به گزارش مشرق، حالا که دونالد ترامپ و هیلاری کلینتون به نامزدی دو حزب جمهوریخواه و دموکرات رسیدهاند، فصل جلسات توجیهی امنیتی برای این دو نامزد انتخاباتی آغاز شده است. اما به دلیل اتفاقات اخیری که در کمپینهای انتخاباتی افتاده – و بهطور مثال باعث شده است مدیر «افبیآی» کلینتون را برای طبقهبندی کردن نادرست اطلاعات مورد انتقاد قرار دهد و یا ترامپ این اطلاعات را بهراحتی در اختیار همگان قرار میدهد- دراینباره سؤالات بیشتری به وجود آمده است. مک لافلین، مدیر اجرایی و نماینده سابق سیا که جلسات توجیهی مختلفی را برای چهار رئیسجمهور پیشین آمریکا برگزار کرده و در خدمت روسای جمهوری چون رونالد ریگان، جورج بوش، بیل کلینتون و جورج دبلیو بوش بوده است درگفت و گویی با سایت خبری (OZY) به ارائه توضیحاتی در خصوص چگونگی این جلسات توجیهی و مطالبی که در آنها بیان میشود پرداخته است.
- آیا تابهحال شده است یکی از نامزدهای انتخاباتی از حضور در جلسات توجیهی سر باز بزند؟
- خیر. فرض اولیه این است که وقتی کسی به دستیابی به این پست بسیار مهم چنین نزدیک شده است، به این جلسات توجیهی نیاز دارد. نباید رئیسجمهور بعد از روز مراسم تحلیف به دفتر کار خود برود و برای اولین بار با مسائل امنیتی و وظایف خود در این خصوص آشنا شود. این مسئلهای است که برای هری ترومن در سال 1945 اتفاق افتاد زمانی که روزولت با مرگ ناگهانی روبهرو شد ترومن مجبور شد از پست معاونت رئیسجمهور بهیکباره به دفتر ریاست جمهوری برود و با مسائل امنیتی مواجه شود. در واقع این ترومن بود که سنت جلسات توجیهی برای نامزدهای انتخاباتی را راهاندازی کرد و این کار را با ژنرال دوایت آیزنهاور و فرماندار، ادلی استیونسون انجام داد. در طول سالیان مختلف این مسئله دیگر به سنتی برای نامزدهای ریاست جمهوری در دو حزب تبدیل شد.
- آیا تابهحال شده است یکی از نامزدهای انتخاباتی از حضور در جلسات توجیهی سر باز بزند؟
- خیر. فرض اولیه این است که وقتی کسی به دستیابی به این پست بسیار مهم چنین نزدیک شده است، به این جلسات توجیهی نیاز دارد. نباید رئیسجمهور بعد از روز مراسم تحلیف به دفتر کار خود برود و برای اولین بار با مسائل امنیتی و وظایف خود در این خصوص آشنا شود. این مسئلهای است که برای هری ترومن در سال 1945 اتفاق افتاد زمانی که روزولت با مرگ ناگهانی روبهرو شد ترومن مجبور شد از پست معاونت رئیسجمهور بهیکباره به دفتر ریاست جمهوری برود و با مسائل امنیتی مواجه شود. در واقع این ترومن بود که سنت جلسات توجیهی برای نامزدهای انتخاباتی را راهاندازی کرد و این کار را با ژنرال دوایت آیزنهاور و فرماندار، ادلی استیونسون انجام داد. در طول سالیان مختلف این مسئله دیگر به سنتی برای نامزدهای ریاست جمهوری در دو حزب تبدیل شد.
- میتوان گفت که ترامپ میتواند اولین نامزدی باشد که جلسات توجیهی برای او برگزار نمیشود؟
- من متوجهم که چرا این سؤال در جامعه مطرح شده است. بعد از یک هفته سراسر گاف – جر و بحث ترامپ با خانواده یک نظامی، امتناع اولیه او از گرفتن تأیید از جمهوریخواهان کلیدی مانند سناتور جان مککین و بیانیههایش درباره کلینتون که بهشدت تحریککننده و خشن هستند – سؤالاتی به وجود آمده مبنی بر اینکه آیا ترامپ واقعاً میتواند خودش را کنترل کند؟ علاوه بر این او نشان داده است که در خصوص مسائل مهم ایالاتمتحده مانند سلاحهای هستهای و تأسیسات هستهای ایالاتمتحده و اقدامات روسیه در اوکراین و روابط با متحدان کلیدی کشور دچار نوعی جهل و عدم آمادگی است. از قضا، همین مسئله میتواند دلیل مهمی باشد که ما ادامه بدهیم و برای او جلسات توجیهی در خصوص مسائل امنیت ملی داشته باشیم تا مطمئن شویم او به همه حقایق دسترسی داشته و راه بهتری برای ارزیابی و امکانسنجی پیامدهای او خواهیم داشت، البته در صورتیکه او پیروز انتخابات باشد. برخی از مفسران علناً در مورد اینکه آیا ترامپ با همه این اطلاعات بهصورت منطقی و درست برخورد خواهد کرد و با اینکه آنها را در معرض دید و جستجوی عموم قرار نمیدهد ابراز نگرانی کردهاند. خوب تنها راهحل در این زمینه این است که اطلاعات کمی در اختیارش قرار داده و جلسات توجیهی کوتاهی با او داشته باشیم و عملکردش در این زمینه را بسنجیم. اگر او چیزی از این جلسات را بروز داد، این مسئله باعث میشود که او دیگر صلاحیت لازم برای این جلسات را نداشته باشد اگر از من سؤال شود که جلسات توجیهی را برای ترامپ برگزار کنم، من این را برحسب احساس وظیفه و حرفهای بودنم انجام میدهم اما باید این را هم بگویم که بعد از همه کارهایی که ترامپ انجام داده و بعد از تمام صحبتهایی که مطرح کرده این کار را با خوشحالی و از روی احترام انجام نمیدهم.
- با توجه به انتقادی که افبیآی در مورد شیوههای امنیتی ایمیلهای کلینتون به او داشت، به نظر شما کلینتون هم دچار چنین مشکلی نیست؟
- این سؤال عادلانه ای است. بااینحال تفاوتهای زیادی راجع به اقدامات کلینتون و همچنین ترامپ وجود دارد. اول اینکه، باوجود اختلاف در مورد برخی از اظهارات اخیر کلینتون درباره ثبت ایمیلهایش، او خطا را تأیید کرده و احتمالاً دارای این انگیزه است که بیشتر از قبل مراقب اطلاعات طبقه بندی شده باشد و البته مواظب خواهد بود که به رسانهها خوراک دیگری مثل ماجرای ایمیلهای جنجالیاش ندهد اعتراف به خطا او را بهسرعت از ترامپ و عملکرد او جدا میکند و او را در جایگاه بهتری قرار میدهد.
دوم اینکه برخلاف ترامپ، کلینتون تابهحال با محرمانهترین اسرار حساس کشور بهعنوان وزیر امور خارجه سروکار داشته و با این مسائل و دانش آنکه چطور از این اطلاعات در تصمیمگیریهای خود استفاده کند، آشنایی داشته است. هر اطلاعاتی که از ایمیل کلینتون آشکار شده باشد هرقدر هم تأسفبار و باعث پشیمانی باشد اما بازهم جزئی کوچک از اطلاعات بسیار زیاد و بسیار حساسی بوده است که او در زمان تصدیاش با آنها روبهرو بوده است. هیچکدام از اینها بهانهای به او نمیدهد که خطایش را بپوشاند اما به نظر من این مسئله کاملاً با مسئله ترامپ تفاوت دارد.
- جلسات چگونه برنامهریزی میشوند؟
- بهصورت سنتی، رئیسجمهور وقت باید جلسات را برگزار کند. یک مقام کاخ سفید، مانند مشاور امنیت ملی این جلسات را ترتیب میدهد و بعد یک کارمند کلیدی، معمولاً مشاور سیاست خارجی ترتیب دعوت از نامزدهای کلیدی انتخابات را میدهد این فرد ترتیب جلسات را داده و روش کار را نیز مشخص میکند.
- چه کسی جلسات را اداره میکند؟
- در طول دورههای مختلف، افراد مختلفی این کار را انجام دادهاند. تحلیلگران سادهای در سیا جلسه توجیهی آیزنهاور و استیونسون را برگزار کردند در صورتی که رئیس سیا، جلسه مخصوص جان کندی در سال 1960 و بیل کلینتون را در سال 1991 برگزار کردند. من نیز بهعنوان معاون مدیر سیا، جورج دبلیو بوش را در سال 2000 و جان کری سال 2004 با مسائل امنیتی آشنا کردم. در سالهای اخیر مدیر اطلاعات ملی (پستی که در دسامبر سال 2004 ایجادشده است) جلسات را تشکیل داده است. گزارش دهندگان ممکن است از سازمانهای اطلاعاتیای غیر از سیا باشند.
- این جلسات هرچند وقت یکبار برگزار میشود؟
- تعداد جلسات و مکان آنها با نامزدهای انتخاباتی هماهنگ میشود. با توجه به برنامه سخت و متراکم نامزدهای انتخاباتی، جلسات اغلب بهسختی پشت سر هم مرتب میشوند. رونالد ریگان در سال 1980 تنها یک جلسه داشت. بیل کلینتون هم به همین ترتیب کندی و جیمی کارتر بااینحال چندین بار با افسران اطلاعاتی جلسه داشتند. در سال 2004 من جلسه ای را برای جان کری ترتیب دادم که دو بار برگزار شد یکبار در لوییس ویل کنتاکی و یکبار در بوستون.
- این جلسات شامل چه مباحثی است؟
- معمولاً آنها شامل مسائلی است که رئیسجمهور وقت به آنها مشغول است و گاهی هم بنا به علاقهمندیهای نامزدهای ریاست جمهوری موضوعات تفاوت میکند. در مورد آیزنهاور و کندی، موضوع بحث طیف وسیعی از مسائل نظامی مربوط به اوایل جنگ سرد با شوروی بود. در مورد کارتر، درباره مسائل مربوط به خاورمیانه و مشکلاتش بحث شد تنگه تایوان، کوبا، کنترل تسلیحات، و مجموعهای از مسائل آفریقا نیز موردبحث قرار گرفت. جلسه من برای بوش تا حد زیادی شامل اطلاعات وسیعی بود که او درباره چین، روسیه، کره شمالی، عراق، ایران، تروریسم و حوزه بالکان سؤال میکرد و همچنین طیفی از مسائل مربوط به آمریکای لاتین. در گزارش به جان کری ما به 7 صفحه از سؤالات ستاد انتخاباتی او که در خصوص مسائل مرتبط با تروریسم، عراق و خاورمیانه، روسیه، چین، نقاط مشکلزا برای سیاست آمریکا مانند شرق آسیا، آفریقا، آمریکای لاتین و مسائل گستردهتر از جمله امنیت انرژی پاسخ دادیم.
- چه کسی به همراه نامزدهای انتخابات در این جلسات شرکت میکند و مسائل مطرحشده تا چه حد حساس هستند؟
- این مسئله معمولاً با کاخ سفید مذاکره میشود. در این جلسات معمولاً یک یا دو تن از مشاوران قابلاطمینان حضور مییابند. کاندیداها ممکن است با برخی از اسناد خام سازمانهای اطلاعاتی مانند نقشههای اطلاعاتی و یا تصاویر ماهوارهای آشنا شوند اما منابع این اطلاعات بهصورت عام و کلی بیان میشود و به هیچ منبع خاصی اشاره نمیشود. در این مرحله معمولاً سخنرانان جلسه به جزییات مأموریتها و برنامههای پنهانی و یا فعالیتهای بسیار حساس سازمانهای اطلاعاتی اشارهای نمیکنند. این مسائل حتی به کارکنان پاک و دستچین شده مشغول فعالیت در دولت نیز ارائه نمیشود. تا آنجا که من میدانم، کاندیداها نیز بهصورت نرمال و طبیعی جزو افراد پاک برای ارائه جلسات حساب نمیشوند فرض بر این است که هرکسی که به مرحله ریاست جمهوری نزدیک شده است مسئول این اطلاعات است.
- فضای این جلسات چگونه است؟
- تا آنجا که من اطلاع دارم و تجربه من میگوید این جلسات حرفهای و جدی هستند. فضای چرخشی کمپینهای انتخاباتی به کناری گذاشته میشود این مسائل، مسائل غیرسیاسی هستند. بااینحال معمولاً نامزدهای انتخاباتی معمولاً به مسائلی علاقه دارند که مستقیماً به کمپینهای انتخاباتیشان مربوط میشود و کارشناسان نیز به آنها اطلاعات موردنیازشان را میدهند و البته این کار را بهصورت کاملاً بیطرفانه انجام میدهند. گزارش دهندگان درباره موضوعات روز بهخوبی به مسائل واقفاند اما گستردگی موضوعات غیرقابلپیشبینی است. تجربه من بیشتر نشان داده که مجبور شدهایم کتابچه گزارشهای آمادهشده را کنار گذاشته و به جریان پرسش و پاسخهای نامزدهای انتخابات نزدیکتر شویم که ممکن است با کل متن تهیهشده و اولویتهایی که برای نامزدهای تعیینشده، کاملاً متفاوت باشد.
درباره کلینتون، بیشتر جلسات توجیهی و گزارشها میتواند درباره موضوعاتی باشد که بهصورت گسترده در سنا و یا وزارت امور خارجه با آنها در تماس بوده است و میتوان موضوعات را بهروز کرد. علاقهمندیهای ترامپ بااینحال کمتر قابل پیشبینی است چراکه سابقه محدودی در سیاست خارجی و بهطورکلی سیاست دارد. حدس من این است که او ممکن است درباره موضوعات پیچیده روز و امنیتیای تحت تأثیر قرار بگیرد که در مبارزات انتخاباتیاش زیاد به آنها توجه نکرده و احتمالاً بهسادگی موضوعات موردنظر او در بحثهای انتخاباتیاش نخواهد بود.