سرویس جهان مشرق- پیروزی قاطع اقتصاددان ۳۹ ساله با ۶۶% از آرا و حمایت احزاب فرانسوی نشان از یأس بسیاری از همکاران و هموطنان او نسبت به احزاب سنتی و احساس خطر نسبت به آینده فرانسه و اتحادیه اروپا است.
او به همراه همسرش که ۲۴ سال از او بزرگتر است، اخبار رسمی و زرد سیاسی را پوشش داد تا حلقه انتقال مدیریت کشورش و حتی قارهاش به نسل جدیدی از سیاستمداران باشد، نسلی که ماکرون و حزب تازهتأسیسش با نگاه میانهرو، تخصصی و فراحزبی از سویی و لوپن با نگاه ملیگرا به عنوان جایگزین پدر افراطیاش ژان ماری لوپن میتوانند دو نماینده شاخص از آنها باشند. این نه به معنای پایان حزببندیهای پیشین اما قطعاً نشانه افزایش نقش یک اتحادیه منطقهای در مسائل داخلی و ملی است.
همانطور که مشرق بیش از یک ماه پیش اعلام کرده بود لوپن در دور دوم انتخابات به سد ائتلاف احزاب برخورد و نتوانست به الیزه راه یابد، اما این بیش از آنکه نشانه پایان او باشد، آغاز مبارزات سیاسی جبهه ملی به شمار میآید.
آغاز مبارزه در فرانسه: انتخابات مجلس در ژوئن
انتخابات ریاستجمهوری فرانسه به نقطه پایان خود رسید اما دو ماه تا انتخابات مجلس فرانسه باقی مانده است. رئیسجمهور جدید از ۵۷۷ کرسی این مجلس نیاز به ائتلافی از ۲۸۹ کرسی دارد در حالی که حزب او یعنی «به پیش!» (یا «پیشرو») سال گذشته تأسیس شده و فعلاً حتی یک نماینده نیز در مجلس ندارد. ضمناً در انتخابات اخیر علاوه بر جوانی رئیسجمهور منتخب، یک رکورد دیگر نیز به ثبت رسید: ۲۶% از حائزین شرایط و ثبتنامکنندگان برای رأیدهی پای صندوقها نیامدند و بیش از چهارمیلیون رأی سفید یا مخدوش به صندوقها ریخته شد. این نشانه بیعلاقگی طیف گستردهای از مردم به هر دو نامزد از جمله ماکرون است.
بنابر این حتی در صورت موفقیت او در تشکیل این ائتلاف با جمهوریخواهان و سوسیالیستها، اولاً او در دوره ریاستجمهوریاش مجبور به باجدادن به احزاب دیگر به ویژه جمهوریخواه (حزب سارکوزی) خواهد شد و ثانیاً با یک اپوزسیون قوی مواجه است که ممکن است هر ناکامی و نقطه ضعف او را در دوره ۵ ساله به بزرگترین کابوس رئیسجمهور در مجلس تبدیل کند.
جدا از جریان راست افراطی به رهبری لوپن، حزب چپ با آرای شگفتآور ملانشون در دور اول انتخابات نشان داد میتواند در انتخابات پارلمانی سهم بزرگی را از آن خود کند. تنها راه حزب جمهوریخواه و رئیسجمهور جدید، ائتلاف مجدد در عمده حوزههای انتخابات مجلس است.
مرور مجدد آرای نامزدهای اصلی در دور اول میتواند عظمت مأموریت دشوار ماکرون در دوران ریاستجمهوریاش را بیشتر نشان دهد: مارکون (میانهرو) ۲۴%، لوپن (جبهه ملی) ۲۱.۳%، فیون (جمهوریخواه) ۲۰%، ملانشون (چپ) ۱۹.۵%.
در مجموع، مارکون پنج خوششانسی در انتخابات اخیر داشت که ممکن است برخی تا انتخابات پارلمانی از دست برود:
۱- جدا از تکرقمیشدن محبوبیت حزب سوسیالیست و اولاند که او را به تنها رئیسجمهور فرانسوی بدون تمایل برای تصاحب مجدد الیزه تبدیل کرد، فرانسوا فیون، نامزد حزب جمهوریخواه نیز طی مبارزات انتخاباتی با یک رسوایی اقتصادی مواجه شد که قطعاً موجب ریزش آرای او شده است. در ماجرایی که به پنهلوپهگیت مشهور شده است، یک هفتهنامه فرانسوی افشا کرد فیون نخستوزیر پیشین (در سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۲ میلادی) به شکلی صوری به استخدام پنهلوپه همسر ولزی خود اقدام کرده بوده و برای کاری که در واقع صرفاً یک عنوان جعلی بوده، ماهانه ۷۰۰ هزار یورو به او پرداخت کرده است.
با توجه به شکست فیون، به نظر میرسد جمهوریخواهان برای انتخابات پارلمانی روی او حساب باز نکنند تا بخشی از آرای ازدسترفته را به سبد خود برگردانند.
۲- خوششانسی دوم ماکرون این است که راست افراطی (لوپن) و چپ افراطی (ملانشون) بعید است به دلیل تفاوت آشکار مرامشان با وجود اشتراک برنامهها با یکدیگر ائتلاف کنند، کما اینکه ملانشون در دور دوم انتخابات ریاستجمهوری نیز از هیچکدام از دو نامزد حمایت نکرد.
۳- خوششانسی دیگرِ ماکرون یعنی شکاف در جبهه ملی ممکن است تا انتخابات مجلس ترمیم شود، زیرا اعضای سنتی جبهه ملی میبینند که مارین لوپن دو برابر پدرش (دور دوم انتخابات ۲۰۰۲ میلادی) در فرانسه رأی آورده و شعارهای تعدیلشده او بیش از پدرش توانست نظر مردم را جلب کند. ماریون مارشال لوپن، خواهرزاده لوپن که جایگاه شاخصی در مجلس فرانسه داشته و فلوریان فیلیپو استراتژیست مارین لوپن میتوانند در این ترمیم نقش پیشبرندهای ایفا کنند. ماریون در آخرین مصاحبه خود با شبکه دو تلویزیون فرانسه اعلام کرده جبهه ملی باید از انتخابات ریاستجمهوری درس بگیرد.
۴- خوششانسی سوم ماکرون هراس مردم فرانسه از شعارهای افراطی لوپن است. او خود در سخنرانیاش پس از پیروزی به این گروه که نظرسنجیها نشان میدهد بیش از ۴۰% از آرای ماکرون را شامل میشود، اشاره کرد و به آنها قول داد به گونهای عمل کند که از رأی خود راضی باشند. حالا لوپن در یک دوراهی مانده، اگر شعارهایش را تعدیل کند، رأی بخشی از این گروه بزرگ را تغییر میدهد اما امکان ترمیم شکاف داخلی در جبهه ملی کاهش مییابد و اگر برای ترمیم شکاف داخلی در جبهه ملی شعارهای دوران پدرش که بوی نژادپرستی میداد را احیا کند، رأی «نه» مردم به او در جیب ائتلاف ماکرون میماند و شاید بیشتر شود.
به نظر میرسد بهترین راه برای لوپن، راضیکردن منتقدان داخلیاش در جبهه ملی به تعدیل مجدد شعارها و معقولسازی برنامهها است تا با یک تیر، دو نشان بزند. او خود سخن از «لزوم تجدید عمیق و تازهسازی گسترده» در حزبش «متناسب با توقعات مردم» سخن میگوید.
۵- خوششانسی آخر ماکرون، سختگیری کمیته انتخابات فرانسه در انتشار ایمیلهایی بود که ممکن بود مشابه افتضاح هیلاری کلینتون و حزب دموکرات را برای مارکون رقم بزند. انتشار دیرهنگام آنها در روز جمعه، تأکید کمیته انتخابات بر اعلام جرم علیه رسانهها در صورت بازنشر آن و نهایتاً احساس قدرتمند ملیگرایی در فرانسه که مردم آن را در برابر اثرپذیری از تلاش دولتهای دیگر برای تغییر آرائشان ایمن کرده است، مانع از صدمهدیدن آرای ماکرون شد.
با این حال خبرنگاران جستجوگر و رسانههای حامی احزاب مخالف همه تلاش خود را خواهند کرد تا در فرصت باقیمانده تا انتخابات مجلس نقطهضعفی از رئیسجمهور جدید در ایمیلها بیابند. از جمله اینکه لموند اعلام کرده به برخی اسناد دست یافته که جزئیات آن را با پایانیافتن انتخابات اعلام خواهد کرد.
تقویت بیم و امیدها در اروپا: جریان اتحادیهگرا در برابر تجزیهطلبان
پس از پیروزی تجزیهطلبان در همهپرسی برگزیت در بریتانیا، بسیاری از تحلیلگران نگرانی خود را از پایان اتحادیه اروپا در صورت همراهی مردم فرانسه و آلمان با این موج اعلام کردند، اما انتخابات فرانسه و همچنین نظرسنجیها در آلمان که چهار ماه تا انتخابات سراسری آن در سپتامبر باقی مانده است، نشان داد این نگرانیها بجا اما اغراقآمیز بوده است. بریتانیا از ابتدا نیز حدود دو دهه دیرتر به جمع اروپاییان پیوست و بنیانگذاران اصلی اتحادیه ۶ کشور دیگر به ویژه آلمان و فرانسه بودند.
پیروزی ماکرون نه تنها امیدها به تقویت اتحادیه اروپا را زنده کرد، بلکه خروج بریتانیا را نیز دشوارتر ساخت زیرا نشانهها حاکی از دیدگاه سختگیرانه او در روند مذاکرات برگزیت است کمااینکه پایبندی شدیدش به منافع اتحادیه را با مواضع قاطع در حمایت از تحریمها علیه روسیه نشان داده است.
البته موفقیت او به عنوان یک سیاستمدار جوان در جلب نظر مردم فرانسه یک علامت برای اتحادیه بود که برای تداوم موفق باید به تغییر نسل در مدیران تن دهد. به نظر میرسد او خود میخواهد این گذار را کلید بزند. امانوئل در سخنانش پس از پیروزی گفت: «من برای ترمیم پیوندهای اتحادیه اروپا با شهروندانش کار خواهم کرد.»
اما از سوی راستگرایان افراطی که علاوه بر فرانسه در ماههای اخیر شکستهای مشابهی را در اتریش و هلند متحمل شدهاند، قطعاً دلایل ناکامی خود در تبدیل محبوبیت سیاسی به پیروزی انتخاباتی را بررسی میکنند. تجربه لوپن نشان داد گسترش طیف شعارها به مسائل اقتصادی در کنار تبلیغ سیاسی در مناطقی که پیشتر به عنوان پایگاه رأی ملیگرایان به شمار نمیرفته است، میتواند اتفاقات جدیدی را رقم بزند.
نوامبر گذشته بود که ژیوا از سران جبهه ملی فرانسه اعلام کرد همحزبیهای او از کلانترین رقابت سیاسی یعنی انتخابات پارلمان اروپا (۲۰۱۹) تا خردترین آن در انتخابات شهرداریهای فرانسه (۲۰۲۰) برنامه دارند و قرار است سهم نامزدهای جوان و خواهان تغییر را در فهرستهای انتخاباتی خود افزایش دهند.
منابع
http://www.newsweek.com/french-elections-results-macron-marine-le-pen-explained-۵۹۶۰۱۵
http://graphics.france۲۴.com/results-first-round-french-presidential-election-۲۰۱۷
http://www.france۲۴.com/en/۲۰۱۷۰۵۰۷-frances-macron-beats-le-pen-win-presidency-toughest-tasks-come
https://www.nytimes.com/۲۰۱۷/۰۵/۰۶/world/europe/france-election-emmanuel-macron-marine-le-pen.html?rref=collection%۲Fsectioncollection%۲Fworld&_r=۰
https://www.theatlantic.com/international/archive/۲۰۱۷/۰۵/le-pen-national-front-macron-france-election/۵۲۵۷۵۹