به گزارش مشرق، سومین مراسم رونمایی از اسناد پژوهشی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با حضور اساتید حوزه و دانشگاه در حوزه مروی تهران برگزار شد. در این مراسم حجتالاسلام و المسلمین رئیسی، تولیت آستان قدس رضوی و حجت الاسلام والمسلمین علی کشوری، دبیر شورای راهبردی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، ابعاد و اهمیت «ضرورت تدوین اسناد اجرایی الگو توسط حوزههای علمیه» را در برابر «برنامهریزی غربی و توسعهگرا» تبیین کردند.
نکته قابل توجه این مراسم این بود که به نظر میرسد در حوزههای علمیه ــ خصوصاً حوزه علمیه مروی ــ خیزشی جهت بازتعریف نظم اجتماعی و حل مسائل اجتماعی با نگاه اسلامی آغاز شده است.
** چرا رونمایی از اسناد الگو در اول محرم انجام شد؟
حجتالاسلام والمسلمین کشوری در ابتدا به سرفصلهای بحث اشاره کرد؛ وی گفت: بنده سه مطلب را آماده کردهام تا در محضر شما گزارش دهم. مطلب اول راجع به اینکه چرا ما سومین رونمایی از محصولات الگوی پیشرفت ایرانی اسلامی را در روز اول محرم 1438 هجری قمری برگزار کردیم. مطلب دوم راجع به وضعیت وخیم، اسفناک و خطرناک نظام برنامهریزی کشور و علیالخصوص برنامه ششم توسعه، نکاتی را عرض کنم و مطلب سوم هم یک ارزیابی کوچک از جبهه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ارائه کنم که انشاالله یک مقدار نقشه عملیاتهای نرم جبهه الگو شفافتر شود.
وی درباره دلیل برگزاری مراسم در روز اول محرم گفت: متأسفانه محبان حضرات معصومین از ظرفیت دستگاه اهلبیت، به شکل حداقلی استفاده میکنند. در روایت آمده که :«إنّ الإمامه نظام المسلمین»، شخص امام معصوم در جامعه اسلامی، «محور نظم اجتماعی» است. یعنی اگر سطح معرفت مردم نسبت به امام ارتقاء پیدا کند، میتوانیم با فهمی که از امام پیدا میکنیم، نظم جامعه را بازتعریف کنیم. اما مصیبتی که در حال حاضر در جاهای مختلف به آن مبتلاء هستیم، این است که نظم اجتماعی براساس تئوریهای غربی در حال شکلگیری است. اگر معرفت به امام ارتقاء پیدا کند، یکی از فواید آن برای دنیای ما این است که یک نظم مستحکم و از سر حکمت در جامعه ما بهوجود خواهد آمد.
کارشناس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت خاطرنشان کرد: یکی از بحثهای خیلی مهم، مسئله «چیستی جامعه» است. آیا جامعه مثلاً بر اساس مقاله ششم کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم علامه طباطبایی قابل تعریف است؟ آیا جامعه بر اساس نگاهی که جامعهشناسان مدرن دارند و تعادل اجتماعی را حول «اقتصاد» تعریف میکنند، قابل باز تعریف است؟ حاصل جمعبندی بحث ما این است که نه تعریفی که در اصول فلسفه و روش رئالیسم قرار گرفته و نه به طریق اولی تعاریفی که در مفاهیم جامعهشناسی غربی مندرج است نمیتواند ما را به سرانجام مقصود برساند. بلکه باید جامعه را حول مفهوم «هدایت» بازتعریف کرد؛ و شخصی که میتواند هدایت را مدیریت کند، شخص امام معصوم است.
وی افزود: ناظر به این مبانی که بنده به آن اشارهای میکنم، میتوان به نحوه برگزاری مناسبتهای دینی در جامعه اعتراض کرد. یعنی هیئات، مساجد و جلسات روضهخوانی ما، حتماً از حیث محتوا در سالهای آینده باید قویتر از این وضعیت فعلی برگزار شود. مردم علاقهمند به ائمه معصومین هستند و به دستگاه خدا و پیامبر ارادت نشان میدهند. از هزینههایی که مردم در این روزها از جیب خودشان برای برپایی عزای امام حسین انجام میدهند، میتوانیم نتیجهگیری کنیم که مردم نسبت به این مقام در اوج اعتماد هستند؛ لکن کسانی که این مراسمات را سرپرستی و هدایت میکنند، کار را جوری مدیریت کردهاند که ما حداقل بهرهبرداری را از این مراسمات داشته باشیم.
دبیر شورای راهبردی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در ادامه به آثار توجه به مکتب اهل بیت در اداره جامعه اشاره کرد و گفت: اگر ما ده سال کار کنیم تا ظرفیت عظیم محرم و صفر منجر به ارتقاء معرفت به امام معصوم شود، قطعاً در حوزه اقتصاد دیگر این مشکلات را نخواهیم داشت؛ در حوزه سیاستخارجه نمیگوییم که به سمت خلاف صریح آیات قرآن عمل کنیم ــ کمااینکه در داستان تلخ برجام این اتفاق افتاد ــ در حوزه پزشکی به این سمت نمیرویم که اجازه دهیم انسانها در جامعه، ابتدا بیمار شوند و بعد دستگاه سلامت ما به این اکتفا کند که نسخه درمانی برای بیمار بنویسد. اگر معرفت الإمام ارتقاء پیدا کند، یکی از عوارض و فواید آن، ارتقاء مسئله پیشگیری در حوزه سلامت است. یعنی مثلاً ما پروتکلهای حوزه پزشکی را باید به محوریت پیشگیری در حوزه سلامت بازتعریف کنیم نه اینکه این کار را به محوریت درمان انجام دهیم. توجه به آموزههای اهل بیت فواید فراوانی برای دنیا و آخرت ما دارد؛
وی با بیان اینکه «خداوند متعال توفیق داد که بحث از الگوی پیشرفت ایرانی اسلامی را در روز اول محرم برگزار کنیم تا یک پیام بسیار کوچکی باشد برای اینکه ما باید حتماً مساجد و هیئت را بازتعریف کنیم» متذکر شد: وضع فعلی، مورد رضایت امام زمان نیست؛ در وضع فعلی از صدا و سیما تا همه دستاندرکاران مساجد و هیئات و مساجد و همه آنهایی که در حال اداره هستند، به یک حداقلهایی اکتفا میکنند. صدا و سیما در همه مناسبتها مصاحبههایی را از اماکن مقدس پخش میکند؛ همیشه یک سؤال محور است که «شما وقتی از زیارت برگشتید حال روحی بهتری پیدا کردهاید یا خیر؟» به همین حد اکتفا کردهایم. گرچه همین حد هم یک حرف حقی است. یکی از فواید مثبت زیارت ایجاد «سکینه روحی» است؛ اما پرسش اساسی این است که آیا ما وقتی به زیارت میرویم باید به این مسئله اکتفا کنیم که مثلاً در ما یک انقلاب روحی رخ داده و اشک بریزیم، اما بُعد نظم اجتماعی ما به چالش کشیده شود؟
پژوهشگر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در ادامه با ذکر یک نمونه، از سند توسعهگرای تحول شهر مشهد انتقاد کرد؛ وی گفت: مدیران شهری مشهد متأسفانه برای مشهد یک سندی نوشتهاند که محور این سند سه نوع توریسم است؛ توریسم تفریحی، توریسم سلامت و توریسم مذهبی و زیارت.
وی افزود: نکته ناراحت کننده بحث این است که نگاه مدیران مشهد به زیارت، «نگاه درآمدزایی» است. بنده وقتی هفته گذشته در شهرداری مشهد در جلسه بودم و با یکی از مدیران شهرداری مشهد گفتوگو میکردم، تعبیر ایشان این بود که ما با این اقدامات «ماندگاری زائر» را در شهر مشهد بیشتر کردهایم و هر یک روزی که یک زائر بیشتر در مشهد میماند، درآمد بیشتر هم برای شهر مشهد دارد! این نگاه حقیر و پست را ببینید که در یک شهر زیارتی و در یک حوزه حاکمیتی بهوجود آمده است! مسئله زیارت به مسائل اقتصادی تقلیل داده شده است.
حجت الاسلام و المسلمین کشوری با طرح این سؤال که «چرا این اتفاق در شهر مشهد افتاده است؟» تصریح کرد: ریشه آن همین اکتفا کردن به بحثهای حداقلی در حوزه شناخت امام برمیگردد. امامی که در روایات ما توصیف شده است؛ باید با زیارت جامعه کبیره و زیارت امیرالمؤمنین در روز غدیر او را توصیف کرد؛ و آن امام است که نظم اجتماعی را بازتعریف میکند؛ امامی که ما در حال حاضر در ذهن داریم، حداکثر فایدهای را که برای ما دارد این است که یک حالت فروتنی برای ما بهدست میآید و جنبههای آخرتی و شفاعت ایشان در آخرت را نیز در نظر میگیریم. یعنی نگاه به امام دچار تقلیل شده است. مقصر این امرــ با کمال صراحت عرض میکنم ــ بسیاری از منبریها و روحانیت معظم هستند. مقصر این امر مداحان ما هستند که نمیخواهند سطح معارف را به آن سطحی که اهل بیت ما توصیه کردهاند ارتقا دهند.
وی در ادامه با نقل یک روایت از رسول خدا گفت: پیامبر اکرم یک روایت بسیار فنی و حکیمانه دارند که میفرمایند در فتنههای آخرالزمان آنقدر شرایط سنگین میشود که مؤمنین داشتههای خود را هم نمیبینند. یکی از داشتههای ما که از آن استفاده نمیکنیم همین مراسمات مذهبی است. همین هیئت و مساجد فعلی که یک نگاه بهرهبرداری حداقلی بر آنها حاکم است؛ تغییر در آنها حتماً باید در دستور کار قرار گیرد. این کار جزء اصلاحات جدیاست که باید اتفاق بیفتد تا انشاالله سطح شناخت امام ارتقاء پیدا کند.
کارشناس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با تأکید بر اینکه «ما در روز اول محرم به مصاف جریان توسعهگرا رفتهایم» اضافه کرد: این جریان نمیخواهد محوریت امام را در اداره جامعه بپذیرد؛ اینکه جریان توسعهگرا در اداره جامعه و در بخشهای مختلف به تفکرات غربی رجوع میکند، به این علت است که به شناخت آنها از امام ایراد وارد است. به همین دلیل بهراحتی اندیشمندان غربی را جایگزین امام در اداره جامعه میکنند. دوستان در ذهنشان سؤالی پیش آمده که چرا جریان توسعهگرا با حکومت فقیه و حکومت دینی مخالفت میکنند؛ ریشه مخالفت این است که این جریان فهمی از حکمت امام معصوم ندارد؛ در آن جریان از «نظامسازی مبتنی بر دین» فهمی بدست نیامده است. حال انشالله اگر خداوند متعال قبول کند، باید محرمهای ما محل و زمان مبارزه باشد با کسانی که میخواهند بدعت در دین ایجاد کنند و نقش امام را در اداره دین نادیده بگیرند. این نکته اول بود.
** نکته دوم؛ راجع به نظام برنامهریزی کشور
دبیر شورای راهبردی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، با تأکید بر اینکه «همۀ حرف جمهوری اسلامی این است که نظم اجتماعی باید حول امام معصوم بازتعریف شود» گفت: این همۀ حرف دین است که امام باید محور نظم اجتماعی قرار گیرد. یکی از بخشهایی که باید نظم آن تغییر کند، نظام برنامهریزی کشور است.
وی افزود: نظام برنامهریزی فعلی کشور نظم دینی را نمیفهمد. به عرایض بنده دقت کنید؛ نه اینکه نمیخواهد کار را به جلو ببرد؛ زیرا به هر حال این برادرانی که در حال حاضر در نظام برنامهریزی کشور وجود دارند، اعتقادشان به آرمانها احراز و ثابت شده است. اما به هر حال از نظم مبتنی بر دین و هدایت فهم منسجمی ندارند.
پژوهشگر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با اشاره به اینکه «در کشور ما هفتاد سال برنامههای توسعه مبتنی بر همین نظم غربی نوشته شده است» گفت: پنج برنامه مبتنی بر همین نظم و توسعه، قبل از انقلاب اسلامی نوشته شده و پنج برنامه هم بعد از انقلاب اسلامی نوشته شده است. حتماً اظهارات رئیس سازمان برنامهریزی کشور را در این مدت اخیر شنیدهاید؛ شاهبیت حرفهای ایشان در ماههای اخیر و در گذشته نزدیک این است که ما این ده برنامه را نوشتیم اما به اهداف توسعه نرسیدیم. یعنی ایشان اعتراف فرمودهاند هفتاد سال است که وقت ملت ایران تلف شده است. یعنی نظام برنامهریزی به آن سمت رفته که بخواهد یک نظمی را حاکم کند اما خود این دوستان اعتراف دارند که این نظم مبتنی بر توسعه غربی در ایران جواب نداده است.
وی اضافه کرد: شاید ریشه اینکه دولت محترم میخواهد شکل برنامه ششم را عوض کند، این باشد که یقین دارد که اگر به شکل قبلی برنامهریزی کند، آن برنامهریزی هم به سرنوشت شوم برنامههای توسعه مبتلا خواهد شد. این همه اصراری که شما از دولت یازدهم میبینید که نمیخواهد روال قبلی برنامهریزی را بپذیرد این است که دوستان متوجه شدهاند که راه غلطی را آمدهاند. بعضی از مسئولین مهم حوزه برنامهریزی در این دولت، در پنج برنامه گذشته یا جزء نویسندگان اصلی بودهاند یا جزء مشاوران بودهاند. آنها تجربه کرده و آن راه را رفتهاند و به نتیجه نرسیدهاند. حالا میخواهند تغییر شکل دهند بلکه از این معرکه خارج شوند.
حجتالاسلام و المسلمین کشوری با اشاره به «اشتباه برنامهریزان توسعهگرا در آسیبشناسی این برنامهها» خاطرنشان کرد: در این گفتوگوهایی که در این چند سال اخیر راجع به برنامه ششم به صورت تفصیلی داشتهایم، همیشه هشداری را مطرح کردهایم و آن این است که: علت اینکه هفتاد سال برنامههای توسعه در ایران به چالش کشیده شده، شکل برنامهریزی نیست – بنده در همین جلسه و در همین محل مبارزه و از همین محل مقدس نورانی از سازمان برنامهریزی کشور تقاضا دارم حرف این برادر کوچک خود را توجه کنند؛ علت اینکه شما در هفتاد سال گذشته شکست خوردید، این نیست که شکل برنامهریزی غلط بوده است، علت این است که برنامهریزی توسعه، فرهنگ ملت ایران را در نظر نگرفته است. یک آسیبشناسی از درون حوزه علمیه مطرح میشود که بهصورت ساده میگوید اگر برنامهریزان یک کشور، فرهنگی را که کشور براساس آن نهاده شده، در نظر نگیرند، برنامه آنها عملیاتی نخواهد شد.
وی در ادامه این آسیبشناسی تأکید کرد: بنده حدود دو دهه است که اسناد حوزه برنامهریزی کشور را مطالعه میکنم. از سال 1327 در کشور برنامه نوشته شد ــ این برنامهها در حال حاضر در دسترس است و شما هم میتوانید مطالعه بفرمایید ــ تحلیل ما این است که این برنامهها فرهنگ مردم ایران را در نظر نگرفتهاند، لذا زمین خورده؛ اجرایی نشده و مشکل درست کردهاند. برای فهم این موضوع باید به شکل درست آسیبشناسی انجام شود. اینکه همه قبول دارند نظام برنامهریزی دچار چالش است ــ الحمدلله همه قبول کردهاند ــ یک نکته قوت برای کارشناسان ماست. بنده اخیراً در جلسهای مشاهده کردم که در مجلس شورای اسلامی، یکی از کارشناسان کهنهکار حوزه برنامهریزی ــ که به عنوان کارشناس برنامه ششم هم در مجلس حضور داشتند و بنده هم مهمان کمیسیون تلفیق بودم ــ در همان بدو ورود در اعتراض به ایشان گفتم که این نظام برنامهریزی که شما پایهریزی و طراحی کردید، هفتادسال است که شکست خورده است. ایشان بلافاصله بعد از اینکه سؤال بنده به اتمام رسید، پاسخ دادند که ما هم قبول داریم که شکست خوردهایم. ببینید همه قبول دارند که شکست خوردهاند. خوب؛ حال اگر ــ ببینید نکته دقیق بحث این است، بنده از برادر عزیزم جناب آقای نوبخت خواهش میکنم که به این نصیحت مشفقانه ما توجه کنند ــ اگر بار دیگر طراحی ما مبتنی بر آسیبشناسی غلط باشد، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ دوباره آن برنامه هم شکست خواهد خورد. بنده پیشبینی میکنم که سرنوشت شوم برنامه ششم مانند سرنوشت شوم سایر برنامههاست؛ به دلیل اینکه مبتنی بر یک آسیبشناسی غلط شکل گرفته است.
کارشناس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با بیان اینکه «این آسیبشناسی آنقدر غلط است که دو سال است برنامه در مجلس به تصویب نمیرسد» تصریح کرد: پیداست سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور قدرت تفاهم ندارد. اگر قدرت تفاهم داشت و میتوانست آسیبشناسی خود را زباندار بیان کند، باید در حال حاضر کارشناسان فنی که در مجلس قبل بوده و آنهایی که در این مجلس هستند، استدلال را میپذیرفتند. ببینید وقتی آسیبشناسی فنی نبود، حتی تفاهم هم حاصل نمیشود. چه برسد به اینکه اجرایی هم شود. علت عدم اجرای برنامههای توسعه در کشور این است که نمیتواند فرهنگ دینی مردم را تحلیل کند. این مشکل اصلی است. مردم ایران به تفکر و مفاهیمی که اهل بیت مطرح کردهاند و جامعهشناسی و نظامسازی که اهل بیت مطرح کردهاند اعتقاد دارند، اما تفکر توسعه غربی میخواهد یک نظم دیگری را ایجاد کند. این موضوع قابل پذیرش نیست.
** نظام توسعهگرا قدرت تفاهم ندارد
کارشناس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت خاطرنشان کرد: وقتی غربگراها میخواهند یک نظم غربی را به زور به جلو ببرند، مجبور میشوند یک دورهای را مانند رضاخان در کشور ایجاد کنند. شما حتماً نوشتههای جریان توسعهگرا را مطالعه کردهاید؛ آنها از دوره رضاخان به عنوان یک دوره درخشان نام میبرند. چرا؟ به دلیل اینکه رضاخان در آن دوره با چکمه و استبداد به جنگ مفاهیمِ به پذیرش رسیده مردم ایران رفت و یک نوع بسترسازی برای غربیشدن مردم ایران ایجاد کرد.
وی افزود: معضل جریان توسعهگرا این است که نمیتواند تفاهم کند و همیشه راه دیکتاتوری را در پیش میگیرد. در حال حاضر هم مردم ایران اسلامی دیگر اجازه آن حرکات را نمیدهند؛ اما از طرف دیگر جریان توسعهگرا قدرت تفاهم ندارد. شما حتماً آن سخنرانی ناراحتکننده چندسال پیش یکی از مقامات دولتی در شهر زنجان را به خاطر دارید؛ آن مقام محترم به زنجان تشریف برد و بیان کرد که «عاشورا به ما درس مذاکره داد!» یعنی یک تفسیری از عاشورا ارائه داد که زیر این آسمان خدا تا به حال هیچکس ارائه نداده بود.
دبیر شورای راهبردی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با طرح این سؤال که «چرا مجبور میشوند این گزارههای دینی را تغییر بدهند؟» گفت: به دلیل اینکه اگر قرار باشد مردم کماکان معتقد باشند پیام اصلی عاشورا «هیهات من الذله» است اجازه نمیدهند که «برجام»ها شکل بگیرند؛ این نظمی که آنها در تعامل با دنیا در نظر دارند، شکل نخواهد گرفت؛ پس به سمت این میروند که قرائتهای دینی را اصلاح کنند.
وی با اشاره به اینکه «اشکال اول این است که این برنامهها اجرایی نمیشوند و همه این موضوع را قبول دارند» به تبیین اشکال دوم پرداخت. وی اضافه کرد: بنده یک قدم بالاتر آمدهام و اشکال دوم بنده فنیتر از اشکال اول است. اشکال دوم این است که «نظام برنامهریزی نمیتواند تفاهم ایجاد کند.» چه کسی میپذیرد درس عاشورا «مذاکره» باشد؟! با کدام روایت یا آیهای میتوان از این موضوع دفاع کرد؟ کدام تحلیل را میتوانیم پشتیبان این موضوع قرار دهیم؟ نمیتوان این بحث را به تفاهم رساند؛ زیرا قابل پذیرش نیست. این یک مشکل جدی برای جریان توسعهگراست.
پژوهشگر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ادامه داد: برخی از آنها حتی بهصراحت در نوشتههای خود بیان کردهاند که باید اصلاح قرائت دینی اتفاق بیفتد؛ اما مردم نمیپذیرند. کمااینکه در مجلس شورای اسلامی نمایندگان با شرط و شروطی بعد از یک سال و نیم جدال کارشناسی، بیان کردند که به شرط اصلاح جزئیات، کلیات برنامه ششم تصویب شود؛
وی با تذکر نسبت به اینکه «بهتر است سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور فرهنگ دینی را پایه برنامهریزی قرار دهد تا به این همه صرافت و سختی دچار نشود» خاطرنشان کرد: این پیشنهاد را ما از دل حوزه علمیه به سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور ارائه میکنیم و بنده در همین مکان به رهبر معظم انقلاب عرض میکنم که انشاالله به فضل خداوند سربازان شما در سراسر کشور در جبهه الگوی پیشرفت ایرانی اسلامی، تا زمانی که سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور این حرف حق را پذیرد، مبارزه خواهند کرد. این جبههای که در بحث الگوی پیشرفت باز شده مانند سایر جبههها نیست که تصور کنند که حالا یک مراسمی برگزار شده و یک مصاحبهای صورت میگیرد یا فقط کتابی نوشته شده و بعد هم داستان آن ختم میشود. خیر، ما افق مبارزه خود را خواهیم دید. بنده میبینم روزی را که از برنامههای پیشرفت کشور با نگاه محصولاتی که امروز در حوزه علمیه مروی تهران رونمایی میکنیم، نوشته خواهد شد. آن روز، روز نزدیکی است.
** قوانین توسعهگرا منشأ فسادند
حجتالاسلام و المسلمین کشوری با اشاره به «قوانین توسعهای که پرداختیهای نامتعارف را قانونی کرد» گفت: چرا این جریان توانست فیشهای حقوقی ــ که همه را از صدر تا ذیل ناراحت کرد ــ به برخی از کارکنان خود بدهد؟ وقتی که ریشه این موضوع را بررسی میکنیم ملاحظه میشود که منشأش «یک قانون در برنامه پنجم توسعه» است. ببینید قوانین توسعه چه مقدار مفتضح هستند. فیشهای حقوقی را جریان توسعهگرا در برنامه پنجم توسعه در مجلس مصوب کرد و به دلیل غفلتهایی هم که من و شما داریم، تبدیل به قانون شد.
وی با بیان اینکه «داستان کنترل نسل که در حال حاضر همه ما متوجه خطر آن شدهایم، حکم قانون توسعه اول در مقطع بعد از جنگ است» ادامه داد: به اسم توسعه و پیشرفت میگویند باید جمعیت را کنترل کنیم؛ حالا جمعیت در حال پیر شدن است. مسئله جمعیت به اصطلاح مدیران برنامهریز یک «مسئله فرابخشی» است. اگر شما جمعیت را از دست دادید، همه چیز از امنیت و هویت تا اقتصاد از دست خواهد رفت. چرا جریان توسعهگرا معذرتخواهی نمیکنند؟ پشت سر هم در کشور افتضاح به بار میآورند. البته در ابتدا اسم آن پیشرفت و آبادانی و توسعه کشور است. حالا یک بار دیگر میگویند ما میخواهیم در کشور پیشرفت ایجاد کنیم.
کارشناس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت متذکر شد: دوران اینکه سر حوزههای علمیه کلاه برود، گذشته است؛ که شما بیان کنید ما بر این موضوع کار کارشناسی کردهایم؛ حال شما ملاحظه کنید که این موضوع پیشرفت کشور را به ارمغان خواهد آورد. نه! زیرا در حال حاضر به فضل الهی آنقدر مباحث کارشناسی در حوزههای علمیه قوی است که دیگر این حرفها به پذیرش نخواهد رسید.
وی با تأکید بر اینکه «این اولین بار بود که بعد از هفتاد سال که هرچه جریان توسعهگرا در کشور میخواست به تصویب میرسید، یک برنامه توسعه از اساس در مجلس رد شد» گفت: اولین مصاف جبهه الگوی پیشرفت ایرانی اسلامی با جریان توسعهگرا، منجر به شکست کامل یک برنامه توسعه شد. کار برای آنها یک مقداری سختتر خواهد شد. چرا؟ به دلیل اینکه جریان الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت قدرت تفاهم دارد؛ میتواند حرف خود را با ظرفیتهای مختلف، با زبانهای مختلف و با گروههای اجتماعی مختلف تفاهم کند؛ اما جریان توسعه غربی چنین قدرتی را ندارد؛ اگر هم دستش برسد با چکمه ــ مانند رضاخان ــ اهداف خود را جلو میبرد؛ این اتفاق میافتد.
** تراریخته؛ بندی از نظام توسعهگرا
دبیر شورای راهبردی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با ذکر مثالی به نقد برنامههای توسعهگرا پرداخت. وی خاطرنشان کرد: گفتهاند که مسئله تراریختهها منجر به پیشرفت کشور خواهد شد. این هم یکی از دروغهایی است که در کشور به اسم پیشرفت مطرح شده است. حتماً در جریان مواجهه جبهه الگوی پیشرفت اسلامی با مسئله خطرناک تراریختهها هستید. به اسم پیشرفت مطرح کردهاند که محصولات تراریخته را بر سر سفره مردم ایران بیاورند. با تأکید بر برنج و پنبه در برنامه ششم. شما ملاحظه کردید که چقدر استدلالها ضعیف بود. آن آقای محترم بنده را ابتدا دعوت به مناظره کرد و بنده بدون تردید و در کمتر از سی ثانیه پذیرفتم که این مناظره را بروم؛ به دلیل اینکه میدانستم که حرفهای ما، حرفهای قابل تفاهمی بود و حرفهای دوستان، قابل تفاهم نیست. آن برادر محترم وقتی یکی از اساتید محترم دانشگاه با بنده تماس گرفتند که میزبان مناظره باشند و بنده به ایشان گفتم که مناظره را تنظیم کنند، بلافاصله وقتی با ایشان تماس گرفته شد، دو سه شرط برای مناظره گذاشتند و سعی کردند که شرایط مناظره را طوری مدیریت کنند که حرفها زده نشود. حالا انشاالله مناظره برگزار خواهد شد و شما خواهید دید که چقدر حرفهایی که به اسم پیشرفت میزنند، حرفهایی توخالی است.
** مشکلات نظام آموزش و پرورش توسعهگرا
پژوهشگر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت درباره آموزش و پرورش گفت: مسئله آموزش و پرورش جزء حوزههای جدی است که الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به آن ورود پیدا خواهد کرد؛ این نظام آموزشی باید تغییر پیدا کند. خروجی و نتیجه نظام آموزشی که نمیتواند به پسر و دختر ما یاد دهد که اصل در زندگی، زندگی خانوادگی و مهارتهای مرتبط با آن است، مثلاً 42 درصد طلاق در شهر تهران و آمارهای عجیب و غریب سراسر کشور است. برای چه ما باید این نظام آموزشی را بپذیریم؟ باید آموزشهای اولیه نظام آموزشی، «آموزشهای خانوادگی و اجتماعی» باشد. ریاضی و فیزیک و زیست باید به عنوان آموزشهای فرعی قرار گیرد. باید این نظام اصلاح شود. در حال حاضر ما تکنیسین بخش خدمات و تولید تربیت میکنیم، اما زندگی خانوادگی مشترک همین تکنیسین فقط یک سال طول میکشد. چرا؟ به دلیل اینکه درک او از زندگی یک درک حداقلی است. چه کسی مقصر قضیه است؟ نظام آموزش و پرورش.
وی افزود: نظام آموزشی بیست سال این دانشآموز را در اختیار داشته اما نتوانسته به او بگوید که شوهرداری یعنی چه؟ نتوانسته به او بگوید همسرداری یعنی چه؟ نتوانسته به او بگوید تربیت فرزند یعنی چه؟ ما باید وارد شویم. چرا باید بپذیریم که این آموزشها منجر به پیشرفت خواهد شد؟ به نظر شما جامعهای که 42 درصد طلاق در آن اتفاق میافتد، پیشرفته است یا پسرفته؟! حتماً جامعهی پسرفتهای است. به نظر شما جامعهای که افراد آن حتی در نهاد خانواده نمیتوانند با هم سازگاری ایجاد کنند، آن جامعه به رفاه رسیده و یا دچار عذاب شده است؟! نهاد خانواده حتماً جزئی از رفاه است. اما روی کاغذ و در گزارشها اعلام میشود که سطح رفاه در ایران مثلاً در ده سال اخیر بالارفته است. چرا؟ به دلیل اینکه رفاه را بر اساس شاخصهای غلط تعریف میکنند.
حجتالاسلام و المسلمین کشوری با بیان اینکه «حوزه بعدی که ما باید در آن حضور پیدا کنیم، شاخصهای پیشرفت است» ادامه داد: جامعهای که شاخصههای پیشرفتش را دیگر جوامع تعریف کنند، جامعه مقلدی خواهد بود. در حال حاضر شاخصههای ارزیابی در ایران متأسفانه دو دسته شاخصه هستند؛ مشهور این است که معاونتهای طرح و برنامه وزارتخانهها براساس شاخصههای WDI پیشرفت را معنا کردهاند؛ نه شاخصههای توسعه انسانی شاخصههای درستی هستند و نه شاخصههای WDI شاخصههای کاملی.
وی اضافه کرد: شاخصه توسعه انسانی میگوید مثلاً در هر جامعهای امید به زندگی، سطح درآمد و آگاهیهایش افزایش پیدا کند آن جامعه دارای رفاه بیشتری خواهد شد. میبینید که شاخصگذاریشان تا چه اندازه غلط است! باید به سمت تعریف بسته شاخصههای هویت و پیشرفت اسلامی رفت. همینجا باید متذکر شد که یک از کارهای ما در نقشه راه الگوی پیشرفت ــ که موجب مباهات بنده تا آخر عمرم است ــ به دستآوردن بستهای از شاخصههای قابل محاسبه از دل آیات و روایات است. اگر این شاخصهها طرح و بحث شود معنای پیشرفت در اذهان همه تغییر خواهد یافت. انشاءالله باید باب فقهی این مباحث در سالهای آینده در حوزههای علمیه راه بیفتد.
** لزوم ورود حوزهها در تعریف شاخصهای پیشرفت جامعه دینی
کارشناس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در ادامه با تأکید بر «لزوم تعریف شاخصهای دینی برای اداره جامعه با نگاه دینی» گفت: این کارها باید در حوزههای علمیه انجام گیرد که به فضل الهی حوزه علمیه مروی و برخی از حوزههای علمیه دیگر در این امر پیشرو هستند.
وی با اشاره به اینکه «ما تراث گذشتهمان را میفهمیم، میخوانیم و مباحثه میکنیم» تصریح کرد: حتماً باید به سمت تحول در حوزه رفت. یکی از مصادیق تحول در حوزه این است که شاخصههای پیشرفت جامعه را با نگاه دینی بحث کنیم.
** ما سند نمینویسیم؛ به پرسشهای کاربردی پاسخ میدهیم
دبیر شورای راهبردی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت تأکید کرد: کاری که در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با کمک حوزههایی مثل حوزه علمیه مروی و سایر مراکزی که با شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی همکاری میکنند انجام شده «سندنویسی» نبوده بلکه پاسخ تفصیلی به صد سؤال بوده است که الان بنده برخیاش را اشاره کردم. مثلاً یکی از همان سؤالاتی که در نقشه راه آمده این است که نظام آموزشی مطلوب چیست؛ ما هم مفصل وارد بحث شدهایم. شاخصههای پیشرفت با نگاه اسلامی چیست؛ بعد وارد پاسخدادن و بحث پیرامون آن شدهایم.
وی با اشاره به اینکه «در هر کدام از خانههای نقشه راه الگو یک سؤال مطرح کردهایم و پاسخش را دادهایم» گفت: حتماً اگر مؤمنین به کمک بیایند این پاسخها تکمیل میشود؛ انشاءالله ما یک دهه بعد به 500 سؤال و جواب میرسیم و این 100 سؤالی که پاسخ دادهایم حتماً تکمیلتر خواهد شد.
پژوهشگر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت تصریح کرد: الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را با سندنویسی نمیتوان جلو برد؛ اینکه ما سندی بنویسیم و اسمش را الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بگذاریم. نه! الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت یک دستگاه فکری است؛ باید به این سؤالات پاسخ داده شود؛ آن هم پاسخهایی که بتوان آنها را اجرایی کرد؛ نه توصیه! یعنی مثلاً یک شورای شهر بتواند بر اساس نظریه شما رفتار و قوانین خود را تغییر دهد. هم آرمانگرایانه باشد هم واقعبینانه، هم ناظر به حل مسائل باشد هم حجیتیافته.