سرویس جهان مشرق - دقت نظر، فراگیر بودن ، صداقت و معادلات تازه سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان در سخنرانی اخیر خود مورد توجه کارشناسان مسائل منطقه‌ای قرار گرفته است، آنچه در این مقاله به آن اشاره خواهد شد ، مطالب سه تن از این کارشناسان است که به بررسی ابعاد معادلات و موضوعات مطرح شده در این سخنرانی پرداخته‌اند.

ناصر قندیل تحلیلگر مسائل راهبردی منطقه در مقاله‌ای در روزنامه البناء لبنان نوشته است: سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان برای تولید افکار و معادلات خود به تلاش زیادی نیاز ندارد. صداقت موجود در گزینه‌هایش به همراه تجربه فراوان در مدیریت جنگ‌ها باعث ترسیم بسیاری از این معادلات شده است، به گونه‌ای که شاید خود وی نیز بعدا متوجه شود تأثیرات سخنانش بیشتر از آن چیزی بود که خودش مد نظرداشته است. وی در میان حامیان مقاومت و هوادارانش معادلات جنگی که مقاومت وارد آن شده است را با شفافیت ترسیم کرد. او به خوبی می‌داند این راهکار به خودی خود ابزاری برای جنگ روانی به شمار می‌رود. البته جنگ روانی تنها مهارت وی به شمار نمی‌رود.

وی در این مقاله می‌افزاید نصرالله در همین راستا روایت خانه عنکبوتی اسرائیل را مطرح می کند که چکیده‌ای از تمامی معیارهای جنگ روانی است، این موضوع تنها ناشی از هوش سرشار وی و انتخاب دقیق‌ترین معادلات نیست، بلکه توصیف عملی نیز به شمار می‌رود. پیام وی این است که اگر درگیری سخت و خونینی که مقاومت در چند سال گذشته با صبر و پایداری بالا وارد آن شده، نبود، چنین معادله‌ای در حال حاضر جایی برای طرح نداشت.

جنگ روانی که در نتیجه معادله "ما بعد حیفا" و "ما بعد ما بعد حیفا" وجود آمد، نیز این ‌چنین بود. وی در این مرحله به توصیف مراحل روز افزون جنگ پرداخته و آن را به‌عنوان یک معادله جنگی مطرح کرد. نصرالله به این ترتیب پیامی را از پشت سنگرهای مبارزه مخابره کرد که در آن چیزی از ناز و کرشمه های ژنرال‌های جنگ روانی در پشت کامپیوترهای بزرگ و اتاق فکر و تحلیلهای گسترده برای تولید کلمات بلیغ و آزمایش آنها دیده نمی شود. این معادله صادقانه برای مشخص کردن مراحل جنگ و پیامی قاطع برای بازدارندگی در برابر محاسبات دشمن در این جنگ بود. معادله‌ای که توانست همبستگی افکار عمومی رژیم صهیونیستی را در طول جنگ به هم بریزد و در عین حال جنگ روانی همراه با تمامی معادلات میدانی رقم بزند تا پایان درگیری ها را به طرف مقابل تحمیل کرده و نتایج این معادله نیز صداقت اظهارات نصرالله در معادله خانه عنکبوت را اثبات کند.

دبیر کل حزب‌الله لبنان در سخنرانی اخیر خود مفهوم عمیقی از استراتژی مقاومت در ورود به جنگ‌ها را تشریح کرد. وی در این زمینه به ترسیم هدفی در ظاهر  کوچک با عنوان شکست دادن اهداف متجاوزان و تروریست‌ها و اشغالگران اکتفا کرد، اما این درک  و حس تاریخی را به مخاطبان داد که کسانی که مقاومت با آنها مقابله می‌کند، فارغ از تغییر اسامی مختلفشان، نخبگانی گزینش شده برای خدمت به پروژه‌های امپراتوری آمریکا جهت اعمال هژمونی این کشور هستند و مقاومت در مسیر تلاش برای به شکست کشاندن اهداف متجاوزان و تروریست‌ها و اشغالگران، وارد آوردن شکست به این گروه را کافی می داند، فرقی نمی‌کند که این شکست در جنگ جولای بر ضد نخبگان ارتش رژیم صهیونیستی رقم بخورد یا در جنگ سوریه بر ضد نخبگان سازمان القاعده. چیزی که مفهوم و مشخص است ضربه‌ زدن به دیدگاه‌های مبارزاتی دشمن در عمق موجودیت آن است.

در این رابطه کافی است که ارتش دشمن صهیونیستی متوجه شود که جنگی که پیش از این بر اساس دیدگاه‌های مبارزاتی‌اش در سایه ثبات و امنیت جبهه داخلی وارد آن می‌شود و در خارج از سرزمین‌های اشغالی مبارزه می‌کند، به پایان رسیده و در صورت بروز جنگ جبهه داخلی‌اش تحت فشار مستمر خواهد بود. اسرائیل عادت کرده بود که جنگ‌هایش را بدون وارد آمدن فشار ادامه دهد تا زمانی که دیدگاه‌های مبارزاتی در داخل سرزمین‌های اشغالی مطرح شد. در این شرایط اسرائیل نیاز شدیدی برای توقف جنگ و تسلیم شدن در برابر عدم تحقق اهدافش احساس می‌کند. در اینجا است که مرحله کاملاً جدید آغاز شده است.

طرحی که در این مرحله شکست خورده، پروژه‌ای است که طراحی آن برای حاکمیت صهیونیست ها در جهان است، این شکست نتایج و پیامدهایی دارد که باعث ترسیم مجدد نقشه های منطقه‌ای و بین‌المللی شده و موازنه های جدید قدرت را به دور از عرصه های جنگی رقم می زند و باعث تأثیرپذیری ساختارها و رویکردهای سیاسی در دولت‌های مرکزی جنگ که عموماً دولت‌های غربی هستند می شود و اثراتی نیز بر مراکز تولید افکار عمومی در این کشورها خواهد داشت.

معادله سیدحسن نصرالله برای جنگ ، صبر، پایداری و مقاومت و تحمل جان‌فشانی‌ها و ثبات قدم در ادامه گزینه هاست، همانطور که معادله "هر جا باید باشیم، هستیم" یا معادله "پیروزی همیشه با ماست" این موضوع را نشان می دهد. مدل‌هایی که برای فروپاشی خانه‌های عنکبوتی که در برابر اردوگاه مقاومت صف‌بندی کرده‌اند، کافی به نظر می‌رسد. به این ترتیب پیروزی همواره پیامدهایی شامل ترسیم مجدد عرصه بین‌المللی و منطقه‌ای خواهد داشت، این در حالی است که به نظر می‌رسید مقاومت کوچکتر از آن چیزی است که در تشکیل این عرصه سهیم بوده و نقشی تعیین‌ کننده در این راستا ایفا کند.

سید حسن نصرالله در بخش مهمی از سخنرانی اخیر خود به معادلات جنگ و مقاومت و پیروزی‌های آن پرداخت، وی در عین حال به جنگ میدانی و روانی خود ادامه داد و معادلات جدیدی را در سیاق جنگ و قواعد ورود مقاومت به جنگ ترسیم کرد. وی در تقابل با جبهه النصره و داعش به لحظه سرنوشت‌ساز رسید تا جایی که مستقیماً با انبوهی از واقعیت‌های متراکم آنها را مخاطب قرار داده و گفت که یکدیگر را به کدام سمت غیر از مرگ پیش می برید؟ راه اندازان شما از شما استفاده کرده و شما را به فرسایش کشانده اند، اما الان زمان نتیجه فرا رسیده است، آیا شما همچنان به حماقت خود ادامه می دهید و به سمت خودکشی می روید؟

ناصر قندیل در پایان می نویسد: نبوغ صنایع جنگی و فرماندهی مقاومت با اخلاق سید حسن نصرالله آغاز می‌شود که بر محوریت صداقت بنا گذاشته شده است و در نهایت نیز با تطابق گفتار و رفتار وی بر اساس همین صداقت به پایان می رسد.

داود رمال تحلیلگر مسائل منطقه‌ای نیز در مقاله‌ای در روزنامه السفیر به لبنان به معادلات تازه دبیر کل حزب‌الله در سخنرانی اخیر خود اشاره کرده و نوشت: دهمین سالروز پیروزی مقاومت در جنگ جولای 2006 نیز بدون افزودن عناصر قدرت جدید از سوی سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان به محور مقاومت به پایان نرسید ، عناصری که در ابعاد سیاسی و نظامی، اسرائیل را در مرحله ارزیابی و محاسبات جدید قرار داد و باعث شد بیش از پیش در رابطه با سخنرانی روز 13 آگوست سید حسن نصرالله فکر کرده و در غافلگیری هایی که در نتیجه تجربه‌های جنگ سوریه و توانمندی‌ها و قدرت به دست آمده در دو دهه گذشته به دست آمده، تامل کنند.

انتخاب پایتخت آزادیبخش مقاومت یعنی منطقه بنت جبیل در ترسیم این مدل کافی بود. بنت جبیل منطقه‌ای بود که روزگاری سیدحسن نصرالله با سخنرانی مشهور خانه عنکبوت تمامی سامانه‌های بازدارندگی اسرائیل را به چالش کشید و صفحه‌ای جدید از هوشیاری را برای آنها ایجاد کرد که نشان دهنده حجم بالای چالش‌های فراروی این رژیم بود که هم‌زمان با آن امکانات و محبوبیت معیارهای مقاومت نیز در جنگ فراگیر بر ضد تروریست های اسرائیلی و تکفیری افزوده شده است.

محافل سیاسی مرتبط سخنرانی " خانه عنکبوت 2" را در سه محور بررسی می کنند.

- بعد اسرائیلی: سیدحسن نصرالله در این سخنرانی  ارزیابی‌ عمیقی از اوضاع رژیم اسرائیل ارائه کرد. وی مجموعه‌ای از پیام‌های کدبندی شده و مشخص را برای اسرائیلی ها فرستاده که محور اصلی آن اصرار مقاومت به نقاط ضعف جبهه اسرائیل در تمامی سطوح در هر جنگ احتمالی آینده است، به گونه‌ای که مقاومت براساس نتایج و روند جنگ سال 2006  و تجربه روزافزون  جنگ پنج ساله سوریه از حالت دفاعی به وضعیت هجومی در آمده است.

این محافل تأکید می‌کنند که این سخن بدان معنا است که اسرائیل بعد از سقوط موازنه های بازدارنگی سابق که باعث ضربه زدن متقابل می شد، دیگر قدرت تصمیم‌گیری برای آغاز جنگ را در اختیار ندارد، چرا که موازنه جدید مبتنی بر "ضربه زدن به اسرائیل قبل از ضربه زدن به آن‌ها " است. این چیزی بود که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی نیز در زمان طرح معادله  آرامش در برابر آرامش به آن اشاره کرد، منظور وی از این سخن انتقال از توازن بازدارنگی منفی به سمت توازن بازدارنگی مثبت بود، البته در زمانی که دیدگاه آغاز جنگ برای تحمیل آرامشی که دشمن مدت ها به آن پایبند بود، از بین رفته است.

 

- بعد لبنانی: از اظهارات سید این‌گونه برداشت می‌شود که فرصت در برابر سعد حریری برای پذیرش ریاست جمهوری میشل عون همچنان باقی است و در این صورت فرصت پذیرش حریری به عنوان نخست وزیر نیز وجود خواهد داشت، اما این موضوع در چارچوب راهکاری مشخص برای سازش صورت می گیرد که در قالب یک بسته یا طرح ارائه می شود. طرحی که مبتنی بر پذیرش عون به عنوان رئیس جمهور و توافق مشخص بر سر نخست وزیری سعد حریری و تدوین قانون انتخابات و برگزاری انتخابات پارلمانی زودهنگام می شود و پس از این مراحل گفتگوها برای رسیدن به راهکاری جهت تثبیت تمامی قواعد راه حل بحران سوریه ادامه پیدا می‌کند.

محافل مرتبط می‌گویند که دبیر کل حزب‌الله رئیس جریان المستقبل را تشویق کرده تا از دایره تردید خود خارج شود و انتخاب عون را بپذیرد، به این صورت که روز بعد از انتخاب عون به عنوان رئیس جمهور، حریری نیز به عنوان نخست وزیر انتخاب شده و افق برای رسیدن به سازش سیاسی بزرگ در کشور گشوده شود.

 

- بعد سوری: از روز اول آغاز بحران سوریه ، موضع سید حسن نصرالله در رابطه با این موضوع، رسیدن به حل و فصل سیاسی و قطعی برای این بحران مشخص بود. با وجود تخریب و ویرانی ها و خون‌ریزی‌های گسترده در سوریه همچنان امکان رسیدن به سازش وجود دارد، چرا که تا ابد نمی‌توان در مسیر جنگ قدم برداشت و با وجود ادامه سیاست طرف‌های عربی و منطقه‌ای و بین‌المللی در حمایت از تروریسم، امکان رسیدن به سازش وجود دارد. شاید گفتمان اخیر سیدحسن نصرالله در تکمیل سخنان گذشته وی باشد که به صورت مستقیم سعودی ها را خطاب قرار داده و از آنها خواست از حمایت از تروریسم دست بردارند .

محافل مرتبط تأکید دارند که معادلات طرح شده از سوی دبیرکل حزب‌الله لبنان در سخنرانی خانه عنکبوت 2 تأکیدی بر این نکته است که " ما در عرصه میدانی و سیاسی قوی هستیم و هیچکس نمی‌تواند این توهم را داشته باشد که دستاوردهای کوچک و بزرگی که در حلب و غیر از آن به دست آورده اند، می تواند معادلات را تغییر دهد.

 

 

روزانا رمال تحلیلگر مسائل داخلی لبنان در مقاله‌ای با اشاره به سخنان اخیر دبیر کل حزب‌الله لبنان گفت که سید حسن نصرالله در دهمین سالروز پیروزی مقاومت در جنگ جولای از آمادگی کامل مقاومت با تمام پتانسیل خود برای جنگ خبر داد و گفت که پیروزی نظامی محور ایرانی – روسی- سوری در منطقه نزدیک است و این پیروزی افق‌های جدیدی را در گفتمان حزب‌الله ایجاد می‌کند که برای اولین بار عناصر تکفیری وابسته به القاعده و دیگر شاخه‌های مرتبط با آن را مخاطب قرار داده و تأکید کرد که برنامه‌هایی برای آینده آنها از سوی دولت هایی که در گذشته حامی آنها بودند، وجود دارد، برنامه هایی که مبتنی بر حذف و ریشه کن کردن این گروه ها است.   

دبیر کل حزب‌الله لبنان اطمینان قوی و شبه یقینی خود را در رابطه با آغاز پیشرفت در راهکارهای سیاسی و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی در قبال مواضع آنها نسبت به سوریه اشاره کرد. وی نشان داده از محتوای نشست سران روسیه و ترکیه و نشست مقامات ایران و ترکیه بعد از بازگشت اَردوغان از روسیه و دیدار با محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران اطلاع دارد. ظریف پیامی رسمی از سوی مقامات ایرانی برای اردوغان آورده و از توافق دو طرف برای تقویت همکاری‌ها جهت رسیدن به راه‌حل بحران سوریه با تأکید بر وحدت این کشور خبر داد.

 

این همان عبارتی بود که در لحن اظهارات اَردوغان در دیدار با پوتین نیز مطرح شد، این در حالی است که نصرالله اخیراً با علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی دیدار کرده است.

نصرالله به پیروزی سیاسی متحدانش در منطقه و اردوگاه حامی حزب الله اشاره کرده و رسماً از توافق آینده آمریکا و روسیه برای حمله به داعش در الرقه و موصل خبر داد، اتفاقاتی که برای ورود به انتخابات آمریکا جزو اولویت‌های این کشور محسوب می‌شود تا حزب دموکرات بتواند از خود در برابر اتهام زنی های دونالد ترامپ مبنی بر ایجاد داعش از سوی آمریکا دفاع کند. اطمینان زیادی وجود دارد که تحولات سیاسی قریب‌الوقوع که نصرالله از آنها صحبت کرده بود، با وضوح تمام در آینده‌ای نزدیک محقق شود.