سرویس سیاست مشرق - در حالیکه برجام در آستانه یک سالگی خود قرار دارد و با تمدید تحریم های ISA و نقض آشکار برجام مواجه هستیم، آمریکا بار دیگر با تمدید وضعیت اضطراری علیه ایران، نشان داد تعهد عملی به اجرای برجام ندارد.

بی سابقه ترین تحریم ها در کنار ترور دانشمندان، معجون زهرآلود کردن غرب برای مسموم کردن صنعت هسته ای کشور بود. تحریم ها حالا یک سال پس از اجرای برجام همچنان به دغدغه مسئولان اجرایی دولت تدبیر و امید تبدیل شده، به بهانه ای که برای توسعه هر بخشی، تحریم را برای خود مانع می دیدند.

این در حالیست که حسن روحانی در ۱۷ خرداد ۱۳۹۴ حدود یک ماه قبل از امضای برجام گفته بود:

تحریم‌های ظالمانه باید از بین برود تا سرمایه بیاید. تا مسئله محیط زیست حل شود. تا اشتغال جوانان حل شود. تا صنعت جامعه حل شود. تا آب خوردن مردم حل شود. تا منابع آبی زیاد شود. تا بانک های ما احیا شود.

 

 

در ابتدای دولت یازدهم، مسئولیت مذاکرات هسته ای از شورای عالی امنیت ملی به وزارت خارجه سپرده شد و تیم جدید مذاکره کننده با توکل و اذعان به تخصص به پای میز مذاکره رفت. از لوزان تا وین مذاکرات فشرده برای رسیدن به نتیجه ای به نام برد-برد. هدف اصلی ایران لغو تحریم ها بود.

حسن روحانی - ۲۰ فروردين ۱۳۹۴ –

ما هیچ توافقی را امضاء نخواهیم کرد مگر آنکه در اولین روز اجرای توافق تمامی تحریم های اقتصادی بالمره در همان روز لغو شود.

 

 

برجام یک سال پیش در چنین روزهایی به فرجام رسید. فرجامی که تعهداتی را برای ما داشت، و البته تعهداتی را برای غرب.

حسن روحانی – 23 تیر 1394 –

امروز به ملت شریف ایران، اعلام می کنم که طبق این توافق در روز اجرای توافق تمامی تحریم ها، حتی تحریم های تسلیحاتی، موشکی و اشاعه ای هم به صورتی که در قطعنامه بوده، لغو خواهد شد. تمام تحریم های مالی، تمام تحریم های بانکی، تمام تحریم های مربوط به بیمه، مربوط به حمل و نقل؛ تمام تحریم های مربوط به پتروشیمی، فلزات گرانبها، تمام تحریم های اقتصادی به طور کامل لغو خواهد شد و نه تعلیق.

 

 

لغو تحریم های اقتصادی؛ مانند فروش نفت، برقراری رابطه بانکی با نظام پولی جهان، آمدن سرمایه گذاران خارجی، همه نوید روزهای خوبی برای اقتصادی ایران می داد.

در همین فضا بود که حسن روحانی در ۱۶ اسفند ۱۳۹۴، منتقدین برجام را به توبه فراخواند و اظهار کرد:

همه باید توبه کنند، توبه چیز بدی نیست خیلی‌ها می‌گفتند که مگر می‌شود هم سانتریفیوژها و چرخ اقتصادی کشور با هم بچرخد؟ مگر می شود این دو با هم بچرخد. حالا می بینند، می چرخد. هم سانتریفیوژ در فوردو می چرخد، هم در نطنز در حال چرخیدن است، هم بانک مرکزی می چرخد. اینها چیزی نیست که برای کسی مخفی باشد. چیز مخفی وجود ندارد و همه چیز آشکار است. برجام یک مثل آفتاب تابان است وقتی که فردی چشمش را ببندد می‌گوید که شب است و او باید چشمش را باز کند و ببیند که آفتاب است.

 

 

ایران فرآیند تعهداتش را حتی از قبل از برجام تدارک دیده بود. یک به یک و مو به مو تعهدات ایران، رنگ عمل گرفت. از خاموش شدن سانتریفیوژهای نسل جدید، اکسیده کردن بیش از 9 تن اورانیوم غنی شده و پر کردن قلب راکتور اراک با سیمان که به خبر یک رسانه های جهان تبدیل شد.

 

 

سازمان انرژی اتمی که هیچ، حتی دبیرکل سازمان ملل هم بر انجام تعهدات ایران مهر تایید زد. حالا موقع عمل کردن غربی ها به خصوص امریکایی ها به تعهدات برجامی شان بود. اما در همان روزهای نخست، دبه کردن امریکایی ها شروع شد.

علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی – 27 آذر 1395 –

یک بار هم گفتم آمریکایی‌ها دارند دبه در می‌آورند و آن زمان هنوز برجام توافق نشده بود و در مذاکرات بودیم، الان به وضوح می‌بینیم که یک دبه نه بلکه دبه‌های زیادی درآورده‌اند.

بد عهدی امریکایی ها در زمینه بانکی شدت گرفت و کاسه صبر همه را لبریز کرد. مقامات امریکایی عملا بانک‌های اروپایی را تهدید می‌کردند که در صورت کار با ایران، تحریم خواهند شد.

ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی که برای شرکت در مجمع بانک جهانی، به آمریکا رفته بود؛ جلوی دستاوردهای بانکی برجام، مساوی با هیچ می گذارد – 28 فروردین 1395 –

اجازه دهید به آنچه که از سه ماه گذشته از تاریخ  اجرای برنامه جامع اقدام مشترک روی داده است، نگاه اجمالی داشته باشم : تقریبا هیچ چیز اتفاق نیافتاده است.

 

 

امریکایی ها اما زیر بار نمی روند و می گویند به تعهداتشان عمل کردند. تعهداتی که ایران می گوید فقط روی کاغذ به آن عمل شده و آش همان آش است و کاسه همان کاسه.

عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه – 27 تیر 1395-

آن چه من می گویم که آن ها به تعهداتشان عمل کردند، تعهدات روی کاغذ هستند. ولی آیا این به این معنی است که تحریم ها در صحنه عمل کامل برداشته شده؟ نه برداشته نشده است. من نمی گویم، آنها تعهدات خودشان را انجام دادند، می گویم روی کاغذ انجام دادند.

در این مدت امریکایی ها، نه تنها تعهداتشان را انجام نمی دهند، بلکه از دستبرد به اموال ایران هم در کشور خودشان، خودداری نمی کنند. هم زمان امریکا و کسب قانونی، موانع جدیدی برای رفت و آمد تجار بین المللی به ایران می تراشند. ضربات سنگینی که پی در پی به روح برجام وارد می شود.

عراقچی – 21 تیر 1395 - : این در حقیقت به قول شما با روح برجام متناقض است

علی اکبر صالحی - ۲۷ شهریور ۱۳۹۵ - : این خلاف اون روحیه برجام است

علی لاریجانی – 30 تیر 1395- : این علی القاعده با روح برجام مخالف است

حسین جابرانصاری، سخنگوی وزارت خارجه – 23 تیر 1394 - : مصوبه ورود اتباع ایرانی به آمریکا با روح توافقات هسته‌ای در تعارض است

اما کم کم نقض عهدها از روح به جسم برجام رسید. آمریکایی ها قانون تحریم های ISA را برای ده سال دیگر تمدید کردند. تمدیدی که ایران از قبل هشدار داده بود که نقض آشکار متن برجام است و ایران در قبال آن ساکت نمی شیند.

ظریف وزیر امور خارجه - 23 خرداد ماه 1395 –

ببینید؛ قانون داماتو که دیگر وجود ندارد و قانونی هست به نام ISA که این قانون در پایان سال 2016 مدتش تمام می‌شود. یک گروهی از سناتورها و نمایندگان مجلس (آمریکا) به دنبال تمدید آن هستند. ما هم به دولت آمریکا تذکر دادیم که باید برجام رعایت شود و تمدید قانون ISA مغایر با برجام است.

 

ایران یک صدا بر طبل رسوایی امریکایی ها کوبید و همه مسئولان از نقض برجام توسط امریکایی ها گفتند

روحانی – 14 آذر 1395 –

به عنوان رئیس جمهور کشور و رئیس شورای عالی امنیت ملی به صراحت اعلام می کنم که نقض برجام را از سوی هیچ یک از اعضای 1+5 تحمل نخواهیم کرد.

علی لاریجانی – 14 آذر 1395 –

این حادثه نشان می دهد رئیس جمهور فعلی امریکا در این توافق با شرافت عمل نکرد. این مصوبه خلاف توافق هسته ای است.

صادق آملی لاریجانی، رئیس قوه قضائیه – 14 آذر 1395 –

امریکا در طریق کنگره و سنا، مصوباتی را نسبت به تحریم ایران داشته که بلاشبهه، نقض برجام محسوب می شوند.

روحانی دستور مطالعه سوخت پیشران هسته ای را صادر و وزیر خارجه را هم مکلف کرد به شکایت از طریق سازو کاری که در برجام پیش بینی شده بود. کمیته مشترک تشکیل شد. بعد از بررسی شکایت ایران، امریکایی ها گفتند، کاری می کنیم که تحریم های ISA تاثیری بر روی برجام نداشته باشد. کمیسیون مشترک هم به همین تعهد شفاهی راضی و نمایندگان ایران هم به خانه برگشتند.

بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی - ۲۳ دی ۱۳۹۵ –

دولت امریکا و مسئولان آن، این قول را دادند که قطعا، آثاری نخواهد داشت.

در زمانی که کارشناسان و مسئولان در انتقاد به عملکرد تیم دیپلماسی دولت یازدهم اذعان می کردند که وقتی امریکایی ها به تعهدات مکتوبشان پایبند نیستند، چطور می شود روی حرفشان حساب باز کرد؛ اوباما، وضعیت اضطراری علیه ایران را تمدید کرد تا این نقد جنبه عینی به خود گیرد.

 

آنچه که ایران در برجام نقدا پرداخت کرده بود، امریکایی ها به نسیه هم ندادند و این تجربه ای سنگین برای ایران شد که اعتماد به امریکایی ها همانند سم مهلک است

به دشمن اطمینان نمی‌شود کرد؛ یک نمونه‌اش همین مذاکرات هسته‌ای و برجام است که امروز مسئولین دستگاه دیپلماسی خود ما و همان کسانی که در این مذاکرات از اوّل تا آخر حضور داشتند، همین‌ها دارند می‌گویند آمریکا نقض عهد کرده است.

این برجام شد برای ما یک نمونه، یک تجربه. بنده سال گذشته در سخنرانی عمومی یا سال گذشته بود یا یک‌ سال‌ و نیم پیش بود؛ درست یادم نیست تاریخش گفتم برجام و این مذاکرات هسته‌ای، برای ما یک نمونه خواهد بود؛ ببینیم آمریکایی‌ها چه‌کار میکنند؛ اینها که حالا با زبان چرب و نرم می‌آیند، گاهی نامه می‌نویسند، اظهار ارادت میکنند، اظهار همراهی میکنند، در جلسات مشورتی و مذاکرات که می‌نشینند، با زبان چرب و نرم با مسئولین ایرانی صحبت میکنند، خیلی خب ببینیم در عمل چه‌کار میکنند. حالا معلوم شد در عمل چه‌کار میکنند! در ظاهر وعده میدهند، با زبان چرب و نرم حرف میزنند امّا در عمل توطئه میکنند، تخریب میکنند، مانع از پیشرفت کارها میشوند؛ این شد آمریکا؛ این شد تجربه. حالا آمریکایی‌ها میگویند بیایید درباره‌ی مسائل منطقه با شما صحبت کنیم! خب، این تجربه به ما میگوید این کار برای ما سمّ مهلک است.

 

 رهبر انقلاب اسلامی در دیدار اقشار مختلف مردم - 11 مرداد 1395 -: «شش ماه زمان کمی است...؟!»