به گزارش مشرق، طرح تحریمهای جدید امریکا علیه ایران، روسیه و کرهشمالی روز گذشته با تصویب سنای امریکا برای امضا روی میز ترامپ قرار گرفت؛ طرحی که مقامهای ایرانی گفتهاند اجرای موفقیتآمیز توافق هستهای ایران و ۱+۵ را تحت تأثیر قرار میدهد. همزمان دولت ترامپ در حال برداشتن گامهای اولیه برای اجرای سختگیرانهتر برجام است؛ گامهایی که دولت ترامپ از مدتی قبل حرکت به سمت آنها را شروع کرده، ولی با تشکیل تیم ویژه دولت امریکا برای نظارت «ذرهبینی» جهت اجرای تعهدات برجامی ایران وارد مرحلهای جدید شده است.
مقامهای امریکایی میگویند در اولین دست از دور جدید اقدامات سختگیرانه، امریکا در حال رایزنی با آژانس بینالمللی انرژی اتمی است تا ایران را برای بازدید از تأسیسات نظامی تحت فشار بگذارد. وزارت خارجه امریکا هم در اولین گام از سندسازی درباره نقض تعهدات برجامی از طرف ایران، پرتاب موشک ماهوارهبر سیمرغ را نقض روح برجام خواند.
نیویورکتایمز نوشته که ترامپ با این کارها میخواهد نشان دهد ایران به توافق هستهای پایبند نیست.
باب کورکر، رئیسجمهوریخواه کمیته روابط خارجی سنای امریکا روز چهارشنبه گفت که برجام «باید با اقدامهای ایران به هم بخورد نه اقدامهای امریکا.» این فحوای رویکرد جدید دولت امریکا در برخورد با توافق هستهای ایران با ۱+۵ است که از زبان یک سناتور جمهوریخواه بیان شده است. کورکر که از مخالفان توافق هستهای با ایران است، به دولت ترامپ توصیه کرده که به دنبال اجرای سختگیرانه توافق هستهای با ایران باشد و به عنوان بخشی از این سختگیری، به او توصیه کرده که خواستار بازرسی از تأسیسات هستهای ایران شود؛ درخواستی که به گفته کورکر میتواند زمینه بر هم زدن توافق هستهای از طرف ایران را فراهم کند.
ظاهراً دولت ترامپ تصمیم دارد به این توصیه کورکر عمل کند و منابع امریکایی روز پنجشنبه در گفتوگو با آسوشیتدپرس تأیید کردند که دولت ترامپ به منظور محک زدن استحکام برجام، قصد دارد از آژانس بخواهد بازدید از سایتهای نظامی ایران را در دستور کار قرار دهد.
منابع امریکایی میگویند چنانچه ایران بازرسی از سایتهای نظامی خود را نپذیرد، ترامپ مبنایی منسجم برای طرح ادعای نقض برجام از طرف ایران را به دست خواهد آورد و این ایران است که ناقض برجام معرفی میشود، اگر هم ایران با این بازرسیها موافقت کند، آن دسته از اطرافیان ترامپ که از ماندن برجام دفاع میکنند، خواهند گفت که برجام به شکلی کارآمد، امنیت ملی امریکا را حفظ میکند. روزنامه نیویورکتایمز روز پنجشنبه نوشت که چند مقام وزارت خارجه امریکا گفتوگویهای اولیه با بازرسان آژانس را در مورد امکان دسترسی به سایتهای نظامی ایران شروع کردهاند.
هرچند دولت امریکا برای متقاعد کردن بازرسان برای بازدید از سایتهای نظامی ایران نیازمند جلب حمایت اکثریت کشورهای گروه ۱+۵ است ولی ظاهراً دولت ترامپ قصد دارد این مطالبه را به هر قیمتی پیگیری کند.
رایزنی مجدد برای مذاکره بر سر برجام
منابع امریکایی میگویند دولت امریکا همزمان با پیش کشیدن طرح بازدید از مراکز نظامی ایران، به متحدان خود پیغام داده که خود را برای همراهی با امریکا برای مذاکره مجدد بر سر برجام آماده کنند. به نوشته نیویورکتایمز، مقامهای امریکایی به متحدان خود هشدار دادهاند اگر آماده مذاکره مجدد با ایران بر سر برجام نباشند، ممکن است امریکا همانطوری که از توافق تغییرات جوی پاریس خارج شد، از توافق هستهای ایران نیز خارج شود.
هنوز مشخص نیست تهدید غیررسمی مقامهای امریکایی به خروج از برجام چقدر جدی است، ولی منابع امریکایی میگویند اگر هم این طرح جدی باشد، دولت ترامپ قصد ندارد خود را در معرض اتهام خروج از برجام قرار دهد. باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی سنای امریکا به واشنگتنپست گفته که ترامپ تنها زمانی میتواند از برجام خارج شود که ابتدا ایران به دلیل اجرای سرسختانه برجام از آن خارج شود. او میگوید: «شما تنها یکبار میتوانید توافق هستهای را پاره کنید. اکنون زمان پاره کردن توافق نیست، چراکه مشکلی در این باره رخ نداده است.
تا زمانی که همه شرکای ما در این باره همراه شوند، باید صبر کرد.» به عنوان بخش دیگری از مستندسازی پایبند نبودن ایران به برجام، وزارت خارجه ایالات متحده روز پنجشنبه پرتاب موشک ماهوارهبر سیمرغ را نقض «روح برجام» و یکی از قطعنامههای شورای امنیت خواند. هیدر نوئرت، سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز آزمایش این موشک ماهوارهبر از طرف ایران را «تحریکآمیز» خواند و آن را محکوم کرد.
تحریمهای جدید
طرح تحریمهای امریکا اعلیه ایران، روسیه و کرهشمالی که چهارشنبه قبل با اکثریت در مجلس نمایندگان امریکا به تصویب رسیده بود، دیروز با اکثریت ۹۸ به دو در سنای امریکا هم به تصویب رسید. هرچند آنتونی اسکراماچی، مدیر جدید ارتباطات کاخ سفید پنجشنبه گفت که ممکن است دونالد ترامپ این طرح را وتو کند، ولی حتی در صورت وتوی ترامپ، کنگره امریکا میتواند با اکثریت دوسوم آرا، وتوی رئیسجمهور امریکا را وتو کند. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، تصویب این طرح را که به امضای دونالد ترامپ نیز رسیده، «گستاخی» خوانده و گفته است روسیه ناچار است به اقدامهای امریکا واکنش نشان دهد.همچنین وزارت خارجه روسیه روز جمعه در بیانیهای از امریکا خواست تعداد دیپلماتهای خود در خاک روسیه را به ۴۵۵ تن کاهش دهد تا تعداد آنها با تعداد دیپلماتهای روس حاضر در خاک امریکا برابر شود.
وزارت خارجه روسیه همچنین امکان دسترسی امریکا به برخی تسهیلات و ساختمانهایش در مسکو را از اول آگوست ممنوع کرده است. بعد از جنگ سرد این بزرگترین اخراج دیپلماتهای امریکایی از روسیه است.سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان گفته که برلین خواستار همکاری با امریکا در خصوص این تحریمهاست و اجرای سیاست صنعتی تحت پوشش تحریمها غیرقابل قبول است. در تهران تحریمهای جدید امریکا، گامی دیگر در مسیر به چالش کشیدن توافق هستهای تعبیر شد.
سیدعباس عراقچی، معاون وزیر خارجه پنجشنبه شب در گفت وگوی ویژه خبری شبکه۲ سیما گفت: «اقدامی که در کنگره امریکا در حال انجام است و قانونی که علیه ایران، کرهشمالی و روسیه در حال تصویب است، یک اقدام خصمانه کاملاً روشن و بین علیه جمهوری اسلامی ایران است.
وی گفت که قانونی که در کنگره امریکا در حال تصویب است، تحریم موضوعی جدیدی وضع نمیکند و جمعبندی تحریمهای گذشته امریکا در حوزههای غیرهستهای است، ولی تأکید کرد: «این اقدام میتواند اجرای موفق برجام را تحت تأثیر قرار دهد و بهرهمندی جمهوری اسلامی ایران را از برجام کاهش دهد، به همین جهت ناسازگار با بندهای مختلف برجام است که در آن امریکا متعهد شده برجام را با حسننیت و در فضای سازنده اجرا کند و از هرگونه اقدامی که اجرای موفق برجام را تحت تأثیر قرار میدهد، خودداری کند.» عراقچی وعده داد که این تحریمها حتماً با واکنش ایران مواجه خواهد شد.
منبع: روزنامه جوان