به گزارش مشرق، «مالک کایا» کارشناس ترکیهای در خصوص ورود نیروهای ترکیه به عراق، با اشاره به اخلال ترکیه در حاکمیت و تمامیت ارضی این کشور اظهار داشت: اقدام ترکیه مبنی بر ورود نیروهای مسلح این کشور به خاک عراق از لحاظ قوانین بینالمللی یک جرم آشکار و اخلال در حاکمیت و تمامیت ارضی عراق محسوب میشود. ورود نیروهای یک کشور به خاک کشور دیگر باید با مجوز رسمی آن کشور صورت پذیرد.
وی با یادآوری اخطار مکرر مقامات بغداد مبنی بر خروج نیروهای ترک از خاک این کشور گفت: دولتمردان عراق تابهحال بارها نسبت به این موضوع اخطار شدید به ترکیه دادهاند که هر چه سریعتر نیروهای خود را از خاک عراق خارج کند. این موضوع نشان میدهد که هیچ مجوزی از طرف دولت عراق برای حضور نیروهای مسلح ترکیه در خاک این کشور صادر نشده و بعد از این نیز چنین مجوزی داده نخواهد شد.
کایا نگاه تاریخی ترکیه به موصل را نخستین دلیل حضور نیروهای ترک در عراق خواند و افزود: عراق کشور مستقلی بوده و مدتی است که درگیر توطئه بینالمللی قرار گرفته؛ اما این موضوع دلیلی برای مداخله در این کشور نمیشود. دلیل اصلی حضور ترکیه در عراق به دو موضوع مربوط میشود. نخست اینکه ترکیه از لحاظ تاریخی به موصل چشمداشت داشته است. همانطور که این کشور چشمداشتی به مناطق شمالی سوریه خصوصاً حلب دارد. عملیات اخیر سپر فرات ترکیه در جرابلس نیز در ارتباط با این قضیه است.
وی مداخله آنکارا در سوریه و عراق را برگرفته از ذهنیت حاکمیت امپراتوری عثمانی در این مناطق ارزیابی کرد و بیان داشت: ترکیه گمان میکند که نسبت به این مناطق حق آب و گل دارد. این سرزمینها در زمان دولت عثمانی جزء خاک این امپراتوری بود، بر این اساس ترکیه خود را صاحب اختیار آنها میداند و قصد دارد زیر نظر دولت این کشور اداره شود. این موضوع مداخله در امور داخلی کشور دیگر و تجاوز به حق حاکمیت آن محسوب میشود. این سیاست ترکیه در موصل نیز حکمفرما است.
این کارشناس ترکیهای دومین دلیل حضور نیروهای ترکیهای در عراق را منابع انرژی و موقعیت استراتژیک این مناطق دانست و ادامه داد: موصل و کرکوک دارای انرژی و موقعیت استراتژیک در خاک عراق هستند. ترکیه بعد از تأسیس جمهوری به این مناطق چشم داشته است. مداخله ترکیه و اشغال موصل حتی در زمان تورگوت اوزال، رئیسجمهور سابق ترکیه نیز مطرح شد که به خاطر عدم صلاحدید انجام نشد.
وی هدف ترکیه را الحاق بخشی از مناطق عراق به خاک کشور خود توصیف کرد و اظهار داشت: ترکیه در زمان تجاوز آمریکا به عراق نیز به دنبال استفاده از فرصت بود تا با ورود به این کشور کنترل موصل را به دست گیرد. احتمال میرود که آمریکاییها آن زمان چنین اجازهای به ترکیه نداده باشند؛ چراکه آنها قدرت را در مناطق تحت اشغال خود تقسیم نمیکنند. بعید نیست که اگر ترکیه فرصتی پیدا کند، این مناطق را به خاک خود الحاق میکند. با این حال این موضوع در حال حاضر از توانایی دولت ترکیه خارج است.
این کارشناس سیاسی مداخله ترکیه در عراق و سوریه را زمینه ساز وقوع جنگ منطقهای اعلام کرد و گفت: قوانین بینالمللی و دولت و مردم عراق و سوریه در برابر مداخله ترکیه ایستادگی میکنند. اقدام ترکیه در این کشورها موجب صف آرایی دولت و ملت آنها خواهد شد. در این صورت جنگ منطقهای عراق و سوریه با ترکیه رخ میدهد که این امر به صلاح دولت و مردم ترکیه نیست. مردم ترکیه نیز اجازه چنین اقدامی را به دولت این کشور نمیدهند.
وی سیاست کنونی آنکارا را یک بام و دو هوا نامید و افزود: دولتمردان ترکیه امروز از سیاست یک بام و دو هوا استفاده میکنند. این کشور هم به نعل میزند و هم به میخ. ترکیه پس از کودتای ناموفق پانزدهم جولای اعلام کرده بود که سیاستهای خود را تغییر خواهد داد. گرچه این تغییرات قبل از کودتا نیز آغاز شده بود و با روی کار آمدن بن علی ییلدیریم در حوزه سیاست داخلی و خارجی انجام میشد. دولت ترکیه تغییرات مد نظر خود را بعد از وقوع کودتا تشدید کرد.
کایا کودتای پانزدهم جولای را عاملی برای شناسایی دوستان و دشمنان ترکیه دانست و عنوان کرد: ترکیه به تازگی دوستان و دشمنان خود را شناخته است. آمریکا که ترکیه را به عنوان یک کشور دوست و متحد استراتژیک خود معرفی میکرد، در کودتای پانزدهم جولای دست داشت. مدیران عالیرتبه CIA شب کودتا در ترکیه مستقر شده و در حال توطئهچینی بودند. آنها با شکست کودتا از ترکیه فرار کردند. این کودتا باعث شد که ترکیه در انتخاب دوست و دشمن خود تغییر جهت دهد.
وی در پایان اقدامات ترکیه در شمال سوریه و عراق را برگرفته از نسخه تحمیلی واشنگتن و ریاض ارزیابی کرد و ادامه داد: سیاستی که ترکیه در شمال سوریه و عراق پیگیری میکند، بر اساس نظرات آمریکا و فتنه انگیزیهای عربستان به ترکیه تحمیل شده است. ترکیه وظیفهای را که در بحران منطقهای برای این کشور مشخص شده است، پیگیری میکند. معلوم نیست که دولت ترکیه خواهان تمامیت ارضی کشورهای عراق و سوریه است یا نه. ترکیه با سیاستهای خود به بازیگرانی کمک میکند که دنبال تجزیه این کشورها هستند. دولت ترکیه باید در این باره تجدید نظر و نیروهای خود را سریعاً از خاک عراق خارج کند.