سرویس جهان مشرق - در صبح روز 19 سپتامبر، وقتی کم کم نتایج انتخابات پارلمانی روسیه دال بر پیروزی قاطع حزب حاکم، «روسیه متحد»، آشکار می شد، روزنامه اقتصادی «کومرسانت»، یک گزارش قابل توجه منتشر کرد: کرملین قصد دارد که آژانس های امنیتی کشور را به طور کلی سازماندهی مجدد کند.
کومرسانت از وجود طرحی برای ایجاد یک وزارتخانه فراگیر و یکپارچه امنیتی به نام «وزارت امنیت کشور»MGB خبر داد که قرار است «سرویس امنیت فدرال» روسیه یا FSB را به جایگاهی ارتقاء دهد که زمانی KGB (دستگاه امنیتی معروف و رعب آور اتحاد شوروی) در آن قرار داشت.
بر اساس این گزارش (که هنوز تایید یا تکذیب مقامات کرملین را به دنبال نداشته است)، چند آژانس اطلاعاتی کوچک تر، یعنی «سرویس اطلاعات خارجی» (SVR) و «سرویس حفاظت فدرال»(FSO)، قرار است در FSB ادغام شوند تا یک ساختار امنیتی غول آسا و یکپارچه به وجود آید و «کمیته تحقیقات» (SKR) هم به جای قبلی اش، زیرمجموعه دفتر دادستانی، باز می گردد.
ایده ایجاد یک وزارت امنیت فراگیر تازه نیست. تقریبا از زمانی که اولین رییس جمهور فدراسیون روسیه، یعنی بوریس یلتسین، تلاش کرد تا KGB را به سازمان هایی کوچک تر تقسیم کند، اطلاعاتی های روسیه تلاش کردند تا قدرت و جایگاه قبلی خود را بازپس بگیرند. طرح هایی جدی برای احیای KGB، به ویژه در 2004 و 2012 ارایه شد که ظاهرا هر دو بار با مخالفت شخص رییس جمهور، ولادیمیر پوتین، متوقف ماند.
به نظر «ولادیمیر فرولوف»، کارشناس سیاست خارجی روس، تا پیش از این پوتین مصر بود که رقابت حرفه ای میان سرویس های امنیتی باقی بماند.
اما به نظر می رسد که حالا فضا و شرایط و البته خواست آقای پوتین تغییر کرده است. گزارش روزنامه کومرسانت نه تنها در چند رسانه وابسته به دولت روسیه بازنشر شد، که سخنگوی رییس جمهور هم تاکنون محتوای آن را تکذیب نکرده است.
یک منبع نزدیک به دولت به روزنامه «مسکو تایمز» گفت که به نظر او یکپارچگی بیشتر در سیستم های امنیتی قریب الوقوع است، گرچه این یکپارچگی از آن سنخی که کومرسانت گزارش داد، نخواهد بود: " رییس(پوتین) آدم عاقلی است. چرا او باید همه تخم مرغ ها را در یک سبد بگذارد؟ قرار است که آن ها(جامعه اطلاعاتی) با هم رقابت داشته باشند."
«گنادی گودکف»، سیاستمدار مخالف دولت که خود در برهه 1993-1982، عضو بخش ضدجاسوسی KGB بود، می گوید که حذف نظارت و کنترل متقابل میان سازمان های امنیتی، خطرناک ترین بخش چنین طرحی است.
گودکف این احتمال را نادیده نمی گیرد که درز خبر توسط کومرسانت، یک نوع محک زدن پیش هنگام واکنش عمومی توسط خود FSB بوده باشد: " FSB یک امپراتوری است و سعی دارد پوتین را به اتخاذ سیاست مشت آهنین قانع کند و روند بازیابی موقعیت قبلی خود را گسترش دهد."
این احتمال هم هست که همان قدر که ممکن است اعضای FSB با این طرح موافق باشند، اعضای FSO و SKR با آن مخالف باشند، چرا که قرار است به ترتیب در FSB و دفتر دادستانی ادغام شوند. قطعا، تعدیل نیرو، حذف برخی ساختارها و تنزل درجه برخی از نیروها بخشی از این طرح خواهد بود. مضاف بر این که روابط بین «کمیته تحقیقات» و دادستان ها، همین حالا هم تنش آلود است.
طبق گزارش روزنامه کومرسانت، این تغییرات قرار است با هدف چابک سازی و تسهیل روندهای اداری و همچنین کنترل فساد دولتی انجام بگیرد.
مخالفان دولت اما می گویند که تشکیل وزارتخانه امنیتی آن هم در دو سال باقی مانده به انتخابات ریاست جمهوری 2018، تنها دادن این پیام به مخالفین است که دور چهارم ریاست جمهوری ولادیمیر پوتین، تضمین شده است.
پوتین خود کارش را به عنوان یک افسر اطلاعاتی آغاز کرد و سال ها مامور ایستگاه کا گ ب در آلمان شرقی بود. او همچنین بعد از فروپاشی شوروی، در برهه جولای 1998 تا آگوست 1999 رییس FSBنیز بود که از آن جا به نخست وزیری انتخاب شد. در روسیه یک ضرب المثل هست که می گویند هیچ افسر «سابق» کا گ ب ای وجود ندارد، یعنی یک عضو کا گ ب، همیشه یک اطلاعاتی باقی می ماند. گفتنی است که «وزارت امنیت کشور» یا MGB نام تشکیلات امنیتی روسیه از زمان استالین بود که با مرگ او، به KGB تغییر نام داد.
لازم به یادآوری است که حزب «روسیه متحد»، حزب ولادیمیر پوتین، در انتخابات اخیر دومای روسیه، اکثریت قاطع را به دست آورد(کسب سه چهارم از 450 کرسی دوما، مجلس پایین دست فدراسیون روسیه). دو حزب مخالف پوتین (Parnas و Yabloko) که در انتخابات حضور داشتند، حتی نتوانستند حداقل 5 درصد آراء را برای ورود به دوما کسب کنند. ادعای تقلب در این انتخابات این بار حتی از سوی رسانه های غربی هم بسیار کم بود و گویا انتخابات بی حاشیه تر از همیشه برگزار شد. با این حال میزان 48 درصدی مشارکت، پایین ترین نرخ مشارکت از زمان فروپاشی به این سو بود.
ولادیمیر کارا-مورزا، نایب رییس حزب مخالف پوتین Parnas، در واکنش به نتایج انتخابات گفت: " رکوردزنی در میزان پایین مشارکت؛ دموکرات ها زیر 3 درصد رای آوردند. وزارت امنیت کشور تشکیل خواهد شد. به دنیای جسور نو خوش آمدید!" (اشاره به نام رمان تخیلی معروف آلدوس هاکسلی با عنوان « Brave New World»که در 1931 منتشر شد)
