به گزارش مشرق، سیمین فصیحی عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا با موضوع نسبت بین سنت و مدرنیته در اندیشه شیخ محمد خیابانی، اظهار داشت: سنت را میتوان با رویکردهای مختلف بررسی کرد اگر سنت را به معنای آنچه منتقل شده است بگیریم نخست آنچه به گذشته مربوط است شامل میشود دوم مکانیسم درونی در درون سنت است که با شرایط جدید تطبیق پیدا میکند.
وی افزود: سنت آنچه نسل جدید را با جامعه تطبیق میدهد و دارای بار ارزشی خاصی است معنی دیگر سنت را میتوان در سنت اسلامی، مسیحی، یهودی و... جستجو کرد که در این معنای سنت اگر منظور ما است متونمحور است و بازخوانی آن بستگی به آرای مفسر دارد.
فصیحی گفت: سنت دیگر سنتی است که پا را فراتر از دین تاریخی میگذارد که به مفهوم یک رویکرد نظری است که افلاطونی و ارسطویی است.
وی گفت: برخلاف تلقی که از سنت به معنای کهنه وجود دارد سنت چون در جامعه وجود دارد کهنه نیست و آنچه سنت را از حالت منفعل خارج میکند انطباق آن با شرایط جدید است و اگر سنت نتواند تجدیدنظر کند نمیتواند به حیات خود ادامه دهد.
عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا افزود: اگر به پیشینه تاریخی مدرنیته نگاه کنیم مدرنیته را باید فرایندی دانست که نقطه آغازش از غرب شروع شد. از قرن دهم میلادی تغییراتی آغاز شد و در قرن پانزدهم اصطلاح رنسانس به کار رفت که روبه آینده داشت که در این معنی مدرن بار معنایی ارزشی داشت و گاهی جنبه رادیکال و انقلابی پیدا میکرد.
فصیحی گفت: در عصر روشنگری که با انقلاب فرانسه آغاز شد مسائلی مانند توسعه، پیشرفت و روح زمان به اوج رسید و مدرنیته به معنای روح مستمر در حال تکامل معروف شد.
وی ادامه داد: یک وجه دیگر مدرنیته سلبی است که تأکید بر دگرگون شدن دارد و ضرورت نگرش انتقادی است که مدام با سنت در چالش است و در معنای سیاسی به سیادت انسان، آزادی و دموکراسی دارد و در معنای اقتصادی به توسعه و پیشرفت و در معنای فلسفی به انسانمحوری و عقلگرایی تأکید دارد.
عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا با طرح این پرسش که تجدد چه مفهومی در اندیشه شیخ محمد خیابانی دارد، گفت: برای پاسخ به این پرسش باید فهمید ارکان ادیان چیستند؟ این مفهوم چه ارتباطی با سنت برقرار کرد؟ سؤالاتی است که پاسخ به آنها با ارجاع به روزنامههای تجدد با اتکا به نطقها و خطابههای خیابانی و تحلیل آنها در بستر تاریخی مورد نظر یعنی در فاصله بین انقلاب مشروطه تا کودتای رضاخان پیگیری شده است.
فصیحی ادامه داد: شیخ محمد خیابانی تجدد را فرایندی میدانست که محصولش مدرنیته است و بر حق انسانی و فردی تاکید دارد و شیخ میگوید مسلک من تجدد است و خود را لیبرال میداند اما گفته شیخ نشان میدهد لیبرال نیست اگر لیبرال را هم به معنای امروز و هم به معنای آن روزی به شمار آوریم.
وی گفت: تأکید شیخ محمد خیابانی بر آزادی و دموکراسی بسیار است و به مساوات نیز معتقد است و به نظر شیخ، تنها چیزی که باید امنیت داشته باشد آزادی است.
عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا افزود: شیخ معتقد است که ما فرزند زمان هستیم و اشاره میکند عدالت انوشیروانی اگر در زمانی خودش اجرا شود عین استبداد است.
فصیحی در پایان خاطرنشان کرد: شیخ به دین پایبند است و معتقد است برای ایجاد دموکراسی باید به ترسیم آن پرداخت.
وی افزود: سنت آنچه نسل جدید را با جامعه تطبیق میدهد و دارای بار ارزشی خاصی است معنی دیگر سنت را میتوان در سنت اسلامی، مسیحی، یهودی و... جستجو کرد که در این معنای سنت اگر منظور ما است متونمحور است و بازخوانی آن بستگی به آرای مفسر دارد.
فصیحی گفت: سنت دیگر سنتی است که پا را فراتر از دین تاریخی میگذارد که به مفهوم یک رویکرد نظری است که افلاطونی و ارسطویی است.
وی گفت: برخلاف تلقی که از سنت به معنای کهنه وجود دارد سنت چون در جامعه وجود دارد کهنه نیست و آنچه سنت را از حالت منفعل خارج میکند انطباق آن با شرایط جدید است و اگر سنت نتواند تجدیدنظر کند نمیتواند به حیات خود ادامه دهد.
عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا افزود: اگر به پیشینه تاریخی مدرنیته نگاه کنیم مدرنیته را باید فرایندی دانست که نقطه آغازش از غرب شروع شد. از قرن دهم میلادی تغییراتی آغاز شد و در قرن پانزدهم اصطلاح رنسانس به کار رفت که روبه آینده داشت که در این معنی مدرن بار معنایی ارزشی داشت و گاهی جنبه رادیکال و انقلابی پیدا میکرد.
فصیحی گفت: در عصر روشنگری که با انقلاب فرانسه آغاز شد مسائلی مانند توسعه، پیشرفت و روح زمان به اوج رسید و مدرنیته به معنای روح مستمر در حال تکامل معروف شد.
وی ادامه داد: یک وجه دیگر مدرنیته سلبی است که تأکید بر دگرگون شدن دارد و ضرورت نگرش انتقادی است که مدام با سنت در چالش است و در معنای سیاسی به سیادت انسان، آزادی و دموکراسی دارد و در معنای اقتصادی به توسعه و پیشرفت و در معنای فلسفی به انسانمحوری و عقلگرایی تأکید دارد.
عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا با طرح این پرسش که تجدد چه مفهومی در اندیشه شیخ محمد خیابانی دارد، گفت: برای پاسخ به این پرسش باید فهمید ارکان ادیان چیستند؟ این مفهوم چه ارتباطی با سنت برقرار کرد؟ سؤالاتی است که پاسخ به آنها با ارجاع به روزنامههای تجدد با اتکا به نطقها و خطابههای خیابانی و تحلیل آنها در بستر تاریخی مورد نظر یعنی در فاصله بین انقلاب مشروطه تا کودتای رضاخان پیگیری شده است.
فصیحی ادامه داد: شیخ محمد خیابانی تجدد را فرایندی میدانست که محصولش مدرنیته است و بر حق انسانی و فردی تاکید دارد و شیخ میگوید مسلک من تجدد است و خود را لیبرال میداند اما گفته شیخ نشان میدهد لیبرال نیست اگر لیبرال را هم به معنای امروز و هم به معنای آن روزی به شمار آوریم.
وی گفت: تأکید شیخ محمد خیابانی بر آزادی و دموکراسی بسیار است و به مساوات نیز معتقد است و به نظر شیخ، تنها چیزی که باید امنیت داشته باشد آزادی است.
عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا افزود: شیخ معتقد است که ما فرزند زمان هستیم و اشاره میکند عدالت انوشیروانی اگر در زمانی خودش اجرا شود عین استبداد است.
فصیحی در پایان خاطرنشان کرد: شیخ به دین پایبند است و معتقد است برای ایجاد دموکراسی باید به ترسیم آن پرداخت.