به گزارش مشرق، جرم و بزه در هر جامعه ای امری مذموم و ناخوشایند به شمار می رود که علیرغم غیر قابل هضم بودن آن به عنوان یک نارسایی اجتماعی در تمامی کشورهای دنیا کم و بیش مشاهده و احساس می شود.
به عبارت دیگر هیچ نقطه ای از جهان، عاری از جرم و بزه نیست و هر جا که انسان سکونت دارد،گویی بزه نیز جز لاینفک آن منطقه محسوب می شود، اما تفاوت موجود به ضریب وقوع جرم باز می گردد و شرایط هر جامعه ای به فراخور موقعیت خاص فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی جغرافیایی و اقلیمی در ظهور و بروز جرایم و ناهنجاری ها موثر و تاثیرگذار است.
رفتار مجرمانه منحصر به گروه یا طیف خاصی از جامعه نیست و امکان بروز آن در گروه های متعدد اجتماعی اعم از تحصیلکرده،بی سواد، شاغل، بیکار، مجرد، متاهل،پیر،جوان،زن و مرد و حتی کودکان،به فراخور موقعیت وشرایطی که در آن بسر می برند وجود دارد.
آنچه که نقطه تمرکز این گزارش محسوب می شود،معطوف به جرم و بزه در کودکان و خردسالان می شود، موضوعی که عمدتا از نگاه اجتماعی عموم مردم نادیده و کم اهمیت پنداشته می شود اما در واقع امر اهمیت این پدیده در کودکان، بسیار حائز اهمیت و قابل توجه است.
گزافه نیست طرح این ادعا که سلامت رفتاری،روحی و روانی کودکان تضمین کننده تعادل روحی و روانی جامعه در آینده خواهد بود و هر آنچه توجه و نگاه ویژه تری به این عرصه لحاظ شود به همان میزان ضریب موفقیت در ارتقای اخلاقی و سلامت رفتاری آحاد جامعه در آینده تقویت خواهد شد،زیرا اساسا کودکان امروز آینده سازان و بازیگران اصلی فردای جامعه محسوب می شوند،این امر و قانون نانوشته طبیعتا در جامعه ما نیز مصداق دارد.
بعضا مشاهده و تجربه شده که در رفتارهای برخی از کودکان،آن تعادل لازم و مناسب دیده نمی شود و گاها رفتارهایی از کودکان سر می زند که موید لزوم و ضرورت توجه ویژه ای است.
کارشناسان حوزه جامعه شناسی و روانشناسی معتقدند بروز جرم،جنایت و افزایش آن میان کودکان و نوجوانان حساسیت برانگیز است و نشان از تغییرات قابل توجهی در شرایط محیطی دارد.
*خشونت علیه کودکان،عامل اصلی ظهور کودکان مجرم
مطالعات بسیار متعدد و گسترده ای در خصوص علل و عوامل موثر در بزهکاری و انجام افعال مجرمانه در کودکان انجام شده و به واقع نمی توان عامل واحدی را برای این نارسایی رفتاری در نظر گرفت و هر کودکی بنا بر موقعیت و محیطی که در آن رشد و نمو پیدا می کند می تواند مستعد ارتکاب به جرم یا بزه شود.
اما آنچه که اکثریت قریب به اتفاق کارشناسان به آن عقیده دارند به نقش خشونت در بستر سازی برای گرایش به بزه و جرم معطوف می شود.
پرونده ها و تجربیات گذشته در خصوص کودکان بزهکار و حتی جنایتکار موید این امر است که اکثریت قریب به اتفاق خردسالانِ بزهکار خشونت های بسیاری را تجربه کرده اند.
مصطفی رازینی،جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی، عنوان کرد:کودکان در مراحل مختلف و متعدد زندگی با افراد زیادی مواجه می شوند که هر کدام می توانند در جهت دهی و تعیین مسیر زندگی آنها موثر واقع شود.
* بزرگسالان،الگوهای رفتاری کودکان
یکی از تاثیرگذار ترین عوامل در شکل گیری شخصیت کودکان به بزرگسالان و کیفیت رفتار آنها با یکدیگر باز می گردد و در واقع،نوع رفتار،منش و روش کودکان با الگو برداری از پدر،مادر،خواهر،برادر و دیگر بزرگسالان خانواده شکل می گیرد.
در واقع امر نحوه تعامل میان پدر و مادر تاثیر بسزایی در شکل گیری شخصیت کودکان ایفا می کند و تجربه ثابت کرده،اساسا کودکانی که در دوران کودکی دارای مادرانی معتاد و یا شاهد درگیری و مناقشات جدی میان والدین خویش هستند در دراز مدت با اختلالات و نارسایی های رفتاری بسیاری مواجه می شوند.
* لزوم آموزش مهارت های زندگی
یکی از حلقه های مفقوده آموزش در کشور ما به یادگیری و تعلیم مهارت های زندگی باز می گردد و به واقع در فقدان این امر خطیر،بستر و زمینه ظهور و بروز انواع آسیب ها و ناهنجاری های اجتماعی فراهم می شود.
امروزه آموزش مهارت های زندگی اعم از کنترل و مدیریت خشم،مهارت نه گفتن،تصمیم گیری صحیح،اعتماد به نفس و...به عنوان یکی از اصلی ترین موضوعات و محتواهای آموزشی در برنامه تعلیم و تربیت کشورهای پیشرفته و توسعه یافته لحاظ می شود.
بر اساس آمار های موجود،از سال 2009 تاکنون آمار جرم و جنایت در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته در میان اقشار کودکان کاهش یافته،به عنوان مثال در کشوری همچون کانادا، بر اساس آمارهای منتشر شده در رسانه ها،پرونده های وصولی دردادگاه های نوجوانان از 60 هزار مورد به 39 هزار مورد (در بین سالهای 2009 تا 2014) کاهش یافته است.
این موفقیت با آموزش صحیح،حاصل شده و بدون تردید در صورت عدم توجه کافی به تعلیم و تربیت اصولی امکان نائل شدن به چنین موفقیتی وجود نداشت.
صدیقه نوبهار،کارشناس علوم رفتاری، عنوان کرد می طلبد در کشور ایران،مدیران آموزشی با نگاهی ویژه به تعلیم و تربیت،برنامه های مقتضی را در صدر اولویت های آموزشی خویش قرار دهند.
وی افزود:بروز برخی از رفتارهای پرخاشگرانه از نشانه هایی به شمار می رود که می تواند در آینده ضریب لغزش های رفتاری در کودکان را تشدید کند و در صورت عدم مهار و کنترل لازم این رفتارها می تواند درآینده جامعه با چالش هایی جدی مواجه خواهد شد.
نوبهار یادآور شد:توجه والدین،مناسب سازی محیط زندگی،غنی سازی محتوای آموزشی از مولفه های بسیار حائز اهمیتی به شمار می رود که یقینا با عنایت مضاعف به آن می توان آینده درخشان تری را در عرصه رفتارهای اجتماعی و سلامت روحی و روانی جامعه رقم زد.
به عبارت دیگر هیچ نقطه ای از جهان، عاری از جرم و بزه نیست و هر جا که انسان سکونت دارد،گویی بزه نیز جز لاینفک آن منطقه محسوب می شود، اما تفاوت موجود به ضریب وقوع جرم باز می گردد و شرایط هر جامعه ای به فراخور موقعیت خاص فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی جغرافیایی و اقلیمی در ظهور و بروز جرایم و ناهنجاری ها موثر و تاثیرگذار است.
رفتار مجرمانه منحصر به گروه یا طیف خاصی از جامعه نیست و امکان بروز آن در گروه های متعدد اجتماعی اعم از تحصیلکرده،بی سواد، شاغل، بیکار، مجرد، متاهل،پیر،جوان،زن و مرد و حتی کودکان،به فراخور موقعیت وشرایطی که در آن بسر می برند وجود دارد.
آنچه که نقطه تمرکز این گزارش محسوب می شود،معطوف به جرم و بزه در کودکان و خردسالان می شود، موضوعی که عمدتا از نگاه اجتماعی عموم مردم نادیده و کم اهمیت پنداشته می شود اما در واقع امر اهمیت این پدیده در کودکان، بسیار حائز اهمیت و قابل توجه است.
گزافه نیست طرح این ادعا که سلامت رفتاری،روحی و روانی کودکان تضمین کننده تعادل روحی و روانی جامعه در آینده خواهد بود و هر آنچه توجه و نگاه ویژه تری به این عرصه لحاظ شود به همان میزان ضریب موفقیت در ارتقای اخلاقی و سلامت رفتاری آحاد جامعه در آینده تقویت خواهد شد،زیرا اساسا کودکان امروز آینده سازان و بازیگران اصلی فردای جامعه محسوب می شوند،این امر و قانون نانوشته طبیعتا در جامعه ما نیز مصداق دارد.
بعضا مشاهده و تجربه شده که در رفتارهای برخی از کودکان،آن تعادل لازم و مناسب دیده نمی شود و گاها رفتارهایی از کودکان سر می زند که موید لزوم و ضرورت توجه ویژه ای است.
کارشناسان حوزه جامعه شناسی و روانشناسی معتقدند بروز جرم،جنایت و افزایش آن میان کودکان و نوجوانان حساسیت برانگیز است و نشان از تغییرات قابل توجهی در شرایط محیطی دارد.
*خشونت علیه کودکان،عامل اصلی ظهور کودکان مجرم
مطالعات بسیار متعدد و گسترده ای در خصوص علل و عوامل موثر در بزهکاری و انجام افعال مجرمانه در کودکان انجام شده و به واقع نمی توان عامل واحدی را برای این نارسایی رفتاری در نظر گرفت و هر کودکی بنا بر موقعیت و محیطی که در آن رشد و نمو پیدا می کند می تواند مستعد ارتکاب به جرم یا بزه شود.
اما آنچه که اکثریت قریب به اتفاق کارشناسان به آن عقیده دارند به نقش خشونت در بستر سازی برای گرایش به بزه و جرم معطوف می شود.
پرونده ها و تجربیات گذشته در خصوص کودکان بزهکار و حتی جنایتکار موید این امر است که اکثریت قریب به اتفاق خردسالانِ بزهکار خشونت های بسیاری را تجربه کرده اند.
مصطفی رازینی،جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی، عنوان کرد:کودکان در مراحل مختلف و متعدد زندگی با افراد زیادی مواجه می شوند که هر کدام می توانند در جهت دهی و تعیین مسیر زندگی آنها موثر واقع شود.
* بزرگسالان،الگوهای رفتاری کودکان
یکی از تاثیرگذار ترین عوامل در شکل گیری شخصیت کودکان به بزرگسالان و کیفیت رفتار آنها با یکدیگر باز می گردد و در واقع،نوع رفتار،منش و روش کودکان با الگو برداری از پدر،مادر،خواهر،برادر و دیگر بزرگسالان خانواده شکل می گیرد.
در واقع امر نحوه تعامل میان پدر و مادر تاثیر بسزایی در شکل گیری شخصیت کودکان ایفا می کند و تجربه ثابت کرده،اساسا کودکانی که در دوران کودکی دارای مادرانی معتاد و یا شاهد درگیری و مناقشات جدی میان والدین خویش هستند در دراز مدت با اختلالات و نارسایی های رفتاری بسیاری مواجه می شوند.
* لزوم آموزش مهارت های زندگی
یکی از حلقه های مفقوده آموزش در کشور ما به یادگیری و تعلیم مهارت های زندگی باز می گردد و به واقع در فقدان این امر خطیر،بستر و زمینه ظهور و بروز انواع آسیب ها و ناهنجاری های اجتماعی فراهم می شود.
امروزه آموزش مهارت های زندگی اعم از کنترل و مدیریت خشم،مهارت نه گفتن،تصمیم گیری صحیح،اعتماد به نفس و...به عنوان یکی از اصلی ترین موضوعات و محتواهای آموزشی در برنامه تعلیم و تربیت کشورهای پیشرفته و توسعه یافته لحاظ می شود.
بر اساس آمار های موجود،از سال 2009 تاکنون آمار جرم و جنایت در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته در میان اقشار کودکان کاهش یافته،به عنوان مثال در کشوری همچون کانادا، بر اساس آمارهای منتشر شده در رسانه ها،پرونده های وصولی دردادگاه های نوجوانان از 60 هزار مورد به 39 هزار مورد (در بین سالهای 2009 تا 2014) کاهش یافته است.
این موفقیت با آموزش صحیح،حاصل شده و بدون تردید در صورت عدم توجه کافی به تعلیم و تربیت اصولی امکان نائل شدن به چنین موفقیتی وجود نداشت.
صدیقه نوبهار،کارشناس علوم رفتاری، عنوان کرد می طلبد در کشور ایران،مدیران آموزشی با نگاهی ویژه به تعلیم و تربیت،برنامه های مقتضی را در صدر اولویت های آموزشی خویش قرار دهند.
وی افزود:بروز برخی از رفتارهای پرخاشگرانه از نشانه هایی به شمار می رود که می تواند در آینده ضریب لغزش های رفتاری در کودکان را تشدید کند و در صورت عدم مهار و کنترل لازم این رفتارها می تواند درآینده جامعه با چالش هایی جدی مواجه خواهد شد.
نوبهار یادآور شد:توجه والدین،مناسب سازی محیط زندگی،غنی سازی محتوای آموزشی از مولفه های بسیار حائز اهمیتی به شمار می رود که یقینا با عنایت مضاعف به آن می توان آینده درخشان تری را در عرصه رفتارهای اجتماعی و سلامت روحی و روانی جامعه رقم زد.
