به گزارش مشرق، سازمان بهزیستی یکی از نهادهای حائز اهمیت کشور محسوب می شود که یکی از اصلی ترین وظایف آن به حمایت از اقشار آسیب پذیر و معلولان و ناتوانان جسمی و حرکتی معطوف می شود.
یکی از شاخصه های توسعه پایدار و همه جانبه،به همسانی طبقاتی و برخورداری عموم جامعه از حداقل امکانات بدیهی مورد نیاز همچون آموزش،بهداشت،درمان و ...باز می گردد،البته این به معنای الزام در تساوی بهره وری از امکانات نیست،زیرا به هر حال هر فردی بنا به جایگاه و تلاشی که می کند از درآمد و امکانات بیشتری برخوردار می شود که این امر یک اصل پذیرفته شده و منطقی است، لذا بهره مندی از خدمات و امکانات حداقل و بدیهی،امری مرسوم است که جوامع توسعه یافته برای حصول آن تلاش بسیاری را به کار می گیرند.
در ایران نیز برخی نهادهای حمایتی همچون کمیته امداد و بهزیستی ،این امر خطیر را دنبال می کنند تا در چارچوب ضوابط و قوانین بصورت قاعده مند،بصورت نسبی امکانات لازم نیازمندان را تامین کنند.
یکی از اصلی ترین مشکلات و معضلات مددجویان بهزیستی و افراد و گروه های تحت پوشش ،به مستمری بسیار ناچیزی است که از مجموعه های مستقر در شهرستان ها دریافت می کنند.
53 تا70 هزار تومان،میزان رقمی است گه به افراد تحت پوشش پرداخت می شود تا کمک حال آنان باشد در این مخارج سنگین و بعضا کمرشکن اقتصادی جامعه،مبالغی که بدون تردید نه تنها کفاف نیازهای گروه های تحت پوشش را نمی دهد،بلکه به سختی می توان عنوان مُسَکن را نیز به آن اطلاق کرد،رقمی که با احتساب یارانه به سختی از 100 هزار تومان بالا می رود.
بر اساس قانون،حداقل میزان پرداختی مورد اشاره باید با یک سوم حقوق تعیین شده مرسوم در جامعه،مطابقت کند،اما در عالم واقعیت،قانون مورداشاره تنها بر روی کاغذ قید شده و گویی اینکه با اجرا بیگانه است.
عامل اصلی این محدودیت ها و کاستی ها به کمبود اعتبارات باز می گردد،امری که کمیته امداد امام خمینی(ره)نیز به نوعی با آن درگیر است.
*کاهش 50 درصدی تسهیلات بانکی کمیته امداد
چندی پیش،محمد امید،معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد امام خمینی(ره)با انتقاد از کاهش 50 درصدی تسهیلات بانکی این مجموعه عنوان کرد:دولت تسهیلات 2 هزار میلیارد تومانی کمیته امداد را به یک هزار میلیارد تومان کاهش داده است،چنین محدودیت هایی با مجموعه بهزیستی نیز بیگانه نیست.
حسن موسوی چلک،رئیس انجمن مددکاری اجتماعی کشور،در خصوص مستمری ناچیز افراد تحت پوشش بهزیستی گفت:اگر حداقل حقوق را 800 هزار تومان تصور کنیم،باید به گروه های تحت پوشش،ماهیانه حداقل 260 هزار تومان پرداخت شود،اما به واقع با احتساب کمک ها و مساعدت هایی که در حاشیه مستمری پرداختی لحاظ می شود این رقم،نهایتا به یکصد هزار تومان می رسد که به روشنی تفاوت محسوسی میان نرخ های مورد اشاره مشاهده می شود.
*توانمند سازی مدد جویان،عنصری موثر در حمایت ازگروه های تحت پوشش
مریم افضلی پژوه،از فعالان حوزه مددکاری استان تهران عنوان کرد:از دیرباز این عبارت مُصطَلَح را شنیده ام که به جای ماهی دادن باید ماهیگیری را آموزش داد.
وی افزود:این عبارت که در نفس و محتوای خود پیام روشنی از لزوم توانمند سازی افراد نیازمند دارد،اصلی است که عمدتا در دستورکارها و اولویت گذاری های نهادهای حمایتی جامعه همچون بهزیستی مشاهده می شود.
افضلی پژوه دامه داد:اما در مقام عمل،نتیجه و خروجی حاصل شده از این دستورکار،آنچنان که باید کافی به نظر نمی رسد و به تعبیری می توان گفت ضریب توانمند سازی افراد تحت پوشش با توجه به کثرت و تعدد مدد جویان از تناسب مطلوبی برخوردار نیست.
این مددکار فعال در استان تهران گفت:افزایش بودجه و اعتبارات نهادهای حمایتی جامعه،امری ضروری است که در سایه آن می توان به توفیقات بسیاری دست یافت،اما در کنار آن توانمند سازی خانوارهای تحت پوشش نیز امری سازنده است که در صورت حصول و تحقق،از پایداری و دوام و قوام بسیار بیشتری برخوردار است.
افضلی پژوه گفت:بعضا مشاهده می شود که در سایه سنگین کمبود اعتبارات،موضوع توانمند سازی به عنوان راهکار پیشنهادی مطرح می شود،اما در واقع امر عرصه توانمند سازی نیز خود مستلزم بودجه و اعتبارات است تا بتوان در قالب این ساز وکار امر آموزش و مهارت افزایی را سرعت بخشید.
این مددکار اجتماعی عنوان کرد:توسعه مشاغل خانگی،گسترش فعالیت های مرتبط با صنایع دستی و...از نمونه اقداماتی به شمار می رود که در راستای خودکفایی خانواده ها و درآمدزایی برای طیف نیازمند مطرح می شود که تردیدی در موفقیت آن وجود ندارد،اما آیا بدون سرمایه می توان مشاغل یا تولیدات خُرد و کوچک را در منازل پیگیری کرد و یا درعرصه صنایع دستی،فضای مناسب برای عرضه و فروش محصولات،از الزاماتی است که بدون اتکای به آن نمی توان به اهداف مورد نظر دست یافت.
وی افزود:اصلی ترین شاخص ارزیابی میزان موفقیت ما در حوزه مهارت افزایی و توانمند سازی به تعداد نیازمندانی معطوف می شود که قاعدتا در این چرخه،باید به افراد نیازمند به گروه های خودکفا مبدل شوند اما به واقع شاهد هستیم بخش قابل توجهی از نیازمندان سال های گذشته همچنان مستمری بگیرانی هستند که با حداقل مستمری گذران می کنند.
افضلی پژوه عنوان کرد:یقینا تحقق چنین اموری بر عهده سازمان هایی همچون بهزیستی است اما نباید از نظر دور داشت که مجموعه مذکور نیز برای تحقق اهداف سازمانی و از پیش تعریف شده مرتبط و مقتضی نیازمند منابع و اعتبارات لازم است و نمی توان بدون تامین پیش نیازهای چنین اقدامات گسترده ای،حصول موفقیت در مواجهه با جامعه هدف انبوه و متکثر را انتظار داشت.
*افزایش مستمری ها،محقق می شود؟
آنچنان که عنوان شد پرداختی ناچیز مستمری ها از مشکلاتی است که به عنوان مطالبه ای جدی از سوی مددجویان و افراد تحت پوشش سارمان بهزیستی مطرح است.
علیرغم تمامی مشکلات ، انوشیروان محسنی بندپی،رئیس سازمان بهزیستی کشور،معتقد است،دولت تدبیر و امید با تمامی درخواست های سازمان مذکور موافقت کرده و در صورت تصویب برنامه ششم توسعه،شاهد افزایش مستمری ها بر مبنای 20 درصد حقوق خواهیم بود.
وی می افزاید:در صورت تصویب،ابلاغ و اجرایی شدن این طرح،خانواده های تک نفره،20 درصد حداقل حقوق را دریافت خواهند کرد که بنا بر اظهارات وی،قریب به 160 هزار تومان برآورد می شود.
این رقم و عدد برای خانواده های دو نفره تحت پوشش240 هزار تومان و چهار نفره320 هزار تومان خواهد بود،امری که در صورت تحقق،گامی نوید بخش برای مددجویان به شمار خواهد رفت.
* از توانمند سازی 10 درصدی زنان سرپرست خانوار تا ایجاد 45 هزار فرصت شغلی
بندپی معتقد است در حوزه توانمند سازی گروه های تحت پوشش،موفقیت این مجموعه در عرصه زنان سرپرست خانوار مهم و برجسته است.
وی با بیان توانمند سازی و مهارت افزایی سالانه 10 در صد از زنان سرپرست خانوار گفت:بر اساس ارزیابی های اتنجام شده،قریب به 45 هزار فرصت شغلی در سال،ایجاد شده که در این چارچوب افراد مستمری بگیر از دایره دریافت چنین مبالغی خارج شده اند(و به نوعی قادر به تامین نیازها و معیشت خویش شده اند)
*مشارکت مضاعف خیرین،اصلی حائز اهمیت در حصول موفقیت های بیشتر
در این میان خیرینِ جامعه،نقش بسزایی در کاهش مشکلات و کاستی های پیش رو و تقویت حمایت ها از افراد نیازمند و آسیب پذیر جامعه ایفا می کنند.
مرتضی قربانی،رئیس مجموعه بهزیستی شهرستان ملارد با بیان لزوم تقویت مشارکت های مردمی و خیرین عنوان کرد:هر آنچه مساعدت های مردمی در این عرصه ارتقا یابد به همان میزان توفیقات بیشتری در حمایت از معلولان،افراد نیازمند و گروه های تحت پوشش افزایش خواهد یافت.
وی افزود:بدون تردید،صرفا با اتکا به اعتبارات دولتی نمی توان نیازهای طیف وسیعی از افراد و گروه های نیازمند را تامین کرد و در این حوزه،مشارکت خیرین نقش بسزایی در کاهش مشکلات مرتبط با این عرصه ایفا می کند.
حمیده روحی،یکی از فعالان عرصه سازمان های مردم نهاد در غرب استان تهران، با اشاره به ظرفیت های توانمند و بالقوه سمن ها و تشکل های مردمی گفت:سمن های فعال در حوزه نیکوکاری و خیرین می تواند بخش قابل توجهی از خلاءهای موجود را مرتفع کند و باید ساز وکاری لحاظ شود تا بتوان با تسهیل فعالیت سمن ها و البته اطلاع رسانی و فرهنگ سازی هر چه بیشتر،در حصول توفیقات مضاعف و هر چه بیشتر،موفق عمل کرد.
وی در خاتمه یادآور شد:هدفمند سازی سازنده یارانه ها از سوی دولت،امر حائز اهمیت دیگری است که باید با جدیت پیگیری شود و در صورت تحقق این امر،می توان با کاهش فاصله طبقاتی و توزیع مناسب امکانات به افراد نیازمند، فاصله میان دهک های پایین جامعه را با دهک های بالا کاهش داد.
یکی از شاخصه های توسعه پایدار و همه جانبه،به همسانی طبقاتی و برخورداری عموم جامعه از حداقل امکانات بدیهی مورد نیاز همچون آموزش،بهداشت،درمان و ...باز می گردد،البته این به معنای الزام در تساوی بهره وری از امکانات نیست،زیرا به هر حال هر فردی بنا به جایگاه و تلاشی که می کند از درآمد و امکانات بیشتری برخوردار می شود که این امر یک اصل پذیرفته شده و منطقی است، لذا بهره مندی از خدمات و امکانات حداقل و بدیهی،امری مرسوم است که جوامع توسعه یافته برای حصول آن تلاش بسیاری را به کار می گیرند.
در ایران نیز برخی نهادهای حمایتی همچون کمیته امداد و بهزیستی ،این امر خطیر را دنبال می کنند تا در چارچوب ضوابط و قوانین بصورت قاعده مند،بصورت نسبی امکانات لازم نیازمندان را تامین کنند.
یکی از اصلی ترین مشکلات و معضلات مددجویان بهزیستی و افراد و گروه های تحت پوشش ،به مستمری بسیار ناچیزی است که از مجموعه های مستقر در شهرستان ها دریافت می کنند.
53 تا70 هزار تومان،میزان رقمی است گه به افراد تحت پوشش پرداخت می شود تا کمک حال آنان باشد در این مخارج سنگین و بعضا کمرشکن اقتصادی جامعه،مبالغی که بدون تردید نه تنها کفاف نیازهای گروه های تحت پوشش را نمی دهد،بلکه به سختی می توان عنوان مُسَکن را نیز به آن اطلاق کرد،رقمی که با احتساب یارانه به سختی از 100 هزار تومان بالا می رود.
بر اساس قانون،حداقل میزان پرداختی مورد اشاره باید با یک سوم حقوق تعیین شده مرسوم در جامعه،مطابقت کند،اما در عالم واقعیت،قانون مورداشاره تنها بر روی کاغذ قید شده و گویی اینکه با اجرا بیگانه است.
عامل اصلی این محدودیت ها و کاستی ها به کمبود اعتبارات باز می گردد،امری که کمیته امداد امام خمینی(ره)نیز به نوعی با آن درگیر است.
*کاهش 50 درصدی تسهیلات بانکی کمیته امداد
چندی پیش،محمد امید،معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد امام خمینی(ره)با انتقاد از کاهش 50 درصدی تسهیلات بانکی این مجموعه عنوان کرد:دولت تسهیلات 2 هزار میلیارد تومانی کمیته امداد را به یک هزار میلیارد تومان کاهش داده است،چنین محدودیت هایی با مجموعه بهزیستی نیز بیگانه نیست.
حسن موسوی چلک،رئیس انجمن مددکاری اجتماعی کشور،در خصوص مستمری ناچیز افراد تحت پوشش بهزیستی گفت:اگر حداقل حقوق را 800 هزار تومان تصور کنیم،باید به گروه های تحت پوشش،ماهیانه حداقل 260 هزار تومان پرداخت شود،اما به واقع با احتساب کمک ها و مساعدت هایی که در حاشیه مستمری پرداختی لحاظ می شود این رقم،نهایتا به یکصد هزار تومان می رسد که به روشنی تفاوت محسوسی میان نرخ های مورد اشاره مشاهده می شود.
*توانمند سازی مدد جویان،عنصری موثر در حمایت ازگروه های تحت پوشش
مریم افضلی پژوه،از فعالان حوزه مددکاری استان تهران عنوان کرد:از دیرباز این عبارت مُصطَلَح را شنیده ام که به جای ماهی دادن باید ماهیگیری را آموزش داد.
وی افزود:این عبارت که در نفس و محتوای خود پیام روشنی از لزوم توانمند سازی افراد نیازمند دارد،اصلی است که عمدتا در دستورکارها و اولویت گذاری های نهادهای حمایتی جامعه همچون بهزیستی مشاهده می شود.
افضلی پژوه دامه داد:اما در مقام عمل،نتیجه و خروجی حاصل شده از این دستورکار،آنچنان که باید کافی به نظر نمی رسد و به تعبیری می توان گفت ضریب توانمند سازی افراد تحت پوشش با توجه به کثرت و تعدد مدد جویان از تناسب مطلوبی برخوردار نیست.
این مددکار فعال در استان تهران گفت:افزایش بودجه و اعتبارات نهادهای حمایتی جامعه،امری ضروری است که در سایه آن می توان به توفیقات بسیاری دست یافت،اما در کنار آن توانمند سازی خانوارهای تحت پوشش نیز امری سازنده است که در صورت حصول و تحقق،از پایداری و دوام و قوام بسیار بیشتری برخوردار است.
افضلی پژوه گفت:بعضا مشاهده می شود که در سایه سنگین کمبود اعتبارات،موضوع توانمند سازی به عنوان راهکار پیشنهادی مطرح می شود،اما در واقع امر عرصه توانمند سازی نیز خود مستلزم بودجه و اعتبارات است تا بتوان در قالب این ساز وکار امر آموزش و مهارت افزایی را سرعت بخشید.
این مددکار اجتماعی عنوان کرد:توسعه مشاغل خانگی،گسترش فعالیت های مرتبط با صنایع دستی و...از نمونه اقداماتی به شمار می رود که در راستای خودکفایی خانواده ها و درآمدزایی برای طیف نیازمند مطرح می شود که تردیدی در موفقیت آن وجود ندارد،اما آیا بدون سرمایه می توان مشاغل یا تولیدات خُرد و کوچک را در منازل پیگیری کرد و یا درعرصه صنایع دستی،فضای مناسب برای عرضه و فروش محصولات،از الزاماتی است که بدون اتکای به آن نمی توان به اهداف مورد نظر دست یافت.
وی افزود:اصلی ترین شاخص ارزیابی میزان موفقیت ما در حوزه مهارت افزایی و توانمند سازی به تعداد نیازمندانی معطوف می شود که قاعدتا در این چرخه،باید به افراد نیازمند به گروه های خودکفا مبدل شوند اما به واقع شاهد هستیم بخش قابل توجهی از نیازمندان سال های گذشته همچنان مستمری بگیرانی هستند که با حداقل مستمری گذران می کنند.
افضلی پژوه عنوان کرد:یقینا تحقق چنین اموری بر عهده سازمان هایی همچون بهزیستی است اما نباید از نظر دور داشت که مجموعه مذکور نیز برای تحقق اهداف سازمانی و از پیش تعریف شده مرتبط و مقتضی نیازمند منابع و اعتبارات لازم است و نمی توان بدون تامین پیش نیازهای چنین اقدامات گسترده ای،حصول موفقیت در مواجهه با جامعه هدف انبوه و متکثر را انتظار داشت.
*افزایش مستمری ها،محقق می شود؟
آنچنان که عنوان شد پرداختی ناچیز مستمری ها از مشکلاتی است که به عنوان مطالبه ای جدی از سوی مددجویان و افراد تحت پوشش سارمان بهزیستی مطرح است.
علیرغم تمامی مشکلات ، انوشیروان محسنی بندپی،رئیس سازمان بهزیستی کشور،معتقد است،دولت تدبیر و امید با تمامی درخواست های سازمان مذکور موافقت کرده و در صورت تصویب برنامه ششم توسعه،شاهد افزایش مستمری ها بر مبنای 20 درصد حقوق خواهیم بود.
وی می افزاید:در صورت تصویب،ابلاغ و اجرایی شدن این طرح،خانواده های تک نفره،20 درصد حداقل حقوق را دریافت خواهند کرد که بنا بر اظهارات وی،قریب به 160 هزار تومان برآورد می شود.
این رقم و عدد برای خانواده های دو نفره تحت پوشش240 هزار تومان و چهار نفره320 هزار تومان خواهد بود،امری که در صورت تحقق،گامی نوید بخش برای مددجویان به شمار خواهد رفت.
* از توانمند سازی 10 درصدی زنان سرپرست خانوار تا ایجاد 45 هزار فرصت شغلی
بندپی معتقد است در حوزه توانمند سازی گروه های تحت پوشش،موفقیت این مجموعه در عرصه زنان سرپرست خانوار مهم و برجسته است.
وی با بیان توانمند سازی و مهارت افزایی سالانه 10 در صد از زنان سرپرست خانوار گفت:بر اساس ارزیابی های اتنجام شده،قریب به 45 هزار فرصت شغلی در سال،ایجاد شده که در این چارچوب افراد مستمری بگیر از دایره دریافت چنین مبالغی خارج شده اند(و به نوعی قادر به تامین نیازها و معیشت خویش شده اند)
*مشارکت مضاعف خیرین،اصلی حائز اهمیت در حصول موفقیت های بیشتر
در این میان خیرینِ جامعه،نقش بسزایی در کاهش مشکلات و کاستی های پیش رو و تقویت حمایت ها از افراد نیازمند و آسیب پذیر جامعه ایفا می کنند.
مرتضی قربانی،رئیس مجموعه بهزیستی شهرستان ملارد با بیان لزوم تقویت مشارکت های مردمی و خیرین عنوان کرد:هر آنچه مساعدت های مردمی در این عرصه ارتقا یابد به همان میزان توفیقات بیشتری در حمایت از معلولان،افراد نیازمند و گروه های تحت پوشش افزایش خواهد یافت.
وی افزود:بدون تردید،صرفا با اتکا به اعتبارات دولتی نمی توان نیازهای طیف وسیعی از افراد و گروه های نیازمند را تامین کرد و در این حوزه،مشارکت خیرین نقش بسزایی در کاهش مشکلات مرتبط با این عرصه ایفا می کند.
حمیده روحی،یکی از فعالان عرصه سازمان های مردم نهاد در غرب استان تهران، با اشاره به ظرفیت های توانمند و بالقوه سمن ها و تشکل های مردمی گفت:سمن های فعال در حوزه نیکوکاری و خیرین می تواند بخش قابل توجهی از خلاءهای موجود را مرتفع کند و باید ساز وکاری لحاظ شود تا بتوان با تسهیل فعالیت سمن ها و البته اطلاع رسانی و فرهنگ سازی هر چه بیشتر،در حصول توفیقات مضاعف و هر چه بیشتر،موفق عمل کرد.
وی در خاتمه یادآور شد:هدفمند سازی سازنده یارانه ها از سوی دولت،امر حائز اهمیت دیگری است که باید با جدیت پیگیری شود و در صورت تحقق این امر،می توان با کاهش فاصله طبقاتی و توزیع مناسب امکانات به افراد نیازمند، فاصله میان دهک های پایین جامعه را با دهک های بالا کاهش داد.
