود شغل و بیکاری است، به همین دلیل جوان دانشجو برای تهیه مخارج سنگین تحصیل و جوان بیکار به دنبال داشتن زندگی آسوده و تحقق رویاهای خود به سمت شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای که وعده‌هایی با درآمدهای بیش از 10 میلیون می‌دهند، سوق پیدا می‌کنند، شرکت‎هایی که اغلب آنها از گلدکوئیستی بودن فعالیت آن ناآگاهند!