سرویس سیاست مشرق - اسحاق جهانگیری، معاون اول دولت یازدهم که امروز به عنوان کاندیدای کارگزاران در انتخابات ریاست جمهوری حضور یافته است، در برنامه تلویزیونی «با دوربین»‌ که در آن با مردم سخن می‌گفت، بیان داشت اولین کسی بوده که حادثه تلخ پلاسکو را از تلویزیون دیده و درباره آن با شهردار تهران تماس گرفته است.

سئوال اینجاست که مسئولان دولتی در بحران‌هایی که در حدود چهار سالی تحت مدیریت‌آنان اتفاق افتاد کجا بودند؟ در این گزارش به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

کارگران زیر آوار و رئیس‌جمهور و معاونش در حال تبلیغات ریاست جمهوری

ساعت ۱۲:۰۵ دقیقه ظهر امروز چهارشنبه ۱۳ اردیبهشت ۹۶ انفجاری در معدن زغال سنگ در منطقه خوش‌ییلاق استان گلستان به وقوع پیوست که طی آن تعدادی از کارگران مصدوم و تعدادی نیز در زیر آوار محبوس شدند. تلاش امدادگران برای نجات حادثه‌دیدگان ادامه دارد.

این درحالی است که هم رئیس‌ جمهور و هم معاول اولش در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم کاندیدا شده‌اند و در حال تبلیغات تلویزیونی هستند و ادعا می‌کنند در حوادثی مانند پلاسکو حضور به موقع داشته‌اند اما در ماجرای این حادثه که گفته شده تعداد زیادی از کارگران معدن زیر آوار محبوس شده‌اند، حضوری ندارد. این موضوع سئوال مهمی را به‌وجود می‌آورد که با حضور این دو مسئول بلندپایه دولتی چه کسی دولت را ارائه می کند؟

بی‌اعتنایی خانم ابتکار به خوزستانی‌ها و حضور در تجمع حمایت ازسگ‌ها

بحران ریز گردها و غباری که نفس خوزستانی‌ها را گرفت و بعضاً نیز دوباره بروز می‌کند ازجمله مواردی بود که با بی‌اعتنایی یکی معصومه ابتکار، رئیس سازمان محیط زیست کشور همراه شد. این در حالی بود که انتظارات و واکنش‌های مردم استان‌های بحران‌زده این بود که لااقل مدیر دولتی مربوطه برای همدردی مردم به شهر آن‌ها رفته و از نزدیک با مشکلاتی که با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند آشنا شود.

اما این امر انجام نپذیرفت تا اینکه بعد از فشار افکار عمومی و جاروجنجال‌های زیادی که به وجود آمد و پس از ۱۰ روز از تشدید بحران معصومه ابتکار به اهواز سفر کرد، سفری که البته با تدابیری جالبی برای مقابله با این بحران همراه شد و رئیس سازمان محیط‌زیست در سخنانی تعجب‌آور نسخه‌های سرپایی برای بیمار بحران‌زده اهوازی پیچید و بیان داشت که بهترین راه این است که «مردم با ریز گردها کنار بیایند». [۱]

پس از آنکه ابتکار بعد از د ۱۰ روز در خوزستان حضور یافت، خبرنگاران بومی این استان برای نشان دادن اعتراض به وی با ماسک در نشست خبری حاضر شدند. البته باید اضافه کرد، خانم مدیر به جای توجه به مدیریت ریزگردها، در همان زمان‌ها در تجمعی که برای حمایت از سگ‌ها برگزار شده بود، به عنوان یکی از حامیان این موجودات شرکت کرد.

فاجعه منا و زانو زدن دیپلماسی

فاجعه منا که مصادف با سفر رئیس‌جمهور و هیئت همراه به نیویورک اتفاق افتاد، تا جایی که روحانی در پیام تسلیت خود بیان داشت: «خبر تاسف بار و تاثربرانگیزفاجعه مولمه کشته ومجروح شدن بیش از دویست نفر ازحجاج ایرانی بیت الله الحرام درآستانه ورود به نیویورک غمی سنگین براینجانب وهیئت همراه مستولی نمود.»

دولتی‌ها در این روند نیز شیوه مدیریت از راه دور را در پیش گرفتند و قرار شد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و همچنین وزیر بهداشت به مکه معظمه رفته از نزدیک حادثه را مدیریت کنند که با کارشکنی حکومت سعودی ویزا به وزیر ارشاد داده نشد و از سوی دیگر وزیر خارجه سعودی که در نیویورک حضور داشت، دعوت محمدجواد ظریف برای صحبت درباره فاجعه منا را نپذیرفت. درحالی‌که رایزنی‌های دیپلماتیک دولتمردان در نیویورک به بار ننشست.

تصویر زانو زدن ظریف مقابل امیر کویت درباره همین مسئله منتشر شد، یکی از مواردی است که نشان می‌داد دیپلماسی در این کارزار مغلوب شده است.

بعد از چند روز حسن روحانی به ایران آمد که رسانه‌های دولتی به دروغ بیان کردند که رئیس‌ جمهور سفر خود را نیمه کاره رها کرده است در حالی که همین رسانه‌ها پیش از این برنامه سفر رئیس‌جمهور را به نیویورک منتشر کرده بودند که نشان می‌داد سفر روحانی نیمه‌کاره به اتمام نرسیده است.

مدیریت بحران سیل شمال؛ وقتی مدیران غافلگیر شدند

سیلی در منطقه چالوس و شهر سوادکوه (مردادماه سال ۹۴) پس از تعطیلات عید فطر حادث شد، یکی از اتفاقاتی بود که دولت یازدهم در مدیریت بحران آن نیز نتوانست عملکرد قابل توجهی داشته باشد. در این سیل ده‌ها نفر از مردم کشورمان مفقود و کشته شدندو خودروهای زیادی طعمه آبهای خروشان شدند. البته رسانه‌های حامی دولت در این زمینه سکوت اختیار کردند تا ابعاد فاجعه در نزد افکار عمومی کوچک جلوه کند.

عدم مدیریت صحیح در این زمینه تا جایی بود که وزیر کشور سعی کرد بابیان اینکه مدیریت کار خوب بوده تا قدری از فشارها بکاهد. در حادثه سیل نیز مقامات مسئول مطابق حوادث و فجایع دیگر دیر رسیدند در این زمینه یکی از خبرگزاری اعلام کرد که معصومه ابتکار، رئیس سازمان محیط زیست حتی درحالی‌که بعد از یک هفته به مناطق سیل‌زده سوادکوه سفر کرد، در بازدید از این مناطق از خودرو خارج نشد و تنها از خیابان‌های این مناطق گذر کرد. این موضوع موجبات نارضایتی مسئولان این شهر را فراهم کرد و شهردار شهر زیرآب و همچنین رئیس شورای این شهر سیل‌زده چنین عملی را بی‌اعتنایی و بی‌احترامی وی به مردم این شهر دانسته و از این مسئله گلایه کردند.[۲]

خوشحالی مسئولان دولتی از مصیبت‌ مردم!

در اسفندماه سال ۹۵ با اینکه سیل چندین استان جنوب شرقی کشور از جمله سیستان را در نوردیده و خرابی و خسارات بسیاری به بار آورد، اما نحوه برخورد دولتمردان با این بحران بسیار جالب توجه بود.

در همین باب، علی اوسط هاشمی، استاندار سیستان و بلوچستان در برابر سیلی که در این استان خرابی‌های زیادی به بار آورده بود، با بیان اینکه ۱۸ سال خشکسالی سایه سنگینی بر استان انداخته بود به طوری که سبب جابه‌جایی جمعیت و مهاجرت مردم شده بود، گفت: «امروز برای مردم روز شکرگزاری است و هرچند بخش قابل توجهی از استان خسارت دیده اما با خسارت خشکسالی قابل مقایسه نیست.»

وی این خسارت‌ها را مقطعی دانست و گفت: «در سرگان، کهیر و کنارک مردم شکرگزاری می‌کنند و خوشحال هستند.»

اسماعیل نجار ، رئیس ستاد مدیریت بحران نیز با بیان اینکه در بازدیدهایی که از شهرها و مناطق سیل زده داشته مشاهده کرده حتی مردمی که از این موضوع آسیب‌دیده بودند، اظهار خوشحالی می‌کردند، گفت: « اصلا به نظر می‌رسید که خداوکیلی طبیعت خاصی هست و درختان شسته شده بود و یک طراوت خاصی بود و در همه رودها آب جاری بود.»‌

بحران قطعی آب و برق در خوزستان؛‌ دولتی‌ها در تهران جا خوش کردند

در اسفندماه سال ۹۵ مردمی که با گرد و خاک دسته و پنجه نرم می‌کردند، شاهد قطعی برق و آب نیز در این چند روزه بودند. بعد از وقوع موج دیگر ریزگردها در ۲۳ بهمن ۹۵، شبکه برق‌رسانی این استان دچار مشکل شد و برق شهرهای خوزستان از جمله اهواز چند بار قطع شد.

قطعی برق باعث شد تا تصفیه‌خانه‌های آب این استان نیز با مشکل روبرو شود و متعاقب برق، آب مردم استان نیز قطع شود.

این درحالی بود که مسئولان دولتی به جای سفر به استان و بررسی بحران خوزستان از نزدیک در تهران جا خوش کردهند و حتی برای برگزاری ستاد بحران خوزستان به خود زحمت نداده و در پایتخت این ستاد تشکیل شد و مسئولان استان خوزستان به تهران سفر کرده تا در این ستاد شرکت کنند.

وقوع سیل در آذربایجان با بیش از ۴۰ کشته و روحانی درحال بریدن روبان قرمز!

ماجرای وقوع سیل اخیر در استان‌های آذربایجان غربی و شرقی و کردستان یکی دیگر از همین نمونه‌هاست. در شرایطی که رسیدگی به مشکلات مردم سیل زده می‌توانست در اولویت کارهای رئیس‌جمهور قرار بگیرد وی برای افتتاح نمایشی چند واحد پتروشیمی به عسلویه سفر کرد.

این اولویت بندی رئیس جمهور در حالی بود که رهبری معظم انقلاب، در پیامی که بابت ابراز همدردی با سیل زدگان صادر کردند به طور صریح بر فوریت اقدام برای حل مشکلات اشاره نمودند. در بخشی از پیام حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این باره آمده است: «وظیفه فوری مسئولان ذیربط، کمک به آسیب دیدگان و کاستن از رنج و اندوه آنان است. لازم است هیچ تأخیر و سستی در ادای این وظیفه نشود.»