به گزارش مشرق، پدر معنوی آمریکایی اما لهستانیتبار داعش و طالبان در ۸۹ سالگی درگذشت. زبیگنیو کازیمیرز برژه ژینسکی مشهور به برژینسکی که همزمان با انقلاب اسلامی ایران مشاور امنیت ملی جیمی کارتر، رئیسجمهور وقت آمریکا بود یکی از شناختهشدهترین سیاستمداران ینگه دنیا در کشورمان محسوب میشود. این ژئواستراتژیست لهستانی نهتنها نفوذی بیچون و چرا بر سیاست خارجی کاخ سفید در دولتهای پس از کارتر تا دوران اوباما داشت بلکه بهرغم عجین شدن نامش با شکستهای سیاست خارجی دولت کارتر، از انقلاب ایران گرفته تا اشغال افغانستان توسط شوروی، اغلب روندهای مزورانه فعلی سیاست خارجی واشنگتن توسط او بنیان گذاشته شدهاند و از این جهت برژینسکی بر همتای جمهوریخواهش هنری کیسینجر مزیت داشته است.
او نهتنها معرف مکتب امپریالیسم نولیبرالی آمریکا بود بلکه تا لحظه مرگ به عنوان شاخصترین دموکرات نومحافظهکار نیز شناخته میشد. چکیده دیدگاههای آتشافروزانه و طرحهای نواستعماری برژینسکی را در جهان معاصر در قالب هرجومرج ناشی از گروههای تروریستی تکفیری شاهد هستیم که خود او در فاصله سالهای ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۱ که مشاور امنیتی ارشد کارتر بود شالودهشان را به عنوان بدلی برای اسلام انقلابی معرفی شده در ایران ریخته بود. نقش او به عنوان نظریهپرداز دامن زدن به تروریسم تکفیری به نام اسلام و در راستای پروژه آشوب جهانی با هدف حفظ هژمونی آمریکایی در دنیایی بحرانزده غیر قابل انکار است تا جایی که بعد از حملات ۱۱ سپتامبر در ایالات متحده توسط هموطنان خودش بهخاطر دست داشتن در ایجاد طالبان و القاعده آماج انتقادات قرار گرفت.
دنیس اتلر، استاد دانشگاه آمریکایی میراث برژینسکی را مرگ و نابودی بویژه در خاورمیانه امروز برمیشمارد. در عین حال بسیاری معتقدند با مرگ او آغاز پایان نومحافظهکاران آمریکایی فرارسیده است، حتی اگر عصر ترامپ به منزله بازگشت برخی نومحافظهکاران به عرصه قدرت در واشنگتن باشد.
شامگاه جمعه میکا برژینسکی، دختر نظریهپرداز سابق کاخ سفید که خود تحلیلگر و مجری برنامههای سیاسی شبکه اماسان بیسی است، در یک پست اینستاگرامی مرگ پدرش را اعلام کرد. جالب اینکه دختر برژینسکی این اواخر بهخاطر زیر سوال بردن سلامت عقلی ترامپ با رئیسجمهور آمریکا وارد جنگ لفظی شده و نامش بیش از پدر فرتوتش بر سر زبانها بود.
برژینسکی که ۲۸ مارس ۱۹۲۸ در ورشوی لهستان در یک خانواده دیپلمات متولد شد، پس از آنکه پدرش هم به آلمان هیتلری و هم شوروی استالینی خدمت کرد با حمایتهای لابی اسرائیلی به آمریکا رفت و راه پدر را تا بالاترین سطح ادامه داد تا اینکه بامداد دیروز در بیمارستانی در فالز چرچ ایالت ویرجینیا چشم از جهان فروبست.
از مهمترین رخدادهای سیاست خارجی در دوران برژینسکی میتوان امضای دومین معاهده محدودسازی جنگافزارهای راهبردی با شوروی سابق، میانجیگری پیمان کمپدیوید میان مصر و رژیم اسرائیل، وقوع انقلاب اسلامی در ایران، تلاش برای حمایت از جنبشهای اعتراضی اروپای شرقی و به کار گرفتن حربه حقوق بشر بهمنظور تضعیف نفوذ اتحاد جماهیر شوروی در این منطقه و حمایت از مجاهدین افغانستان و تأمین مالی آنها را نام برد.
در زمان وقوع انقلاب اسلامی، محمدرضا پهلوی، از آمریکا کمک خواست. «ویلیام سالیوان» سفیر وقت آمریکا در ایران در خاطراتش نوشته برژینسکی بارها به شاه اطمینان خاطر داد که از او حمایت میکند.
سال ۱۹۸۰ بعد از تسخیر لانه جاسوسی توسط دانشجویان ایرانی، برژینسکی عملیات موسوم به پنجه عقاب را برای آزادی کارمندان سفارت آمریکا طراحی کرد. این مأموریت با وضع اسفباری شکست خورد و ونس، از سمت وزارت خارجه استعفا داد.
پس از حادثه طبس، برژینسکی بشدت مورد انتقاد مطبوعات قرار گرفت و به منفورترین چهره در دولت کارتر تبدیل شد. با این وجود کارتر پیش از ترک کاخ سفید در سال ۱۹۸۱ مدال آزادی ریاست جمهوری را به مشاور ارشدش اعطا کرد.
برژینسکی از سال ۱۹۷۹ تلاشهایی جدی را در جهت حمایت از مجاهدین در پاکستان و افغانستان آغاز کرد؛ این تلاشها توسط سرویسهای امنیتی پاکستان و حمایتهای مالی آژانس مرکزی اطلاعات (سیآیای) آمریکا و امآی۶ انگلستان جامه عمل پوشید.
هدف از این سیاست اساساً توانمندسازی و جایگزینی گروههای افراطی اسلامی در مقابل نیروهای ضدکمونیست در افغانستان بود. در نهایت با تحریک کودتا علیه حفیظالله امین و جنگ قدرت میان اعضای انشعاب پرچم از حزب دموکراتیک خلق افغانستان که مورد حمایت مسکو بود، ارتش سرخ فریب بازی برژینسکی را خورد و به دخالت نظامی در افغانستان روی آورد.
سیا در «عملیات سیکلون» طی یکی از پرهزینهترین (تا سطح ۲۰ میلیارد دلار) و طولانیترین عملیاتهای مخفی خود کمکهای نظامیاش را از طریق سرویس مخفی پاکستان به دست مجاهدین بنیادگرای افغانستان با تفکرات سلفی میرساند که کسی مثل اسامه بنلادن سعودی و عامل مخفی سازمان جاسوسی آمریکا در میانشان بود. به همین دلیل برژینسکی را باید پدرخوانده پدرخوانده القاعده دانست.
منبع: روزنامه وطن امروز