به گزارش مشرق، در حالی که بیشتر رسانه‌های خاورمیانه، آزاد سازی موصل از چنگال تروریست‌های داعشی را به مهم‌ترین موضوع خبری خود تبدیل کرده‌اند، رسانه‌های حامی اردوغان این پیروزی و نقش جمهوری اسلامی ایران در شکست داعش را نادیده گرفته و پرداختن به مسائل دیگری چون سال‌روز کودتای نافرجام ترکیه و بحران قطر را در دستور کار خود قرار داده‌اند.
چشم طمع تاریخی ترکیه به شهر موصل بر کسی پوشیده نیست، چه اینکه سیاست ترکیه در مواجهه با همسایه جنوب شرقی‌اش همواره بر اساس اصل مداخله جویی و طمع ورزی بوده است.
پس از سقوط امپراطوری عثمانی، ترکیه براساس توافقنامه سال ۱۹۲۶ بین انگلیس و عراق، موصل را ترک کرد و از آن زمان، به تصرف دوباره این استان می‌اندیشد. با این حال در تمامی مقاطعی که چشم طمع به موصل دوخته، ناکام مانده است.
به گواه تاریخ، ترکیه از توافق سال ۱۹۸۲ با رژیم بعث عراق درباره تعقیب کُردها تا عمق ۲۰ کیلومتری خاک هر یک از دو کشور بیشترین بهره برداری را کرده است به ویژه که صدام به علت جنگ با ایران امکان اقدام نظامی در داخل خاک ترکیه را نداشت.
در همین راستا «تورگوت اوزال» رئیس‌جمهور اسبق ترکیه در جریان «جنگ اول خلیج فارس» و حضور آمریکا در منطقه برای حمله به عراق، تلاش کرد نیروهای ارتش ترکیه، شمال عراق را تصرف کنند تا ضمن تشکیل یک دولت فدرال بین کردهای عراق و ترکیه، زمینه بازپس‌گیری موصل و به‌ویژه منابع نفتی آن را فراهم کند اما با مخالفت ارتش ترکیه و «ییلدیریم آک‌بولوت» نخست‌وزیر وقت مواجه شد.
با وجود تغییر رژیم در عراق در سال ۲۰۰۳ و تغییرات ویژه‌ای که اساس توافق سال ۱۹۸۲ را از بین می‌برد؛ اما ترکیه همچنان بر اجرای توافق اصرار کرد. چه اینکه در فوریه سال ۲۰۰۷ میلادی نیز «عبدالله گل» رئیس‌جمهوری وقت ترکیه گفت: «در سال ۱۹۲۶ موصل را دادیم تا یک عراق یکپارچه تشکیل شود و امروز می‌خواهیم یک عراق یکپارچه در مقابل خود ببینیم. » جمله عبدالله گل بر این نکته اشاره داشت که اگر عراق تقسیم شود و یکپارچه باقی نماند، ترکیه حق تصرف موصل را دارد.
اما مصداق کنونی مداخله بی شرمانه ترکیه در عراق، لشگرکشی گستاخانه اردوغان به منطقه «بعشیقه» در استان نینوا در شمال عراق است که به بهانه مبارزه با داعش و آموزش نیروهای موسوم به حشدالوطنی انجام شده بود.
در جدیدترین دخالت مقامات ترک در سیاست داخلی کشور همسایه‌شان، می‌توان به اظهارات نسنجیده آقای باهچلی (رئیس حزب افراطی و ناسیونالیستی حرکت ملی) اشاره کرد که در اظهاراتی با انتقاد شدید به اهتزاز پرچم اقلیم کردستان عراق در کرکوک عنوان کرد: کرکوک شهر و وطن ترک‌هاست. کرکوک در عراق، همه چیز ترکیه است. کرکوک و موصل مانند آنکارا و استانبول هستند.
با توجه به مستندات تاریخی که بدان اشاره شد، نیت واقعی دولت‌های ترکیه در قبال عراق و به ویژه شهر موصل، همواره تضعیف تمامیت ارضی عراق و سیطره بر موصل بوده است.
ناگفته پیداست که علت نزدیکی ترکیه به مقامات اقلیم کردستان- از ابتدای به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه تاکنون و برقرای رابطه‌های تجاری با آنها در امتداد همان چشم طمع بر موصل است.
حال که موصل پس از انجام عملیات پیچیده نظامی و کمک‌های بی‌بدیل مستشاری ایران، آزاد شده، اهمیت این شهر برای نوعثمانی ها افزایش پیدا کرده است.
نادیده گرفتن این پیروزی خیره کننده در رسانه‌های وابسته به حزب عدالت و توسعه را نباید به حساب این گذاشت که موصل برای آنها اهمیتی ندارد بلکه دلیل آن ناشی از خشم و حسادت است.
به هر حال ترکیه در عراق به دنبال مجموعه‌ای از هدف‌هاست که برخی از آنها در راستای سیاست‌های طمع ورزی است. دخالت‌های ترکیه در امور داخلی عراق بنا به دلایل سیاسی و اقتصادی زیر است؛
- ترس از تسلط نیروهای شیعه حشد الشعبی بر شهرهای شمالی عراق به ویژه موصل.
- همسو کردن رهبران اقلیم کردستان عراق با سیاست‌های آنکارا به منظور تقویت جایگاه سیاسی و نظامی و اقتصادی در منطقه خاورمیانه.
- از دست دادن منابع نفتی شمال عراق.
- ممانعت از ترانزیت انرژی از ایران به عراق و سوریه و در نهایت به اروپا.
- تلاش برای قطع ارتباط میان اقلیم کردستان عراق و مناطق کردنشین در سوریه که تمامیت ارضی ترکیه را تهدید می‌کند.
- ایجاد خدشه بر تمامیت ارضی عراق به منظور تضعیف دولت مرکزی و کاهش نظارت بر مراودات تجاری با اقلیم کردستان.
با توجه دلایلی که ذکر شد، دولت ترکیه در آینده نه چندان دور به دنبال بروز تنش و دخالت بیشتر در عراق خواهد بود.
۱۸:۲۰ - ۱۳۹۶/۰۴/۱۳
