سرویس سیاست مشرق - محمدصالح جوکار نماینده مجلس شورای اسلامی دور نهم از حوزه انتخابی یزد است که در این دوره از مجلس شورای اسلامی در کمیسیون امنیت ملی مجلس عضویت داشت. وی در نخستین مجمع جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی توانست با کسب اکثریت آرا به عضویت شورای مرکزی این جبهه درآمد. او بر این نظر است که علت اصلی شکست نیروهای ارزشی در گذشته این بود که آنها نمیتوانستند حول یک محور ارزشی و انقلابی به وحدت برسند و یا اگر به وحدت هم میرسیدند این وحدت به گونهای نبود که بتواند تا انتهای کار حفظ و تداوم یابد. آنچه در ادامه میآید مشروح گفتوگو با جوکار است.
* به نظر شما علت اصلی شکست نیروهای انقلابی در چند دوره اخیر در انتخابات ها چه بود؟
به اعتقاد بنده علت اصلی شکست نیروهای ارزشی در گذشته این بود که آنها نمیتوانستند حول یک محور ارزشی و انقلابی به وحدت برسند و یا اگر به وحدت هم میرسیدند این وحدت به گونهای نبود که بتواند تا انتهای کار حفظ و تداوم یابد. البته تصمیمات از بالا به پایین نیز که امروز یکی از مشکلات جدی همه جناحهای سیاسی است نیز در شکست آنها بیتأثیر نیست، وقتی تصمیمات از بالا به پایین اتخاذ میشود و بدنه مردم در تصمیمگیریهای کلان دخالت داده میشوند، سبب میشود که آنها با اصل موضوع، خود را بیگانه بپندارند در حالی که ما در جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی بنا را بر تصمیمات از پایین به بالا گذاشتیم یعنی همه نمایندگان 50 هزار نفر که تعداد آنها به 3هزار نفر در نخستین مجمع عمومی میرسید، موثر بر تصمیمات کلان کشور بودند و هستند که این تحولی بزرگ در عرصه سیاسی کشور تلقی میشود و میتواند نویددهنده مشارکت بالا باشد.
* در مورد تصمیمات از بالا به پایین که در گذشته بود لطفا بیشتر توضیح بفرمایید.
ما در گذشته شاهد این بودیم که عده ای از شخصیتهای سیاسی تصمیمی را اتخاذ میکردند و دیکتهوار تصمیمات خود را به بدنه شهرستانها منتقل میکردند که به اعتقاد من تاریخمصرف اینگونه تصمیمات تمام شده است و امروز با این حرکت نو همه خود را در همه ابعاد تصمیمگیریها سهیم میدانند.
* به نظر شما نیروهای انقلابی و ارزشی چگونه میتوانند علیرغم اختلاف نظرهای سیاسی به یک وحدت پایدار دست پیدا کنند؟
به اعتقاد بنده همه حول محور گفتمان انقلاب چون ید واحد هستند و این اختلافات طبیعی است. ما در اصول نه تنها تفاوت و اختلافی با هم نداریم بلکه به هم علاقمند هستیم و برخی اختلافسلیقهها تنها در حوزههای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی خود را نشان میدهد. باز هم تأکید میکنم نیروهای ارزشی و انقلابی برروی اصول هیچ اختلافی ندارند و امروز نیز معتقد هستیم میتوان با تکیه بر مشترکات به وحدتی پایدار رسید. نیروهای انقلابی و ارزشی امروز به این درک از شرایط رسیدهاند که نباید اصول را فدای فرعیات کرد. نیروهای ارزشی و انقلابی امروز برای حل مشکلات مردم با هم وحدت کردهاند و تا این مشکلات به طور کامل حل نشده، بر وحدت و یکپارچگی خود اصرار دارند چرا که وحدت تنها راه ما برای نجات کشور از شرایط فعلی است و همه باید برای پویایی و سربلندی ایران اسلامی تلاش کنند و نیروهای ارزشی و انقلابی چون 8 سال دفاع مقدس باید در شرایط فعلی نیز در خط مقدم تحولات باشند.
* همان گونه که مستحضر هستید اعضای شورای جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی برنامه کاندیداها را بررسی میکند. آیا ساز و کاری برای بررسی برنامهها درنظر گرفتهاید یا خیر؟
بله، همین گونه است. ساز و کار بررسی برنامه کاندیدا تا مجمع آینده اعلام خواهد شد.
* علاوه بر برنامه کاندیداها برای انتخابات ریاست جمهوری خود جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی ظرفی مشخص در مورد مسائل مختلف در حوزههای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و بینالملل دارد که برنامه کاندیدا را در آن قالب محک بزند؟
ما برنامه کاندیدا را بررسی میکنیم و ارزیابی ما از این برنامهها این خواهد بود که چقدر از آن قابل اجرا است چرا که دولت آینده باید تیم خود را نیز معرفی کند و جبهه هم بنا دارد تا به صورت تیمی کار کرده و بنابراین به صورت انفرادی نخواهد بود. ما معتقدیم کاندیدای جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی باید به دور از روحیه اشرافیت باشد و در مسیر انقلاب و در سایه سیاستهای کلان نظام حرکت کند و همواره آرمانهای امام راحل و مقام معظم رهبری را در دستور کار داشته باشد. به عبارتی کار باید جنبه عملیاتی پیدا کند و آنچه که در این گفتمان وجود دارد شکل عملیاتی به خود بگیرد.
* یکی از معضلات اصلی امروز معضل فساد در نظام اداری کشور است که باعث بی اعتمادی جامعه به کل نظام اسلامی و ناامیدی عمومی می شود؛ به نظرتان کاندیدای نهایی باید در مورد فسادهای لجامگسیختهای که در کشور وجود دارد چه اقداماتی را صورت دهد؟
معتقدم که فسادهای سیستمی حالت شکنندگی برای ساختار اداری ما ایجاد کرده است و چنان در هم آمیختگی و پیچیدگی را به وجود آورده که دستگاههای نظارتی ما به سختی قادر به کشف آنها خواهند بود. معتقدم برای جلوگیری از این فسادهای سیستمی که روز به روز حالت گستردهای به خود میگیرد باید به سمت شفافسازی برویم. برخی از ادارات اسنادی را به عنوان اسناد محرمانه در اختیار دارند که این فاقد معنا برای ما و مردم است. ما هیچ سند محرمانهای در ادارات به غیر از مسئله امنیت ملی نداریم بنابراین باید برای مردم شفاف باشد. معتقدم شفافیت به علاوه در میدان قرار دادن مردم سبب جلوگیری از چنین اتفاقات نامبارکی در سیستم اداری ما میشود. امروز این اتفاقات تلخ سبب شده که مردم از مسئولان ما جدا شوند و علت اصلی جدایی مردم فقر و تبعیض ناعادلانه است. همچنان که مقام معظم رهبری به آن اشاره فرمودند مردم با جان و دل در راهپیمایی روز 22 بهمن حضور یافتند اما این حضور به معنی ناراضی نبودن مردم از مسئولان نیست. مردم منتقد از شرایط فعلی هستند و باید در جهت اصلاح تلاش کنند. من حتی معتقدم که این قراردادهایی داخلی و خارجی که دولت عقد میکند نیز باید به اطلاع مردم برسد. چرا برخیها باید وامهای 10هزار میلیارد تومانی دریافت کنند و چرا باید مردم ندانند که این پول به چه منظور به این فرد داده میشود. این فساد سیستمی اگر ادامه پیدا کند میتوان ضربات جبرانناپذیری به ما برساند.
* به نظر شما برنامه کاندیدای ریاست جمهوری جبهه مردمی انقلاب اسلامی در حوزه سیاست خارجی با توجه به برجام، تهدیدات جدید آمریکا علیه ایران و برخی تحولات منطقهای باید چگونه باشد؟
بر این باورم که در حوزه سیاست خارجی باید تعامل با دنیا و کشورهای مختلف را در دستور کار داشته باشیم که بهترین کلید آن نیز کشورهای غیرمتعهد است و ما باید با آنها متحدتر شویم. بیشترین درصد تأثیر در اقتصاد در اختیار کشورهای غیرمتعهد قرار دارد نه برخی قدرتهایی که دشمن ما هستند که البته ما صف برخی کشورهای اروپایی را از آمریکا و رژیم صهیونیستی جدا میکنیم. ما در حوزه منطقهای هم باید این صفبندیها را داشته باشیم چرا که تسامح و تعامل با برخی کشورهای منطقه که با زبان بیادبی با ملت ایران حرف میزنند درست نیست چرا که این در آینده هزینههای ما در حوزه امنیت ملی افزایش خواهد داد. ما میتوانیم در عرصه تجارت، اقتصاد و حتی فرهنگ با دیگر کشورها تعامل داشته باشیم البته خطوط قرمز نیز باید رعایت شود.
* جناب جوکار جمهوری اسلامی ایران و رئیس جمهور آینده باید مشخصاً در برخورد با آمریکا بویژه در دوره جدید چه رفتاری را از خود نشان دهد؟
تجربه نشان داده که ما هرچه در مقابل آمریکا کوتاه آمدیم ضرر کردهایم و آنها گستاختر شدند بنابراین نمیتوان به آمریکا اعتماد کرد و باید بر سر انقلاب، آرمانها و اهداف ایران اصرار بورزیم.