به گزارش مشرق، فصل تابستان که از راه می‌رسد فصل جدیدی در برنامه‌های فرهنگی کشور رخ می‌دهد. از کلاس‌های تابستانی برای نوجوان و جوان‌ها تا اکران فیلم‌های سینمایی که همگی برای پر کردن اوقات فراغت جوان‌ها در نظر گرفته شده‌اند. اما در این میان رسانه‌ای مثل تلویزیون که بیش از هر مجموعه‌ای در دسترس عموم مردم قرار دارد، در تابستان فصلی ویژه را برای برنامه‌های خود در نظر می‌گیرد تا این مخاطبان بتوانند اوقات فراغت خود را با مجموعه‌ای از آثار فرهنگی و هنری پر کنند.
تلویزیون در سالهای اولیه ظهورش در سیما انرژی بیشتری برای تولید آثاری بکر داشت و رفته رفته و با گذر زمان این موضوع به فراموشی سپرده شد و تولید کنندگان اگرچه دستمزد بالا و یا پایینی برای تولید آثارشان دریافت می‌کنند، اما هنوز نتوانستند آثاری را با کیفیت برنامه، مسابقه و حتی سریال‌های دهه 80 تولید کنند. برنامه‌های مناسبتی و بالاخص تابستانی که شور و هیجان عنصر اصلی آن بود و مخاطب را به وجد می‌آورد و آنقدر تعداد این سبک برنامه‌ها با عدم خلاقیت سازندگانشان بالا رفت که به ناگاه از آنتن رسانه ملی حذف شدند و هیچ برنامه قابل قبولی نیز نتوانستند جایگزین آن شوند.
ضمن اینکه با آغاز فصل تابستان تلویزیون برنامه‌ریزی مفصلی برای قشر نوجوان و جوان داشت و در زمانی که خبری از گستردگی فضای مجازی به شکل امروز نبود، رسانه ملی به تنهایی بار پر کردن اوقات فراغت این گروه‌های سنی را به دوش می‌کشید و در این مسیر هم بسیار موفق‌تر عمل می‌کرد.
ولی این روزها دیگر خیلی خبری از برنامه‌های میخکوب‌کننده نیست و تنها برنامه‌هایی تخت و یکنواخت روی آنتن می‌رود که شاید یکسری مخاطبان وفادار و سنتی تلویزیون آنها را از روی عادت ببینند.
این هفته قصد داریم برنامه‌های ترکیبی تلویزیون در قالب‌های ترکیبی و گفت‌وگو محور را ارزیابی کنیم و دلایل قوت و یا ضعف آنها را در قالب گفت‌وگو و گزارش بررسی کنیم. در اولین گام گزارش پیش‌رو را با موضوع برنامه‌های موفق دهه 70 و 80 مرور می‌کنیم:
** آغاز مسیر شبکه تهران با برنامه «طعم آفتاب»
اشاره‌ای به گرمای تابستان و چشیدن طعم آن از عنوان این برنامه به وضوح پیداست. برنامه‌ای که در سالهای ابتدایی پیدایش شبکه تهران اولین برنامه در این سبک و سیاق بود که اتفاقا بعدازظهرها هم از این شبکه پخش می‌شد. جواد یحیوی در کنار سید کاظم احمدزاده یکی از مجریان این برنامه بود که آن زمان اولین تجربه اجرایش را می‌گذراند.
این برنامه در زمان خود در جذب مخاطب بسیار موفق بود و قشر جوان با آن ارتباط خوبی برقرار کرده بودند.
** نیمرخ، برنامه موفقی که تکرار نشد
یکی از اولین برنامه‌های مختص نوجوانان که در تابستان و از شبکه یک سیما پخش شد، «نیمرخ» با اجرای کامیار اسماعیلی بود که در آن برهه از زمان، نام و موفقیت این برنامه اسماعیلی را به شهرت رساند. در کنار او امیرحسین مدرس و حسین رفیعی نیز بخش‌هایی را به صورت نمایشی اجرا می‌کردند که اتفاقا با استقبال خوبی از سمت مخاطب نیز همراه شد.
** اکسیژنی که شهاب حسینی به تلویزیون آورد
سال 77 جوانی لاغر اندام به همراه 7 نفر دیگر که همگی لباس‌های یکدست و یکرنگ بر تن داشتند و همه جا با یکدیگر همراه بودند در دکورهای مختلفی برنامه‌ای به نام «اکسیژن» را اجرا می‌کردند. جوان اصلی این برنامه شهاب حسینی بود که اولین سالهای حضورش در تلویزیون را با اکسیژن تجربه کرد و در ادامه از اجرا فاصله گرفت و به بازیگری در سینما و تلویزیون مشغول شد.
شاید «اکسیژن» شروعی موفق برای جوانی بود که به تازگی وارد حیطه تصویر شده، اما حسینی در ادامه هم استعداد خود را در زمینه بازیگری به همه نشان داد. با حضور او در حوزه اجرا و بعد بازیگری خیلی از افراد علاقه‌مند به بازیگری راهش را ادامه دادند و برای ورود به بازیگری، در ابتدا وارد حوزه اجرا شدند تا خود را محک زنند.
**«پلک» صابر ابر برای نوجوانان
در سال 83 تلویزیون یک چهره دیگر معرفی کرد که او هم در ادامه تبدیل به یک هنرمند موفق و محبوب شد. صابر ابر برنامه «پلک» را برای نوجوانان اجرا می‌کرد و در ادامه مسیر خود را از تلویزیون جدا کرد و به دنیای سینما راه یافت. او در حال حاضر یکی از چهره‌های موفق سینماست.
** جیوگی و ساختاری صمیمی در برنامه‌سازی
جیوگی اصول و چهارچوبی که تلویزیون در روایت برنامه‌سازی تا به حال طی کرده بود را با ساختاری راحت و صمیمی جا به جا کرد و کاری کرد مخاطب بی واسطه با این سبک برنامه‌ها ارتباط برقرار کند. تاکنون دو فصل از این برنامه با اجرای میلاد دخانچی از شبکه دو سیما پخش شده است. هرچند این برنامه مختص فصل تابستان نبود، اما مخاطب جوان و نوجوان را به شدت با خود همراه کرد.
** «صبحی دیگر» برنامه‌ای صبحگاهی با ساختاری متنوع
این درست که «صبحی دیگر» برنامه صبحگاهی است، اما تولد آن در فصل تابستان بوده و در دسته بندی برنامه‌های ترکیبی قرار می‌گیرد که صرفا برای گذراندن اوقات فراغت رده‌های سنی مختلف تولید می‌شود. این برنامه بخش‌های متنوعی را در ساختار خود گنجانده که از جمله می‌توان به آشپزی، پزشکی و سلامت، مهمان و ... اشاره کرد. نیما کرمی و علی نیکزاد از مجریان این برنامه بودند.
برنامه «صبحی دیگر» سالهاست که روی آنتن شبکه آموزش می‌رود و البته همچنان به خاطر اجرای گرم و روان مجری‌های این برنامه از جمله برنامه‌های صبح گاهی و موفق تلویزیون محسوب می‌شود.
** کوله پشتی؛ جنجالی که در تابستان بر پا شد
آغاز فعالیت هنری فرزاد حسنی در تلویزیون با حضورش در برنامه «کوله پشتی» شکل گرفت. برنامه‌ای چالشی که در زمان خودش جزو پرطرفدارترین برنامه‌های سیما و البته شبکه سه بود. مهمان‌هایی که به این برنامه دعوت می‌شدند تا به حال پا به تلویزیون نگذاشته بودند و از طرفی برنامه‌ای هم تا آن زمان به این سبک و سیاق ساخته نشده بود که حضور آنها را بطلبد. نفر اول المپیاد، افرادی با سرنوشت‌های خاص و انسان‌هایی که زندگی را طور دیگری می‌دیدند «کوله پشتی» را دیدنی کردند. این برنامه از تابستان سال 83 تا تابستان 86 روی آنتن شبکه سه سیما بود و بعد از حاشیه‌ای که برای یکی از قسمت‌ها به وجود آمد، حسنی از سیما کنار گذاشته و امیرحسین مدرس جایگزین او شد و در نهایت برنامه از آنتن شبکه سه پایین آمد!
** شب شیشه‌ای، عبور شیشه‌ای و در نهایت مثلثی که شیشه‌ای نماند!
در آخرین سالهای دهه هشتاد، مجری‌ای که لطیفه‌های برنامه «صبح بخیر ایران» را می‌خواند و اتفاقا استعداد خوبی هم در این زمینه با بیان برخی لهجه‌های شهرهای مختلف داشت، به فکر تولید برنامه‌ای برای شبکه تهران افتاد. برنامه «عبور شیشه‌ای»، «شب شیشه‌ای» و در نهایت «مثلث شیشه‌ای» که سوژه اصلی آنها حضور هنرمندان و گفت‌وگوهایی چالشی با آنها بود که تا آن زمان خیلی از آنها پا به تلویزیون نگذاشته بودند و پای صحبت هیچ مجری ننشستند، از این افراد می‌توان به محمدرضا گلزار و بهروز صفاریان که برای اولین بار پا به برنامه‌ای تلویزیونی می‌گذاشتند، اشاره کرد که با استقبال بسیار خوب مخاطبان برنامه هم مواجه شد. موفقیت این برنامه باعث ادامه دار شدن آن البته با تفاوتی جزئی در دکور و نام برنامه همراه بود. اما مثلث شیشه‌ای، نتوانست تا روزهای پایانی سرانجام خوشی داشته باشد و در میانه راه به دلیل نام مثلث در عنوان برنامه و تشبیه آن به فراماسونرها متوقف و مجری آن هم تا 5 سال ممنوع التصویر شد.
** «به خانه برمی‌گردیم» قدیمی‌ترین برنامه خانوادگی سیما
قدیمی‌ترین برنامه ترکیبی شبکه تهران، که از سه سال بعد از تاسیس شبکه هر روز بعد از ظهر در گروه خانواده این شبکه پخش می‌شود و تا به حال روندی روتین را در پی داشته و توقفی هم در پخش آن نبوده است. این برنامه را می‌توان همپای سیمای خانواده و تصویر زندگی دانست که بخش آموزش آشپزی آن یکی از پرمخاطب‌ترین بخش‌هایش بود که بسیاری از مخاطبان با تماشای این آیتم،طرفدار این برنامه شدند. در کنار این پزشکی و سلامت، کارشناس روانشناسی و ... از دیگر بخش‌های این برنامه زنده تلویزیونی بود. محمد نظری و ژیلا امیرشاهی از مجریان نسبتا ثابت این برنامه بودند.
** «شب بخیر تهران» اولین برنامه شبانگاهی تابستان
اولین برنامه شبانگاهی و روتین سیما در فصل تابستان که آغاز آن در سال 76 با اجرای کاظم احمدزاده و فقط برای مردم تهران در آخرین ساعات شبانه روز از استودیویی در فضای باز پخش می‌شد. این برنامه نیز مانند سایر برنامه‌ها ساختاری ترکیبی داشت. در سری اول این برنامه هر دو شب یکبار یک گروه مجری که متشکل از یک زن و یک مرد بود این برنامه را اجرا می‌کردند، اما بعد از مدتی بنا به ممیزی‌های سازمان در اجرای برنامه‌هایی از این دست، قرار شد تا یک شب مجری زن و یک شب مجری مرد اجرای «شب بخیر تهران» را عهده دار باشند. «یک اتفاق»، «مسابقه زنده تلفنی»، «گزارش از مشاغل شب» و «دوربین مخفی» از آیتم‌های پر مخاطب این برنامه شبانگاهی بودند.
** «پنجره» شبانگاهی و فضای صمیمی برای مخاطب
محمود محمدی و محمدرضا حسینیان از دو مجری ثابت برنامه شبانگاهی شبکه سه سیما بودند که در 90 شب تابستان هر شب میزبان یک بازیگر و یک خواننده محبوب در کشور بودند و با فضای صمیمی که در این برنامه حاکم بود و حتی برخی از هنرمندان برای اولین بار در تلویزیون و در این برنامه حاضر شدند.
** مسابقه‌های شبکه سه و تهران
در همین راستا شبکه‌های تهران و سه سیما از جمله شبکه‌هایی بودند که هر ساله برای تابستان مخاطبان خود مسابقه‌هایی که صرفا سرگرم کننده بود را در نظر می‌گرفتند. مسابقه زنده تلفنی،توپ از تو، خط رو خط، تیر و کمان، در 100 ثانیه، سیمرغ و ... از جمله این مسابقه‌ها بودند. همچنین «مسابقه بزرگ» از اولین مسابقه‌هایی بود که در شبکه تهران با حضور مردم و شرکت‌کننده‌ها برگزار می‌شد.
۱۶:۴۸ - ۱۳۹۶/۰۴/۲۴
