نشریه لسآنجلس تایمز گزارش داد که مخالفان ترامپ با مشتهای گرهکرده، صدای سوت و کف و همراه با خودروهایی که بوق میزدند در اطراف ساختمان شورای شهر لسآنجلس تجمع کرده و شعار «رئیس جمهوری من نیست» را سر میدادند.
شهرهای دیگری در آمریکا همچون دنور، مینیاپولیس، میلواکی، اوکلند و حتی ونکوور در کانادا نیز شاهد سرازیر شدن هزاران معترض به ترامپ بودند؛ پر سر و صداترین تظاهرات روزهای گذشته در شهر پورتلند در ایالت اورگان رخ داد، جایی که حدود 4 هزار معترض بهسوی مرکز شهر راهپیمایی کردند. پلیس دستکم 29 تن را بهاتهام پرتاب چیزهای مختلف بهسوی افسران پلیس، شکستن شیشههای خودروها و صدمه زدن به یک خودرو در یک فروشگاه خودرو بازداشت کرد، تا جایی که پلیس پورتلند این تظاهرات را «شورش» توصیف کرد و برای متفرق کردن معترضان از پودر فلفل و گلولههای پلاستیکی استفاده کرد.[2]
تحلیلگران سیاسی حتی پیش از اعلام نتایج با توجه به شدت رویارویی دو کاندیدا به این امر اذعان داشتند که در فرآیند رقابت دو نامزد جمهوریخواه و دموکرات، که نقطه اوج آن مناظرههای تلویزیونی بود، جامعه آمریکا تبدیل به یک جامعه "دوقطبی" شده است. چنانکه علیرضا میبدی کارشناس تلویزیون ماهوارهای "ایران فردا" درباره رقابتهای انتخاباتی آمریکا گفت: «هریک از این دو نامزد که به کاخ سفید برود، مشخص نیست با یک جامعه دوقطبی ناراضی چه باید بکند؟»[3]
روزنامه روسیسکایا، در تحلیلی با عنوان «داستان وحشت» به قلمفدور لوکیانوف فضای سیاسی داخل آمریکا را به سمت ورود به یک دو قطبی وحشت تعبیر کرده است. او در این تحلیل مینویسد: «همکلاسی من که 25 سال قبل به آمریکا سفر کرده بود با ورود ناگهانی به امور سیاسی، مرا متعجب کرد. وی در پاسخ به سئوال من در مورد کاندیداهای ریاست جمهوری آمریکا هر دوی آنها را به باد ناسزا گرفته و در خاتمه (امر واقعاً عجیب برای شخص دور از سیاست چون او) اعلام نمود باید موضع مدنی خود را بیان کند».[4]
تجربه دوقطبیسازی در اوکراین با شتاب چشمگیر جامعه این کشور را عملاً به دو پاره تقسیم کرد؛ گرچه این مساله در چگونگی توزیع بافت قومیتی در نواحی شرقی و غربی اوکراین و همچنین متأثر از تفاوتهای بافت اقتصادی بین نواحی شرقی و غربی است، اما امروزه جامعه اوکراین به ملتی دو- پارچه تبدیل شده است. بخش شرقی آینده خود را در همگرایی با روسیه میبیند و بخش غربی چشم به حمایت بلوک غرب و اتحادیه اروپا دارد.
حالا این شکاف عمیق، به حدی جدی است که برخی از اوکراینیها و بخشی از استراتژیستهای غربی، پیشنهاد تجزیه این کشور را دادهاند؛ «جورج فریدمن» - رئیس مرکز برآورد اطلاعاتی راهبردی استراتفور- با مرور خاطرات حضورش در جریان انقلاب نارنجی نوشت: «من با گروهی از تجار و تحلیلگران مالی اوکراین دیدار کردم. آنها پیشنهاد دادند که اوکراین به دو کشور تقسیم شود، شرق و غرب. این ایده برخی در داخل و خارج اوکراین است. این امر، بر رسم همیشگی اوکراینیها برای در حاشیه بودن و تقسیم شدن بین روسیه و اروپا مطابقت دارد. مشکل این است که مرز جغرافیایی مشخصی وجود ندارد که بتوان میان دو گروه تعریف کرد».[5]
با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم، برخی جریانهای سیاسی و نزدیک به دولت با نگاه صرفاً انتخاباتی تلاش میکنند تا از این ترفند انتخاباتی استفاده نمایند. در حالی که در شرایط کنونی یکی از اصلیترین دغدغههای مردم موضوع معیشت است، گروههای مذکور از موضع اپوزیسیون با طرح مسائلی چون توافق هستهای موسوم به برجام، شبکههای اجتماعی، ماهواره، فیلترینگ، توقیف فیلم و ... برای ایجاد دو قطبیهای کاذب در جامعه بر روی شکلگیری گسلهای اجتماعی سرمایه گذاری میکنند.
محمدباقر قالیباف در یادداشتی با انتقاد از این رویکرد، صدمات آن را یادآور شد: «بزرگترین خیانت را کسانی مرتکب میشوند که موضوع مذاکرات هستهای و موضوعات مشابه را ابزاری برای دوقطبی کردن جامعه استفاده میکنند. کسانی که بر این شیپور میدمند، قطعاً خیر و صلاح این ملت و سرزمین را نمیخواهند و اهداف دیگری را دنبال میکنند و متأسفانه عدهای هم جاهلانه در این دام گرفتار میشوند و حتی در بین خانوادهها و دوستان نیز به یک طیف صفر و صدی گرایش پیدا میکنند و از روی هیجان یا چشم بسته همهچیز را نفی میکنند و یا چشم بسته به به و چه چه میکنند و در تقابل با یکدیگر قرار میگیرند. خسارتهای جبران ناپذیری که از این رهگذر نصیب ملت میشود بعضاً جبران ناپذیر است.»[6]
متاسفانه برخی جریانهای سیاسی بدون توجه به هشدارهای مقامات عالی کشور، با مقاصد کوتاه مدت انتخاباتی خط جدیدی را برای دو- پارچگی جامعه پی گرفتند،
این گروهها با تمرکز بر چهرهای خاص، جامعه را به سوی دوقطبی موافقان و مخالفان وی سوق میدادند. در اینجا نیز مقام معظم رهبری برای حفظ کشور از مجادلات بیهوده و ممانعت از قطبی کردن ملت نسبت به یکدیگر، شخصاً ورود پیدا کرده و فرمودند: «خب بله، یک نفری، یک آقایی آمده پیش من، من هم به ملاحظهٔ صلاح حال خود آن شخص و صلاح حال کشور به ایشان گفتم که شما در فلان قضیه شرکت نکنید. نگفتیم هم شرکت نکنید، گفتیم صلاح نمیدانیم ما که شما شرکت کنید. این را گفتیم. خب یک چیز عادی است. انسان بایستی آن چیزی را که میبیند و میفهمد و فکر میکند که به نفع برادر مؤمناش است باید به او بگوید دیگر. ما هم اوضاع کشور را خب، غالباً بیشتر از اغلب افراد آشنا هستیم. آدمها هم، بخصوص آدمهایی که صدها جلسه با ما نشستند و برخاستند، بیشتر و بهتر از دیگران میشناسیم. با ملاحظهٔ حال مخاطب و اوضاع کشور به یک آقایی انسان توصیه میکند که آقا شما اگر در این مقوله وارد شدید، این دو قطبی در کشور ایجاد میشود. دو قطبی در کشور مضرّ است به حال کشور».[7]
تأکید مقام معظم رهبری بر مضرّ بودن دوقطبی برای دولت و ملت، نصحیت گروهی و جریانی نیست. ایشان به نگاه کلان خود، فارغ از منازعات حزبی و جناحی، این گرا و جهت را نشان میدهند که دوقطبیسازی کاذب برای هر فرد یا جریانی که پیروز انتخابات آتی باشد ضرر خواهد داشت؛ چرا که رئیس جمهوری دوازدهم پس از انتخابات با جامعهای مملو از نفرت و دشمنی روبروست. هر سوی پیروز انتخابات آینده با بخشی از جامعه مواجه است که وی را به ریاست جمهوری قبول ندارد و خواستههای او را تمکین نمیکنند.
تجربه انتخابات 2016 آمریکا بر این واقعیت صحه میگذارد که حتی اگر خانم کلینتون پیروز انتخابات الکترال آمریکا بود باز هم به دلیل ایجاد شکاف عمیق در جامعه آمریکا و قطبیده شدن آن اعتراضات مردمی در این کشور صورت میگرفت. اگر رسانههای جریان اصلی و امپراتوریهای خبری تصمیم به مصالحه با دونالد ترامپ رئیس جمهوری منتخب بگیرند و در جهت اقناع افکار عمومی برای همراهی با وی گام بردارند، دوباره ترامپ در چاهی که خود در خلال انتخابات مشغول کندن آن بود خواهد افتاد.
[1] http://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/08/22/1238106/
[2] http://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/08/22/1238106/
[3] http://www.jamnews.ir/detail/News/731695
[4] http://www.khabaronline.ir/detail/597027/World/americas
[5] http://www.mashreghnews.ir/fa/news/285748/
[6] http://www.mashreghnews.ir/fa/news/415128/
[7] http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=34459