به گزارش مشرق، مسلم خانی درباره اجرای بسته جامع اشتغال فراگیر که اخیرا از سوی ستاد اقتصاد مقاومتی تصویب و برای اجرا ابلاغ شده است، گفت: این بسته در یک حوزه به بحث توانمندسازی نیروی کار می‌پردازد که باید نیروی کار در بازار کار حضور فعال داشته باشد. این افراد دانش کسب و کار و مهارت های حرفه ای را ندارند و باید قبل از فعالیت به عنوان نیروی کار رسمی، یک دوره ای را به عنوان آموزش های کسب و کار بگذرانند.

مشاور عالی کسب و کار و کارآفرینی اظهارداشت: این بخش مهمی از بسته جامع اشتغال فراگیر است که در قالب طرح کارورزی مطرح شده و البته در سال های 86 تا 88 نیز در ایران اجرا شده بود و در آن مقطع بیش از 80 هزار نفر در این طرح شرکت داشتند. مطالعات در آن مقطع نشان داد که بیش از 55 درصد افرادی که در این دوره ها شرکت داشتند توانستند در همان بنگاه ها جذب بازار کار شوند.

اجرای بسته جدید کارورزی 150 هزار فارغ‌التحصیل

خانی ادامه داد: در مدل جدید طرح اندکی تغییر دارد و حق الزحمه ها و مدت کارورزی نیز کاهش پیدا کرده و سهم کارفرمایان از پرداخت حقوق کارورزان هم حذف شد. در عین حال، با توجه به محدودیت های بودجه ای دولت، طرح کارورزی اجرا شده در دوره گذشته برای 150 هزار نفر از فارغ التحصیلان دانشگاهی اجرا می شود.

وی تصریح کرد: ‌اغلب کارشناسان بازار کار بر این عقیده اند که طرح کارورزی باید به طرح کارآموزی حین تحصیل تبدیل شود و بیش از 4.5 میلیون دانشجوی در حال تحصیل قبل از اتمام تحصیلات با بازار کار آشنا شوند و موضوع آمادگی برای اشتغال قبل از فراغت از تحصیل اتفاق بیافتد.

این کارشناس ارشد کارآفرینی و استاد دانشگاه افزود: بخش دوم بسته جامع اشتغال فراگیر مربوط به کسب و کارهای نوظهور است که در تمام دنیا این مشاغل مورد حمایت قرار می گیرند تا به مرحله پویایی برسند. در این بخش، تامین اجتماعی و سازمان مالیاتی معافیت هایی را در یک دوره زمانی کمتر از 5 سال اجرا خواهند کرد و چالش اصلی در این بخش منابع مالی است که امیدواریم با دستور دولت برای اختصاص 5 هزار میلیارد تومان جهت کارورزی و حدود 20 هزار میلیارد تومان از منابع بانکی برای توسعه کسب و کار پایدار، مسئله کسری منابع حل شود.

اختصاص منابع ویژه برای کسب و کار

خانی به موضوع آمایش سرزمین به عنوان یکی دیگر از محورهای بسته جامع اشتغال فراگیر اشاره کرد و افزود: بر اساس پراکندگی کسب و کارهای دارای بیشترین اشتغال مناطق مختلف کشور، ‌ بر روی کسب و کارهای پُرتعداد شغلی باید سرمایه گذاری کنیم و از نقطه صفر تا صد آنها مطالعه شده و نقاط ضعف برطرف شود، به نحوی که کسب و کارها به برندینگ و سودآوری برسند. البته این نوع کسب و کار در طول سال ها در قالب آمایش سرزمین از سوی دولت ها دنبال شده، ولی موضوع کشف کسب و کارها و ایجاد زنجیره ارزش قرار است دنبال شود.

این استاد دانشگاه گفت: در بخش چهارم بسته اشتغال فراگیر موضوع بانک اشتغال ایرانیان را داریم که با همکاری سازمان ها و نهادهای مربوطه برای همه نیروی کار فعال ایرانی چه کسانی که جویای شغل هستند و چه کسانی که شاغل هستند کد یونیک اشتغال صادر شود و ما با استفاده از این کد وضعیت نیروی کار را رصد کنیم و جا به جایی شغلی افراد مشخص باشد و بر مبنای این اطلاعات بتوان برنامه ریزی کرد.

وی ادامه داد: با توجه به فشار تقاضای کار و اینکه تعداد بیکاران به حدود 3 میلیون و 500 هزار نفر رسیده و با توجه به مطالبات ایام انتخابات و تبلیغات ریاست جمهوری، بسته جامع اشتغال فراگیر در مرحله اول در تلاش است که به این مطالبه پاسخ بدهد و جواب مناسبی برای افکار عمومی داشته باشد و در گام دوم به دنبال این است که نوعی همگرایی و همسویی را بین نهادهای حاکمیتی برای توسعه اشتغال ایجاد کند.

206 راهکار اجرای موفق کارورزی

این استاد دانشگاه اظهارداشت: مشکل اصلی در این نوع طرح ها دولتی بودن و بودجه محور بودن است که باعث می شود تا اینگونه طرح ها با تغییر دولت ها و کاهش منابع، در کلیت دچار چالش شوند. برای اجرایی و عملیاتی شدن این بسته 206 راهکار وجود دارد.

کارشناس ارشد بازار کار و اشتغال اظهارداشت: یکی از بیماری های بازار کار ایران طرح محوری است. به عنوان نمونه یک برنامه ملی سلامت می توانیم داشته باشیم و یک طرح برای سلامت که به مسئله بیمارستان و دارو می پردازد؛ بنابراین در بازار کار هم نیازمند برنامه ملی سیاست گذاری اشتغال هستیم که این برنامه تابع یک دولت و مجلس هم نمی تواند باشد و از سویی نیازمند یک شورای عالی سرمایه انسانی در ایران هستیم که موضوع تناسب بین مدرسه و بازار کار برای همیشه حل شود.

استاد کارآفرینی دانشگاه اظهارداشت: از این طریق می توانیم دانشگاه و بازار کار را با یکدیگر پیوند بدهیم و این اتفاق در دنیا رخ داده است. در کارورزی یک نکته این است که باید تلاش کنیم موضوع کارآفرین پروری به دانشگاه و مدرسه بازگردد و این جزو کارکردهای نظام آموزشی است و در بخش دیگر باید در کارورزی دستمزدها متناسب شود و منطقی نیست کارورز فوق دیپلم و لیسانس 300 هزار تومان در ماه دریافت کنند و باید بپذیریم طرح کارورزی تابعی از مقطع و رشته تحصیلی باید باشد و از آنسو نیز تامین اجتماعی برای کارورزان ایجاد شود.

300 هزار تومان حقوق کارورزان کافی نیست

وی خاطرنشان کرد: یکی از نقاط ضعف این بسته اشتغال این است که رویکرد کارآفرینی بر آن حاکم نیست و این مسئله طرح را با چالش های جدی مواجه می کند. از آنسو با وجود کارآفرینی می توان فرصت های شغلی پایدار ایجاد کرد؛ بنابراین باید به سمت رویکرد کارآفرینی حرکت کنیم که در این زمینه باید به کارآفرینان و کسب و کارهای فعلی برای افزایش ظرفیت فعالیت کمک شود.

خانی افزود: از این طریق می توان فرصت های شغلی ارزان را ایجاد کرد و از آنسو نیز باید به خلق کسب و کار جدید فکر کرد و برای 3 میلیون و 500 هزار نفر جویای کار مشاوره های تخصصی ارائه کرد و کمک شود تا شرکت های نوپای کارآفرینی ایجاد شود.

مدرس کسب و کار و کارآفرینی اظهارداشت: همچنین در شرایط فعلی به هلدینگ های کسب و کار در ایران نیاز داریم و این هلدینگ ها می توانند در نگاه ریزتر به کلینیک های کسب و کار تبدیل شوند و این کلینیک ها می توانند با شناسایی چالش ها، راهکار حل مشکل ارائه کنند ولی در ایران این مدل هنوز پذیرفته نشده و جای خالی این کلینیک ها در بسته اشتغال فراگیر احساس می شود.

این استاد دانشگاه اظهارداشت: نکته دیگر این است که در موضوع پذیرش دانشجویان فارغ التحصیل برای کارورزی باید به مدل استعدادسنجی، پذیرش و طبقه بندی قابلیت ها توجه شود؛ ‌ در عین حال، دو گروه شغل جو و شغل آفرین شناسایی و نهایتا ساماندهی آنها را در دستور کار قرار دهیم.

 ثبت‌نام 300 هزار نفر برای کارورزی

وی با تاکید بر اینکه تاکنون حدود 300 هزار نفر در طرح کارورزی ثبت نام کرده اند، افزود: در عین حال، آمارهای غیررسمی نشان می دهد که بیش از 200 هزار نفر از این تعداد اساسا تحصیلات دانشگاهی ندارند و افرادی هستند که به دنبال شغل هستند. بنابراین اقبال فارغ التحصیلان دانشگاهی به این طرح نیز بالا نبوده که شاید به موضوع دستمزد مربوط باشد.

به گفته خانی، در حال حاضر جای خالی مهارت های کسب و کار و کارآفرینی برای کسانی که در طرح کارورزی ثبت نام می کنند را به شدت خالی می بینیم یعنی اگر کسی در طرح ثبت نام کرد بتواند آموزش هایی را نیز برای خلق و مدیریت کسب و کار فرا بگیرد که اگر در بنگاهی کارورزی صورت گرفت ولی منجر به قرارداد نشد، فرد بتواند کسب و کار جدیدی را ایجاد کند.

مدرس کسب و کار و کارآفرینی گفت: یکی دیگر از مباحث مطرح در این زمینه اینکه باید موضوع کارآفرین پروری را دنبال کرد و مدارس و دانشگاه را نیز در آن درگیر کرد و کارآفرینی وارد نهاد مدرسه و دانشگاه شود. نظام آموزش کشور باید طرح کارآفرینی، اشتغال پذیری و توانمندسازی افراد در حال تحصیل که طرح آن در قالب تاک دانش آماده شده بود را مورد توجه قرار دهد که موضوع توانمدسازی 4.5 میلیون دانشجو و 13 میلیون دانش آموز را در دستور کار قرار می دهد.

این استاد کارآفرینی دانشگاه اظهارداشت: امروز سازمان نظام کارآفرینی در ایران وجود ندارد و جای آن خالی است و اگر این سازمان را داشتیم، بسته جدید اشتغال باید از فیلتر این سازمان رد می شد. به دولت توصیه می کنم در مقابل ایجاد سازمان کارآفرینی مقاومت نکنند.