گروه ورزشی مشرق - دربی تهران را بزرگ ترین جدال همشهری های آسیا می دانند که در در رده 22 جدول قرار گرفته و بازی هایی همچون لیورپول و منچستریونایتد در رده 28 و آرسنال و تاتنهام در رده 42 قرار دارد، ضمن اینکه دربی بزرگ شهر میلان بین تیم های اینتر و آث میلان در مکان پانزدهم این جدول قرار گرفته است.
10 دربی برتر جهان از دید این ماهنامه به شرح زیر معرفی شد:
1- رئال مادرید – بارسلونا(اسپانیا)
2- بوکاجونیورز - ریورپلات (آرژانتین)
3- سلتیک - گلاسکورنجرز (اسکاتلند)
4- گالاتاسرای - فنرباغچه (ترکیه)
5- آژاکس - فاینورد (هلند)
6- لاتزیو - رم (ایتالیا)
7- شالکه - بورسیاد دورتمند(آلمان)
8- الاهلی - الزمالک (مصر)
9- رئال بتیس - سویا (اسپانیا)
10- پارتیزان - ستاره سرخ (صربستان)
دربي از کجا آمد؟
دربي ها در طول تاريخ هميشه آبستن حوادث بي شماري بوده و هست و در بسياري از موارد آن وضعيت دو تيم در جدول نشانگر تيم پيروز آن نبوده است. در بسياري از کشورها مانند آرژانتين، اسکاتلند،انگليس،ايتاليا،اسپانيا، آلمان، فرانسه و.... دربي ها طعم و بوي خاص خود را دارد.
اما دربي از کجا آمده است؟
در واقع 3 تئوري در مورد چگونگي پيدايش اين کلمه و ورود آن به فوتبال وجود دارد. تئوري نخست اين است که اين کلمه از شهري به اسم آشبورن در ايالت دربي شاير انگلستان پديد آمده است. درقرن 12 که بازي با سبک و سياق فوتبال برگزار مي شده است، طي دو روز دو گروه از مردم شهر در روز سه شنبه و چهارشنبه با هم مسابقه مي دادند که از 2 بعد از ظهر تا 10 شب ادامه داشته است و اگر تا قبل از ساعت 5 عصر توپي "گل" مي شده است، توپي جديد وارد زمين مسابقه مي کردند در غير اين صورت رقابت را تعطيل مي کردند تا روز 4 شنبه که مجددا مسابقه از سر گرفته مي شود. اين بازي همچنان در شهر" آشبورن" برگزار مي شودتئوري دوم حاکي از اين است که اين کلمه از مسابقات اسب سواري که در شهر دربي از سال 1780 برگزار مي شده است آمده است. اما تئوري سوم که به نظر معقول تر مي نمايد، از ديدار قرمز و آبي هاي بندر ليورپول سر رشته گرفته است. زمين دو تيم که در آن مسابقات خانگي را برگزار مي کردند توسط پارکي به نام "استنلي" از هم جدا مي شده است که مالک آن پارک يا باغ شخصي بوده به اسم" کنت دربي " و از آن روز مسابقات ورزشي که تيمهاي يک شهر يا يک استان و منطقه با هم برگزار مي کنند "دربي" ناميده مي شود.
تمام دربي هاي دنيا
در بين تمامي دربي هاي دنيا چند دربي هستند که هميشه توجهات را به خود جلب مي کند که دربي تهران نيز به خاطر استقبال هواداران دو تيم با حضور 100 هزار نفر که هميشه در استاديوم حضور دارند جز پر تماشاگرترين دربي هاي دنيا است. هر چند تعداد تماشاگران دربي تهران تا 150 هزار نفر هم رفته است. اما در زير نگاهي مي اندازيم به دربي هايي که در يک شهر برگزار مي شوند و نه دربي هاي کشوري يا منطقه اي مانند اينتر-يوونتوس در ايتاليا، منچستر يونايتد- ليورپول در انگلستان يا بارسا- رئال مادريد در اسپانيا.
سوپر کلاسيکو
در آرژانتين معروفترين دربي، دربي بوينس آيرس پايتخت است. ريور پلاته و بوکا جونيورز دربي خود را به نام "سوپر کلاسيکو" برگزار مي کنند. از آنجا بر طبق آمارگيري روزنامه انگليسي "آبزرور" % 44 مردم بوينس آيرس طرفدار بوکا جونيورز هستند و % 33 هوادار ريور پلاته، اين دربي را نبايد از دست داد. دربي هاي آمريکاي جنوبي هميشه از هيجان انگيز ترين دربي هاي دنيا بوده است چون معمولا خلوص بازيکنان آن به مانند اروپا خدشه دار نشده است. از 298 بازي که دو تيم مقابل هم برگزار کردند 112 بار بوکا جونيورز بازي را برده است، 96 بار ريور پلاته پيروز بوده است و 96 بار دو تيم مساوي کرده اند.
کلاسيکو دوس ميلوئس
شهر ريو دو ژانيرو در برزيل هر فصل شاهد دربي از جنس برزيلي است. واسکو دو گاما و فلامينگو دو رقيب ديرين دربي هاي اين شهر بزرگ برزيل هستند. واسکو دو گاما در سال 1898 تاسيس شده است و فلامينگو 3 سال زودتر يعني در سال 1895 تاسيس شده است. در همان سالهاي اول اين دو تيم با هم رقباي جدا نشدني بودند ولي از سال 1923 که واسکو دو گاما توانست به رقابتهاي دسته اول ليگ برزيل صعود کند دربي هاي شهر ريو حال و هواي خاصي به خود گرفت. دو تيم تا به حال 335 بار با هم بازي کرده اند که طي آن 129 بار سياه و قرمزهاي فلامينگو پيروز شده اند و 119 بار واسکو دو گاما ي سفيد و سياه پوش سربلند بيرون آمدند و 87 بار دو تيم مساوي از زمين خارج شده اند. از سال 1950 که ورزشگاه ماراکانا افتتاح شد غالبا بازيهاي اين دو تيم دراين ورزشگاه برگزار مي شود که معمولا180 هزار هوادار را در خود جاي مي دهد. از بازيکنان سرشناسي که در هر دو تيم بازي کرده اند مي توان به "به به تو" و "ادموندو" ملقب به گاو وحشي اشاره کرد.
دربي مادونينا
وقتي باشگاه آ.ث. ميلان در سال 1899 تاسيس شد، روسونري ها تنها تيم اين شهر بزرگ بودند ولي در سال 1908 بود که در پي اختلافاتي که بر سر باند بازي بين بازيکنان داخلي و خارجي وجود داشت، از اين تيم جدا شدند و اقدام به تاسيس باشگاه اينترنازيوناله کردند که اکثريت آنها را بازيکنان خارجي همان تيم آ.ث.ميلان تشکيل مي دادند و از آنجا بود که دربي مادونينا کار خود را آغاز کرد.گروهي که اينترنازيوناله را ساختند مخالف حضور فقط انگليسيها در تيم آ.ث.ميلان بودند و اينترناتزيوناله تاسيس کردند.معمولا طرفداران تيم اينتر را قشر ثروتمند جامعه ميلان تشکيل مي دهند و طرفداران ميلان را قشر متوسط و رو به پاييين تشکيل مي دهند. از پيروزيهاي قابل ذکر ميلان مي توان به دو برد 1-8 و 0-6 در برابر اينتر در سالهاي 1918 و 2000 اشاره کرد. در مقابل اينتر در سال 1984 توانست ميلان را 0-4 شکست دهد. در دهه 90 بود که ديدارهاي دو تيم بيشتر به مصاف آلمان و هلند شبيه بود. دو کشوري که در زمينه فوتبال به شدت با هم رقابت دارند. ميلاني ها با مثلث فن باستن،گوليت و رايکارد به مصاف نراتزوري هايي مي رفتند که از وجود برمه،کلينزمن و ماتئوس استفاده مي کردند. از بازيکنان قابل ذکري که در هر دو تيم بازي کردند مي توان به رونالدو، ويري، سيدورف، پيرلو و گولي اشاره کرد. اما معروفترين آنها جوزپه مه آتزا است. او بين سالهاي 1927 تا 1940 در اينتر بازي کرد و بين سالهاي 1940 تا 1943 براي ميلان بازي کرد. اما محبوبيت او بين هواداران اينتر بيشتر از ميلاني هاست و به همين خاطر است که در حالي که هر دو تيم از يک ورزشگاه براي برگزاري ديدارهاي خانگي استفاده مي کنند، ميلاني ها اسم آن را سن سيرو گذاشته اند و اينتري ها آن را جوزپه مه آتزا مي نامند. در تاريخ دو تيم تا به حال 266 بار با هم بازي کردند که 104 بار ميلاني ها پيروز بودند و 90 بار اينتري ها. 72 ديدار دو تيم هم به تساوي انجاميده است.
مادر دربي ها
دربي شهر آتن بين المپياکوس پيرائوس و پاناتينايکوس را خود آتني ها به نام مادر همه دربي ها قلمداد مي کنند. سبزهاي پاناتينايکوس مربوط به مناطق وسط شهر آتن و قشر متوسط جامعه هستند و قرمز و سفيدهاي المپياکوس مربوط به مناطق بندري پيرائوس هستند که غالبا قشر متوسط رو به پايين جامعه را تشکيل مي دهند. تا کنون از 165 بازي که دو تيم انجام داده اند، 68 بازي را المپياکوس پيروز بوده است و 43 بازي را پاناتينايکوس برنده ميدان بوده و 53 ديدار را مساوي کردند. هر چند آ.ا.ک آتن ديگر تيم شهر آتن است، اما به لحاظ اينکه آ.ا.ک را اوارگان جنگ ترکيه-يونان تاسيس کرده اند، آنها مورد تحقير و تمسخر هواداران پاناتينايکوس و المپياکوس قرار مي گيرند و ديدار اين دو تيم مقابل آ.ا.ک از اهميت کمتري برخوردار است.
دربي استانبول
با اينکه بشيکتاش در کنار گالاتاساراي و فنرباغچه 3 تيم شهر استانبول هستند که در ليگ ترکيه حضور دارد ولي دربي اصلي را گالا و فنر برگزار مي کنند. گالاتاساراي در سال 1905 تاسيس شد و فنرباغچه دو سال دير تر يعني سال 1907 تاسيس شد. با لحاظ اينکه تنگه بوسفور شهر استانبول را به دو بخش آسيايي و اروپايي تقسيم کرده است، ديدار اين دو تيم که هر کدام مربوط به يک بخش از استانبول هستند حساسيت بيشتري دارد تا ديدار يکي از اين دو مقابل بشيکتاش. در سال 1905 گالاتاساراي در بخش اروپايي استانبول توسط " علي سامي ين " مدير دبيرستاني به همين نام تاسيس شد. اما در بخش آسيايي استانبول " نوري زاده ضيا سونگولن" و "نجيب اوکانر" باشگاه فنرباغچه را افتتاح کردند. بازيهاي ابتدايي اين تيم در قطعه زميني به اسم "پاپازين چاييري" برگزار مي شد. مکاني که هم اکنون استاديوم "شوکرو ساراچ اوغلو" را در خود جاي داده است. به خاطر رقابتي که اهالي دو منطقه اروپايي نشين و آسيايي نشين استانبول با هم داشتند، ديدار اين دو تيم هميشه از حساسيت ويژه اي برخوردار بوده است. اما در سطح اروپايي گالاتاساراي موفق تر از فنرباغچه بوده است به طوري که گالاتاساراي تا کنون يک بار تا نيمه نهايي ليگ قهرمانان در سال 89 راه يافته است و در سال 2000 نيز قهرمان جام يوفا و سوپر کاپ اروپا را در اختيار دارد اما فنرباغچه تا کنون عنواني را در سطح اروپايي کسب نکرده است. نکته جالب در مورد فنرباغچه اين که پدر ترکيه نوين يعني مصطفي کمال پاشا ملقب به "آتاتورک" طرفدار پر و پا قرص زرد و آبي هاي استانبول بوده است. تا کنون در ديدارهاي اين دو تيم 355 بار برگزار شده است که طي آن 133 بار فنرباغچه پيروز بوده، 114 بار قرمز و زردهاي گالاتاساراي موفق بوده اند و 108 بازي دو تيم هم مساوي شده است.
دربي گلاسکو
رنجرز در برابر سلتيک. شايد مهمترين دربي دنيا را به خاطر پيشينه تاريخي و مذهبي بتوان دربي گلاسکو ناميد. رنجرز در سال 1873 توسط پروتستانهاي اسکاتلند تاسيس شد. اين تيم که تنها تيمي است که صاحب بيش از 50 عنوان قهرماني محلي است، تا قبل از سال 1989 که گراهام سونس با "مو جانستون" قرارداد امضا کرد، سياست اين باشگاه اين بود که با بازيکن کاتوليک قرارداد امضا نکند. سلتيک نيز در سال 1888 توسط مهاجرين ايرلندي که کاتوليک بودند توسط کليساي خود و به واسطه علاقه شديد کشيش والفريد به فوتبال، باشگاه سلتيک افتتاح شد. از ابتداي تاسيس اين باشگاه تا کنون مي توان به جرئت گفت بازيکني پروتستان در اين تيم بازي نکرده است و از اين لحاظ است که بازيهاي اين تيم مقابل رنجرز هميشه نبرد مرگ و زندگي و يا در حقيقت نبرد مذاهب موجود در گلاسکو است. سلتيک در زمينه اروپايي بسيار موفقتر از رنجرز بوده است. انها توانستند در سال 1967 با غلبه بر اينتر ايتاليا با نتيجه 1-2 قهرمان ليگ قهرمانان شوند و در سال 1970 با شکست مقابل فاينورد عنوان دوم اين رقابتها را کسب کنندو انها همچنين موفق شدند در سال 2003 به فينال جام يوفا صعود کنند اما در اين مرحله مغلوب پورتو پرتغال شدند. تا کنون رنجرز و سلتيک با هم 374 بار با هم بازي کرده اند که ماحصل آن 148 پيروزي براي رنجرز، 134 پيروزي براي سلتيک و 92 مساوي بوده است.
دربي مرسي سايد
مرسي سايد نام منطقه اي در انگلستان است که شهر بندري ليورپول در آن واقع شده است. در مواقع هيچکدام از هواداران دو تيم دشمني خاصي با يکديگر ندارند گاهي اوقات اين ديدار به عنوان دربي دوستانه هم ناميده مي شود. بازيکنان مشهوري نظير يان راش، استيو مک منمن، مايکل اوون طرفدار اورتون بودند که بعدها لباس ليورپول را به تن کردند و آلن هارپر، ديو واتسون و پيتر ريد هوادار ليورپول بودند ولي لباس اورتون را به تن کردند. تا کنون دو تيم 205 بار با يکديگر بازي کرده اند که 79 بار ليورپول برنده بوده، 65 بار اورتون و 62 بار دو تيم مساوي شده اند.
دربي کاپيتاله
دربي رم يکي از دربي هاي معروف دنيا است که هميشه داراي حواشي بسياري بوده است. لاتزيو در واقع نماينده قشر متوسط رو به بالاي جامعه است و رم بيشتر نمايانگر طبقه کارگر شهر رم است. در اين چند ساله اخير هواداران لاتزيو به دليل در اختيار داشتن پلاکاردهاي نژادپرستي بيشتر مورد توجه قرار گرفته اند. از معروفترين هواداران لاتزيو مي توان به موسوليني فاشيست معروف ايتاليايي اشاره کرد. تا سال 2001 که فابيو ليوراني به لاتزيو پيوست اين تيم بازيکن سياه پوست در اختيار نداشت و حضور او جنجالهاي زيادي به پا کرد چون اين بازيکن طرفدار تيم رقيب يعني آ.اس رم بوده است. تا کنون دو تيم 147 بار با يکديگر مسابقه داده اند که 53 بار رم برنده بوده، 39 بار لاتزيو و 55 بازي دو تيم نيز مساوي شده است. البته بسياري دربي ديگر هم در دنيا وجود دارند اما به دليل کم بودن حساسيت انان از ذکر آنان چشم پوشي مي کنيم. دربي هايي نظير دربي مادريد، دربي سويا، دربي آندولوس،دربي مونيخ، دربي منچستر، و دربي هاي ديگر.