به گزارش مشرق، روزگذشته محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در اظهاراتی انتقادی با تشکیک در آمارهای ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز تاکید کرد، اثر میدانی کاهش 12 میلیارد دلاری قاچاق در فضای تولید دیده نمی‌شود.
رئیس کمیسیون اقتصادی با بیان اینکه قانون مبارزه با قاچاق کالا از سال 1392 ابلاغ شده که با گذشت سه سال از ابلاغ این قانون هنوز دولت برخی از آیین‌نامه‌های این حوزه را اجرایی نکرده است، گفت: از سویی گفته می‌شود که حجم کالای قاچاق نصف شده و از سوی دیگر شاهدیم که اصناف ما نه تنها رونق نگرفته‌اند بلکه یکی پس از دیگری از گردونه فعالیت خارج شده‌اند.
همچنین در هفته‌های گذشته دادستان کل کشور نیز با انتقاد صریح از آمارهای کاهش قاچاق کالا، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ستاد مبارزه با مواد مخدر را به "امام زاده‌هایی تشبیه کرد که شفا نمی‌دهند."
حسینعلی حاجی دلیگانی عضو کمیسیون برنامه و بودجه هم با اشاره به جلسه غیرعلنی اخیر مجلس درباره قاچاق کالا گفته بود: "گزارش یک نهاد امنیتی دولت حاکی از آن بود که اتفاق خاصی در بحث مبارزه با قاچاق نیفتاده،از این منظر انتقادهای دادستان کل نسبت به ستاد مبارزه با قاچاق کالا صحیح به نظر میرسد."
وی گفته بود: "برداشت ما از گزارشِ یک نهاد امنیتی وابسته به دولت این بود که آمار 12.5 میلیارد دلاری قاچاق کالا با وضعیت واقعی قاچاق در کشور همخوانی نداشته و گزارشهای آماری ستاد کاملا واقعی نیست."
نگاهی به جزئیات آمارهای مربوط به قاچاق نشان میدهد، بر خلاف تصورات رایج در میزان قاچاق ورودی به کشور کاهش چشم گیری رخ نداده و عمدتا تلاشها در راستای کاهش قاچاق خروجی از کشور که بیشترین قسمت آن به قاچاق ارز و قاچاق مواد سوختی اختصاص پیدا میکند، معطوف شده است.
بر این اساس در سال 92 حجم قاچاق خروج از کشور 7.8 میلیارد دلار برآورد شده که این میزان در سالهای 94،93 و 95 به ترتیب به 4میلیارد دلار، 1میلیارد دلار و .5 میلیارد دلار کاهش یافته است. به این ترتیب فقط در سال 95 نسبت به سال 94 میزان قاچاق خروجی نزدیک به 50 درصد کاهش یافته است. نکته قابل توجه آنکه در سال 95 شکاف عرضه و تقاضای در مورد سوخت و فرآورده‌های نفتی 456 میلیون دلار و در مورد سایر کالاها 73 میلیون دلار ذکر شده است.
به نظر میرسد در صورت صحت آمارهای فوق، اعضای ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نتوانسته‌اند به درستی جزئیات آمارهای مربوط به قاچاق کالا را تشریح کنند. به این ترتیب تمام توجهات به دو عدد 25 میلیارد دلار در سال 92 و عدد12.6 میلیارد دلار در سال 95 جلب شده و مشخص است که این کاهش مطلق 12 میلیارد دلاری با واقعیت میدانی تولید داخل همخوانی ندارد.
نکته دوم اینکه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز عمده تلاش خود را در تشریح شیوه برآورد "قاچاق ورودی" معطوف کرده و تاکنون توضیحی در خصوص روش و کم و کیف برآورد "قاچاق خروجی" ارائه نشده است. به عنوان مثال در توجیه کاهش 7 میلیارد دلاری قاچاق خروجی مشخص نیست در 4سال اخیر تقاضا برای مصرف مواد نفتی در داخل کشور افزایش یافته یا میزان عرضه محصولات نفتی کاهش یافته است.
در ارتباط با اطلاعات مندرج در این خبر که توسط مشرق بازنشر داده شده بود، ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز جوابیه‌ای صادر کرد که در ادامه مشاهده می‌کنید:
مدیرمسؤول محترم خبرگزاری مشرق نیوز
با سلام و احترام؛
پیرو انتشار مطلبی در تاربخ 3/5/96 تحت عنوان«نیمه پنهان کاهش آمار قاچاق آشکار شد»، از سوی آن خبرگزاری، مقتضی است وفق ماده 23 قانون مطبوعات نسبت به انتشار جوابیه ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز به شرح زیر اقدام فرمایید.
آیا اصحاب رسانه هم مانند برخی مسؤولین فرصت مطالعه گزارش‌ها را ندارند؟
از رسانه‌ای مانند تسنیم که در شمار رسانه‌های انقلابی و پرتلاش برای ایجاد یک جریان سالم و شفاف اطلاع‌رسانی در کشور تلقی می‌شود بعید است که با فهرست ادعاهایی که ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز و سایر دستگاه‌های عضو به آنها پاسخ داده‌اند نتیجه‌گیری غلطی داشته و تحت عنوان «نیمه پنهان کاهش آمار قاچاق آشکار شد» به انتشار آن بپردازد.
اگر به گزارش‌هایی که تنها از سوی آن خبرگزاری منتشر شده است مراجعه‌ای اندک می‌داشتید به وضوح درمی‌یافتید که ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز با آگاهی نسبت به کارکرد مثبت جریان شفاف اطلاعات در عرصه اقتصادی کشور، معتقد است یگانه راه نجات اقتصاد کشور از بیماری‌هایی گوناگون، شفافیت گردش کالا و پول در کشور بوده و سامانه‌های الکترونیکی موضوع مواد 5، 6، 7 و 13 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز مشخصا رسالت تحقق این شفافیت را بر عهده دارند. از این رو ستاد مرکزی در اعلام آمارهای مربوط به قاچاق کاملا شفاف عمل کرده و همواره جزئیات آمارهای موضوعه را علاوه بر ارسال به مسؤولین ذی‌ربط در اختیار رسانه‌های جمعی نیز قرار داده و چاپ جداول آماری متعدد و متنوع در گزارشهای پرتعداد آن خبرگزاری از مجله چاپ جدول برآورد حجم شکاف عرضه و تقاضا در سالهای گذشته در گزارش «نیمه پنهان کاهش آمار قاچاق آشکار شد» مؤید اهتمام ستاد به آشکارسازی واقعیتهای موجود قاچاق کالا در کشور است.
در عین حال از باب یادآوری و تکرار اعلام می‌دارد وفق ماده 16 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز موظف به برآورد و اعلام آمارهای مربوط به قاچاق کالا در کشور می‌باشد که به منظور ایفای این مسؤولیت خطیر کار گروهی متشکل از دستگاه‌های موضوع ماده 3 قانون با حضور نمایندگان برخی مراکز علمی و دستگاه‌های تخصصی غیرعضو، مانند مرکز آمار ایران، ضمن اخذ و گردآوری آمارهای رسمی کشور با اتکا به روش‌های علمی قابل دفاع مبادرت به برآورد حجم قاچاق کالا در کشور کرده و سالانه منتشر می‌نماید.
اگرچه پیش از این در ارتباط با شیوه برآورد حجم قاچاق ورودی و خروجی توضیح داده شده اما از آنجائیکه در گزارش آن خبرگزاری نکته ابهام، نحوه برآورد حجم قاچاق خروجی است اعلام می‌دارد بیش از 95 درصد قاچاق خروجی کشور شامل فرآورده‌های نفتی یارانه‌ای می‌شود که به مدد الکترونیکی و سیستمی بودن ثبت آمارهای مربوط به تولید، انبارش، توزیع و عرضه‌ی مصرف کننده‌ی نهایی در شمار دقیق‌ترین آمارهای کشور محسوب شده و جدول مربوط به توزیع و مصرف هریک از پنج فراورده‌ی نفتی یارانه‌ای شامل نفت سفید، نفت کوره، نفت گاز (گازوئیل)، بنزین و گاز مایع در سالهای 92 تا 95 که بهترین سند برای توفیق اصلاح الگوی مصرف، اصلاح نظام سهمیه‌بندی و کاهش قابل ملاحظه‌ی قاچاق در این عرصه می‌باشد به شرح ذیل تقدیم می‌شود:
جدول فوق نشان میدهد که متوسط توزیع و مصرف روزانه‌ی پنج فرآورده نفتی یارانه‌ای بیش از 70 میلیون لیتر در سال 95 نسبت به سال 92 کاهش داشته این در حالی است که جمعیت مصرف کننده در بخش‌هایی مانند حمل و نقل رشد قابل ملاحظه ای را نشان میدهد.
مثلا در بخش حمل و نقل دیزلی جمعیت مصرف کننده در سال 96 نسبت به سال 92 حدود 15 درصد رشد داشته بدین معنی که تعداد کارت‌های هوشمند صادره برای ناوگان حمل و نقل دیزلی از 748 هزار به بیش از 860 هزار افزایش یافته اما در نتیجه اجرای طرح تخصیص سوخت بر مبنای پیمایش به ناوگان حمل و نقل دیزلی در بخش برون‌شهری و کاهش پایه‌ی حق برداشت ناوگان حمل و نقل درون شهری، میزان متوسط مصرف روزانه نفت‌گاز (گازوئیل) در این بخش از حدود 52 میلیون لیتر در سال 92 به روزانه حدود 43 میلیون لیتر در سال 95 کاهش یافته است. این روش محاسبه در سایر بخش‌های مصرف نیز به همین ترتیب انجام که در نهایت به برآورد حجم قاچاق خروجی کشور منجر شده که از حیث حجم کاهش 80 درصدی و از نظر ارزش کاهش بیش از 90 درصد را تجربه کرده و کشور را از واردکننده فرآورده‌های نفتی به صادرکننده عمده این محصولات تبدیل کرده بنحوی که در سال 95 متوسط روزانه 400 هزار بشکه فرآورده‌های پالایشگاهی توسط وزارت نفت از کشور صادر شده است.
این روش محاسبه درباره کالاهای ورودی نیز با در نظر گرفتن تفاوت‌ها و تمایزهای مربوط، انجام می شود و از دقت بسیار بالایی در محاسبه و برآورد حجم قاچاق برخوردار است.
آنچه مورد تأیید می‌باشد اینکه دستگاه‌های عضو ستاد درباره میزان برآورد حجم قاچاق نظزی مغایر با آمار رسمی اعلام شده توسط ستاد ندارد و موضع وزارت اطلاعات که مستند اظهارات آقای حاجی‌دلیگانی قرار گرفته بود نیز در اطلاعیه رسمی که توسط روابط عمومی آن نهاد امنیتی منتشر شده این موضوع را کاملا تأیید میکند.
با تأکید به اینکه 12.6 میلیارد دلار قاچاق کالا نیز کماکان حجم بسیار زیادی را شامل می‌شود و تداوم مبارزه نیازمند عزم ملی است انتظار دارد بجای تشویش اذهان و انحراف مسیر حرکت صحیح و روبه جلویی که آغاز شده همگان بویژه صاحبان تریبون و رسانه مساعدت و معاضدت نمایند تا تحقق کامل برنامه‌های ستاد شرایط ریشه‌کنی کامل این پدید ه می‌شود در اقتصاد کشور فراهم شود. ان‌شاءالله
