به گزارش مشرق، نزدیک به چهار سال از وعده انتخاباتی حسن روحانی مبنی بر عزم جدی بر احیای دریاچه ارومیه و به دنبال آن تشکیل کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه در اولین مصوبه هیات دولت یازدهم می‌گذرد. اما در حالی که طی این مدت، اعتبارات داخلی و خارجی و همچنین منابع آبی قابل توجهی به منظور احیای این دریاچه اختصاص داده شده، وضعیت نامطلوب دریاچه چند ماهی است دولت را از ادامه راه ناامید کرده به طوری‌ که تاخیر دولت در تخصیص اعتبار سال 95، سبب شد زمزمه‌های توقف احیای دریاچه برای اولین بار به گوش برسد و این پرسش را پیش بکشد که آیا طبق اظهارات عیسی کلانتری، وعده روحانی درباره احیای دریاچه ارومیه در انتخابات، خارج از صلاحیتش بود؟

آبان ماه سال گذشته، عیسی کلانتری دبیر کارگروه اصل 138 در دولت یازدهم و مجری ستاد احیای دریاچه ارومیه، با بیان اینکه نمی‌توان دریاچه را با اگر و اما‌های درآمد دولت احیا کرد گفته بود: این پروژه برنامه به‌هم‌پیوسته‌ای است که اگر روند کار قطع شود، امکان ادامه مجدد وجود ندارد. متأسفانه با وجود گذشت 6 ماه از سال، غیر ‌از بودجه آب‌های مرزی، بودجه‌ای به دریاچه اختصاص داده نشده است. با قطع منابع نمی‌توان روند کار را ادامه داد و اگر سازمان برنامه در آینده هم مثل این 6 ماه اخیر عمل کند، امکان احیای دریاچه وجود ندارد. دیگر نمی‌توانیم مثل چوپان دروغگو باشیم و واقعیت را نگوییم. امروز برنامه احیای دریاچه ارومیه دقیقاً به دلیل نبود اعتبارات تعطیل است و اگر این روند را سازمان برنامه بودجه ادامه دهد نباید انتظار نداشته باشیم مردم پیشقراول احیای آن باشند.

اما هرچه که بود، از 1120 میلیارد تومان سهمی که از ماده 10 و 12 برای احیای دریاچه ارومیه در سال 95 در نظر گرفته شده بود، اختصاص 300 میلیارد تومان در هیئت دولت تصویب شد که سرانجام در روزهای پایانی سال تحقق یافت. اعتباری که هرچند با تاخیر، به صورت 270 میلیارد تومان اسناد خزانه و 30 میلیارد تومان نقد در اختیار دستگاههای اجرایی برای اجرای پروژه‌های دریاچه ارومیه قرار گرفت.

این در حالی است که انتقادات برخی متخصصان و نمایندگان مجلس نسبت به ناکارآمدی روند احیای دریاچه ارومیه این روزها به اوج خود رسیده است. چه منتقدانی که احیای دریاچه را غیرممکن می‌دانند و چه آنها که برنامه‌های دولت یازدهم برای احیای دریاچه ارومیه را مورد قبول نمی‌دانند بر این باورند که منابع مالی هنگفت و همچنین حجم قابل توجهی از آب کشور، آن هم در بحران شدید آب، بی‌آنکه دردی از دریاچه ارومیه دوا شود به هدر می‌رود.

نادر قاضی‌پور، نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: در تاریخ 19 فروردین سال جاری، ارتفاع آب دریاچه 7 سانتی‌متر نسبت به 19 فروردین 95  پایین آمده است.

وی با اشاره به اظهارات اخیر گری لوییس هماهنگ‌کننده مقیم سازمان ملل متحد، مبنی بر افزایش ارتفاع آب دریاچه ارومیه نسبت به بازدید قبلی خود یادآور شد: ایشان آخرین بار، از دریاچه در اواخر تابستان سال 91 بازدید کردند. طبیعتا ارتفاع آب در مرداد و شهریور ماه را نمی‌توان با فروردین سنجید.

قاضی‌پور ادامه می‌دهد: بارها تاکید کردیم وضعیت دریاچه ارومیه اضطراری است و نیازمند راه حل‌های کوتاه مدت تا طی چند سال، بتوانیم دریاچه را در مقیاسی کوچک احیا کنیم. اما بلندمدت‌ترین راهکارها را انتخاب کردند. به جای آنکه در منطقه مشغول شوند در دانشگاه صنعتی شریف مستفر شدند و هزینه‌های سفر، اضافه کار، ماموریت و هزینه‌های هنگفت دیگری را صرف برنامه‌هایی کردند که هیچ ارتباطی به احیای دریاچه ارومیه ندارد.

سخنگوی کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی و نظارت بر اجرای اصل 44 مجلس با بیان اینکه پلمب کردن هزار حلقه چاه، به جز آوارگی کشاورزان حاصلی دیگر در برنداشته می‌گوید: عنوان ستاد مرگ آذربایجان غربی بیشتر از ستاد احیای دریاچه ارومیه برازنده اقداماتی است که طی سال‌های گذشته شاهد بودیم. متاسفانه به لطف دولت تدبیر و امید و عملکرد آقای چیت‌چیان و خانم ابتکار، دریاچه ارومیه نه تنها احیا نشده بلکه به محلی برای ریختن فاضلاب و پساب شهرکهای صنعتی تبدیل شده بدون آنکه تصفیه شود به دریاچه ریخته می‌شود. این فاضلاب‌ها و پساب‌ها در حالت عادی تنها لایروبی شده و بدون زدودن سایر آلودگی‌ها تحت عنوان فاضلاب تصفیه شده وارد دریاچه می‌شوند. اما هنگام بارندگی حتی همین لایروبی هم انجام نشده و فاضلابی کاملا آلوده به دریاچه ریخته می‌شود.

از عدم توفیق در احیای دریاچه ارومیه علی‌رغم صرف منابع مالی و آبی شاید بتوان گذشت اما ورود فاضلاب و پساب تصفیه نشده به این دریاچه، قابل چشم‌پوشی به نظر نمی‌رسد. ادعایی تلخ و ناگوار که ظاهرا از حقیقت به دور نیست.

حتی هادی بهادری نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی و مدیر سابق دفتر استانی ستاد احیاء در آذربایجان‌غربی که با اعلام رضایت از عملکرد ستاد احیای دریاچه ارومیه، بر تثبیت وضعیت این دریاچه تاکید کرده و تنها علت کند شدن اجرای عملیات لازم برای احیاءدریاچه را تخصیص دیر هنگام بودجه می‌داند هم ضمن تایید ورود فاضلاب به دریاچه ارومیه می‌گوید: امروزه استفاده از پساب تصفیه شده به عنوان منابع آب در جهان متداول است. انتقال پساب تصفیه شده از تصفیه‌خانه‌ها هم جزو پروژه‌های مربوط به احیای دریاچه ارومیه بود. اما اینکه در زمان‌ بارندگی، فاضلاب خام و تصفیه نشده هم  با فاضلاب تصفیه شده آمیخه شده و به دریاچه موارد می‌شود جزو برنامه نیست و باید با افزایش ظرفیت تصفیه‌خانه‌ها از آن جلوگیری شود.

حسین کوهستانی، عضو هیئت علمی گروه توسعه روستایی دانشگاه تبریز و عضو ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان شرفی نیز کاهش ارتفاع آب دریاچه ارومیه نسبت به سال قبل را محصول تبخیر زیاد آب و تاخیر در پرداخت اعتباراتی که بخش عمده آن به صورت اسناد خزانه است و به دلیل تاریخ وصول خاص، سبب بی‌انگیزگی پیمانکاران می‌شود عنوان کرده و می‌گوید: 17 فروردین 96 ارتفاع دریاچه ارومیه به طور میانگین نسبت به سال 95 حدود 4 سانتی‌متر پایین آمده با این وجود، همچنان نشانه‌هایی از احیا وجود دارد. از طرفی با توجه به بارندگی‌های پیش رو، آب شدن برفها و رهاسازی آب در حدود 400 متر مکعب از آب سدها بابت حق‌آبه که تا 15 فروردین به دریاچه ارومیه وارد خواهد شد امیدواریم این کاهش 4 سانتی‌متری جبران شود.

حسن روحانی خرداد ماه سال 92 در ورزشگاه شهید آهن‌دوست ارومیه با استقبال پرشور 8 هزار نفری مردم این شهر با شعار« دریاچه ارومیه احیا باید گردد» روبه‌رو شد و گفت: دولت آینده، دولت شعور است نه شعار. دریاچه ارومیه را احیا خواهیم کرد و نخواهیم گذاشت خشک شود. شما گفته بودید که دریاچه را با اشک چشمتان پر می‌کنید. من به فدای چشمان همه آذربایجان هستم. بدانید که من به شما قول می‌دهم اگر بار مسئولیت اجرایی بر دوش من قرار گرفت در اولین روز دولت، دریاچه ارومیه در دستور کار خواهد بود.