تن دادن به درخواست روسیه
«تلگرام برای فیلتر نشدن با روسیه توافق کرد» این تیتر خبری است که چند روز قبل توسط خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران مخابره شده است. دولت روسیه در ماههای اخیر وارد چالشهای جدی با تلگرام شده بود. روسها در پی آن بودند که در ازای فعالیت کاربران روسی در تلگرام، این پیامرسان هم همکاری لازم را با دولت این کشور بکند. رئیس سازمان نظارت بر ارتباطات، اطلاعرسانی و رسانههای روسیه هشدار داده بود که اگر سامانه ارتباط اینترنتی موبایلی تلگرام به نقض قوانین این کشور ادامه دهد، از دسترسی کاربران خارج خواهد شد. خبرگزاری اسپوتنیک روسیه هم گزارش داده است که مقامات روسی از پاول دوروف مدیر تلگرام درخواست کرده بودند قوانین روسیه را اجرا کند. حالا ظاهراً این تهدید دولت روسیه کارگر افتاده است.
ایرنا از قول شبکه دوم تلویزیون دولتی روسیه نقل کرده است که تلگرام تمام اطلاعات درخواستی دولت این کشور را در اختیار این سازمان قرار داده و مطابق قانون رسانهها اقدام کرده است. تلگرام فعلاً اعلام کرده شرکت خود را در این کشور ثبت میکند اما اطلاعاتی در اختیار دولت این کشور قرار نمیدهد. جالب آنکه این شرکت در برلین قرار دارد و ارتباط حقوقی با روسیه ندارد. پاول دوروف هم تابعیت روسیه داشته و خارج از این کشور اقامت دارد. او در سال 2013 شبکه اجتماعی تلگرام را طراحی و
راه اندازی کرد. در حال حاضر این پیامرسان موبایلی حدود 100 میلیون نفر کاربر دارد که بخش اعظم این کاربران ایرانیاند.
آمریکاییها هم سراغ تلگرام رفتهاند
این فقط روسها نیستند که تلگرام را به حال خودش رها کرده باشند. پاول دوروف مدیرعامل تلگرام، چندی قبل با انتشار پیامی در صفحه توییتر شخصی خود اعلام کرده بود که مسوولان ایالات متحده از او درخواست کردهاند برای آنها یک «در پشتی» روی این نرمافزار پیامرسان قرار دهند.
به گزارش العالم، در جریان سفر به آمریکا، ماموران اف بی آی تلاش کرده بودند مدیرعامل تلگرام و همکارانش را تحت تأثیر قرار دهند و با پرداخت رشوه به دادههای رد و بدل شده بین کاربران تلگرام دسترسی یابند.
دوروف در توییت خود گفته بود که در جریان سفر یک هفتهای گروهشان به آمریکا، نهادهای آمریکایی دو بار تلاش کردند به آنها رشوه بدهند. همچنین افبیآی برای همکاری تیم تلگرام با آمریکا به دوروف اعمال فشار کرده است. دوروف البته این را هم متذکر شده بود که این تصور که شرکتها و سازمانها بتوانند در داخل آمریکا یک سیستم رمزگذاری مستقل و مطمئن را به اجرا بگذارند، تصوری سادهلوحانه است. این یعنی آمریکا اجازه رها بودن پیامرسانها را نمیدهد.
مهاجرت میلیونیِ سایبری
تلگرام به مثابه یک پیامرسان بعد از اختلالات جدی وایبر در ایران بهشدت مورد توجه قرار گرفت. بعد از حاشیههایی که درباره وابستگی پیامرسان وایبر به بعضی شرکتهای صهیونیستی و در نهایت اختلالهای جدی برای دسترسی به آن، یکی از بزرگترین مهاجرتهای سایبری در ایران اتفاق افتاد. میلیونها ایرانی از وایبر به تلگرام مهاجرت کردند. تلگرامی که دو سه سال قبل هنوز امکانات و قابلیتهای امروز را نداشت و صرفاً یک پیامرسان شخصی و گروهی بود.
حالا بعد از دو سه سال، این پیامرسان بزرگترین و محبوبترین پیامرسان میان ایرانیان است. طبق ادعای تلگرام، این پیامرسان حدود 100 میلیون کاربرد در جهان دارد که حدود 40 میلیون از این کاربران در ایران قرار دارند. با این احتساب 40 درصد کاربران تلگرام در ایران قرار دارند و بخش زیادی از اطلاعات شخصی ایرانیان در اختیار تلگرام است. اطلاعاتی که میتواند مورد طمع هرگونه بهرهبرداری قرار گیرد. از این جهت، چندان بیراه هم نخواهد بود که آمریکاییها هم سراغ مسوولان تلگرام رفته باشند.
مصوبهای برای یک سال قبل
ناظر به همین حساسیتها بود که شورای عالی فضای مجازی در سال گذشته با تصویب مصوبهای از پیامرسانهای خارجی فعال در ایران درخواست کرد که سرورهای خود را به داخل خاک ایران منتقل کنند. شورا در مصوبه هشتم خرداد سال گذشته خود از همه پیامرسانهای خارجی خواسته بود که سرورهای حاوی اطاعات کاربران ایرانی خود را به داخل خاک ایران منتقل کند. مصوبهای که در درجه اول قرار بود از اطلاعات و دیتاهای ایرانیان نگاهبانی کند. مصوبهای که البته به همه پیامرسانها مهلت یکساله هم برای این کار داده بود.
دولت ایران کاری به کار ما ندارد
حالا یک سال و یک ماه و سه روز از این مصوبه گذشته است. روسیه و آمریکا سراغ تلگرام رفتهاند. فعلاً زور روسیه چربیده است. دوروف حاضر شده است که شرکت خود را طبق قوانین اداره رسانهها در روسیه ثبت کند. خبری از تعاملات آمریکاییها با تلگرام و دوروف نیست. در ایران اما اتفاق خاصی نیفتاده است. کسی هم نگران نیست. پاول اما در پستی که چند روز قبل در فیسبوک گذاشته، تعداد بالای کاربران ایرانی را به رخ بقیه کشیده و اینکه دولت ایران کاری به کار او و همکارانش ندارد: «در ایران که شبکههای اجتماعی مانند فیسبوک و توییتر فیلتر است، تلگرام حدود 40 میلیون کاربر دارد. دولت این کشور حتی یک بایت اطلاعات شخصی کاربرانش را از ما دریافت نکرده است.»
هرچند رسماً چیزی از همکاریها و تعاملات بین دولت و تلگرام اعلام نشده است اما بعضی اخبار حاکی از آن است که بین دو طرف ارتباطاتی وجود دارد. وزیر ارتباطات چندی قبل اعلام کرده بود که با «تفاهم با مدیران تلگرام» 173 هزار کانال تلگرامی را مسدود کردهاند. طبق گفته وزیر، این کانالهای مشمول مفاهیم جنسی، کودک آزاری، ترویج خشونت، تروریسم و محتوای ضد دین بودهاند. با احتساب این ارتباطات معلوم نیست آیا اصولاً قرار است سرورها و اطلاعات کاربران ایرانی این پیامرسان به ایران منتقل شوند یا نه؟ مسوولان وزارت ارتباطات بهعنوان مجری مصوبه شورای عالی مجازی هم تاکنون صحبتی درباره اجرایی شدن یا نشدن آن نکردهاند.
منبع: صبح نو