به گزارش مشرق، کتاب‌خوانی به خودی خود اتفاق جذابی است و کتابخانه برای کتابخوان ها سرزمینی است از اتفاقات ناشناخته  که می‌تواند آدم‌ها را به کشف و شهود لحظه‌هایی ببرد که تجربه کردن آن‌ها در عالم واقعیت امکان‌پذیر نیست برای همین کتابخانه‌های قدیمی و غنی را از این لحاظ می‌توان بهشت اهالی فرهنگ و کتاب دانست اما این بهشت از جایی  می‌تواند خواستنی‌تر باشد که در همسایگی حرم امام رضا(ع) قرار بگیرد. کتابخانه آستان قدس رضوی را می‌توان یکی از بزرگترین کتابخانه‌های کشور دانست مکانی که در کنار همه این‌ها کهن‌ترین کتابخانه تاریخ تمدن اسلامی است که دیرینه هزارساله دارد ، به طوری که قدیمی ترین ونفیس ترین  نسخه های خطی از قرون اولیه ی اسلامی تاکنون در آنجا نگهداری می شود. این کتابخانه بر خلاف تصور بسیاری از مردم نه فقط در زمینه  مذهبی که در همه موضوعات مختلف از منابع معتبری برخوردار است.

 

قدیمی‌ترین کتابخانه تاریخ تمدن اسلامی اینجاست

شاید یکی از بخش‌هایی که کتابخانه آستان قدس رضوی را از سایرین متمایز می‌کند به نسخ خطی و قدیمی کتب مختلف برمی‌گردد به‌گونه‌ای که  شاید یکی از بخش هایی که کتابخانه آستان قدس رضوی را از سایرین متمایز می کند به نسخ خطی و قدیمی کتب مختلف بر می گردد به گونه ای که  گنجینه  گران سنگ نسخه های خطی این کتابخانه ، مثل موزه ای بزرگ ، دربردارنده ی همه ی جلوه های هنرهای ایرانی اسلامی وعلوم وفنون است و از یک جایی به بعد به این مکان نه به چشم یک کتابخانه که حتی می شود به چشم یک موزه نیز نگاه کرد. آقای «سید محمدرضا رضاپور»؛، کتابدار وکتابشناس قدیمی و معاون اداره ی مخطوطات در این باره می گوید:«ما به جرئت می‌توانیم بگوییم که این کتابخانه کهن‌ترین کتابخانه تاریخ تمدن از قرن اول تا به الان است که در عرصه‌ها و موضوعات مختلف غنی است.» اما در بخش نسخ خطی یکی از قدیمی‌ترین و  پربارترین بخش‌ها را می‌توان به  مجموعه‌های قرآنی آستان قدس رضوی نسبت داد.«ما در اینجا قرآن‌های زیادی به نسخ خطی داریم که هر کدام نشان از قدمت این کتابخانه دارند به عنوان مثال  یکی از قدیمی‌ترین قرآن‌های وقفی در اینجا قرآنی است که واقف آن«کشواد بن املاس» است کتابی که به خط کوفی نوشته و در سال 327 به این کتابخانه وقف شده، این در حالی است که قدمت نسخ خطی در بسیاری از موارد بر اساس حدس و گمان است ولی این قرآن جزو معدود نسخی بود که  دارای تاریخ است و خود این موضوع نشان از قدمت کتابخانه آستان قدس دارد.»

بیشتر کتاب‌های این کتابخانه وقفی است

قدمت کتابخانه آستان قدس رضوی به بعد از شهادت امام رضا(ع) برمی‌گردد یعنی  حدود هزار و اندی سال پیش، طبق گفته جناب آقای«رضاپور» در ابتدای امر این مکان به جای کتابخانه یک«قرآن خانه» بوده است. کتاب‌های خطی کتابخانه آستان قدس رضوی به چیزی حدود 50 هزار نسخه خطی می‌رسد که در این بین می‌توان گفت که در طول سالیان دراز کتاب‌های این کتابخانه قدیمی یا از نقاط دور و دراز جمع‌آوری و خریداری شده اند و یا عده زیادی نیز این کتاب‌ها را وقف آستان مقدس امام هشتم کرده‌اند. البته آقای رضاپور معتقد است که سهم کتاب‌های وقفی خیلی بیشتر از کتاب‌های خریداری شده بوده است.«ما در طول سالیان دراز کتاب‌های زیادی داشته‌ایم که توسط افراد مختلف به کتابخانه آستان قدس رضوی اهداشده است ولی در این میان باید به این نکته نیز اشاره‌کنیم که در موضوع وقف بیشترین سهم متعلق به مقام معظم رهبری است به‌گونه‌ای که از50 هزار نسخه موجود 12هزار نسخه از دفتر ایشان وقف‌شده است.»

 

کتاب‌هایی با دست خط شیخ بهایی و علامه مجلسی

برخلاف تصور بسیاری از افراد که گمان می‌کنند که این کتابخانه قدیمی به دلیل هم‌جواری با حرم امام رضا(ع)  فقط دارای کتاب‌های های خطی و چاپی درزمینهٔ مذهبی است اما باید گفت که این کتابخانه در زمینه‌های مختلف علمی دارای منابع و کتب معتبری است.«این کتابخانه دارای کتب علمی در حوزه‌های مختلف است؛ از علوم محض گرفته تا علوم خالص،فنون، صنایع و هنر که در کتابخانه موجود است. به عنوان مثال ما در اینجا کتاب‌هایی با دست خط دانشمندان و علمایی مثل شیخ بهایی، علامه مجلسی و محقق ثانی را داریم.»

 

از سال 83 به بعد همه توانستند از این کتابخانه استفاده کنند

یکی از تغییر و تحول هایی که در طی چند سال گذشته در مدیریت کتابخانه آستان قدس رضوی شکل گرفته است شیوه به عضویت گرفتن اعضای این کتابخانه است به گونه ای که تا چند سال پیش فقط عده ای خاص می توانستند به منابع و کتاب های این کتابخانه دسترسی داشته باشند. پذیرش عضو درکتابخانه تاسال 83 بسیارمحدود بود و درمناسبت های خاص مانندهفته کتاب برگزارمی شد ولی ازآن سال به بعد با تشکیل واحدعضویت دائم، برای همه ودرهرزمان امکان عضوشدن فراهم شد و برای اعضا در سطوح مختلف تحصیلی کدهایی جداگانه تعریف شد تا همه بتوانند از این کتابخانه استفاده لازم را ببرند.

برای آموزش خط کوفی کارگاه آموزشی برگزار کردیم

آقای رضاپور یکی از قدیمی‌ترین کتابدارهای کتابخانه آستان قدس رضوی است.سابقه فعالیت او  در این کتابخانه به چیزی حدود 20 سال هم می‌رسد  که فعالیت طولانی مدت در این کتابخانه باعث شده است تا به مرور زمان یکی از کارهای آقای رضاپور خواندن  کتب نسخ خطی باشد کتاب هایی که به خطوط مختلفی مثل خط کوفی نوشته می‌شود، آقای رضاپور می‌گوید  در طول همه این سالها چیزی نزدیک به 10هزار کتاب را ورق زده است و همین موضوع هم به مرور باعث شده تا او به صورت تجربی خط کوفی را یاد بگیرد و حتی در کتابخانه آستان قدس رضوی کارگاه آموزش خط کوفی را نیز برگزار کند.

پژوهشگران بین‌المللی از دیدن اینجا حیرت می‌کنند

یکی دیگر از خصوصیاتی که این مکان را از سایر کتابخانه‌ها جدا می‌کند داشتن کتب به زبان‌های مختلف دنیاست به‌گونه‌ای که شما در اینجا می‌توانید کتاب‌های مختلف مذهبی  نه فقط درباره اسلام که در رابطه با ادیان مختلف آسمانی را و به زبان‌های مختلف پیدا کنید به‌گونه‌ای که آقای رضاپور یکی از دلایل غنی بودن کتابخانه را این طور تعریف می‌کند.«شاید یکی از دلایلی که باعث می‌شود ما در زمینه‌ها و به زبان‌های مختلف دارای کتب زیادی باشیم این است که کتابخانه آستان قدس رضوی تقریبا در تمامی نمایشگاه‌های بین‌المللی‌ای که برگزار می‌شود حاضر می‌شود و بیشترین کتاب را هم خریداری می‌کند تا جایی که وقتی پژوهشگران بین‌المللی و گردشگران خارجی از این کتابخانه بازدید می‌کنند برایشان دور از انتظار است که کتابخانه آستان قدس رضوی تا به این اندازه غنی و پربار است.»