منشاء اصلی اختلاف نظرهای وزارت علوم و دانشگاه آزاد بر پایه تصویب رشته محل های این دانشگاه می چرخد. در جایی که وزارت علوم اعلام می کند برخی رشته های دانشگاه آزاد مجوز ندارند و یا به برخی فقط مجوز تنها یک بار پذیرش دانشجو داده است، دانشگاه آزاد همواره با تکیه بر مصوبات یک کمیته ۳ نفره تاکید دارد، تمامی رشته محل های این دانشگاه روال قانونی را دنبال کرده است. این اختلاف نظر اساسی باعث شده که رئیس دانشگاه آزاد در یکی از اظهارات خود ادعا کند وزارت علوم ضرر ۸۰۰ میلیارد تومانی به این دانشگاه وارد کرده است.
 
همچنین از معاون حقوقی رئیس جمهور درخواست کرد با ورود به این موضوع تدبیری برای مشکل دانشگاه آزاد و وزارت علوم اندیشیده شود.
 
از سوی دیگر مسئولان دانشگاه آزاد تاکید دارند که موسسات غیرانتفاعی از اختلاف ایجاد شده میان وزارت علوم و این دانشگاه به نفع خود بهره می‌برند و می‌خواهند ضعف‌های خود را از این طریق پنهان کنند.
 
رئیس دانشگاه آزاد با اشاره به این موضوع گفت: «ما انتظار داریم استانداردها وجود داشته باشد، اما استانداردها نباید برای برخی مراکز بیشتر باشد، یا اگر برای دانشگاه آزاد رعایت استانداردها ضروری است موسسات غیرانتفاعی نیز باید این استانداردها را رعایت کنند.»
 
همچنین وی از عدم رعایت استانداردهای آموزشی در موسسات غیرانتفاعی گلایه کرد و با اشاره به یک اتفاق تازه در پذیرش دانشجوی موسسات غیر انتفاعی گفت: «برخی موسسات غیرانتفاعی اقدام به پذیرش دانشجوی کارشناسی ارشد بدون آزمون کرده اند.»
 
پاسخ وزارت علوم به گلایه رئیس دانشگاه آزاد
 
یک روز پس از اظهارات رئیس دانشگاه آزاد مبنی بر عدم رعایت قوانین آموزشی از سوی موسسات غیرانتفاعی وزارت علوم اطلاعیه ای منتشر و در آن تاکید کرد که پذیرش دانشجو در موسسات غیرانتفاعی در مقاطع تحصیلات تکمیلی تنها از طریق سازمان سنجش صورت می گیرد و پذیرش بدون آزمونی در کار نیست.
 
وزارت علوم در این بیانیه اطلاعات منتقل شده به رئیس دانشگاه آزاد اسلامی درباره پذیرش بدون آزمون دانشجو در موسسات آموزش عالی غیر دولتی – غیر انتفاعی را صحیح ندانست.
 
وزارت علوم دانشگاه آزاد را تحمل می کند
 
همچنین یکی از مسئولان آموزشی وزارت علوم به گلایه های دانشگاه آزاد واکنش نشان داد و گفت: وزارت علوم دانشگاه آزاد را بسیار تحمل کرده و اگر این وزارتخانه قصد داشت معیارها، شاخص ها و ضوابطی را که برای زیر نظام های دیگر خود اجرا می کند برای دانشگاه آزاد نیز اجرایی کند شاید تاکنون ۶۰ درصد فعالیت های این دانشگاه تعطیل می شد.
 
طبق گفته های مدیرکل آموزش عالی دانشگاه های غیر دولتی وزارت علوم پس از تصویب و اصلاح اساسنامه دانشگاه آزاد، این دانشگاه یک موسسه آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی محسوب می شود و باید از تمامی ضوابط این نوع موسسات پیروی کند و نمی تواند تافته جدا بافته باشد.
 
وی تاکید کرد: دانشگاه های غیردولتی که تحت نظر وزارت علوم هستند، نمی توانند بیشتر از ۲۰ دانشجوی کارشناسی ارشد پذیرش کنند، اما از واحدهای دانشگاه آزاد گزارش های متعددی وجود دارد که در واحدهایی ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر در کارشناسی ارشد پذیرفته است.
 
ابری نیا همچنین با اشاره به بررسی ۴ هزار و ۶۰۰ کد رشته محل دانشگاه آزاد به این دانشگاه هشدار داد: اگر دانشگاه آزاد مشکلات این کد رشته محل ها را اصلاح نکند، سال آینده نمی تواند در این رشته محل ها پذیرش دانشجو داشته باشد.
 
انتشار مدارک علیه غیرانتفاعی از سوی دانشگاه آزاد
 
اختلاف نظر وزارت علوم و دانشگاه آزاد و ادعای دانشگاه آزاد مبنی بر تبعیض قایل شدن بین این دانشگاه و موسسات غیر انتفاعی پس از این اظهارات نیز همچنان ادامه داشت تا اینکه دانشگاه آزاد یک روز پس از انتشار اطلاعیه وزارت علوم و صحبت های مدیرکل آموزش عالی دانشگاه های غیر دولتی این وزارتخانه با انتشار تصاویری در قالب یک اطلاعیه مدارکی علیه موسسات غیرانتفاعی منتشر کرد.
دانشگاه آزاد در آن اطلاعیه ادعای وزارت علوم درباره پذیرش دانشجو در موسسات غیرانتفاعی در مقاطع تحصیلات تکمیلی صرفا از طریق سازمان سنجش را رد و تاکید کرده است که وزارت علوم رفتار دوگانه ای را در برابر این دانشگاه پیش گرفته است.
 
گلایه موسسات غیرانتفاعی به دلیل عدم رعایت قوانین در دانشگاه آزاد
 
جالب اینجا است که در چنین شرایطی موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی هم بر روند و نحوه پذیرش دانشجو در دانشگاه آزاد گلایه دارند و معتقدند این دانشگاه بدون رعایت ضوابط و قوانین آموزشی اقدام به پذیرش دانشجو در مقاطع مختلف تحصیلی می کند و این امر موجب شده تا بخشی از ظرفیت موسسات غیرانتفاعی خالی بماند.
 
غیرانتفاعی ها نامه ای به وزیر علوم ارسال کردند و خواستار رعایت یکسان قوانین و مقررات برای تمامی مراکز آموزشی شدند. علی آهون منش، رئیس اتحادیه موسسات و دانشگاه های غیرانتفاعی گفت: «با ارسال نامه ای از وزیر علوم درخواست کرده ایم، هر گونه با سایر دانشگاه ها (دانشگاه آزاد) رفتار می کند، با دانشگاه و موسسات غیرانتفاعی نیز رفتار کنند.»
 
وی افزود: «دانشگاه آزاد اسلامی گرایش های ادغام شده وزارت علوم را قبول ندارد، این درحالی است که وزارت علوم ۵ تا ۶ گرایش را در یک رشته ادغام کرده و موسسات غیرانتفاعی را مکلف کرده که آن را اجرایی کنند.»
 
به گزارش مهر، همه این کشمکشها برای پذیرش دانشجو در حالی است که پیش از این بارها از سوی مسئولان آموزش عالی بر خالی ماندن ظرفیت دوره های شهریه پرداز در دانشگاهها تاکید شده است. بیش از ۶۰۰ هزار صندلی در دانشگاه های غیرانتفاعی، پیام نور، علمی کاربردی و غیره که با شهریه دانشجو می گیرند خالی مانده است و داوطلبان علاقه ای به آنها ندارند.
 
موسسات آموزش عالی غیردولتی اعم از موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی، دانشگاه آزاد و پیام نور نیز با تبلیغات گسترده سعی در جذب مخاطبان خود دارند و هر کدام با روش های مختلف از مجازی و غیر مجازی، تراکت روی دیوار و پیامک های انبوه سعی دارند داوطلبان را به سمت خود متمایل کنند.
 
این در حالی است که بر اساس آمار هر سال از تعداد داوطلبان کنکور سراسری و دانشگاهها و مراکز آموزش عالی دولتی و غیر دولتی کاسته می شود که عواملی چون کاهش تعداد داوطلبان، کاهش تعداد دانش آموزان و در نهایت کاهش کیفیت صندلی های کنکور را می توان در این عدم تمایل موثر دانست.
 
تنش اصلی این روزها در عرصه آموزش عالی بر سر پذیرش دانشجو است. دانشجویی که قرار است با قرض، وام و کمک خانواده، شهریه های میلیونی را پرداخت کند. شهریه هایی که منبع اصلی درآمد دانشگاههای خصوصی را تشکیل می دهند و اگر روزی پذیرش دانشجو به هر دلیلی حتی قوانین وزارت علوم در این دانشگاهها افت کند رابطه مستقیم با کاهش درآمد دانشگاه دارد.
 
دعوای «حیدری و نعمتی» دانشگاه آزادی ها و غیرانتفاعی ها با حکمیت وزارت علوم افق روشنی را برای علم آموزی پیش روی نمی گذارد چرا که در این میان وزارت علوم نیز نتوانسته است کیفیت دانشگاه های غیردولتی را به خوبی کنترل کند و رویه ثابت و یکسانی را در این زمینه در پیش نگرفته است.