سرویس اقتصاد مشرق - یکی از صحبت هایی که روحانی در زمان شروع ریاست جمهوری خود و در ادامه آن داشته است این بوده که دولت یازدهم پول نداشته و دولت قبل پول داشته است.

روحانی ۲۲ مهر ۱۳۹۲:

« دولت یازدهم در شرایطی کار خود را آغاز کرده است که با یک خزانه خالی و انبوهی از بدهکاری مواجه است، در گزارش هفته گذشته یک صندوق اعلام کرد که بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان از دولت طلبکار است و صندوق دیگری گفت طلبکاریش بیش از اینهاست، البته این‌ها گوشه‌ای از بدهکاری‌های دولت است. »

روحانی ۸ اسفند ۱۳۹۵:

« در سال ۹۴ و ۹۵ سال سختی داشتیم و این سختی به بخش سلامت نیز رسید، در سال ۹۳ و ۹۴ ماه‌ هایی بود که نفت ۲۵ دلار فروش رفت و در حال حاضر نیز به ۵۰ دلار رسیده است و این یعنی نسبت به ۱۰۸ و ۱۱۲ دلار از نصف هم کمتر است. من می‌ خواهم به عزیزان و مسوولان دانشگاه ‌های پزشکی بگویم ما در شرایط سختی در سال گذشته و امسال به دلیل شرایط نفت بودیم. »

این صحبت های عالی ترین مقام دولت یازدهم در حالی بود که موجودی خزانه در ۱۳ مرداد ۹۲ بالغ بر ۱۶۲۳ میلیارد تومان بود که نسبت به رقم سال قبل در همین مقطع با رشد ۷۶ درصدی مواجه شده است و این غیر از فروش شرکت ها و پرداخت به بنیاد شهید و پیمانکاران به میزان ۱۶۰۰ میلیارد تومان بوده است.

در روزهای کاری دولت دهم نیز محمدرضا فرزین مدیرعامل صندوق توسعه ملی موجودی این صندوق را نزدیک به ۵۰ میلیارد دلار عنوان کرد. چند روز بعد از اظهارات روحانی، نهاوندیان رئیس دفتر وی در صحبتی حرف های روحانی را نقض کرده بود و گفته بود که در صندوق توسعه ملی بیش از ۴۰ میلیارد دلار سرمایه وجود دارد.

قیمت نفت نیز هر روز در سایت اوپک و چندین سایت معتبر بین المللی درج می شود و تاریخچه آن بگونه ای نیست که بتوان آن را تکذیب کرد. بر اساس آمار مستند منتشر شده قیمت نفت از سال ۸۴ تا کنون به شرح زیر بوده است:

متوسط قیمت نفت ایران در سال های ۸۴ تا ۹۵

برخلاف اظهارات روحانی متوسط قیمت فروش نفت مطابق جدول فوق در دولت یازدهم بسیار نزدیک به دولت نهم و دهم است. حال دو مساله وجود دارد.

مساله اول این است که دولت مدعی است که میزان صادرات نفتی کشور کاهش پیدا کرده است. این ادعای دولت به مثابه آن است که صرفا بخشی از واقعیت بیان شود نه همه آن. پس از تحریم های ظالمانه علیه ایران، میزان صادرات نفت کشور در دو سال پایانی دولت دهم به میزان یک میلیون بشکه افزایش یافت و این میزان در پسابرجام افزایش یافت. دولت در دستاورد سازی از برجام در مقابل رسانه ها مدعی است که در پسابرجام تحریم ها کاملا برداشته شده و میزان صادرات به حالت زمان تحریم رسیده است، اما مطابق آنچه که وزارت نفت هر ماه به مجلس گزارش می دهد، میزان صادرات نفت کشور در حال حاضر ۳۰۰ هزار بشکه کمتر از حالت قبل از اعمال تحریم هاست. این بخشی از واقعیت است که دولت حتی آن را با چاشنی دستاوردسازی ناقص بیان می کند، ولی بخش های دیگر واقعیت چیست؟

۱- با به بهره برداری رسیدن فازهای پارس جنوبی که در دولت قبل به پیشرفت ۹۰ درصدی رسیده بود، در این دولت، میزان تولید میعانات گازی کشور در دو ساله اخیر به دو برابر زمان دولت قبل رسیده است. قیمت میعانات گازی هم برابر با قیمت نفت است.

۲- نرخ تبدیل ارز یا همان تسعیر. نرخ تسعیر ارز مطابق گزارش دیوان محاسبات در دولت قبل ۱۰۰۵ تومان و در دولت یازدهم بیش از سه هزار تومان بوده است. یعنی دولت یازدهم یک بشکه نفت را پنجاه دلار بفروشد، ضربدر سه هزار تومان می‌شود در حساب خزانه می‌ریزد. در دولت قبل هم اگر صد دلار می‌فروخت ضربدر هزار تومان می‌شد بعد به حساب خزانه می‌رفت. به همین دلیل است که شما عملکرد ریالی نفت را در بودجه می‌بینید هر سال افزایشی است ولی وابستگی به نفت از لحاظ ریالی در بودجه، هر سال نیز زیاد شده است.

از سوی دیگر در کنار افزایش چشمگیر درآمد نفتی دولت در ۴ سال گذشته، نرخ مالیات بر ارزش افزوده هم هرسال افزایشی بوده است، ولی مالیات بر ثروت و مالیات بر درآمد در این دولت هر سال کاهش یافته است. در دولت نهم و دهم نسبت مالیات بر ارزش افزوده ۹ درصد الی ۱۰ درصد بود که امروز به بالای ۳۸ درصد سقفش رسیده است و این یعنی فشار به مردم.

همه این ها موجب شد تا مطابق گزارش بانک مرکزی منابع دولت نهم و دهم ۶۶۸ هزار میلیارد تومان و منابع دولت یازدهم در عرض ۳ سال و نیم به ۶۸۰ هزار میلیارد تومان برسد. این یعنی دولت روحانی در هر سال ۱۹۴ هزار میلیارد تومان منابع مالی داشته باشد، در حالیکه این رقم در ۸ سال دولت قبل، متوسط سالیانه ۸۳.۵ منابع مالی در اختیار داشته است. به عبارتی دیگر دولت روحانی نسبت به دولت قبل ۲.۳ برابر منابع مالی بیشتری را کسب نموده است اما در عین حال سخت‌ترین رکود تاریخ و رکوردهای بیکاری را به نام خود ثبت کرده است.