به گزارش مشرق، کار کردن برای آنها یک انتخاب آگاهانه و اختیاری نیست، بلکه خواسته یا ناخواسته در اکثریت مواقع از تحصیل باز می‌مانند و با به خطر افتادن از همه جهات ره صد ساله مرد شدن را یک شبه طی می‌کنند. از شادی، بازی و استراحت تعریف دقیقی ندارند، اما در مقابل تمام سال‌های کودکی خود را فدای دردهای بی‌انتهای خانواده می‌کنند. کودکان کار به همان کسانی اطلاق می‌شود که به دلایل متعدد به صورت مداوم برای درآمدزایی به کار گمارده می‌شوند و در تلخ‌ترین قسمت ماجرا وارد سیاست‌های رذیلانه کارفرمایانی می‌شوند که سود حاصل از مظلومیت و معصومیت آنها را به جیب می‌زنند. کودکان کار ارزان‌ترین و بهترین گزینه برای کسانی محسوب می‌شوند که دنبال بیشترین سود هستند.

نیروی کار ارزان و بی‌دفاع که همان کودکی است که به دلیل سن کم، طبعاً از تجربه، مهارت یا تخصصی برخوردار نیست و این بهترین بهانه برای کارفرما جهت پرداخت حداقل حقوق است. از آن نظر که کودک توان ایجاد تشکل و سندیکا و... را ندارد به این سبب نه مبلغ مشخصی برای کارش تعیین می‌شود نه فرصتی برای اعتراض به شرایط سخت کاری می‌یابد.

دلایل سودآوری کودکان برای کارفرمایان

کودکانی که بیمه نمی‌شوند، حق مسکن نمی‌خواهند، بدون پرداخت مبلغی، ساعت‌ها اضافه کاری می‌کنند و به مرخصی هم نمی‌روند، نه خود توان اعتراض دارند، نه تشکیلات صنفی برای اعتراض در دسترس دارند، مبلغ دستمزد را هم کارفرما مشخص می‌کند. در ضلع مخالف این ماجرا نیروی کار بزرگسال است که چندین برابر بیشتر از نیروی کار ارزان (کودک) مزد می‌گیرد، علاوه بر این بیمه، حق مسکن، اضافه‌کاری و مرخصی  می‌خواهد و دسترسی به تشکل‌های کارگری را جهت اعتراض  دارد.  به گفته یکی از وکلای سازمان‌های مردم نهاد حمایت از کودکان، این روزها کودکانی در داخل کشور مشغول کار مشاغل سختی هستند که درآمد حاصل از گماردن آنها به این شغل‌ها سود کلانی را برای بنگاه‌های اقتصادی به دنبال دارد. جالب اینجاست سودآوری به کارگیری کودکان در این مشاغل به دلایل ذکر شده تا حدی است که کارفرمایان حاضر می‌شوند جریمه نقدی حاصل از این قانون‌گریزی را متحمل شوند.

رضا شفاخواه در این‌باره می‌گوید: مطابق ماده ۷۹ قانون کار ایران به کار گماردن افراد کمتر از ۱۵ سال تمام ممنوع است. همچنین مطابق ماده ۱۷۶ همان قانون برای کسانی که کودکان زیر ۱۵ سال را در کارگاه غیرخانوادگی به کار می‌گیرند مجازات در نظر گرفته شده است. بر طبق این ماده متخلفان برای هر مورد تخلف، حسب مورد علاوه بر رفع تخلف یا تأدیه حقوق کارگر یا هر دو در مهلتی که دادگاه با کسب نظر نماینده وزارت کار و امور اجتماعی تعیین خواهد کرد، محکوم خواهند شد.

مجازات به کارگیری کودکان زیر 15 سال

وی در پاسخ به این سؤال که چه مجازاتی برای افرادی که از کودکان زیر ۱۵ سال برای کار استفاده می‌کنند در نظر گرفته شده است، بیان داشت: مجازات برای فردی که ۱۰ نفر را به کار می‌گیرد ۲۰۰ تا ۵۰۰ برابر حداقل مزد روزانه یک کارگر، برای تا ۱۰۰ نفر نسبت به مازاد ۱۰ نفر ۲۰ تا ۵۰ برابر حداقل مزد روزانه یک کارگر، برای بالاتر از ۱۰۰ نفر نسبت به مازاد ۱۰۰ نفر ۱۰ تا ۲۰ برابر حداقل مزد روزانه یک کارگر و در صورت تکرار تخلف، متخلفان مذکور به حبس از ۹۱ روز تا ۱۸۰ روز محکوم خواهند شد. 

گفتنی است مطابق با برآوردهای جهانی، آمار کودکان کار شاغل دنیا به بیش از 400 میلیون نفر رسیده که این یعنی این قضیه تنها به کشور ما مربوط نمی‌شود، بلکه معضلی فراگیر و جهانی است که به دلیل بحران‌های اقتصادی همچون فقر، بیکاری اعضای خانواده به خصوص پدر، طلاق و فروپاشی خانواده، اعتیاد والدین و حاشیه‌نشینی افزایش یافته است.  لغو کار کودک و پایان این بهره‌کشی و مقدم شمردن کودکان بر تمام سیاست‌ها، نژادها، مذاهب  نگاه یکسان و برخورداری همه کودکان از حق آموزش با‌کیفیت و اجباری و بهداشت رایگان فارغ از جنسیت، رنگ‌پوست، ملیت، نژاد، ایدئولوژی و برخورداری همه کودکان از رفاه اجتماعی از جمله موضوعاتی است که ضرورت توجه را به خود می‌طلبد. شاید آنچه می‌گوییم بسیار آرمانی باشد، اما این همان چیزی است که بسیار بیشتر و بهتر از اسناد بین‌المللی و فعالان حوزه کودک، ‌دین مبین اسلام به آنها توصیه کرده است.

منبع: روزنامه جوان