به گزارش مشرق، نام «مرتضی میرباقری» به عنوان مرد شماره یک تلویزیون این روزها حسابی سر زبانهاست. اما با کمی جستجو در فضای مجازی متوجه می‌شویم بیوگرافی از وی در دست نیست. مثلا جایی منتشر نشده که او متولد چه سالی است، چه تحصیلاتی دارد و یا در چه مقطع و چه رشته‌ای تحصیل کرده است.
اما آنچه که به طور مشخص درباره رزومه کاری او دست به دست می‌شود، حضورش در سازمان ملی جوانان است. در کنار آن هم معاونت سیما در 5 سال دوم ریاست لاریجانی بر صداوسیما و 5 سال اول ریاست ضرغامی است.
اما مرور اتفاقاتی که در دوران حضور وی در معاونت سیما بود، خالی از لطف نیست.
از نکات قابل توجه میرباقری توجه و تمرکز او بر ساخت و تولید آثار الف ویژه بود. سریال‌هایی نظیر مختارنامه، سلمان فارسی، یوسف پیامبر، امام علی(ع)، در چشم باد، پوریای ولی و ... همه حاصل برنامه‌ریزی‌های او برای تلویزیون است. در اهمیت جایگاه آثار الف ویژه در نگاه میرباقری همین بس که او تولید این آثار را به منظور توجه و تمرکز بیشتر از شبکه‌ها گرفت و به سیما فیلم سپرد. با این برنامه‌ریزی دیگر شبکه ها درگیر تامین بودجه هنگفت این آثار نبودند و با خیال راحت به تولید آثار نمایشی با درجه‌های الف، ب، ج و ... می‌پرداختند.
در دوران میرباقری آثار اجتماعی خوبی هم روانه آنتن شدند. آخرین شب آرامش، آخرین گناه، پس از باران، اشک‌ها و لبخندها، اغماء، بانو، برای آخرین بار، پلیس جوان، پشت کنکوری‌ها، تب سرد، تصویر یک رویا، تفنگ سرپر، تولدی دیگر، چارخونه، حجر بن عدی، خاک سرخ، خانه ما، خوش رکاب، داستان یک شهر، دوران سرکشی، روز حسرت، روزگار جوانی، روزگار خوش حبیب آقا، روزگار قریب، زن بابا، زیر تیغ، زیرزمین، ساعت شنی، شب دهم، شب‌های برره، صاحبدلان، طلسم شدگان، عبور از پاییز، کاراگاه علوی، کت جادویی، کتاب فروشی هدهد، کلانتر، کلاه پهلوی، کمکم کن، کیف انگلیسی، گل‌های گرمسیری، گمشده، گمگشته، گنج مظفر،متهم گریخت، مدار صفر درجه، مرد هزارچهره، مریم مقدس، مسافری از هند، نرگس و شمار زیادی از سریال‌های دیگر در دوره میرباقری ساخته شده‌اند.
اسامی که در حال حاضر به نظر می‌رسد بهترین سریال‌های تلویزیون طی 2 دهه اخیر بوده‌اند و حالا با بازگشت او به سیما باید دید او از همان نسخه‌های قدیمی خود برای تحول در برنامه‌های تلویزیون استفاده می‌کند و یا به راه‌های جدیدی رسیده است. همین‌ها بهانه‌ای شد تا با او گفت‌وگویی انجام دهیم که متن کامل آن را در ادامه می‌خوانید:
*جدول پخش تلویزیون تا مهر96 مشخص شده است
آقای میرباقری در حال حاضر وضعیت آثار تلویزیون را چطور ارزیابی می‌کنید؟
-ما از مهر ماه امسال تا مهر سال آینده برنامه‌ریزی کرده‌ایم. فعلا سریال «معمای شاه» را روی آنتن داریم که سازمان صداوسیما به این نتیجه رسید که باید این مقطع زمانی را به تصویر بکشد. جوانان عزیز کشور ما حوادث قبل از انقلاب اسلامی را درک نکرده‌اند و ما امروز با 3 بخش مخاطب مواجه هستیم. مخاطبینی که انقلاب اسلامی را درک نکرده‌اند. مخاطبینی که دفاع مقدس را درک نکرده‌اند و مخاطبان زیر 30 سالی که عمده‌ترین حوادث 50 سال اخیر را درک نکرده‌اند. بخش عمده جامعه ایران کسانی هستند که همه حوادث دوره انقلاب را درک نکرده‌اند. این سریال بنای این را داشت که به صورت یک پرواز هوایی از سال 1320 تا 1357 را به نمایش بکشد. این ضرورت‌ها ایجاد می‌کرد که به همه این مقاطع پرداخته شود.
*معمای شاه از 13 محرم هر شبی می‌شود/ پخش هم‌زمان از دو شبکه تلویزیونی
سریال در 80 قسمت تنظیم شده و 43 قسمت پخش شده و یک سوم آن باقی مانده و ما برای اینکه سریال از بینندگان بیشتری برخوردار شود و هفتگی بودن سریال باعث نشود که ما ریزش مخاطب داشته باشیم؛ تصمیم گرفتیم که بعد از دهه اول محرم و از 13 محرم دوباره و از ابتدا این سریال را به صورت هر شبی از شبکه یک پخش کنیم و بازپخش آن را از شبکه سه داشته باشیم.
چون این سریال در حال نزدیک شدن به حوادثی است که ما بیشتر با آن نزدیک بوده‌ایم و در هر صورت حکومت محمدرضا پهلوی بعد از کودتای سال 32 امریکایی‌ها جدی‌تر وارد ایران شدند و تلاش کردند که جکومت تثبیت شود و بیان واقعیت‌ها در این بخش‌ها بسیار مهم است. رضایت درباره این سریال بالاست اما به دلیل اینکه این سریال بیشتر به وقایع تاریخی می‌پردازد و از قصه متناسب در سطح حوادث برخوردار نیست و بیشتر مستندگونه است، مخاطب عام را درگیر نکرده است. اگر ما می‌خواستیم قصه‌ای هم بسته به شرایط به آن اضافه کنیم بیش از 250 قسمت می‌شد که اصلا برای ما مقدور نبود. به همین دلیل از ابتدا به نظر نمی رسید که لازم باشد این سریال هرشبی پخش شود و اصلا طراحی سریال الف ویژه نیز به این شکل نیست اما بعد از کارشناسی‌هایی که در دوره مدیریت جدید شد، به این نتیجه رسیدیم که این سریال را هرشبی پخش کنیم.
*تولید تله فیلم‌های مناسبتی از معمای شاه/ تولید فصل‌های بعدی سریال با موضوع پس از انقلاب
ما امیدوار هستیم تا دهه اول دی ماه تمام قسمت‌های «معمای شاه» پخش شود. سیاست سازمان بر این است که چون این سریال به خوبی به مقاطع مختلف تاریخی پرداخته ما در طول سال شاید بتوان گفت که 20 الی 30 مناسبت داریم که می‌توانیم بخش‌هایی از این سریال را به صورت مجزا پخش کنیم و مثلا در رویدادهای 17 تیر و ... مواجه می‌شویم، در طول سال و بنا به مناسبات از آنها استفاده می‌کنیم.
در رابطه با این سریال نظر محترم سازمان این بود که اگر ما فرصت می داشتیم به مقاطع بعد از پیروزی انقلاب هم باید می‌پرداختیم اما به دلیل اینکه زمان ما محدود است، آن را برای فصل بعدی سریال گذاشته‌ایم. امکان این هست که ما یک ورژن تداومی از «معمای شاه» برای سال‌های آینده داشته باشیم. به دلیل اینکه سریال تا پیروزی انقلاب است و حوداثی که مربوط به پیروزی انقلاب است و مداخلات امریکایی‌ها و انقلاب دوم و اشغال لانه جاسوسی همه از مواردی است که جای پرداخت بسیاری دارد.
*تولید 10 سریال الف ویژه در دستور کار/ پخش سرزمین کهن پس از معمای شاه
سریال‌های الف ویژه از جمله مهم‌ترین آثاری هستند که تلویزیون همواره باید دست پری در این زمینه داشته باشد، اولویت شما برای تولید چه سریال‌های الف ویژه‌ای است؟
-در دوره قبل که بنده معاونت سیما را برعهده داشتم، ما حدود 8 سریال الف ویژه تولید کردیم و هر هفته جمعه شب‌ها یک سریال الف ویژه داشتیم و همواره هم چند پروژه الف کنار گذاشته بودیم لیکن به دلایل مختلف تولید این سریالها تداوم پیدا نکرد و ما در صدد این هستیم که هم در رابطه با حوادث قبل از صدر اسلام، یعنی حوادث تاریخ انبیاء مثل حضرت موسی(ع) و .. را در دستور کار داریم تا به سمت تولید حرکت کنیم، در صدر اسلام سریال سلمان فارسی است و ما برای مقاطع بعدی نظیر تمدن اسلامی چندین سریال را کاندیدا کرده‌این. یک نقطه درخشان از نظر تاریخ تشییع شخصیت خواجه‌نصیرالدین طوسی است که سریالی درباره زندگی این بزرگوار طراحی شده است. درباره تاریخ معاصر هم ما سریال‌هایی را در نظر گرفته‌ایم. به خصوص درباره دوران دفاع مقدس چندین شخصیت برجسته را مورد نظر قرار گرفته‌ایم و متن‌ها آماده شده است. حتی حوزه‌هایی که باید پشتیبانی کنند، اعلام آمادگی کرده‌اند و فکر می‌کنم ما در ماه‌های آینده در رابطه با 10 سریال الف ویژه اطلاعات خوبی را به مردم عزیزمان بدهیم. مقدمات فراهم بشود، بعد از تمام شدن سریال معمای شاه سریال سرزمین کهن را که یکی از مجموعه‌های خوبمان است را روانه آنتن خواهیم کرد و امیدواریم بعد از آن خودمان را به سریال‌های جدید برسانیم تا بعد از آن که برای 2 دهه آینده برنامه ریزی می‌کنیم، به صورت دائم مجموعه‌های الف ویژه را روی آنتن داشته باشیم.
**کارگردان‌های سریالها مشخص شده است؟
-برای ما تا حدودی مشخص شده‌اند اما هنوز نهایی نشده است. تنظیمات ما نهایی بشود، اسامی را اعلام می‌کنیم. ما برای هر سریال چندین کاندیدا هم از نظر تهیه‌کننده و هم از نظر کارگردانی داریم که هنوز نهایی نشده است.
*هنوز کارگردان و تهیه کننده «موسی پیامبر(ع)» مشخص نشده‌اند
**سریال حضرت موسی(ع) در چه مرحله‌ای است؟ شنیده شده که تعداد قسمت‌های آن کم شده و در حال بازنویسی است؟
-هنوز چیزی مشخص نیست. ما الان روی متن کار می‌کنیم. ضمن اینکه اسم خیلی از دوستان برای کارگردانی و تهیه‌کنندگی مطرح است ولی اولویت ما فعلا روی متن است و وقتی تکلیف متن روشن شد آن زمان کارگردان و تهیه کننده هم مشخص خواهد شد.
*برای اولین بار درباره واقعه هفتم تیر سریال می‌سازیم
**یعنی ما در سال‌های بعد شاهد سریال‌هایی با موضوع تاریخ معاصر بعد از انقلاب هم خواهیم بود؟
-ما برای اولین بار یک سریال 10 قسمتی برای واقعه هفتم تیر داریم که همین الان متنش نوشته شده است و از اول تا 10 تیر سال آینده پخش خواهد شد و به انفجار حزب می‌پردازد. ما روی متن صحبت کرده‌ایم.
**درباره زندگی شهید بهشتی نیز برنامه‌ای دارید؟
-زندگی شهید بهشتی متن آمده ولی قوی نبوده ونتوانسته‌ایم درباره آن تصمیم بگیریم.
*هویت شبکه‌ها با گروه‌های فیلم و سریالشان شکل می‌گیرد
**به نظر می‌رسد که شما ساختارهای قبلی از جمله سیمافیلم را احیا کرده‌اید و همه چیز به روال سابق برگشته است؟
-در سازمان در رابطه با برنامه‌های نمایشی در دوره قبل تصمیم دوستان بر این بود که در شبکه‌ها فیلم و سریال تولید نشود و همه این‌ها در مرکز امور نمایشی متمرکز باشد و غیر از آن مرکز گسترش فیلمنامه نویسی هم در حوزه ریاست سازمان به وجود آمد که مدیریت قبل فکر می‌کرد از این طریق بهتر بتواند کارهای نمایشی را مدیریت کند اما ما به واسطه تجربه‌ای که در دوره قبل داشتیم، بررسی‌هایی که داشتیم این تصمیم را نپسندیدیم و به این نتیجه رسیدیم که حتما شبکه‌ها باید گروه فیلم و سریال داشته باشند. اصلا هویت شبکه‌های ما با گروه‌های فیلم و سریالشان شکل می‌گیرد. شبکه یک، دو و سه باید گروه فیلم و سریالی داشته باشند که مدیریت شبکه آنجا را تحت نظر داشته باشد و گروه‌های دیگر نیز در کنار آن قرار بگیرند و سریالی که در آن شبکه تولید می‌شود در سرزمین آن شبکه باشد و رنگ و بوی آن شبکه را داشته باشد. ما تصمیم قبلی را بررسی کرده و آن را دارای عیب دیدیم و به همین دلیل گروه‌های فیلم و سریال را به شبکه‌ها برگرداندیم و شبکه‌ها را مقتدر کردیم. از محاسن تصمیمات قبل این بود که ما برآوردها را باید متمرکز انجام می دادیم و این گونه نباشد که هر شبکه‌ای بسته به سلیقه خود برآوردها را بالا و پایین کند. سعی کردیم یک استاندارد در این زمینه به وجود بیاوریم و این مدیریت کلان در حوزه سیمافیلم انجام می‌گیرد و ساخت در حوزه خود شبکه‌ها.
*مرکز گسترش فیلمنامه‌نویسی باید منحل شود
**پس طبق این تصمیم‌گیری دوباره تولید سریال‌های الف ویژه به مرکز سیمافیلم واگذار شد؟
-این کاری که انجام گرفته شده بود تا حدودی باعث شده بود که مرکز امور نمایشی سیما به جای اینکه به تولید سریال‌های الف ویژه فکر کند، سریال‌های دیگر شبکه‌ها را تولید کند در حالی که کار الف ویژه خیلی لَخت شده بود ولی الان با توجه به فراغ بالی که پیدا کرده به خوبی می‌تواند چنین کاری را انجام بدهد.
الف ویژه در سیمافیلم و همین طور چنانچه امکانات فراهم شود، امکان دارد سیمافیلم پشتیبان شبکه‌ها باشد و خودش هم سریال الف بسازد. ما ظرفیت شبکه‌ها را زیاد کردیم.
یک امر دیگری هم که روی داده این است که مرکز گسترش فیلمنامه‌نویسی باید منحل شود و سیاست سازمان هم همین است و تمام کارهای نمایشی سیما بخش عمده آن در معاونت سیما انجام می‌شود و تنها 2 جای دیگر می‌توانند کار نمایشی انجام بدهند که یکی امور استان‌هاست و دیگری معاونت برون مرزی است که اگر بخواهیم حساب کنیم 90 درصد آثار نمایشی در معاونت سیماست و تنها 10 درصد در دیگر حوزه‌ها تولید می‌شود. با این حساب همه حوزه‌های موازی تعطیل می‌شود و اقتدار شبکه‌ای و سیمافیلم و استانی و برون مرزی با توجه به ظرفیت و در چارچوب استاندارد می‌توانند کار خود را انجام دهند.
*ناچار هستیم همچنان از ظرفیت هنگفت نیروهای مجرب استفاده کنیم
**نکته دیگری که پس از بازگشت شما به معاونت سیما روی داد، انتصاب برخی از مدیران قبلی در شبکه‌ها بود که نقدهای بسیاری هم با خود به همراه داشت و در برخی رسانه‌ها از آن به بازگشت به عقب نام بردند. یعنی در این فاصله افراد جدید قابل اعتماد برای تصدی مدیریت شبکه‌ها وجود نداشت که شما به همان قبلی‌ها رجوع کردید؟
-در هرصورت آنچه که برای ما مهم است، عبارت از این است که مدیر کاربلد و باتجربه باشد. آدم شناس خوبی باشد و باقلمرو و هندسه کاری خود آشنایی داشته باشد. اگر نیرویی جوان بود و این ویژگی را داشت یا میانسال بود، بحث‌های بعدی است. ما نمی‌توانیم به صرف اینکه مثلا یک کسی مسن است، به دلیل مسن بودنش برای یک مسئولیت انتخاب کنیم یا به واسطه جوان بودنش، انتخابش نکنیم. ویژگی‌هایی برای ما مطرح است. الان 3 الی 4 دهه از پیروزی انقلاب اسلامی گذشته است و تجربه‌های هنگفتی در دسترس ما قرار دارد و کار باید به خوبی امتداد پیدا کند. شاید در این 4 الی 5 سال اخیر کار به خوبی امتداد پیدا می‌کرد، کادرسازی و جوانگرایی صورت می‌گرفت و کار جلو می‌رفت. به نظر می‌رسد در چند سال اخیر یک اختلالاتی به وجود امده که ما ناچار هستیم همچنان از ظرفیت هنگفت نیروهای مجرب استفاده کنیم. وگرنه ما باید یک نیروی مجرب را با التماس بیاوریم تا کار کند. نیرویی که 50 سریال و 7 الی 8 سریال الف ویژه را مدیریت کرده است، نمی‌توانیم جای آن یک فرد کم تجربه را قرار دهیم.
*تلویزیون را به دوران طلایی برمی‌گردانیم
**نام شما در معاونت سیما و تلویزیون با نام بسیاری از سریال‌های پرمخاطب و بیینده تلویزیون گره خورده است. فکر می‌کنید با توجه به شرایط جدید و تاسیس شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان باز هم بتوانید تلویزیون را به دوران طلایی خود بازگردانید؟
-ان شاءالله. ما آن زمان چند جهت‌گیری داشتیم که جزو مزایای نسبی ما محسوب می‌شد. من حدود یک دهه در حوزه جوانان مسئولیت داشتم و تقریبا می‌توان گفت که هندسه جوانی کشور را می‌شناختم که به چه صورت است. وقتی آمدم تلویزیون برایم روشن بود که مخاطب ما چه می‌خواهد و از لحاظ اجتماعی به چه چیزهایی علاقه‌مند است. واقعا یک هم مخاطب محوری داشتیم و هم آرمان محوری داشتیم و می‌دانستیم که باید سریالی بسازیم که مخاطب دغدغه‌های خود را در آن می‌بیند. مثلا من سال 1384 به سازمان صداوسیما آمدم و آن زمان نباید سریال برای سال 1374 می‌ساختیم. نباید برای قبل از انقلاب می‌ساختیم. مختصات مردم ایران در سال 1384 روی یک فرکانسی تنظیم شده بود. الان هم که بنده به سازمان صداوسیما آمده‌ام مطالعات اجتماعی که در سراسر کشور انجام داده‌ایم، اهل قضیه می‌دانند که یک مطالعه جامعی را در رابطه با وضعیت اجتماعی انجام داده‌ایم و می‌شود گفت که تقریبا مختصات جامعه ایران و آنچه که در زیر پوست جامعه ایران می‌گذرد را داریم.
*تولید 50 سریال در دستور کار است/ یک سال دیگر به نتیجه می‌رسیم
اینکه فرکانس نسل‌های مختلف ایران روی چه تنظیم شده تا حد زیادی به دستمان آمده است. الان هم در مذاکراتی که با دوستانمان داریم تاکید داریم که سریال خنثی نسازیم چیزی روی آنتن برود که مخاطب ما نیاز دارد. در عین حال نیز کاملا ما باید اشراف داشته باشیم که با توجه به نقاط بین المللی و جایگاهمان در منطقه خیلی امیدوار هستم که بتوانیم مخاطب را دوباره پای تلویزیون بنشاینم. در این راستا هم مذاکرات بسیاری با نویسندگان و تهیه‌کنندگان و کارگردانان مختلف داشته‌ام و نتیجه تحقیقاتی که در 3 سال گذشته انجام شده و بخشی از آن هم محرمانه بود را برای این بزرگواران مطرح کرده‌ایم که دوستان بدانند در چه وضعیتی هستیم. الان علاوه بر دوره قبل که می‌دانستیم جوانان چه می‌خواهند حالا می‌دانیم که عموم کشور چه مختصاتی دارند. در کنار آن هم خیل عظیم هنرمندان را داریم. ما در ایران چندین هزار هنرمند در سطوح مختلف داریم که می‌توانند کار کارستان انجام بدهند. در این میان پشتیبانی لازم باید باشد و از زمانی که امده‌ایم حدود 50 سریال را در ایستگاه‌های مختلف داریم و 30 سریال در حال ساخت است. الان 6 الی 7 هزارنفر شروع به کار و گرم کردن خودشان کرده‌اند و من فکر می‌کنم یک سال دیگر به نتیجه می رسیم. کست و جامعه هنری ایران دو سه سال لختی داشته و الان مقداری باید رقص پا کند و اگر یکسال ما این ها را اماده کنیم، کارهای بزرگی می توانیم انجام بدهیم.
*در تولید آثار نمایشی مشکل مالی نداریم
**برنامه‌ریزی شما برای آنتن بسیار قابل تأمل است؛ اما با توجه به کمبود بودجه آیا می‌توانید به برنامه‌ریزی‌هایی که کرده‌اید برسید؟
-ما در بخش نمایشی هیچ مشکلی نداریم. به خاطر اینکه کار نمایشی که تولید و پخش بشود، خودش چندین برابر آورده دارد و هزینه خود را تأمین می‌کند. مثلا دورهمی و خندوانه هر عددی تولید کنیم، چند برابر آن برمی‌گردانیم. برنامه پرمخاطب یکی از راه‌های جذب درآمد سازمان است. هرقدر سریال خوب و پرمخاطب بسازیم پیام بازرگانی بیشتری هم خواهیم گرفت.
