بیشک قدیمی و مستهلک بودن ماشینآلات و تجهیزات یکی از علل اصلی رکود در بخشهای مختلف صنعتی، عمرانی، کشاورزی و سایر بخشهای تولید است و این مسئله در کنار سایر مشکلات مرتبط با این موضوع، امکان رقابت کمی، کیفی و حتی تا حدود زیادی امکان کاهش هزینههای تولید را از صاحبان صنایع، پیمانکاران و فعالان عرصه کشاورزی سلب کرده است.
به همین دلیل بسیاری از صاحبنظران حوزه اقتصاد، توصیه میکنند برای رفع مشکل در شرایط فعلی باید عمده تلاشها بر وارد کردن ماشینآلات و تجهیزات مدرن متمرکز شود، این راهبرد در مورد برخی از تجهیزات خاص و انحصاری که تولید آنها در کشور مقرون بهصرفه نیست، اجتنابناپذیر است و این نکتهای است که نهتنها در مورد کشور ما بلکه در مورد تمام کشورهای جهان مصداق دارد.
البته انقلاب اسلامی در طول حیات با برکت خود ثابت کرده که میتواند در هر موضوعی که اراده کند، راه صدساله را یک شبه طی نماید و افتخارات کسب شده در زمینه علوم مختلف از جمله؛ دانش هستهای، نانو، پزشکی، سلولهای بنیادین و شبیهسازی یا صنایع دفاعی، صنایع موشکی، صنایع هوا فضا، صنایع اپتیک، لیزر و سایر صنایع، گواهی بر این مدعاست.
بنابراین هماکنون این سؤال مطرح است که با وجود تمام ظرفیتهای مورداشاره چرا هیچگاه، هیچیک از صاحبنظران و مسئولین عرصه اقتصاد از ضرورت بسیج منابع برای تولید ماشینآلات و تجهیزات بهویژه ماشین آلات و تجهیزات سنگین و پیچیده در داخل کشور سخنی به میان نمیآورند؟ تا کی قرار است وارد کننده وسایل مذکور و فناوریهای نوین از دیگر کشورها باشیم؟ چرا برای تولید این امکانات در جهت رفع نیاز داخلی و حتی صادرات تدبیری اندیشیده نمیشود؟ چرا ایران تاکنون نتوانسته در بازارهای بینالمللی عرضه فناوریهای نوین و ماشینآلات و تجهیزات یا حتی در بازار لوازم خانگی، سهم قابل توجهی در حد یک برند قدرتمند را کسب نماید؟
بهعنوان مثال؛ این سؤال مطرح است که سهم ایران در صنایع هایتک، صنایع الکترونیکی، ابزار دقیق، تجهیزات پیشرفته و پیچیده فنی مهندسی، تجهیزات پالایشگاهی، ساخت ماشینآلات سنگین راهسازی، خودروهای سنگین و نیمهسنگین ترابری، صنایع بستهبندی، صنایع جانبی پتروشیمی و موارد مشابه آن در رقابتهای بینالمللی یا در بازار داخلی چقدر است.
کمکاری و کمتوجهی در این زمینه از یکسو و اصرار بیش از حد بر واردات از سوی دیگر، این شبهه را ایجاد میکند که اگر این شرایط حاصل یک غفلت سهوی نباشد، حتماً نتیجه تبانی گروههای فرصتطلبی است که پرداختن به موضوع، منافع آنها را در معرض خطر قرار میدهد و باید دست آنها از مدیریت بر موضوع قطع شود و این در حالی است که بررسی پیامهای مردمی در واکنش به اخبار و مطالب اقتصادی منتشره در رسانهها، بیانگر این واقعیت است که هماکنون این موضوع به یک دغدغه عمومی و مطالبه جدی از سوی جامعه تبدیل شده است.
بنابراین پیشنهاد میشود وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از طریق طراحی برنامههای آموزشی مناسب و ایجاد رشتههای تحصیلی جدید و حتی برگزاری مسابقات علمی در زمینه طراحی و ساخت ماشینآلات و تجهیزات، بنیاد ملی نخبگان از طریق شناسایی و ترغیب نخبگان به حضور فعال در این بخش، وزارت صنعت، معدن و تجارت همزمان با اتخاذ تدابیر لازم برای جلوگیری از واردات بیرویه، از طریق بسترسازی برای جذب علاقهمندان سرمایهگذاری در این حوزه و حمایت از آنها، رسانه ملی از طریق کمک به آموزش و فرهنگسازی و سایر دستگاهها متناسب با حدود اختیارات و وظایف محوله، در اسرع وقت این مهم را در دستور کار قرار دهند.