چه تصادف عجیبی ست امسال! پیاده در راه رسیدن به سرزمین عشق و دیدار حضرت عاشقان، و دوباره رسیدن به سالگرد شهادت جوانانی زلال که سال ها پیش برای نجات وطن از چنگال یزید زمان، با مدد از بانوی وفا یا زینب گفتند و شجاعانه به آب زدند و نقشه های شوم دشمن بعثی را نقش برآب کردند.
دلیرانی که به عشق سربازی حسین بن علی(ع) در میدان نبردی ناجوانمردانه، نجات غریق وطن شدند و تلاطم سیلاب عظیم رودخانه را در نزدیکی مرز دشمن، به زانو درآوردند. درست مثل جوانانی که این روزها برای ارادت به ساحت مقدس سید الشهدا (ع) و به عشق نیم نگاهی از معنای برادری و وفاداری حضرت عباس (ع) پای پیاده راهی کربلای معلی شده اند تا حسرت شهدا را در بوسیدن ضریح صاحبان قطعه ای از بهشت برآورده کنند.
نوای دشمن شکن لبیک یا حسینِ کاروان پیاده امروز، نوای غریبانه یا زینب آن روز بود در میان امواج خروشان رودخانه دُوِیرِج؛ مسیری که گرچه برای عاشقان از پیش تعیین شده بود تا پیروزمندانه به مقصد برسند اما موج سیاه و گل آلود آب، آن را دستخوش تغییراتی اسف بار کرد، به گمانم این آب همان آبی بود که ناجوانمردانه از دستان سقای عطشان کربلا به زمین سرازیر شد و لبان خشک کودکان حسین بن علی (ع) را در حسرت جرعه ای حیات گذاشت.
روزی که زمین میزبان فوجی از بهشتیان بود
25 آبان 1361 بود، شهید آوردند، یکی از پس از دیگری؛ کاروان 370 نفری جوانانی که با ذکر یا زینب (س) شهیدِ آب و آتش شده بودند و در یک روز میهمان مردمان شهر زیبای خدا. آن روز پیکرهای گلگون شهدای عملیات محرم بر دستان قدردان جمعیتی کم سابقه، به گلستان شهدای اصفهان رسیدند و در خاک پاک میهن آرام گرفتند.
25 آبان 61، آسمان اصفهان گلگون و زمین، قدمگاه مردان و زنانی شده بود که پیکر بر آب رفته 370 فدائی راه سرخ سیدالشهدا (ع) را با سربلندی تشییع و با ماهی قرمزهای فدایی وطن وداع کردند.
خانم حیدری نبی همسر و مادر شهیدان محمدعلی و اسماعیل، یکی از صدها مادر و همسری که در آن روز تاریخی داغدار اما سربلند از شهادت مردان خانهاش، برای بدرقه شهدا به میدان امام اصفهان رفته بود در گفت وگو با خبرنگار تسنیم در اصفهان اظهار داشت: آن روز در اصفهان زلزله شده بود، 25 آبان 61 جمعیتی عظیم برای وداع با شهدا آمده بودند و انگار گردی از عزا و ماتم بر سر شهر ریخته شده بود، جمعیت آن قدر زیاد بود که تا گلستان شهدا جای سوزن انداز نبود و من هم، مانند خیلیها به پاس لطف خدا از این توفیق، تنها ذکری که بر لب داشتم حمد و ستایش پروردگار بود و بس.
درحالی که کاروان 370 نفری شهدای عملیات محرم از جنوب کشور راهی دیار زنده رود شده بود تا در آغوش خانوادههایشان آرام گیرند، مردم اصفهان به ویژه آنان که در نزدیکی گلستان شهدا ساکن بودند در فراهم کردن مکان مناسب برای خاکسپاری فرزندان خود با ستاد شهدای اصفهان همکاری می کردند.
مسئول ستاد شهدای اصفهان در سال 61 در این مورد به خبرنگار تسنیم در اصفهان گفت: برای خاکسپاری 370 شهید عملیات محرم فقط یک روز فرصت داشتیم تا خانه های اطراف گلستان شهدا را از سکنه تخلیه، تخریب و آماده سازی کنیم.
اکبر علی یاری افزود: عصر روز 23 آبان 61 به همراه چند نفر از اعضای ستاد شهدا به منازل اطراف گلستان شهدا سرزدیم و با اهالی در مورد برنامه خاکسپاری 370 شهید و کمبود مکان در گلستان صحبت کردیم، که با موافقت و حتی اشتیاق وصف ناپذیر مردم به منظور تخلیه و تخریب خانه هایشان برای میزبانی از شهدای دفاع مقدس روبه رو شدیم.
وی با اشاره به اینکه در این اقدام تاریخی حدود 16 خانه را در کوچه لسان الارض تا پشت تکیه لسان الارض در گلستان شهدای کنونی و بخشی دیگر از این مکان را فقط درمدت یک شب تخلیه و آماده سازی کردیم، گفت: اهالی محل داوطلبانه به کمک ما آمدند و سخاوتمندانه با دست خود خانههایشان را برای میزبانی از شهدای گلگون کفن 25 آبان تخریب و آماده سازی کردند؛ این کار فقط با دلی عاشق و روحی آسمانی امکان پذیر بود.
مرتضی آرسته از پیشگامان انقلابیِ اصفهان هم در توصیف فضای آن روز تاریخی گفت: شب قبل از تشییع شهدای عملیات محرم، تعداد زیادی از مردم اصفهان اعلام آمادگی کردند و غسل و شست وشوی پیکر پاک فرزندان غیور میهن را در مناطق مختلف شهر برعهده گرفتند.
همچون سبک بالانی که از زیارت قبور بهترین بندگان خدا در کربلای معلی باز می گردند، پارههای تن اصفهان به خانه بازگشته بودند و بر شانه های داغدار اما مقاوم اهالی با معرفت شهر تشییع می شدند، 3 هفته متوالی اصفهان اشک بود و آه، شوق بود و افتخار.
همه خود را به منظور برگزاری آیینی باشکوه برای میزبانی از بهشتیانی که با ذکر یا زینب (س) آسمانی شده بودند آماده می کردند، مردم به صورت خودجوش هر کدام کاری انجام می دادند و اتحاد و همبستگی در بین آنان موج می زد.
مسئول ستاد شهدای اصفهان در سال 61 گفت: در آن روزهای حماسی حال و هوای غریبی در کوچهها و خیابان های اصفهان حاکم بود به طوری که در بیشتر کوچه ها تفت شهدا علم شده بود و مقابل درِ تعداد فراوانی از خانه ها، اعلامیه و تفت دو یا سه شهید و حتی بیشتر نصب شده بود، در روز حماسه ایثار، مردم اصفهان دوران سخت و جان سوز و در عین حال پرافتخار و ماندگاری را پشت سرگذاشتند.
کوچه ها و خیابان ها از حجله شهدا آذین بسته شده بود، مساجد همه پذیرای شهدا بودند، در هر محله و کوی و برزن التهاب بود، و روحیه بالا و وصف نشدنی مردم و پدر و مادران شهیدان شگفت آور بود.
مرتضی آرسته از پیشگامان انقلابیِ اصفهان فضای معنوی شهر را در روز حماسه ایثار اصفهان، همانند زمان نام نویسی برای اعزام به جبهه توصیف کرد و گفت: در حقیقت خون مردم انقلابی به جوش آمده بود، در آن روز خیلیها برای تشییع سومین فرزند شهید خود به میدان آمده بودند، برخی خانوادهها تنها یک فرزند داشتند که او را هم، 25 آبان تشییع می کردند.
اما پیش از اینکه مردم اصفهان در 25 آبان حماسه آفرینی کنند و از امتحانی سخت سربلند بیرون آیند، دو هفته قبل همزمان با دهم آبان که چند روزی از عاشورای حسینی گذشته بود، کیلومترها آن طرف تر در مرز عراق، رزمندگان اصفهانی در لشکر 14 امام حسین(ع)، 8 نجف اشرف و کربلا به همراه دیگر رزمندگان کشورمان در گردان های مختلف، عملیاتی با نام محرم و با رمز مقدس یا زینب(س) را اجرا کردند.
عملیاتی که در استان ایلام و در جبهه میانی که از شرق به رودخانه «دویرج» و از غرب به ارتفاعات «حمرین» و منطقه مرزی و از جنوب به دهلران منتهی شد.
نویسنده کتاب «دویرج» در اصفهان و رزمنده عملیات محرم سال 61 در تشریح وقایع آن روز گفت: از ظهر روز نهم آبان ماه بارش باران آغاز شده بود و تاشب ادامه داشت که به سیل تبدیل شد به طوری که وقتی رزمندگان ما به پشت رودخانه «دویرج» رسیدند سطح آب به حدود دو تا سه متر رسیده بود.
حسینعلی محمدی با اشاره به اینکه در مرحله نخست انجام عملیات محرم دو گردان یکی تیپ 84 خرم آباد و دیگری لشکر 14 امام حسین اصفهان وارد آب شدند، افزود: این رودخانه پیش از بارش باران هیچ ارتفاعی نداشت و حتی من یک شب قبل ازعملیات برای شناسایی محل وارد آب شدم که سطح آن بیش از30 سانتی متر نبود اما هیچ کس فکرش را هم نمی کرد فردای آن روز ساعت 10 شب رودخانه طغیان کند و نشود از آن عبور کرد.
محمد مرتضوی از دیگر رزمندگان دوران دفاع مقدس هم در وصف عملیات محرم گفت: هوا تاریک بود، جز چند نفری که درکنار رودخانه منتظر عبور بودند، کسی فرو رفتن بچهها را نمی دید، آنان برای یک لحظه هم توقف نکردند چون فرمان به حرکت و عبور بود. فریادهای الله اکبر، یاحسین و یا زینب رزمندگان، قوت قلبی برای ورود به سیلاب وعبور از رودخانه طغیان کرده دویرج بود.
وی با اشاره به اینکه خبر طغیان رودخانه به قرارگاه رسید اما همچنان تأکید بر گذر از رودخانه بود، افزود: فرماندهان یکی پس از دیگری به ساحل رودخانه آمدند و دیگر عبور را مصلحت ندیدند، اما کمی دیر شد و حدود دو گردان در رودخانه غرق شدند؛ عملیات با یک روز تأخیر ادامه یافت.
رودخانه «دویرج» و «جبل الحمرین» فتح شدند، آب که فرونشست، در بین گل و لای و شن زارها، پیکر لاله ها جمع آوری شد و این بار« دویرج» بود که لاله ها را دسته دسته می چید تا به ملت ایران و مردم اصفهان هدیه دهد.
در حالی که آن شب حدود 800 تا هزار نفر از رزمندگان ما در امواج رودخانه شهید شدند و از دست دادن رفقا بر روحیه گردان تأثیر گذاشته بود اما، فردای آن شب در 11 آبان 61 پس از آرام شدن رودخانه، دیگر رزمندگان عملیات محرم را ادامه دادند و به موفقیت های چشمگیری دست یافتند.
دستاوردهای عملیات محرم
گرچه در آغاز عملیات محرم با غافلگیری رزمندگان تعداد زیادی از جوانان ما در چنگال امواج خروشان رودخانه «دویرج» گرفتار و شهید شدند اما ادامه عملیات به همت افرادی که با موفقیت از رودخانه عبور کردند به همراه دیگر رزمندگان در فردای آن شب، دست آوردها و غنائم بسیاری را عاید سپاه اسلام کرد.
سردار محمدرضا ابوشهاب فرمانده لشکر 14 امام حسین(ع) در عملیات محرم، یکی از دستاوردهای بزرگ این عملیات را باز پسگیری 35 حلقه چاه نفت از نیروهای بعثی اعلام کرد و گفت: در این عملیات لشکر 14 امام حسین(ع) 850 کیلومتر از خاک ایران و عراق را آزاد کرد.
وی با اشاره به اینکه تعداد غنائم به دست آمده در عملیات محرم در مقایسه با دیگر عملیات بیسابقه بود، افزود: تنها نقطه ضعف عملیات محرم نداشتن اطلاعات دقیق از وضع جوی و همچنین طغیان رودخانه دویرج بود که البته به لطف خدا و روحیه حسینی رزمندگان جبران شد.
در عملیات محرم چهار هزارو 500 نفر شهید و مجروح شدند که از میان آنان هزارو 250 رزمنده به درجه رفیع شهادت نائل آمدند، در این میان750 شهید مظلوم و حماسه آفرین، سهم اصفهان بود که فقط در یک روز 370 نفرشان در این شهر تشییع و خاکسپاری و بقیه به دیگر شهرستان های استان منتقل شدند.
تحسین امام روح الله و رهبر فرزانه انقلاب برای حماسه آفرینی مردم اصفهان در 25 آبان
آنچه دو هفته پس از عملیات محرم در تشییع به یادماندنی 370 شهید در اصفهان روی داد، حضرت امام خمینی (ره) را هم به تحسین واداشت که فرمودند: «شما در کجای دنیا می توانید جایی را مثل استان اصفهان پیدا کنید؟ همین چند روز پیش فقط در شهر اصفهان حدود 370 نفر را تشییع کردند. مع ذالک همین شهید داده ها و داغ دیده ها همچنان به خدمت خود به اسلام ادامه میدهند، امروز مردم ما فهمیدهاند که تا فداکاری نباشد، اسلام را نمیشود پیش برد و میدانند که همۀ ما باید برای اسلام فدا شویم.»
و چه ماندگار شد خاطره دیدار مردم با رهبر معظم انقلاب اسلامی در نخستین روز پاسداشت حماسۀ ایثار اصفهان در سال 89، آن روز که امام خامنهای این روز را شناسنامه مردم مؤمن و غیرتمند این استان دانستند و آنان را ایستاده پایکار نامیدند و فرمودند: «در یک روز 370 شهید را تشییع کردند، خم به ابرو نیاوردند، همان روز اعزام به جبهه داشتند، پشتیبانی داشتند، و ننشستند و حرکت کردند»، ایشان همچنین در بخشی دیگر از سخنان خود فرمودند: «اصفهانیها در قضایای گذشته هم خوب عمل کردند، در برابر فتنه 88، در روز عظیم 9 دی، در آن حرکت خودجوش مردمی، عملکرد درخشانی داشتند.»
و تاریخ شکوهمند و پرافتخار انقلاب اسلامی اینگونه ورق می خورد، با جان فشانی های جوانان غیور و فدایی راه امام حسین(ع)، با ذکر مقدس یا زهرا و یا زینب سلام الله علیهما، و با ایثار و ایستادگی و عشق بازی مردمانی که از جنس حماسه ایثارند، همچون حال این روزهای عاشقان اباعبدالله الحسین(ع) که پای پیاده راهی کربلای معلی شده اند و لبیک یا حسین گویان در برابر دشمنان قسم خورده اسلام به پشتیبانی صاحبان قطعهای از بهشت، از پا نمی ایستند تا تحقق وعده الهی در ظهور منجی عالم بشریت حضرت مهدی (عج).