سرویس جهان مشرق - رژیم اسرائیل از تصمیم فرماندهی سوریه برای ایستادگی در برابر تجاوزهای هوایی این رژیم غافلگیر شد. پرتاب دو  موشک زمین به هوای سوریه به سمت جنگنده‌های اسرائیلی توپ را به زمین بازی تل‌آویو انداخته و این رژیم را بین گزینه‌هایی قرار داده که حداقل آنها کنار گذاشتن سیاست تجاوز به اراضی سوریه و حمایت آشکار از عناصر مسلح و حداکثر آن ریسک کردن با سناریو هایی بسیار خطرناک‌تر است که ممکن است مافوق تحمل اسرائیل باشد.

 

یحیی دبوق تحلیلگر مسائل راهبردی منطقه در مقاله‌ای در روزنامه لبنان به این موضوع اشاره و تأکید کرد: اتفاق هدف قرار گرفتن جنگنده‌های رژیم اسرائیل از سوی سامانه‌های دفاع هوایی سوریه برفراز اراضی جولان اشغالی دو بُعد مرتبط با یکدیگر دارد. بعد اول در زمینه نتیجه تاکتیکی و عملیاتی است که بیانیه های دو ارتش در پی داشت و باعث شد مجموعه ای از برداشت‌ها و ارزیابی‌ها در زمینه ماهیت سقوط یا عدم سقوط جنگنده‌های رژیم صهیونیستی به نگارش درآید.

 

بعد دوم در زمینه شرایط و مواضعی بود که مقامات سوریه را واداشت که باعث تصمیم به مقابله با این تجاوز گرفته و ابعاد این اقدام و اینکه دمشق تا کجا بر سر این سیاست پافشاری خواهد کرد، پیش می‌رود. در حقیقت بعد دوم است که در میز تصمیم‌سازی مقامات سیاسی و امنیتی تل‌آویو مورد بررسی و دقت نظر قرار می‌گیرد.

 
معادلات تازه در سایه پیام سوریه به اسرائیل

شکی نیست که تصمیم دمشق برای مقابله با جنگنده‌های صهیونیستی صرف‌نظر از نتایج مستقیم و غیرمستقیم این اقدام، مجموعه ای از سوالات را برای تل‌آویو ایجاد می‌کند. یکی از محوری‌ترین این سوال‌ها انگیزه‌ها و اهداف سران سوریه و میزان پافشاری آنها به این سیاست است. نتیجه این بررسی‌ها هرچه که باشد، یک حقیقت ثابت وجود دارد که دشمن نیز آن را انکار نمی‌کند و آن اینکه سامانه‌های دفاع هوایی سوریه دو موشک را به سمت هواپیمای جنگی رژیم صهیونیستی شلیک کرده و سعی در براندازی آن داشته است. به این ترتیب رژیم صهیونیستی اقدامات آینده خود را بر اساس این واقعیت بنا خواهد کرد.   
 
در عین حال جدا کردن بین تصمیم به ایستادگی و مجبور کردن اسرائیل به ادامه این سیاست مشکل به نظر می‌رسد. این اتفاق همزمانی مشکوکی با حملات اخیر عناصر مسلح بر ضد مواضع ارتش سوریه و مناطق استقرار نیروهای آنها دارد.
 

 

گرچه این ارزیابی‌ها این‌گونه نشان می‌دهد که توافق مذکور به نتایج مورد نظر نمی‌رسد و ارزیابی قطعی تل‌آویو این است که این مذاکرات محکوم به شکست خواهد بود، اما به نظر می‌رسد وحشت و نگرانی عمده‌ای در میان مقامات رژیم صهیونیستی به راه انداخته است، چرا که نشان می‌دهد که مسیر عقب‌نشینی آمریکا از اهداف مورد نظر اسرائیل در زمینه براندازی دولت سوریه یا تضعیف آن و متحدانش  آغاز شده است. این در حالی است که تضعیف یا براندازی سوریه و متحدانش معیار اساسی مواضع تل‌آویو نسبت به هر تحول سیاسی و میدانی در عرصه سوریه است.

 

 
ابعاد وحشت اسرائیل نسبت به حمله به جنگنده‌هایش در سوریه
چیزی که در واکنش‌های اسرائیلی‌ها نسبت به اخبار ملموس بود، اما در واکنش‌های رسمی نادیده گرفته شد، استثنایی و غیر عادی و نگران کننده، توصیف کردن تصمیم مقامات سوریه در زمینه هدف قرار دادن جنگنده اسرائیلی بود. شبکه 10 تلویزیون رژیم صهیونیستی در این رابطه می‌گوید: این پیام از سوی بشار اسد بود، این دو موشک برای مخابره این پیام شلیک شد که به اسرائیل بگوید اسد در حال ترسیم معادله‌ای جدید است و اسرائیل باید این موضوع را بداند. شبکه تلویزیونی مذکور می‌افزاید: توافق روسیه و آمریکا به اسد اعتماد به‌ نفس و اطمینان بیشتری داده است، علاوه بر این که پیروزی‌های میدانی ارتش سوریه در هفته‌های اخیر با کمک ایران و روسیه نقش اساسی در بالا رفتن اطمینان بشار اسد داشته است.  
 
نحوه تعامل اسرائیل و مواضع و سیگنال‌های آنها نشان می‌دهد که تل‌آویو با سطح بسیار بالایی از نگرانی نسبت به این اتفاقات نگاه می‌کند. مقامات رژیم اسرائیل در عین حال نمی‌توانند در برابر اراده سوری‌ها تسلیم شوند و از معادله ابراز قدرت خود عقب‌نشینی کنند. اما با این وجود تل‌آویو به خوبی می‌داند که پاسخ دادن به این موشک‌ها ممکن است به حدی برسد که مقامات سوری نتوانند در برابر آن سکوت کنند، به ویژه اینکه این روند می تواند در تقویت جایگاه عناصر مسلح تأثیرگذار باشد.
 

به این ترتیب بود که اسرائیل، مجموعه ای از پیام‌های بازدارنده را طبق معمول مواردی که نسبت به سناریوهای افراطی دچار ترس و وحشت می‌شود، مخابره کرد. اعلام برگزاری مانور بسیار بزرگ  ستاد ارتش در زمینه شبیه‌سازی درگیری با ارتش سوریه و متحدانش در دو جبهه لبنان و سوریه به همراه تمرین برای احضار 200 هزار نیروی ذخیره بخشی از این سیاست بود.

پیام این اعلامیه در راستای تقویت بازدارندگی اسرائیل بوده و نشان دهنده انگیزه های خصمانه رژیم صهیونیستی نیست، اما می‌تواند سطح بالای نگرانی‌های تل‌آویو نسبت به تحولات اخیر را نشان دهد که لازم شد آنها خبر این ‌مانور را اعلام کرده و بر تعداد عناصر شرکت ‌کننده در این مانور تأکید داشته باشند. اعلام این خبر هم‌ زمان با خبر دادن از برگزاری مانور دیگر مختص ایجاد بازدارندگی در برابر حزب‌الله بود. برخی منابع نظامی در این رابطه گزارش دادند که مانور مذکور سناریوهای تقابل و درگیری با حزب‌الله لبنان و تخلیه شهرک‌های صهیونیست‌نشین نزدیکی مرزهای لبنان را شامل می‌شود.

 
به موازات اعلام برگزاری این دو مانور، رژیم صهیونیستی از طریق خبرنگار نظامی شبکه 10 تلویزیون که به نظر می‌رسد بخشی از پروسه واکنش نشان دادن به دو موشک سوری باشد، اعلام کرد که تصمیم به تقویت تلاش‌های خود برای معالجه عناصر مجروح از میان گروه‌های مسلح ضد دولت سوریه در بیمارستان‌های اسرائیل گرفته است. وی اعلام کرد که افراد مذکور از طریق اتوبوس‌هایی از مناطق مرزی به شکل تقریباً روزانه به بیمارستان‌ زیف در صفد اعزام شده و بعد از مداوا شدن به اراضی سوریه بازگردانده می‌شود. خبرنگار مذکور تأکید کرد که این روند طی مراحل آینده تشدید خواهد شد.   
 
تلاش اسرائیل برای جلوگیری از درگیری با سوریه
حال سؤال اینجاست که روند تحولات به کدام سو خواهد بود؟‌ سناریوهای زیادی در این زمینه مطرح است. پایان عملیات شلیک دو موشک به سمت جنگنده‌های اسرائیلی آغاز مرحله‌ای جدید به صورت افقی خواهد بود یا اینکه می‌تواند مرحله‌ای جدید را شکل دهد که تقابل با جنگنده‌های اسرائیلی در مسیر صعودی  قرار بگیرد. مشخص است این موضوع  به ارزیابی ها و بازخوانی اسرائیلی‌ها مرتبط خواهد بود و آنها باید نسبت به هر یک از سناریوهای ارزیابی‌ شده مواضع و رفتارهای خود را مشخص کنند.
 

 

بیانیه صادر شده از سوی سخن‌گوی ارتش رژیم صهیونیستی سیگنال‌های آرام‌بخشی در خود داشت. وی در این زمینه گفت که ارتش اسرائیل اگر از سوی  گروه‌های مسلح هدف قرار بگیرد ، به مواضع آن‌ها نیز حمله خواهد کرد . این سخن پیام غیرمستقیم برای انتقال این نکته بود که اسرائیل در حال حاضر تمایلی به تشدید مستقیم تنش‌ها با ارتش سوریه ندارد. به این ترتیب می‌توان گفت که پیام مقامات سوریه حتی به صورت ناقص به سران تل‌آویو رسیده است.

 
نکته مهم در در واکنش سوریه نسبت به تجاوز رژیم صهیونیستی به تمامیت ارضی این کشور و نتایج برخاسته از آن، سوالاتی است که در زمینه فضای کلی تعامل اسرائیل با تحولات عرصه سوریه مطرح می‌شود: آیا غافل‌گیری مذکور باعث می‌شود فعالیت‌های اسرائیل کانالیزه شده و به سمت مواضع بیشتر و شدیدتر در مداخله مستقیم در جنگ سوریه پیش برود یا اینکه اسرائیل با این حادثه به عنوان فرصتی برای بررسی برگه های جایگزین با ریسک بالا در مقابله با تهدیدات مخفی در تحولات سیاسی و میدانی اخیر در سوریه استفاده خواهد کرد، البته اینها گزینه‌هایی است که مافوق قدرت و توانمندی اسرائیل است.
 
نکته قابل توجه این است که ما در برابر نقطه عطفی در روند درگیری‌ها بین محور مقاومت و اسرائیل و محور مقاومت با گروه‌های تکفیری و حامیان منطقه‌ای و بین‌المللی آنها قرار داریم.

 

 

 
پیامدهای حمله به جنگنده اسرائیل در سوریه
روزنامه الاخبار لبنان در مقاله دیگری به قلم  فراس الشوفي به بررسی پیام‌های سیاسی و نظامی و امنیتی اقدام ارتش سوریه در هدف قرار دادن جنگنده‌های رژیم صهیونیستی در جنوب سوریه بعد از مجموعه‌ای از تجاوزات این رژیم به قنیطره و حمایت علنی از گروه‌های مسلح اشاره کرد و نوشت که سوریه هرگز منطقه نفوذ اسرائیل در جنوب خاک خود را نخواهد پذیرفت.
 

چند ساعت قبل از اعلام توافق آتش بس بین جان کری و سرگئی لاورف وزرای خارجه آمریکا و روسیه صورت گرفت، اسرائیل سعی کرد از مراحل  سیاسی و میدانی جدید تحولات در سوریه پیشی بگیرد و گروه‌های مسلح مرتبط با خود در جنوب اراضی سوریه را به سمت آغاز عملیات نظامی بر ضد مواضع ارتش در بخش‌های شمالی استان  قنیطره فراخواند.

 

این اولین باری نیست که دشمن اسرائیلی اقدام به هدف قرار دادن مواضع توپ‌خانه‌ای و هوایی ارتش سوریه در منطقه قنیطره کرده است. هم‌زمان با این حملات موشکی، حملات گروه‌های تروریستی بر ضد مواضع ارتش به بهانه سقوط خمپاره در داخل جولان اشغالی که منبع آن ارتش بوده ادامه پیدا کرد. این در حالی بود که حملات دیگری نیز در نزدیکی فرودگاه دمشق انجام شده بود که توجیه و بهانه آن جلوگیری از حمل سلاح‌های تأثیرگذار بر توازن قوا از سوریه برای مقاومت لبنان بیان شده است.

 

 

 
دولت اجازه ایجاد منطقه‌ای تحت نفوذ اسرائیل را نمی‌دهد

هجوم عناصر مسلح با پشتیبانی توپ‌خانه ای و هوایی رژیم صهیونیستی برای نیروهای سوریه غافلگیرکننده نبود، چنانچه پیش ‌از این نیز آنها زمان هایی را برای درگیری‌ها در قنیطره و مثلث الموت اعلام کرده بودند که بارها به ‌تعویق‌افتاده بود. منابع مرتبط با جبهه جنوبی سوریه به روزنامه الاخبار اعلام کردند که تصمیم ورود به این درگیری‌ها این بار یک تصمیم سیاسی کاملاً اسرائیلی بود.

 

 
منابع دیگر سوری با مرتبط دانستن مداخله اخیر رژیم صهیونیستی و تاش برای تشکیل منطقه بی‌طرف در جنوب سوریه تحت حاکمیت گروه‌های مسلح مرتبط با اسرائیل شبیه کمربند امنیتی اسرائیل در جنوب لبنان که تحت مدیریت ارتش آنتوان لحد قرار دارد، اعلام کردند که اسرائیل همچنین به دنبال تعیین موقعیت برای خود در روند به اصطلاح مبارزه با داعش از صحرای سینا تا جنوب سوریه است.