سال 91 بود که موسسه یورو مانیتور، صنعت خرده فروشی ایران را یکی از پر سودترین صنایع در سال  های بعد معرفی کرده بود. یورومانیتور که یکی از معتبرترین شرکت  های تحلیل بازار در دنیا است، ظهور هایپرمارکت  ها و فروشگاه  های زنجیره ای را در افق کوتاه مدت ایران ترسیم کرده بود.

فروشگاه  هایی که برخلاف بقالی  های قدیم، نماد جهان مدرن است و کالا  هایی متنوع در آن دیده می شود. استدلال آن زمان یورومانیتور این بود که ساختار معیوب خرده فروشی زمینه ساز ایجاد فروشگاه  های بزرگ می شود. چرا که در هر شهر بازاری وجود دارد که عمده فروشانی در آنجا مشغول به فعالیت هستند و خرده فروشان مستقل اقلام مورد نیاز خود را از آنجا تهیه می کنند. این عمده فروشان نیز به طور معمول محصولات خود را از شرکت  های توزیع کننده کارخانجات خریداری می کنند. این مسئله سبب می شود تا سود سرشاری در این مسیر ایجاد شود. سودی که با حذف این واسطه  ها می تواند به هایپر مارکت یا فروشگاه  های زنجیره ای برسد.

تخفیف 27 درصدی در فروشگاه  های زنجیره ای

از آن گزارش حدود 4 سال می گذرد. در این چهار سال شاهد آن بودیم که تعداد فروشگاه  های زنجیره ای و هایپر مارکت روز به روز بیشتر شده است. فروشگاه  هایی که در آن همه کالا  ها پیدا می شود و تقریبا کمتر شرکتی است که درآن نقشی نداشته باشد. قطع کردن زنجیره معیوب توزیع سبب شده است تا سود در این فروشگاه  ها بالا برود و زمینه تخفیف  های بالا را فراهم کند.

تخفیف  های بالای 30 درصد در مورد برخی از کالا  ها مصداق پیدا می کند. برای مثال، عضو هیئت مدیره اتحادیه صنف فروشگاه  های زنجیره ای گفته است: در فروشگاه  های زنجیره ای به طور متوسط 27 درصد تخفیف در اختیار مصرف کنندگان قرار می گیرد. به گفته گلزاده، در سال گذشته انقلابی در ایجاد فروشگاه زنجیره ای رخ داد و 400 شرکت برای ایجاد فروشگاه  های زنجیره ای مجوز گرفتند که ایجاد این تعداد فروشگاه در تاریخ کشور بی سابقه است.

لذا، مردمی که تا دیروز نمی توانستند 100 تومان تخفیف برای خرید  های چند هزارتومانی دریافت کنند، حالا خیلی راحت تخفیف  های 30 درصدی را دریافت می کنند. این موضوع سبب شده است تا مردم از بقالی  ها به هایپر مارکت  ها کوچ کنند.

کدام شغل  ها از بین خواهند رفت؟

بدون شک با گسترش هایپرمارکت  ها و فروشگاه  های زنجیره ای دو دسته از مشاغل کمرنگ خواهند شد. دسته اول مشاغل خرده فروشی نظیر سوپرمارکت  های کوچک است. این مشاغل هر چند ممکن است باقی بمانند اما قطعا سطح این مشاغل کاهش خواهد یافت و بیشتر در مناطقی که تراکم جمعیتی داشته و از مراکز خرید بزرگ و هایپر مارکت  ها دور است ادامه فعالیت می دهند .

از طرف دیگر، مشاغل عمده فروشی نیز با رونق کمی رو به رو خواهند شد. چرا که با ازبین رفتن این زنجیره، عمده فروش  ها نیز با مشکل مواجه می شوند.البته دوران گذار از بقالی  ها به هایپر مارکت  ها پر هزینه است. بسیاری از شغل  ها باید از بین بروند و این مسئله سبب خواهد شد تا مقاومت  هایی در این زمینه شکل بگیرد. اگرچه این مقاومت  ها وجود دارد، اما بدون شک کشور در این مسیر قرار می گیرد. شاید آن  هایی که در چنین مشاغلی حضور دارند، بهتر باشد تا به شغلی دیگر و تغییر در شغل خود بپردازند. تجربه  های موفق فروشگاه  های زنجیره ای در دنیا می تواند راهنمای نمونه  های داخلی باشد. یک نمونه موفق«وال مارت» است.

تجربه جهانی فروشگاه زنجیره ای

«همیشه قیمت  های ما پایین تر است» این شعار آنقدر جذاب بود تا خیلی از افراد جذب این فروشگاه شوند. «وال مارت» اگرچه تنها فروشگاه بزرگ زنجیره ای نیست اما قطعا معروفترین آن هاست.

فروشگاهی که میزان فروش آن در سال 470 میلیارد دلار عنوان می شود. یعنی فروش این فروشگاه زنجیره ای بیش از 21 برابر درآمد نفتی سال گذشته ایران است.

این فروشگاه در حال حاضر بیش از 2 میلیون و 200 هزار کار  مند دارد. کارمندانی که در 8500 فروشگاه در 15 کشور دنیا فعالیت می کنند. وال مارت نماد یک فروشگاه زنجیره ای است که در دنیای مدرن به نیاز  های بخشی از مردم پاسخ داده است./روزنامه خراسان