گروه بین‌الملل مشرق- اواخر هفته گذشته خبر انجام برخی مذاکرات و حتی عقد قرارداد میان مقامات کشورمان با غول هواپیمایی آمریکا یعنی بوئینگ در رسانه‌ها منتشر شد و دیری نگذشت که این شرکت هم رسماً مذاکره با ایران را تأیید کرد. خبرنگار بین‌الملل مشرق در تماس با شرکت بوئینگ تلاش کرد تا اطلاعات بیشتری از جریان این مذاکرات و قرارداد احتمالی میان دو طرف بگیرد.
بعد از تماس‌های تلفنی و ایمیلی، بالأخره «جان
دِرن» سخنگوی بوئینگ که در ابتدا به صدور بیانیه‌ای اکتفا
کرده بود، به برخی از سؤالات ما پاسخ داد.
«جان دِرن» سخنگوی بوئینگ
از او پرسیدیم: با توجه به محدودیت‌های شرکت‌های آمریکایی برای ورود به بازار ایران و در شرایطی که حتی شرکت‌های کوچک‌تر جرأت همکاری با ایران را ندارند، چه عاملی موجب شده تا کمپانی بزرگی مانند بوئینگ اقدام به مذاکره با ایران کند؟ آیا دولت آمریکا رسماً به بوئینگ اجازه مذاکره با ایران را داده است یا خیر؟
«جان درن» در پاسخ اظهار داشت: «دفتر کنترل سرمایه‌های خارجی» وزارت خرانه‌داری آمریکا، به بوئینگ مجوز داده تا با ایرلاین‌های مورد تأیید ایرانی، درباره «مدیریت ناوگان هوایی» آنها مذاکره کنیم.» وی ادامه داد: «این دفتر هم‌چنین مجوزی عمومی صادر کرد که به تولیدکنندگان هواپیما اجازه می‌دهد تا درباره قرارداد فروش هواپیماهای مسافربری به ایران با ایرلاین‌های تأییدشده این کشور مذاکره کنند.» درن البته اشاره کرد که شرط همه این توافقات این است که «دولت آمریکا آنها را تأیید کند.»
با توجه به آن‌که مقامات آمریکایی مواضع ضد و نقیضی در این‌باره اتخاذ کرده‌اند که آیا بوئینگ واقعاً می‌تواند مستقلاً با ایران توافق کند یا نه، آیا فشارهای سیاسی می‌تواند مذاکرات میان دو طرف را به شکست بکشاند یا خیر؟
دِرن این سؤال ما را این‌گونه پاسخ داد: «[ما تأیید می‌کنیم که] با ایرلاین‌های ایرانی که دولت آمریکا آنها را تأیید کرده در حال مذاکره برای فروش احتمالی هواپیماهای تجاری و مسافربری و خدمات وابسته به آنها هستیم. [با این وجود] هر توافقی که در این‌باره حاصل شود، وابسته به تأیید دولت آمریکا خواهد بود.»
در حال حاضر بیش از 30 درصد از ناوگان هوایی ایران
را هواپیماهای بوئینگ تشکیل می‌دهند
سؤال دیگر خبرنگار مشرق از سخنگوی بوئینگ این بود که طبق توافق صورت گرفته آیا ایران هزینه هواپیماها را یک‌جا خواهد پرداخت یا (مانند توافق با ایرباس) قرار است هزینه خرید هواپیماها از درآمد خود آنها تأمین شود؟ هم‌چنین آیا فروش هواپیما به ایران به معنای خدمات و حمایت‌های پس از فروش نیز هست؟ در صورتی که آمریکا مجدداً ایران را تحریم کند، تکلیف این تعهدات بوئینگ چه میشود؟
سخنگوی بوئینگ در پاسخ به این سؤال صرفاً به ذکر این مطلب اکتفا کرد که «ما جزئیات مذاکرات در حال انجام با مشتریان خود را افشا نمی‌کنیم و رویه استانداردمان این است که اجازه می‌دهیم مشتری‌ها هرگونه توافق با بوئینگ را اعلام کنند.»
* * *
به گفته «مقصود اسعدی سامانی» دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی ایران، در حال حاضر 60 فروند هواپیمای بوئینگ در کشورمان پرواز می‌کند. 48 فروند از این هواپیماها مدل‌های بوئینگ MD، بوئینگ 747، بوئینگ 737، بوئینگ 727 و بوئینگ 757 هستند که 32 درصد از ناوگان هوایی فعال کشور را تشکیل می‌دهند و شرکت‌های مختلف هواپیمایی از آنها استفاده میکنند.
