سرویس جنگ نرم مشرق - فناوری یونیزه کردن هوا با هدف اصلاح جوی کاربردهای متنوعی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به مقابله با بحران ریزگردها و آلودگی هوا و همین‌طور افزایش میزان بارندگی و کاهش غلظت مه و رطوبت در یک منطقه خاص اشاره کرد. اوایل سال جاری، بحران ریزگردها در اهواز بهانه‌ای شد تا مشرق طی گزارشی به بررسی این فناوری بپردازد (از این‌جا بخوانید).

در آن گزارش قول داده بودیم تا در آینده مصاحبه‌ای را با آقای «گری دو لو پامرای» نماینده کمپانی بین‌المللی «مگنتیک تکنالجیز» (Magnetic Technologies L.L.C.[۱]) (به معنای «فناوری‌های مغناطیسی») مستقر در دبی در همین‌باره منتشر کنیم. آن‌چه در ادامه می‌آید، مصاحبه مشرق با آقای دو لو پامرای و نتیجه ماه‌ها پی‌گیری و چندین بار تماس خبرنگار مشرق با این کارشناس بین‌المللی است.

لطفاً در مورد زمینه کاری کمپانی «مگنتیک تکنالجیز» توضیح بدهید.

ما یک کمپانی بین‌المللی هستیم که در زمینه‌های مختلفی فعالیت می‌کنیم، اما حوزه اصلی فعالیت ما «آب» است. یکی از فناوری‌هایی که ما با آن کار می‌کنیم، فناوری «اصلاح اتمسفر» (Atmospheric modification) است که به کمک آن در فعل و انفعالاتی دست می‌بریم که در اتمسفر اتفاق می‌افتند.

فعالیت‌های کمپانی ما به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند: «مدیریت منابع آبی» که به آب‌های سطحی، دریاچه‌ها، رودخانه‌ها، مخازن آبی، [استفاده از آب در] کشاورزی و آب شیرین مربوط می‌شود؛ و «اصلاح اتمسفر» که برای مقابله با مه و طوفان شن، کاهش رطوبت هوا، و ایجاد باران مصنوعی از آن استفاده می‌شود.

در میان اصطلاحاتی که شما به کار بردید، به نظر می‌رسد اصطلاح «طوفان شن» بهترین توصیف برای پدیده‌ای باشد که در شهر اهواز اتفاق می‌افتد. آیا شما با مشکلی که در اهواز وجود دارد آشنا هستید؟

بله. من اطلاع دارم که در اهواز نه تنها مشکل طوفان شن، بلکه معضلاتی در منابع آبی و کشاورزی وجود دارد.

کمپانی شما فناوری‌ای را در اختیار دارد که می‌تواند به حل مشکل طوفان‌های شن در اهواز کمک کند. لطفاً درباره این فناوری توضیح بدهید.

فناوری انحصاری کمپانی ما را پروفسور «یوری شوشنکو» (Yuri Tkachenko) اختراع کرده است و ما تنها کمپانی‌ای هستیم که می‌توانیم این فناوری را اجرا و کنترل کنیم. دیگران ممکن است بتوانند این فناوری را کپی‌برداری کنند، اما نمی‌توانند آن را کنترل کنند و یا متناسب با نیاز، استفاده‌های دیگری از این فناوری مبتنی بر یون بکنند. این توانایی کمپانی ما نتیجه ۱۵ سال آزمایش میدانی و پیش از، سال‌های سال تئوری و طراحی است. من مشاور کمپانی هستم. مدیرعامل کمپانی «عمر جنید خوری» و مدیر علمی کمپانی نیز یوری شوشنکو است.

درباره فناوری یونیزاسیون بیش‌تر توضیح بدهید و بگویید چگونه می‌توان از این فناوری برای کاهش آلودگی هوا یا کنترل طوفان‌های شن استفاده کرد.

ما با فناوری‌مان بیش‌تر روی موضوع ایجاد باران تمرکز کرده‌ایم، اما هم‌زمان، و اگر شبکه‌ای از تجهیزات خود را در جایی نصب کنیم، به کمک آن می‌توانیم وضعیت جوی را دست‌کاری کنیم، دید را بهبود ببخشیم، و آلودگی هوا را تا شعاع ۵ کیلومتری تجهیزات کاهش دهیم. در روشی که ما به کار می‌گیریم، به صورت ایده‌آل باید «شبکه‌ای از ایستگاه‌ها» [متشکل از تجهیزات یونیزاسیون] را داشته باشیم. البته می‌توان از یک ایستگاه هم استفاده کرد، اما در این صورت به نهایت تأثیرگذاری فناوری دست پیدا نمی‌کنیم. معمولاً کم‌ترین تعداد ایستگاه‌ها در یک شبکه حدود ۵ عدد و فاصله این شبکه‌ها، بسته به عوارض زمین، بین ۵ تا ۱۰ کیلومتر است.

اگر یک شهر با مشکل آلودگی صنعتی هوا یا وزش طوفان‌های شن مواجه است، شبکه‌ای از ایستگاه‌ها را در آن شهر ایجاد و موانع بیش‌تری را هم در جهتی تعبیه می‌کنیم که طوفان‌های شن از آن جهت خاص وارد شهر می‌شوند؛ اگر استفاده از فناوری برای ایجاد باران باشد، می‌توان از این روش برای ایجاد یک «خط باران‌زا» استفاده کرد؛ اگر مسئله، مه باشد، می‌توان مانعی را در مسیرِ افقی مه یا محدوده‌ای تعبیه کرد که مه در آن از آسمان فرود می‌آید.

نمونه‌ای از باردار کردن ذرات معلق به وسیله فناوری یونیزاسیون

طبق آن‌چه که من درباره این فناوری خوانده‌ام، شما با یونیزه کردن هوا، در وضعیت جو تغییر ایجاد می‌کنید. لطفاً درباره جزئیات فنی فناوری هم توضیح بدهید.

بله؛ همین‌طور است. فناوری ما مبتنی بر یونیزه کردن اتمسفر محلی است که البته تأثیرات این یونیزاسیون تا لایه یونوسفر هم بالا می‌رود. به طور ساده، این فناوری به معنای پمپاژ کردن یون به جو بالای ایستگاه‌هاست. این کار موجب شکسته شدن ذرات به‌هم‌چسبیده‌ای می‌شود که قابلیت حمل ذرات معلق و سنگین‌تر مانند عوامل آلودگی هوا یا محتویات طوفان‌های شن را دارند.

وقتی ما این مولکول‌های به‌هم‌چسبیده را می‌شکنیم، ذرات سنگین‌تر مانند عوامل آلودگی هوا یا محتویات طوفان‌های شن سقوط می‌کنند، ذرات با وزن متوسط در اثر بار مثبت و منفی جذب ساختمان‌ها و سطوح دیگر می‌شوند، و ذرات بسیار سبک هم، طبق روال عادی، به سوی آسمان می‌روند و در لایه استراتوسفر به وسیله بادهای مرتفع پراکنده می‌شوند. این روند، همان روندی است که به طور عادی در طبیعت طی می‌شود. بنابراین ما چیزی به این روند اضافه نمی‌کنیم، بلکه صرفاً ذرات سنگینی را که در نتیجه چسبیدن به یک‌دیگر به وجود آمده‌اند، از هم جدا می‌کنیم.

شما گفتید که این فناوری صرفاً موضوع طوفان‌های شن را مرتفع نمی‌کند. همان‌طور که می‌دانید، تهران هم هوای بسیار آلوده‌ای دارد که مشکلات زیادی، از قبیل ابتلا به بیماری آسم و غیره، را برای ساکنین این شهر به وجود آورده است. چنان‌که شما توضیح دادید، از فناوری یونیزاسیون جو می‌توان برای حل مشکل تهران هم استفاده کرد.

بله؛ قطعاً. همه شهرهای بزرگی که با معضل آلودگی هوا مواجه هستند می‌توانند از این فناوری بهره‌مند شوند؛ و این بهره‌مند شدن، چندین وجه دارد. وقتی شما یک شبکه از تجهیزات ما را نصب می‌کنید، حتی اگر آن را برای اهداف خاص نصب کرده باشید، می‌توانید از همان شبکه برای اهداف دیگری مانند ایجاد باران، برطرف کردن مه (اگر/هر زمان که این پدیده به وجود بیاید) و کاهش رطوبت هوا در اوج تابستان نیز استفاده کنید.

به این ترتیب نیازی نیست برای هر یک از این اقدامات یک شبکه جداگانه داشته باشید. البته توجه داشته باشید که اگر می‌خواهید از این شبکه‌ها برای شهری مانند تهران و صرفاً با هدف ایجاد باران استفاده کنید، باید این شبکه‌ها را تا خارج از شهر و مناطق حومه تهران هم بکشید.

شما در کدام کشورها فناوری خود را آزمایش کرده‌اید و این آزمایش‌ها تا چه اندازه موفق بوده‌اند؟

این‌گونه آزمایش‌های مربوط به ایستگاه‌ها عموماً داخل کشور امارات متحده عربی و شیخ‌نشین‌های دبی و ابوظبی انجام می‌شود و داده‌ها و نتایج آن هم در همین نقاط به دست می‌آید. البته ما در کشورهای دیگر هم اقدام به انجام آزمایش کرده‌ایم، اما این موارد بسیار نادر و صرفاً محدود به دوره‌های یک ماهه و تنها به نمایش گذاشتن فناوری، بوده است.

بنابراین به نظر می‌رسد فناوری شما هنوز در مراحل ابتدایی باشد.

خیر؛ این‌گونه نیست. ما چهار-پنج سال است که ۱۱ ایستگاه را در امارات متحده عربی راه‌اندازی کرده‌ایم. از همین راه هم حجم وسیعی از داده‌ها را به دست آورده‌ایم و ثابت کرده‌ایم که می‌توانیم پارامترهای مختلف این فناوری را کنترل نماییم و به اهداف مختلفی نظیر کاهش آلودگی هوا، افزایش دید، کنترل رطوبت و ایجاد باران دست پیدا کنیم.

آیا قراردادی رسمی هم با دولت‌های دیگر بسته‌اید؟

ما به دولت تایلند یک پروپوزال کامل را درباره ایجاد باران و سدهای برق‌آبی این کشور ارائه داده‌ایم. هم‌چنین در حال عقد قرارداد با هند برای حل مشکل آلودگی هوای دهلی‌نو هستیم. هند از نتایج آزمایش‌های ما بسیار خرسند بود و اگرچه ممکن است عقد قرارداد با این کشور ماه‌ها طول بکشد، اما آن‌ها پذیرفته‌اند که ما یک پیش‌نمایش از فناوری خود را در این کشور ارائه بدهیم. کمپانی ما قبلاً در روسیه هم فعالیت کرده است. مثلاً در زمینه ایجاد باران و کنترل دوده‌ها در مسکو.

با این وجود، هنوز قراردادی رسمی امضا نکرده‌ایم؛ به این دلیل که ما صرفاً با دولت‌ها قرارداد می‌بندیم، چراکه چنین قراردادهایی باید توسط حکومت‌های مستقل امضا شود. شرکت‌های خصوصی حق ندارند به کمپانی‌های خارجی پول پرداخت نمایند تا آن کمپانی‌ها هوای یک کشور مستقل را دست‌کاری کنند. دولت‌های مستقل قطعاً از چنین اتفاقی خوششان نمی‌آید و بنابراین قراردادهایی از این دست حداقل باید تحت نظر دولت‌ها و با مجوز آن‌ها عقد شوند.

بنابراین دلیل عدم حضور گسترده شما در کشورهای دیگر، مباحث حقوقی است، نه فنی.

بله. ما از نظر فنی توانایی این کار را داریم، اما باید به مباحث اخلاقی هم توجه داشته باشیم. این مباحث هم به اندازه ابعاد فنی و البته سیاسی مهم هستند. توجه داشته باشید که ما یک سازمان بشردوستانه هستیم، نه صرفاً یک سازمان تجاری و بازرگانی. ما فناوری و دانش لازم برای حل مشکل را داریم، فقط به اراده و تعهد سیاسی از جانب دولت ایران نیاز داریم تا این فناوری را اجرایی کنیم.

روی هم رفته فناوری شما، هر جا که اِعمال شده است، چه اندازه موفقیت‌آمیز بوده است؟

ما در تمام موارد موفق بوده‌ایم. به عنوان مثال، از اواسط ماه ژانویه [اواخر دی‌ماه ۹۶] تا کنون یک سری برنامه را در امارات و با هدف وارد کردن باران از آن سوی اقیانوس اطلس و شمال آفریقا به درون دبی اجرا کرده‌ایم و این کار را بارها و بارها به‌رغم پیش‌بینی‌های سازمان‌های مختلف هواشناسی در منطقه انجام داده‌ایم. این سازمان‌ها می‌گویند تا ۳ یا ۴ روز آینده خبری از باران نیست، اما ما طی ۲۴ ساعت باران را ایجاد می‌کنیم. اگر بگویند تا ۱۰ روز آینده باران نخواهد بارید، ما طی ۳ روز این باران را ایجاد می‌نماییم. ما موفقیت خود را، هم از طریق تصاویر راداری، هم از طریق تصاویر ماهواره‌ای و هم طبیعتاً با بارش باران در منطقه هدف، اثبات کرده‌ایم.

تاریخچه اصلاح آب و هوا به دست انسان

شما درباره مباحث اخلاقی صحبت کردید. مباحث اخلاقی ممکن است در جایی پیش بیاید که مثلاً عده‌ای بگویند ایجاد باران در یک کشور به معنای «سرقت» باران از کشوری دیگر است. این در حالی است که در موضوع آلودگی هوا یا مقابله با طوفان‌های شن، استفاده از فناوری یونیزاسیون صرفاً جنبه دفاعی دارد. این نوع استفاده طبیعتاً ایراد اخلاقی نمی‌تواند داشته باشد.

حتی در موضوع ایجاد باران هم ایراد اخلاقی وجود ندارد، چراکه ما برای ایجاد باران از رطوبت جوی محلی استفاده می‌کنیم که معمولاً و به طور طبیعی بالا نمی‌رود تا تشکیل ابر بدهد. توجه کنید که در روش بارور کردن ابرها، باید ابری وجود داشته باشد تا آن را بارور کنند. این در حالی است که فناوری ما، با استفاده از رطوبت محلی، ابر را ایجاد و آن را تقویت می‌کند. به همین شکل، مقابله با طوفان‌های شن با استفاده از فناوری ما هم هیچ تأثیر منفی‌ای روی دیگران ندارد.

ما درباره دو شهر اهواز و تهران صحبت کردیم. شما چه اندازه مطمئن هستید که استفاده از فناوری شما می‌تواند در حل مشکل این دو شهر مؤثر باشد؟

ما فناوری خود را در ایران هم آزمایش کرده و به نمایش گذاشته‌ایم و آمار نشان می‌دهد در کاهش آلودگی سنگین هوا (نه صرفاً آلودگی ناشی از دود خودروها) و برخورد با هر یک از این طوفان‌های شن بین ۳۵ تا ۷۵ درصد موفقیت داشته‌ایم. به طور متوسط دست‌کم ۵۰ درصد موفق بوده‌ایم. البته این آزمایش‌ها با تعداد محدودی ایستگاه بوده و دلیل این اختلاف آمار هم همین است. ما یقین داریم که می‌توانیم با این طوفان‌های شن، صرف‌نظر از اندازه آن‌ها، به طور مؤثر مقابله کنیم، اما برای این کار به تعداد مناسبی ایستگاه نیاز داریم.

بنابراین اگر همکاری‌های لازم میان دولت ایران و کمپانی شما صورت بگیرد، می‌توان یک روند آزمون و خطا را در پیش گرفت و تمهیداتی را در نظر گرفت تا به موجب آن‌ها از برطرف شدن معضل طوفان‌های شن مطمئن شویم.

وقتی صحبت از روندها و حوادث طبیعی و غیرانسانی است، هیچ‌گاه نمی‌توان آن‌ها را «برطرف» کرد. ما فقط می‌توانیم بیاموزیم چگونه این حوادث را تا اندازه‌ای کنترل کنیم (مانند آن‌چه که ما با فناوری خود داریم ارائه می‌دهیم) و خود را با آن مطابقت دهیم. با این وجود، ما باید با یک‌دیگر و در قالب یک تیم همکاری داشته باشیم. باید با سازمان‌های هواشناسی همکاری کنیم و پیش از آن‌که یک طوفان شن رخ دهد، از وقوع آن خبر داشته باشیم.

به همان اندازه هم مهم است که شبکه‌های مناسب را در نقاط مناسب نصب و راه‌اندازی کنیم. به عنوان مثال، اگر شبکه‌ای متشکل از صرفاً ۵ ایستگاه تشکیل دهیم، ممکن است طوفان شن از کنار این شبکه عبور کند و بنابراین تلاش ما بی‌فایده خواهد بود. بنابراین حل این مشکل نیاز به سرمایه‌گذاری خوبی دارد، اما در نتیجه این سرمایه‌گذاری، شما میلیاردها دلار به خاطر مقابله با تأثیرات منفی این طوفان‌ها که رفته‌رفته بیش‌تر و بیش‌تر هم می‌شوند، صرفه‌جویی خواهید کرد.

می‌بینیم که این طوفان‌ها طی ۵ سال اخیر، افزایش پیدا کرده‌اند، چون عوامل به وجودآورنده آن‌ها، روند رو به کاهش کشاورزی، رهاسازی زمین‌ها، صنعتی‌سازی و گسترش شهرنشینی است. همه این موارد زمین‌های سختی را به وجود آورده‌اند که مواد لازم برای به وجود آمدن طوفان‌های شن را فراهم می‌کنند.

همان‌طور که شما هم گفتید، دست‌کم می‌توان فناوری یونیزاسیون را برای مدت یک یا دو ماه به آزمایش گذاشت و نتایج آن را سنجید. به این ترتیب می‌توانیم تصمیم بگیریم که از این فناوری در ایران استفاده کنیم یا خیر.

قطعاً همین‌طور است. ما با کمال میل حاضریم برای آغاز یک مرحله آزمایشی با دولت ایران مذاکره کنیم. دولت ایران همین الآن هم داده‌های زیادی را از ما دریافت کرده است. ما قبلاً در این زمینه با هم مذاکره هم داشته‌ایم.

یکی از سؤالات من هم دقیقاً همین بود. من هم شنیده‌ام که شما با دولت قبلی ایران مذاکراتی داشته‌اید. لطفاً توضیح بدهید که این مذاکرات چگونه برگزار شد و به چه نتیجه‌ای رسید.

ما همیشه با دولت‌های زیادی در حال مذاکره هستیم، اما شاهد تغییر دولت‌ها هستیم و وقتی دولت‌ها تغییر می‌کنند، ناچاریم همه چیز را از ابتدا دوباره شروع کنیم. بنابراین ما با کمال میل حاضر هستیم مذاکرات را از جایی که متوقف شدند، با دولت جدید ادامه بدهیم و یا برنامه‌هایمان درباره به نمایش گذاشتن فناوری‌مان را اجرایی کنیم. اکنون باید با دولت‌های جدید و با نمایندگان جدید وزارت‌خانه‌های محیط‌زیست و غیره پل‌های قبلی میان خودمان را بازسازی کنیم.

من به ایران سفر کرده و از نقاط مختلفی خارج از تهران دیدن نموده‌ام. از این نقاط گزارش تهیه کرده و در اختیار دانشمندان کمپانی‌مان قرار داده‌ام. هیچ چیز مانند مشاهده میدانی از نزدیک با چشمان خودتان نیست. ما هم کاملاً مایل هستیم تا از دیدگاه بشردوستانه با همه دولت‌ها همکاری کنیم.

این راهی است که چه در هند، چه در تایلند، چه مالزی، چه سنگاپور و چه در هر کشور دیگری که طی می‌شود، باید همواره آماده باشید تا در آن به موانع مختلف برخورد کنید و مجبور شوید عقب بروید و بلکه مسیر را از ابتدا آغاز کنید.

دقیقاً در کدام مرحله از مذاکرات با ایران متوقف شدید؟ آیا مرحله آزمایش و نمایش فناوری در ایران را طی کردید؟ آیا بودجه‌ای برای این کار در ایران در نظر گرفته شد؟

وقتی موضوع مذاکره با دولت‌هاست، همه دولت‌ها همیشه از افراد میانجی استفاده می‌کنند. البته الآن که تحریم‌ها برداشته شده است، فکر می‌کنم بسیار راحت‌تر بتوانیم درون ایران فعالیت موفقیت‌آمیز داشته باشیم، اگر این فرصت به وجود بیاید. ما بسیار خوشحال می‌شویم تا به فعالیت خود در ایران ادامه بدهیم.

باید توجه داشته باشید که آن‌چه میان کمپانی ما و دولت‌های قبلی رخ داده، میان ما و دولت‌های قبلی است و بخشی از اطلاعات ماهیت محرمانه دارد، چراکه وقتی موضوع چنین علم حساسی مطرح است، ما نمی‌خواهیم دیگرانی که در برنامه‌های رسمی حضور ندارند، بتوانند این نوع علم را کپی‌برداری کنند. البته همه نمی‌توانند به آسانی از این علم کپی‌برداری کنند، اما مسئله ابعاد بشردوستانه هم دارد و نباید همه کس یا به عنوان مثال هر دانشگاهی بتواند در اتمسفر دست‌کاری کند؛ ضمن این‌که به هر حال، صدها هزار دلار خرج این فناوری شده است.

در عین حال، ما باید میزانی از شفافیت را هم به خصوص در مقابل برخی سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل داشته باشیم. نقش من به عنوان مشاور مستقل هم این است که تعادلی میان این نیاز به محرمانه بودن و شفافیت اطلاعات ایجاد کنم تا هم جنبه طبقه‌بندی اطلاعاتی حفظ شود و هم مسئولیت ما در قبال پاسخ‌گویی به سازمان‌های بین‌المللی تضمین گردد.

نمونه‌ای از تشکیل ابر به وسیله فناوری یونیزاسیون

این سؤال را باید بپرسم، چون ما می‌خواهیم یک پیشنهاد رسانه‌ای را به دولت ایران بدهیم: آیا استفاده از فناوری شما برای دولت‌ها «هزینه‌های نجومی» دربردارد؟

خیر. این فناوری هزینه نجومی ندارد؛ آن‌چه هزینه نجومی دارد در حال حاضر تلاش برای مقابله با «اثرات» آلودگی هوا، طوفان‌های شن و کم‌بود باران است. این‌گونه مسائل است که میلیاردها دلار خرج روی دست دولت‌ها می‌گذارد. این مسئله در همه جای دنیا هم هست و فقط مختص ایران نیست.

به عنوان نمونه، اگر ایران را در نظر بگیرید، حتی اگر بتوانیم باران هم ایجاد کنیم، باز هم مسائلی نظیر جمع‌آوری این آب‌ها، ذخیره‌سازی و جلوگیری از آلوده شدن آن‌ها، و توزیع مؤثر آن‌ها باقی می‌ماند، چراکه مثلاً اگر این آب را با روش‌های کنونی در بخش کشاورزی مصرف کنید، باز هم ۴۰ درصد از آن هدر می‌رود. بنابراین این‌گونه تصمیم‌گیری‌ها نه تنها هزینه‌بر، بلکه ناکارآمد خواهد بود.

در موضوع هزینه‌های فناوری ما، مسلم است که صحبت از میلیون‌ها دلار پول است؛ شکی نیست؛ اما اثرات مخرب طوفان‌های شن و آلودگی هوا و غیره در حال حاضر میلیاردها دلار در حوزه‌هایی مانند سلامت عمومی خرج روی دست دولت‌ها می‌گذارد. در نظر داشته باشید در شهری مانند تهران، فردی که به خاطر آلودگی هوا دچار مشکل می‌شود، از یک طرف مدتی را مرخصی می‌گیرد و کار نمی‌کند؛ از طرف دیگر به بیمارستان‌ها فشار اضافی تحمیل می‌شود؛ هزینه‌هایی خرج درمان و دارو می‌شود.

آیا می‌توان تخمین زد که مثلاً برای آغاز روند اجرای فناوری کمپانی شما در ایران چه مقدار هزینه نیاز است؟ مثلاً ۲۰ میلیون دلار یا کم‌تر یا بیش‌تر؟

می‌دانم به دنبال چه چیزی هستید. می‌خواهید بدانید مثلاً به ازای هر یک متر مربع چه هزینه‌ای باید بکنید، اما محاسبه هزینه‌های این فناوری به این روش امکان‌پذیر نیست، چون بستگی به نوع مشکل دارد. مثلاً به نوع طوفان شن، آلودگی شهری، رطوبت و عوامل دیگری از این دست بستگی دارد. بسته به این پارامترها، نوع شبکه‌ها متفاوت است، اما وقتی این شبکه‌ها را نصب کردید می‌توان آن‌ها را تکمیل کرد تا بتوانند کارهای دیگری را هم انجام بدهند. از نظر هزینه، بله باید چندین میلیون دلار به ازای هر ایستگاه هزینه کنید، اما واقعیت این است که عدم پرداخت این هزینه، همین الآن دارد میلیاردها دلار خرج روی دست شما می‌گذارد.

شما گفتید که در ایران فناوری خود را آزمایش کردید و نتایج مثبتی هم گرفتید. چرا توافق شما با دولت قبلی شکست خورد و فناوری شما در ایران پیاده نشد؟

مذاکرات و آزمایش‌ها سال ۲۰۱۳ در ایران انجام شد. آزمایش فناوری ما ۳۰ روز یعنی تا اوایل ماه آوریل طول کشید. با این وجود، تأخیرهایی به وجود آمد و فصل طوفان‌های شن هم آغاز شد. ما ماه ژانویه یک سیستم هواشناسی را ایجاد کردیم که زیر دریای خزر تا شمال عراق کشیده شده بود و به خاطر قدرت باران‌زایی زیادی که داشت، نقاطی را مرطوب می‌کرد که معمولاً عوامل لازم برای طوفان‌های شن را به وجود می‌آوردند.

بنابراین بعد از یک تأخیر دو هفته‌ای نسبت به آن‌چه که معمولاً زمان می‌برد، ماه می کار خود را آغاز کردیم و در انتهای آن ماه، رئیس‌جمهور وقت ایران طی یک برنامه نمایشی و با هیاهوی زیاد، سیستم ما را افتتاح و آن را موفقیتی بزرگ برای ایران توصیف کرد. مشکلاتی که به وجود آمد، چه در بعد سیاسی و چه در بعد فنی، مربوط به نمایندگانی می‌شد که دولت وقت آن‌ها را تعیین کرده بود.

بعد از آن‌که دولت جدید کار خود را آغاز کرد، افراد مختلفی روی کار آمدند و بسته‌های مختلف اقتصادی را برای اجرای پروژه‌های دیگری غیر از پروژه ما بررسی کردند. در حالی که پروژه ما بسیار شفاف بود (و ما اسناد اثبات این ادعا را هم داریم)، پروژه‌های دیگر آن اندازه که باید، شفاف نبودند.

ما توانستیم آن‌چه را از ما خواسته بودند انجام دهیم، یعنی توانستیم قدرت طوفان‌های شن را پیش از رسیدن به اهواز دست‌کم ۵۰ درصد کاهش بدهیم، آن هم با تنها ۴ ایستگاه از ۵ ایستگاه، چون آن زمان با مشکل قطعی برق مواجه شدیم که کنترل آن به دست ما نبود و بنابراین مکانیسم باروری یکی از ایستگاه‌های ما را از کار انداخت. در حقیقت ما حدود ۸۰ درصد از زمان آزمایش را با ۴ ایستگاه سپری کردیم و همین موجب شد تا الگوی نتایج ما با آن‌چه که برای مقابله با طوفان‌های شن طراحی کرده بودیم، تفاوت داشته باشد.

با وجود همه این‌ها، ما باز هم توانستیم بین ۳۸ تا ۵۴ درصد نتیجه بگیریم و به طور متوسط بالای ۵۰ درصد از قدرت طوفان‌های شن را کاهش بدهیم. توجه داشته باشید که حتی کاهش ۲۵ درصدی قدرت طوفان‌های شن هم نتیجه‌ای بسیار چشم‌گیر است، اما ما حتی آن‌چه از ما خواسته بودند را هم برآورده کردیم. رئیس‌جمهور هم فناوری ما را به عنوان یک موفقیت در رسانه‌ها تبلیغ و افتتاح کرد. سپس این مسئله برای ادامه کار به مجلس ایران سپرده شد تا شبکه‌ای از تجهیزات ما در راستای مرز ایران و عراق مستقر شود.

با این وجود، تغییر دولت همه چیز را متوقف کرد. همه افراد در نظام سیاسی ایران تغییر نکردند و بنابراین هنوز هم افرادی از دولت قبل وجود داشتند که در مسند خود، در وزارت‌خانه‌هایی مانند محیط‌زیست و غیره، ابقا شدند. در این مرحله، اوضاع خیلی پیچیده شد، چون پروژه‌های دیگری مطرح شدند که ما هیچ ارتباطی با آن‌ها نداشتیم.

بنابراین وقتی شما از «شکست خوردن» پروژه صحبت می‌کنید، واقعیت این است که ما شکست نخوردیم، بلکه فقط نتوانستیم وارد مرحله بعدی شویم، چراکه پروژه ما در کنار پروژه‌های دیگری قرار گرفت که برخی از آن‌ها از شفافیت لازم برخوردار نبودند. مشکل ما در توافق با ایران این بود، والا ما درون امارات هنوز هم موفق هستیم و پروژه‌های خودمان در این کشور را ادامه می‌دهیم.

ما اوایل سال جاری، کوریدورهای یونوسفری خود را میان آفریقا تا ایستگاه‌های خودمان در دبی افتتاح کردیم و در ایجاد باران آن‌قدر موفق بودیم که خبرگزاری «گالف‌نیوز» بعد از دو ماه بالأخره اعتراف کرد که نتیجه کار ما قانع‌کننده بوده است و مقاله‌ای تمام‌صفحه را هم در مورد فناوری ما منتشر کرد[۲]. ما در همین مقطع، فناوری پاک‌سازی هوا را هم در حومه دبی به نمایش گذاشته بودیم. بنابراین تنها باران ایجاد نمی‌کردیم، بلکه هم‌زمان، هوا را هم از رطوبت و آلودگی پاک می‌کردیم.

من باز هم تأکید می‌کنم که هر فناوری‌ای که حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد بتواند وضعیت باران یا آلودگی را بهبود ببخشد، واقعاً چشم‌گیر است. واقعیت این است که مقامات ایران باید به دنبال هر نوع فناوری‌ای باشند که به هر میزان، وضعیت را بهتر کند، چه برسد به زمانی که آمار بین ۳۰ تا ۵۰ درصد را نشان می‌دهد. این آمار واقعاً حیرت‌آور است؛ و من معتقدم با استفاده از یک شبکه کامل، ما حتی می‌توانیم بیش از ۵۰ درصد هم نتیجه بگیریم.

شما گفتید که بعد از تغییر دولت، همه چیز متوقف شد. آیا با توجه به پرونده‌ای که شما در آن هستید، هیچ مذاکره‌ای با دولت جدید نداشته‌اید؟

در مذاکرات با دولت قبل، خود دولت نبود که مشکل‌ساز بود، بلکه افراد میانجی و مذاکره‌کنندگان نماینده دولت بودند که خود را به دردسر انداختند. بنابراین تقصیر را نباید گردن افراد اصلی دولت قبل انداخت. آن مذاکرات در حال حاضر در وضعیت بن‌بست قرار گرفته است، چون آن‌ها نمی‌توانند به دستور دادگاه عمل کنند. بنابراین آن مذاکرات کاملاً به بن‌بست رسیده و عملاً به هیچ جایی نمی‌تواند ختم شود.

در مورد دولت جدید باید بگویم که ما آزادی کامل داریم و از بعد بشردوستانه بسیار مایل هستیم تا با دولت کنونی و نمایندگان آن همکاری داشته باشیم تا بتوانیم خدماتی را ارائه بدهیم که می‌تواند وضعیت زندگی مردم در شهرهای درگیر با معضل آلودگی در ایران را به طرز چشم‌گیری بهبود ببخشد.

تصاویر ماهواره‌ای از تشکیل ابر به وسیله فناوری یونیزاسیون

بنابراین به نظر شما مردم ایران هنوز هم ممکن است در آینده نزدیک بتوانند از فواید فناوری شما بهره‌مند بشوند.

ما امیدوار هستیم این اتفاق بیفتد. نماینده ما در حال حاضر در حال بررسی موضوعات با دولت کنونی ایران است و به نظر می‌رسد دولت کنونی تمایل زیادی داشته باشد تا در این مسیر پیش برویم. باید توجه داشته باشید که ما در موضعی نیستیم که نقش بانک را ایفا کنیم؛ نمی‌توانیم هیچ کاری را به طور رایگان انجام بدهیم. هرگونه آزمایش خدمات ما در ایران هم بیهوده خواهد بود، چون ما قبلاً فناوری خود را با موفقیت در ایران آزمایش کرده و به نمایش گذاشته‌ایم.

ما اصراری هم نداریم که در گام اول، شبکه‌ای کامل را در همه نقاط ایران ایجاد نماییم، بلکه می‌توانیم صرفاً به ایجاد چند شبکه در برخی شهرهای ایران بسنده کنیم. با این وجود، تأکید می‌کنم که ما بانک نیستیم، بلکه یک کمپانی علمی هستیم. ما وفاداری خود به ایران را هم اثبات کرده‌ایم. سال ۲۰۱۳ و در آن شرایط سخت‌تر سیاسی، زمانی که انواع تحریم‌ها علیه ایران و فشارها علیه ما برای عدم همکاری با تهران وجود داشت، در عین این‌که هیچ تحریمی را نقض نکردیم، کاملاً شفاف با ایران همکاری نمودیم، در حالی که بسیاری از کمپانی‌های دیگر حتی حاضر نبودند به همکاری با ایران فکر کنند.

ما عمدتاً یک سازمان بشردوستانه و علمی و نماینده پروفسور یوری شوشنکو هستیم؛ آقای شوشنکو مغز متفکر پشت این فناوری است و ما می‌خواهیم فناوری‌مان به مردم در کشورهایی مانند ایران، پاکستان و هند، صرف‌نظر از دولت‌هایشان، سود برساند. من دوست دارم شما را در وضعیتی قرار بدهم که بتوانید مردم را قانع کنید که همه ما داریم تلاش می‌کنیم کاری برای آن‌ها انجام بدهیم، اما باید گره‌های وضعیت سیاسی گذشته را هم باز کنیم.

البته من فکر نمی‌کنم این روند، هیچ‌گونه مانعی مقابل پیش‌رفت کنونی میان دو طرف ایجاد کند. باز هم تأکید می‌کنم، آن‌چه در گذشته رخ داده، نباید موجب توقف روند کنونی شود. ما باید بتوانیم در شرایط حاضر به سرعت رو به جلو گام برداریم، اما این پیش‌روی نیازمند وجود اراده سیاسی در دولت ایران است. به محض این‌که دولت ایران این اراده را اختیار کند و متوجه شود که ما بانک نیستیم و نمی‌توانیم میلیون‌ها دلار از جیب خودمان هزینه کنیم تا فناوری‌مان را در ایران به نمایش بگذاریم، ما آماده هستیم تا همکاری با ایران را دوباره از سر بگیریم. اهواز و بسیاری از مناطق اطراف آن به شدت تحت تأثیر طوفان‌های شن هستند. اکنون چینی‌ها، روس‌ها و آمریکایی‌ها هم هیچ گزینه دیگری ندارند و ما تنها منبعی هستیم که بر این فناوری تسلط داریم و این تسلط خود را هم با نتایج بسیار مثبت ثابت کرده‌ایم.