اما در حوزه سیاسی همیشه این سوال مطرح می شود که آیا اردوغان برای ما مناسب است؟ واقعیت این است که اردوغان با عملکردی که طی سال های اخیر داشته است به خصوص در تقابل با منافع ایران و ملت های منطقه، تردیدی برجای نگذاشته است که سیاست های گذشته او به ویژه در سوریه در تعارض کامل با منافع مردم سوریه و امنیت منطقه بوده است.

بخشی از هزینه های گزافی که ما در سوریه و حتی عراق پرداخت می کنیم، از قبیل هزینه های جانی مانند شهدای مدافع حرم و محور مقاومت و هزینه مالی، نتیجه سیاست ها و بلندپروازی های اردوغان و نیز متحدان غربی و سعودی اش است. با این حال باید گفت او هرچند گزینه مطلوب ما نیست اما در مقایسه با گزینه های جانشین اش همچون روی کار آمدن دولت کودتا یا طرفداران فتح ا… گولن که از مخالفان سرسخت جمهوری اسلامی است یا یک دولت غیراسلامی در ترکیه، اردوغان برای ما مطلوب تر از سایر گزینه هاست؛ منطق این انتخاب نیز شاید انتخاب میان بد و بدتر است.

برای این ادعا 3 دلیل می توان نگاشت:فارغ از تاثیرات امنیتی و سیاسی و اقتصادی که حکومت کودتا در ترکیه برای ایران دارد، جمهوری اسلامی ایران حمایت از دموکراسی و حاکمیت خواست مردم را راه حل بحران های همه کشور های منطقه می داند. این طور نیست که ایران فقط در سوریه از خواست مردم حمایت کند، بلکه در ترکیه نیز حتی اگر اردوغان خواسته مردم باشد، برای ایران استقرار خواست مردم مهم است و نه تحمیل خواسته های خود!

1- او یک دولت اسلامگرا دارد.2- در حوزه های مختلف مانند تحریم ها به کمک ایران آمده(هرچند منافع خود را هم برده است)، 3- اخیرا افتراق های علنی میان اردوغان و سعودی ها دیده می شد که اوج آن ها همین مذاکرات محرمانه اخیر میان دولت های اردوغان و بشار اسد بود و نیز نزدیک شدن به ایران در شرایطی که جزو دوستان نزدیک سعودی بود که نمود آن در نشست سازمان همکاری اسلامی در استانبول بیشتر بود و درحالی که عربستان به دنبال اجماع دیپلماتیک علیه ایران بود، با به حاشیه رفتن خواسته های سعودی، این کشور عملا شکست دیپلماتیک خورد. برخی از این شرایط به عنوان یک نشانه از فاصله گرفتن ترکیه و عربستان نام می بردند. ماه گذشته نیز روزنامه وال استریت ژورنال در گزارشی مفصل درباره فاصله گرفتن ترکیه و مصر از سیاست های عربستان سعودی، به ایجاد شکاف در مثلث آنکارا-قاهره-ریاض پرداخت.

این شرایط نشان می دهد که ترکیه در ماه های اخیر نشانه هایی از نزدیک شدن به ایران حتی در یکی از بحرانی ترین موضوعات یعنی تحولات منطقه را از خود بروز داده است. به همین دلیل برخی معتقدند که ممکن است سعودی ها به تلافی تحولات اخیر، در رخداد های جمعه شب ترکیه دست داشته باشند. هرچند باید درباره این ماجرا فعلا صبر کرد.

چرا ایران از دموکراسی در ترکیه حمایت می کند؟

واقعیت این است که فارغ از تاثیرات امنیتی و سیاسی و اقتصادی که حکومت کودتا در ترکیه برای ایران دارد، جمهوری اسلامی ایران حمایت از دموکراسی و حاکمیت خواست مردم را راه حل بحران های همه کشور های منطقه می داند. این طور نیست که ایران فقط در سوریه از خواست مردم حمایت کند، بلکه در ترکیه نیز حتی اگر اردوغان خواسته مردم باشد، برای ایران استقرار خواست مردم مهم است و نه تحمیل خواسته های خود! بگذریم که برای بحرین و فلسطین و یمن و… هم همین راه می تواند آرامش و امنیت را به این کشور ها برگرداند و جلوی کشتار مردم بیگناه را بگیرد و غربی ها هرگز حاضر به پذیرش آن نشده اند! منطق و حکمت سیاست خارجی ایران در این سال ها همین بوده است.

این را رهبر انقلاب در جلسه ای که اردوغان در مشهد با ایشان داشت، تاکید کرده بودند اما آن زمان اردوغان نخواست این راهبرد منطقی و حکیمانه ایران را بشنود. حالا شاید در لابه لای سروصدا های کودتا منطق ایران بیشتر برایش آشکار شود.

امیرحسین یزدان پناه -پایگاه رصد