به گزارش مشرق، کارشناسان می گویند باید روند مهاجرت از روستاها به شهرها و از شهرهای کوچک به کلانشهرها به ویژه تهران متوقف و حتی معکوس شود. همچنین بعضا گفته می شود شهر تهران هرگز به اندازه جمعیت ۸.۵ میلیون نفری فعلی آن طراحی نشده بود و تراکم بیش از حد جمعیت، زندگی را در این اَبَر شهر سخت کرده است.
ترافیک های دائمی، شلوغی بیش از حد، گرانی و بابا بودن هزینه زندگی در پایتخت، بالا بودن ضریب آسیب های اجتماعی و ده ها مسئله دیگر به بزرگی و میلیونی بودن جمعیت آن ربط داده می شود. برخی می گویند تهران شهری است پُر از مهاجران شهرها و روستاهای مختلف کشور که تنها به امید یافتن کار به این کلانشهر هجوم آورده اند.
بنابراین اشتغال و دستیابی به فرصت های شغلی، امکان کسب درآمد و مسائلی مانند این باعث شده تا به مرور زمان و در طول چند دهه پایتخت ایران به یکی از شلوغ ترین شهرهای جهان تبدیل شود. وجود مراکز سیاسی، اقتصادی، بیمارستان های مدرن، امکانات و بسیاری دیگر از نیازهای زندگی باعث شده تا هزاران نفر به ناچار راهی کلانشهر تهران شوند و بسیاری نیز تصمیم به ماندگاری در آن رفته اند.
نوع رفتار دولت ها نیز در طول دهه های گذشته برای ترغیب مردم به مهاجرت موثر بوده و هیگاه تلاشی برای تمرکز زدایی و انتقال برخی مراکز سیاسی و اقتصادی به سایر مناطق کشور نشده است. تنها در سال های گذشته برخی مباحث پیرامون آن در دولت سابق مطرح شده و حتی برخی کارکنان نیز به خروج از تهران و دریافت امتیازات استخدامی و حقوقی تشویق شدند که در نهایت نیز استقبال چندانی از آن نشد و متوقف شد.
پایتختی که قرار بود منتقل شود
حتی در مقطعی بحث انتقال پایتخت هم مطرح بوده و صحبت از این بود که باید وزن تهران از مراکز سیاسی، تصمیم گیری، اقتصادی، امکانات و نیازهای روز زندگی مردم سبک تر شود و برخی امکانات به سایر مناطق کشور منتقل شود؛ با این وجود برخی مقاومت ها و مخالفت های پیدا و پنهان باعث شد این مسئله خیلی زود به بن بست خورده و فراموش شود.
در سال های اخیر حتی موضوع انتقال برخی مراکز موجود در داخل شهر تهران به سایر نقاط پایتخت و یا بیرون شهر نیز مطرح بوده که حتس در این زمینه ها نیز مخالفت هایی ایجاد و در نهایت کار بی نتیجه ماند. یک نمونه در این زمینه موضوع انتقال فرودگاه مهرآباد به حاشیه پایتخت بوده که خیلی زود مسکوت ماند.
بنابراین اینگونه عملکرد و رفتار دولت ها در طول سال های مختلف باعث شده تا موجی از مهاجرت از شهرها و روستاها به سمت کلانشهرها و مناطق دارای فرصت اشتغال و امکانات بهتر زندگی شکل بگیرد. پس اینکه تصور شود با روند فعلی تهران در همین حد نیز باقی می ماند هم تصور اشتباهی است و احتمالا این شهر در سال های آینده جمعیت ۱۰ میلیونی را نیز به خود خواهد دید.
نگاهی به آمارهای موجود درباره وضعیت بازار کار کشور، توزیع فرصت های شغلی، تعداد شاغلان هر منطقه از کشور و همچنین وسعت استان ها نشان می دهد که تهران به تنهایی در حال حاضر به اندازه جمعیت شاغل ۱۳ استان، نیروی کار دارد و حتی ۲۷۰ هزار نفر نیز بیشتر است.
تجمع کارخانجات، بنگاه های تولیدی و اقتصادی، دفاتر مرکزی شرکت های خصوصی و دولتی و مراکز دارای ظرفیت ایجاد اشتغال در تهران باعث شده تا بازار کار پایتخت به تنهایی ۳ میلیون و ۶۵۴ هزار نفر شاغل داشته باشد در حالی که ۱۳ استان یزد، کهگیلویه و بویراحمد، سمنان، زنجان، خراسان شمالی و جنوبی، چهارمحال و بختیاری، بوشهر، ایلام، هرمزگان، قزوین، قم، مرکزی و اردبیل مجموعا دارای ۳ میلیون و ۳۸۳ هزار نفر شاغل باشند.
شانس کار در تهران ۲۶.۵ برابر بیشتر است
در چنین شرایطی، مشخص است که این بازار بزرگ کار که می توان در آن نتیجه بهتری از جستجو برای شغل نسبت به سایر مناطق کشور به دست آورد، بیکاران میلیونی کشور را به سوی خود می خواند. طبیعی است که وقتی بازار کار استانی مانند کهگیلویه و بویراحمد در بخش دولتی، خصوصی، مراکز نظامی، خدماتی و ... ۱۳۷ هزار نفری و استان ایلام نیز ۱۴۶ هزار نفری باشد، جوانان و تحصیل کرده های این دو منطقه از کشور مانند بسیاری دیگر از مناطق به فکر اشتغال در تهران باشند.
تهران شرایطی دارد که نسبت به کهگیلویه و بویراحمد که کمترین تعداد شاغلان کشور را دارا است، ۲۶.۵ برابر بزرگتر بوده؛ بنابراین اگر فردی از استان های دارای ظرفیت اشتغال پایین به تهران مهاجرت کند، دستکم ۱۰ برابر تا ۲۶.۵ برابر شانس بیشتر برای اشتغال دارد.
وقتی کل شاغلان یک استان به اندازه یک یا دو شرکت بزرگ تهران شاغل داشته باشند، احتمالا دستیابی جوانان جویای کار آن مناطق به مراتب سخت تر از جستجوی شغل در تهران است. در عین حال، نباید این نکته را از یاد بُرد که فعال نشدن ظرفیت های کشاورزی در سرزمین های وسیع داخل کشور و همچنین بی میلی صنایع به فعالیت در سایر نقاط کشور، هم بر شکل گیری روند مهاجرت جوانان و کارجویان به کلانشهرها تاثیرگذار بوده است.
در حال حاضر، ۲۶ استان کشور دارای تعداد شاغلانی کمتر از یک میلیون نفر بوده و تنها ۵ استان کشور دارای بازار کاری بالاتر از یک میلیون نفر است. در این بین، پس از تهران، خراسان رضوی با یک میلیون و ۸۰۳ هزار نفر پرجمعیت ترین بازار کار کشور را دارا است و پس از آن نیز اصفهان دارای یک میلیون و ۴۸۷ هزار نفر است.
