سرویس سیاست مشرق - سعید حجاریان، معروف به «تئوریسین اصلاحات»، روز سوم مرداد در مصاحبه با روزنامه اعتماد، نکات جالبی را درباره بحث اصلاحات، فتنه ۸۸ و اوضاع کشور مطرح کرد. طبق معمول لحن طنازانه و بازیگوشانه حجاریان بر این مصاحبه نسبتا بلند هم حاکم است و او در لابلای این این لحن شوخ اما در کمال زرنگی شیطنت سیاسی هم می کند.

اما دو نکته کوتاه در سخنان حجاریان از همه مهم تر و دقیقا با برنامه در این مصاحبه گنجانده شده است: ۱-"«تدلیس» از «تقلب» بدتر است." ۲-حجاریان، ابطحی، رمضانزاده، صفایی فراهانی و سایر سران دو تشکیلات مشارکت و مجاهدین انقلاب در ۱۹ خرداد ۸۸، یعنی حتی سه روز پیش از برگزاری انتخابات در ۲۲ خرداد توسط نیروهای امنیتی دستگیر شدند و دستگیری آن ها ربطی به انتخلابات نداشت.

می توان توجیهات و استدلال هایی را برای این ادعاهای حجاریان مطرح کرد. اصولا حجاریان در سال های اخیر بسیار کم مصاحبه می کند و از آن کم تر می نویسد و مصاحبه نسبتا بلند او با «اعتماد» یک نوع سنت شکنی در سال های اخیر از جانب حجاریان بوده است. اتفاقا آخرین مصاحبه بلند او مربوط به ۲۰ مرداد ۹۲ است که او در مصاحبه با خبرگزاری «تسنیم»، بحث «تدلیس سیستماتیک» را مطرح کرد. یعنی با بیان این که در سال ۸۸ تقلب رخ نداد، بلکه دولت وقت از ماه های قبل از انتخابات از امکانات دولتی برای جذب رای استفاده کرد که اسم آن به تعبیر حجاریان «تدلیس سیستماتیک» بود. او حتی از «پخش سیب زمینی» میان مردم نیازمند را به عنوان مصداق نام برد (فعلا به این هم نمی پردازیم که عینا همان چیزی که مد نظر آقای حجاریان بود، یعنی «تدلیس سیستماتیک» توسط دولت یازدهم و در ماه های منتهی به انتخابات ۹۶ انجام گرفت که مثلا احضار ۴ استاندار به قوه قضاییه در هفته های اخیر، در راستای همان ماجرا بود و یا به جای سیب زمینی اقلامی مثل «کنسرو مرغ و ماهی» بین اقشاری از مردم توزیع گردید).

حجاریان علاقه عجیبی به واژه سازی و ساخت اصطلاح برای موضوعات سیاسی دارد که البته فی نفسه چیز بدی هم نیست. اما مطرح کردن این بحث از جانب او، با برخورد تند هم-جناحی های او در جریان اصلاحات مواجه شد، چرا که صحبت های حجاریان به واقع یک عقب نشینی بزرگ از ادعای «تقلب» بود که جریان اصلاحات در سال ۸۸ به بهانه آن، فتنه ای بزرگ و عمیق در کشور ایجاد کرد که تبعات آن هنوز به طور کامل از کشور رفع نشده است.

اما این که حجاریان در این مقطع (مرداد ۹۶) این جمله را مطرح می کند که "تدلیس، از تقلب بدتر است"، یک نوع عقب نشینی غیرمستقیم از همان مصاحبه تسنیم هم هست. به بیان دیگر، ظاهرا حجاریان اوضاع را مساعد دیده که دوباره منویات درونی و دیدگاه های واقعی خود را مطرح کند، و برای شروع نیاز بود که او در صدد رفع و رجوع و اصطلاحا «ماله کشی» موضوع «تدلیس سیتماتیک» که توسط خودش مطرح شد برآید. البته این که او زیراب یک مصاحبه بلند و ثبت شده خود و واژه ای که درباره انتخابات ۸۸ به کار برد را بزند یا آن را انکار کند، امکانپذیر نیست، پس مجبور می شود که با این ادعا که " تدلیس، از تقلب بدتر است"، دوباره اصلاح طلبان را درباره فتنه انگیزی سال ۸۸ خود، محق و موجّه جلوه دهد. کما این که وقتی خبرنگار روزنامه  اعتماد از او می پرسد که "آیا اکنون اصلاح طلبان «دیدگاه های تند» خود را تعدیل کرده اند"، با تاکتیک «سوال در سوال» از جواب دادن طفره می رود و در آخر هم اصولا تندروی همفکرانش را در ۸۸ منکر می شود و عملکرد لیدر اصلاحات را در فتنه ۸۸، درست و موجه جلوه می دهد!

اما نکته دوم این که، حجاریان در آخر مصاحبه مدعی می شود که او دوستانش توسط نیروهای امنیتی در ۱۹ خرداد، سه روز مانده به روز انتخابات دستگیر شده اند. حجاریان با دادن این خبر نتیجه می گیرد که " حکم او و دوستانش از قبل صادر شده بود و دستگیری آن ها اصولا ربطی به انتخابات و آشوب گری بعد از آن نداشت." او پیرو جملات قبلی همین مصاحبه که در انکار تندروی اصلاح طلبان رادیکال در ۸۸ بود، با ذکر این تاریخ قصد دارد نظام را به «قصاص قبل از جنایت» و دستگیری اصلاح طلبان «مظلوم»، بدون ارتکاب عمل مجرمانه، متهم کند.

آیا ادعای حجاریان با واقعیت تطبیق می کند؟

بگذارید توصیفی از فضای انتخابات ۸۸ در چند روز مانده به برگزاری انتخابات در روز ۲۲ خرداد داشته باشیم. همگان به یاد دارند (و اگر به یاد ندارند با نگاهی به آرشیو مطبوعات و رسانه ها، به راحتی می توانند به حال و هوای آن روزها واقف شوند) که در دست کم یک هفته مانده به انتخابات، فضای رسانه ای، علی رغم آن که دولت مستقر غیر اصلاح طلب بود، در قرق اصلاح طلبان بود و آن ها، با هماهنگی و برنامه ریزی قبلی، قصد داشتند چنان جلوه دهند که اکثریت جامعه با اصلاح طلبان است.

تیترهای جنجالی و تحریک برانگیز مطبوعات اصلاح طلب از همان روزها آغاز شد و کدهای فتنه، با رمز «تقلب» از پیش از برگزاری انتخابات، از شروع زمان قانونی تبلیغات توسط بازوی رسانه ای اصلاح طلبان آغاز شده بود. بحث هایی مثل «تبعیض در تبلیغات صدا و سیما علیه موسوی و کروبی»، «ستاد صیانت از آراء»، «ورود نهادهای بین المللی برای نظارت بر انتخابات» و «غیرقابل اعتماد بودن» برگزارکنندگان انتخابات از همان روزها آغاز شده بود. به بیان دیگر، اصلاح طلبان که یک بار در انتخابات خرداد ۷۶، با استفاده از شیوه «مظلوم نمایی» و «تحت ستم بودن» نتیجه گرفته بودند، این بار هم همان خط را با شدت و گستردگی بیشتری دنبال می کردند. هنوز از آن روزها سالیان خیلی زیادی نگذشته، و به خاطر داریم که نظام آن اندازه دست جریان اصلاحات و طرفداران موسوی را باز گذشته بود که شب ها، میادین و خیابان های اصلی تهران در قرق «سبزی ها» بود و حتی بحث «زنجیره سبز از راه آهن تا تجریش» (طرح ستاد مشارکت موسوی) در همان روزها انجام شد.

در چنین فضایی، سران فتنه و عوامل اجرایی آن، اصولا از پیش از انتخابات به دنبال کوچک ترین سوژه برای پیشبرد خط «مظلوم نمایی» بودند. طبیعتا خبر بسیار مهمی چون دستگیری «تئوریسین اصلاحات» یا «رییس دفتر خاتمی»، یا بقیه سران مشارکت و مجاهدین چون بهزاد نبوی و تاجزاده، می توانست در آن فضا مانند بمب منفجر شود، و سناریوی ایده آل اصلاح طلبان، یعنی «مظلوم نمایی» و متهم کردن نظام محقق می شد.

قاعدتا در چنین شرایطی، خبری مهم مثل دستگیری کسانی چون حجاریان در ۱۹ خرداد، دست کم باید در فردای آن روز، ۲۰ خرداد، در مطبوعات اصلاح طلب با آب و تاب نقش می بست. در زیر صفحه اول روزنامه‌ های اصلاح طلب در ۲۰ خرداد ۸۸ را مشاهده می کنید:

همان طور که می بینید هیچ خبری از دستگیری چهره های مطرحی چون حجاریان نیست.

اما بعد از راهپیمایی ۲۵ خرداد معترضان که با رواداری و تحمل نظام در کمال آرامش و صلح آمیز برگزار شد (به جز درگیری در پایگاه مقداد بسیج در خیابان آزادی که در پایان آن راهپیمایی و توسط عوامل میدانی منافقین ایجاد شد و فتنه گران ساختمان بسیج را کاملا به آتش کشیدند و روایت سینمایی آن را می توان در فیلم «قلاده های طلا» دید)، روزنامه اعتماد در ۲۶ خرداد از آن راهپیمایی گزارشی در صفحه اول خود منتشر کرد که برشی از آن را در زیر می بینید:

همان طور که می بینید نام محمد علی ابطحی و شماری از سران مشارکت و مجاهدین انقلاب  در بین جمعیت از سوی خبرنگاران روزنامه اعتماد ذکر شده است. به بیان دیگر، محمد علی ابطحی که در همه منابع خبری زمان دستگیری او با حجاریان ذکر شده، در راهپیمایی طرفداران موسوی در «۲۵ خرداد» دیده می شود و چه بسا اگر حجاریان هم مشکل جسمی و حرکتی نداشت در همان راهپیمایی با دوستان خود حاضر می شد.

علاوه بر این، در زیر تصویر دو سایت اصلی ضدانقلاب، رادیو فردا و بی بی سی فارسی، را می بینید که خبر دستگیری حجاریان و ابطحی را منتشر کرده است. به تاریخ روی صفحه دقت شود:

به عبارت دیگر، طبق گزارش سایت های خبری مرجع خود اصلاح طلبان، سعید حجاریان و دوستان مشارکتی و مجاهدین انقلاب او را در ۲۶ خرداد ماه دستگیر کردند.

اما جزییات ماجرا....

در روزشنبه ۲۳ خرداد ۸۸، ساعت ۵ عصر، در ستاد مشارکت میرحسین موسوی، واقع در خیابان سمیّه تهران، سران اجرایی فتنه (اعضای ارشد مشارکت و مجاهدین انقلاب، به همراه محمدعلی ابطحی از مجمع روحانیون) در حال برنامه ریزی برای هدایت و گسترش آشوب های میدانی بودند، غافل از این که همه مذاکرات آن‌ها زیر رصد دقیق نیروهای امنیتی است. این بحث در آن اتاق فکر فتنه مطرح شد که قرار است در شب همان ۲۳ خرداد، محمود احمدی نژاد، رییس جمهور منتخب، به صدا و سیما برود و صحبت کند. ماحصل آن جلسه این بود که «اردوکشی خیابانی» با اسم رمز «تقلب» به سوی صدا و سیما هدایت شود تا جلوی ورود یا خروج احمدی نژاد به صدا و سیما گرفته شود و آشوب طلبان با شعارهای خود، مشروعیت منتخب انتخابات را زیر سوال ببرند. تازه این جا بود که نیروهای امنیتی با دستور مقام قضایی ورود کرده و همه حاضران در آن جلسه را به اتهام تلاش برای ایجاد آشوب دستگیر می کنند. نکته مهم این که، در بین این دستگیرشدگان «سعید حجاریان» نبود، اما «محمدرضا خاتمی» بود.

این افراد تنها یک شب را در بازداشت به سر می برند و بعد از گرفتنن تذکرات و اخطارهای لازم آزاد می شوند. اما آن ها نه تنها به این تذکرات و اخطارها توجهی نمی کنند، که با مشاهده تجمع ۲۵ خرداد، دچار توهم قدرت و سوء محاسبه می شوند و تصمیم می گیرند با ادامه جلسات خود، از ظرفیت جمعیت ۲۵ خرداد برای ادامه آشوب و اغتشاش در کشور استفاده کنند تا نظام را به قبول خواست خود وادار نمایند. این جا بود که بار دیگر در ۲۶ خرداد، نیروهای امنیتی وارد عمل شده و این عوامل اجرایی فتنه را دستگیر می کنند، با این تفاوت که این بار «محمدرضا خاتمی» بنا به دلایلی در میان دستگیرشدگان نبود، اما حجاریان در میان دستگیرشدگان بود.

اما یک سوال از آقای حجاریان: چرا هیچ گاه درباره این موضوع توضیح نمی دهند که دادگاه همه بازداشت شدگان فتنه منجر به صدور حکم شد، لیکن حجاریان که اتفاقا نقش پررنگی در طراحی فتنه پیچیده و عمیق ۸۸ داشته است، بعد از مدت کوتاهی آزاد شد؟ شاید در آینده نزدیک، دلایل این موضوع، با جزییات بیشتر و در قالب گزارشی مجزا و تفصیلی منتشر شود.

در پایان به آقای حجاریان، که ظاهرا زمانی، پای درس اخلاق بزرگانی چون مرحوم آقا مجتبی تهرانی می نشست، متذکر می‌شویم: تقلب و تدلیس بد است، اما «دروغ» از هر دوی آن ها بدتر است.