نوسانات شدید قیمتها به خصوص گرانیها روزهای آخر سال در کنار واردات کالاهای خارجی وضعیت بازار نوروز 96 را در شرایطی قرار داد که باز هم مردم مانند سه سال گذشته نتوانند نمره خوبی به عملکرد دولت روحانی در مدیریت بازار بدهند.
در سه نوروز گذشته که دولت یازدهم مسئولیت تنظیم بازار کالاهای مصرفی مردم را بر عهده داشت، اقشار مختلف جامعه با مشکل گرانی و عدم مدیریت صحیح بازار دست و پنجه نرم کردند، اما امسال به عنوان آخرین سال فعالیت دولت یازدهم و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری انتظار عملکرد بهتری از سوی دولتکردان تدبیر و امید وجود داشت که بازهم محقق نشد.
واردات پرتقالهای یخ زده از ترکیه!
در بازار میوه یخ زدگی برخی از پرتقالهای شمال به دلیل سرمای هوا در آذر ماه از ماههای قبل از نوروز زمزمه واردات میوه را در رسانهها و محافل مختلف اقتصادی و کشاورزی کشور ایجاد کرده بود که هر بار با تکذیب دولتمردان رو به رو میشد اما در نهایت دولتمردان تدبیر و امید در اسفند ماه به طور رسمی از تصمیم خود برای واردات میوه برای تنظیم بازار نوروز 96 رونمایی کردند.
ابتدا صحبت از واردات پرتقال از ترکیه و مصر به میان آمد و رفته رفته کشتیهای حامل میوههای وارداتی در بنادر جنوبی کشور پهلو گرفت. سپس دولتمردان یازدهم نسبت به واردات نارنگی از پاکستان چراغ سبز نشان دادند، تا میوههای خارجی سهم بیشتری را در بازار نوروز 96 به خود اختصاص دهند. میوههای قاچاق هم کماکان طبق روال سابق به وفور در میادین میوه و تره بار و مغازههای سطح شهر توزیع میشد تا به شمار میوههای خارجی نوروز 96 بیفزاید. اما کیفیت میوههای وارداتی هم چندان چنگی به دل نمیزد. علی رغم توجیه دولتمردان برای واردات پرتقال از ترکیه بررسیها نشان میدهد که اکثر پرتقالهای وارداتی از این کشور از کیفیت مناسبی برخوردار نبودند و از همان میزان یخ زدگی که در برخیاز پرتقالهای شمالی وجود داشت برخوردار بودند. همین مسئله سبب شد تا بسیاری از کشاورزان نسبت به این مسئله اعتراض کنند، زیرا اگر قرار بود که مردم پرتقالهای بیکیفیت ترکیهای را با قیمت 3900 خریداری کنند، میتواستند همان پرتقالها را در شمال کشور با قیمت 2000 تومان پیدا کنند و در عوض تولید داخلی هم در وضعیت بهتری قرار بگیرد. بی موالاتی دولت تدبیر و امید در واردات پرتقال شرایطی را فراهم کرد که رهبر معظم انقلاب اسلامی در مراسم روز درختکاری نسبت به این مسئله واکنش نشان دهند و از اقدام دولت برای واردات میوه انتقاد کنند.
گرانی شدید میوه در روزهای پایانی سال
اما این همه دردسرهای مردم برای خرید میوه در نوروز امسال نبود. گرانیهای سرسام آور میوه در روزهای پایانی سال هم شرایطی را فراهم کرد که بسیاری از مردم برای خرید پرتقال با کیفیت مجبور شوند مبلغی بین 11 تا 13 هزار تومان هزینه کنند. این پرتقالها که اغلب مربوط به جنوب کشور بود در شرایطی در سفرههای نوروزی مردم قرار گرفتند که دولت هیچ نظارتی بر افزایش قیمت آنها اعمال نکرد. وضعیت سیب و موز هم به هیچ وجه تعریفی نداشت به طوری که مردم امسال مجبور شدند در روزهای پایانی سال موز 6000 تا 6500 تومانی بخرند و یا سیب 5000 تومانی برای سفرههای نوروزی خود تهیه کنند.
وضعیت نه چندان مناسب قیمت میوه در بازار شب عید مردم صدای عیسی کلانتری مشاور معاون اول رئیس جمهور و وزیر کشاورزی دولتهای سازندگی و اصلاحات را هم درآورد. وی روز گذشته در اظهار نظری عملکرد دولت در تنظیم بازار میوه و سیفیجات را ضعیف ارزیابی کرد و گفت که نوسات قیمتها در این حوزه مشکلات زیادی را برای مردم ایجاد کرده است. محمدرضا جهانسور معاون وزیر اسبق جهاد کشاورزی هم از تمایل دولت برای واردات میوههای خارجی به جهت تنظیم بازار نوروز 96 انتقاد کرد و گفت که "قبلا بازرگانی محصولات کشاورزی دست وزارتخانه دیگری بود. در حال حاضر وزارت جهاد کشاورزی خودش راسا در این زمینه مسئولیت دارد، بنابراین در شرایط فعلی دولت و وزارت جهاد کشاورزی به طور مضاعف در این زمینه مسئولیت دارند."
اما گزارش رسمی دیروز بانک مرکزی هم بر نا به سامانیهای بازار شب عید مردم صحه گذاشت و اعلام کرد که در هفته پایانی اسفند میوه با 19.1 و سبزیهای تازه با 28 درصد در صدر گرانیهای نوروز قرار گرفتند.
گرانی بیسابقه محصولات پروتئینی در سایه عدم نظارت دولت
اما بازار محصولات پروتئینی مردم هم در روزهای پایانی سال گذشته تعریف چندانی نداشت و با گرانیهای قابل توجهی رو به بود. گرانی گوشت که در اکثر ماههای سال 95 مشکلات زیادی را برای مردم ایجاد کرده بود در ایام نوروز 96 هم تداوم پیدا کرد و مردم همچنان در بسیاری از شهرها از جمله تهران مجبور شدند که گوشت 45 هزار تومانی سر به سفرههای خود ببرند. اما علاوه بر گوشت، مرغ هم با گرانی قابل توجهی رو به رو شد و در برخی از روزهای نوروز با قیمت 8500 تومان عرضه شد. این در حالی است که مسئولان وزارت جهاد کشاورزی به ویژه در شرکت پشتیبانی امور دام از مدتها قبل اعلام کرده بودند که جلوی گرانی گوشت و مرغ در نوروز را خواهند گرفت، اما در میدان عمل خبری از مدیریت صحیح بر بازار نبود. عیسی کلانتری مشاور معاون اول رئیس جمهور دیروز اشارهای هم به گرانی گوشت در سال گذشته به ویژه در ایام نوروز کرد و گفت که گرانی این ماده پروتئینی که همچنان هم تداوم دارد مشکلات زیادی را برای مردم ایجاد کرده است.
گرانی بی سر و صدای تخم مرغ و لبنیات
بررسیها نشان میدهد قیمت تخم مرغ و لبنیات هم در نوروز امسال با افزایش قیمت رو به شده به شکلی که براساس گزارش بانک مرکزی تخم مرغ با 19.9 درصد رکوردار گرانیهای آخر سال به شمار میرود. همچنین برخی از شرکتهای لبنی هم تصمیم گرفتند تا در ایام نوروز که نظارتها کمرنگتر است چراغ خاموش قیمت محصولات خود را بالا ببرند به شکلی که گزارشها حکایت از گرانی 300 تومانی شیر و ماست دارد.
در این شرایط با اینکه قیمت آجیل نسبت به سال گذشته افزایش چندان چشمگیری پیدا نکرد، اما کاهش قدرت خرید مردم و رکود شدید اقتصادی شرایطی را فراهم کرد که بسیاری از مردم تصمیم به حذف آجیل از سفرههای نوروزی خود بگیرند. با این وجود میتوان گفت تدابیر دولت یازدهم برای تنظیم بازار نوروز 96 مانند سه سال قبل چنگی به دل نزد و مردم در ایام نوروز برای خرید اقلام مورد نیاز خود آب خوش از گلویشان پایین نرفت. در این شرایط باید دید دولتمردان که حالا دو ماه بیشتر تا ماه مبارک رمضان فرصت ندارند، چه تمهیدی برای تنظیم بازار و فرار از نا به سامانیهای موجود در پیش میگیرند.