به گزارش مشرق، «علیاکبر صالحی» رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در گفتوگو با نشریه آلمانی «اشپیگل» تاکید کرد حتی اگر آمریکا هم از توافق هستهای عقب نشینی کند، بازهم تهران به آن پایبند خواهد بود.
علی اکبر صالحی معاون رییس جمهوری ایران گفت : حتی در صورت خروج آمریکا از توافق هسته ای ، ایران می خواهد به اجرای این توافق ادامه دهد . او هشدار داد که در صورت از میان رفتن توافق هسته ای ، این مساله می تواند به رقابت تسلیحاتی هسته ای منجر شود.
متن این گفت و گو به این شرح است:
- اشپیگل: حسن روحانی رییس جمهوری ایران بتازگی تهدید کرد که در صورت اعمال تحریم های جدید آمریکا ، برنامه هسته ای ایران را می توان ظرف چند ساعت احیا کرد . این هشدار تا چه حد جدی است؟
صالحی: ما بطور دائمی در حال ارزیابی این مساله هستیم که آیا این توافق به نفع ما است یا اینکه هزینه ماندن در توافق بسیار بالا است یا نه. اگر آمریکا از توافق خارج شود اما سایر کشورها یعنی انگلیس ، فرانسه ، آلمان ، چین و روسیه متعهد باقی بمانند ، در این صورت ایران نیز به احتمال زیاد بدون آمریکا هم به تعهدات خود پایبند خواهد ماند.
اما اگر آمریکا از توافق خارج شود و اروپا نیز پیروی کند در این صورت، توافق بطور حتم نابود می شود و ایران به آنچه که قبلا بود باز می گردد و حتی از لحاظ فنی به سطح بالاتری خواهد رفت. من به عنوان شخصی که در این مذاکرات بوده است مایل به چنین اتفاقی نیستم.
- اشپیگل: رییس جمهور روحانی تا کنون موفق به ایجاد موفقیت های اقتصادی زیادی نشده و علت آن هم تا حد زیادی این است که آمریکا به بانکهای غربی فشار می آورد که با ایران کار نکنند ؛ چگونه می خواهید با این چالش رو به رو شوید؟
صالحی: آمریکا تلاش می کند که محیط (تعامل های) تجاری را مسموم کند و بانکها و شرکتهای بزرگ را از کار کردن با ایران دلسرد می کند. هراس آفرینی می کند. اما در واقعیت نمی توانند دستاورد زیادی داشته باشند. بله لفاظی زیادی وجود دارد. اگر آمریکا این حرفها را به عمل تبدیل کند ، در این صورت ناچاریم با یک وضعیت بسیار متفاوت رو به رو شویم.
- اشپیگل: معنای این حرف چیست؟
صالحی: اگر آمریکا از تعلیق تحریم های مرتبط با فعالیت های هسته ای ایران خودداری کند ، این عدم اجرای جدی تعهدات از جانب آنها است.
- اشپیگل: اگر آمریکا از برجام خارج شود و دیگران هم دنباله روی کنند ، ایران به توسعه برنامه هسته ای خود باز می گردد بلکه همچنین به یک اقتصاد غیرشفاف بازار سیاه هم باز می گردد ؛ ایران بار دیگر منزوی می شود و در نبردی دائمی با قدرتهای غربی قرار می گیرد .
صالحی: این تقریبا درست است . چنانکه گفتم ، اگر توافق هسته ای نقض شود ، ما از لحاظ اقتصادی با مشکلاتی رو به رو خواهیم شد اما از لحاظ سیاسی دستاورد خواهیم داشت. به جوانان کشورمان می گوییم که دیگر به آنها اطمینان نکنید ؛ ما یک بار امتحان کردیم و نرمش نشان دادیم تا به توافق هسته ای برسیم. آژانس بین المللی انرژی اتمی بارها اجرای تعهدات ما را تایید کرد اما آمریکا توافق را به شکست کشاند. فراموش نکنید ، انزوایی که بر ما تحمیل شد ما را به عنوان یک ملت کنار هم آورد و ما را مجبور کرد که روی پای خود بایستیم. بعلاوه ، در حوزه دستاوردهای علمی ، ما در راس فهرست قرار گرفتیم . به گمانم شریکان ما در این توافق (هسته ای) بیشتر ضرر خواهند کرد.
- اشپیگل: منظور شما چیست ؟
صالحی: اگر توافق هسته ای از بین برود ، هیچ بختی برای حل و فصل مساله هسته ای کره شمالی نخواهد بود. کره شمالی می گوید آنها توافق هسته ای با ایران را از بین بردند ما چگونه میتوانیم به آنها اطمینان کنیم؟ این اقدام همچنین پیمان منع اشاعه هسته ای را مخدوش می کند. یک سونامی خشم از طرف کشورهای علاقمند به استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای ایجاد خواهد شد.
- اشپیگل: همانطور که می دانید مساله ایران استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای نبود ، بلکه آمال این کشور برای ساخت بمب هسته ای بود. ایران چند هفته پیش یک موشک جدید بالستیک آزمایش کرد. آیا در بحبوحه افزایش تنش ها، زمان انجام این کار عاقلانه است؟
صالحی: اگر آمریکا این را یک مساله می داند، این مشکل آنها است. هیچ جای توافق هسته ای ذکر نشده که ایران حق توسعه ظرفیت موشکی خود را ندارد. ما از حقوق خود استفاده می کنیم؛ این طرف دیگر است که تلاش می کند این کار را به عنوان یک اقدام تحریک آمیز تفسیر کند. ما در ۳۸ سال گذشته هر روز شاهد اتهامات مختلفی از طرف آمریکا یا کشورهای دیگر بوده ایم. یک روز 'به اندازه کافی دموکراتیک' نیسیتم ؛ روز دیگر درباره 'حقوق بشر' یا انتخابات 'قلابی' است.
اشپیگل: آیا حقیقت هایی در اینها نیست؟
صالحی: کشورهایی در منطقه هستند که اصلا انتخابات ندارند و شهروندان آنها از هیچ حقوقی برخوردار نیستند و مثلا زنان حتی نمی توانند رانندگی کنند. اما به این علت که در مدار سیاسی غرب بخصوص آمریکا هستند ، به حال خود رها می شوند.
- اشپیگل: تهران همکاری نزدیک رییس جمهوری آمریکا با عربستان را چطور می بیند؟
صالحی: بر اساس آنچه که من دریافته ام ، آمریکا در حالت گیجی است. حتی متحدان اروپایی آمریکا نمی دانند که ترامپ چه راهبردی را دنبال می کند. این گیجی تاثیری منفی بر کشورداری آمریکا و متحدان آن در منطقه و بتازگی قطر گذاشته است.
- اشپیگل: هر چند که این امارت (قطر) محل استقرار مهمترین پایگاه نظامی آمریکا در خلیج فارس است اما ترامپ به گروهی تحت رهبری عربستان اجازه داد که این کشور را منزوی کنند.
صالحی: ناگهان بیدار می شوید و می بینید که قطر از ائتلاف نظامی کشورهای خلیج فارس و شورای همکاری خلیج فارس جدا شده است. من واقعا نمی توانم بگویم که قطر یک دوست بود. قطر در مورد سوریه و مناقشه های دیگر منطقه در طرف دیگر بوده است. اما ما اکنون به آنها دسترسی به فضا ، دریا و راهها را می دهیم زیرا ما تنها مسیر آنها هستیم. اقدام سیاسی مستلزم منطق و یک رویکرد عقلانی است. ما به این علت است که این امتیازها را به قطر می دهیم.
- اشپیگل: این کار ممکن است خشم رهبران عربستان را افزایش دهد ؛ آنان همین الان هم خود را در محاصره ایران می بینند.
صالحی: من چهار سال در عربستان زندگی کردم و بسیاری از مقامات آنها را می شناسم. ما همواره دیدگاههای متفاوتی داشتیم اما همواره روابط خوبی در زمینه های مختلف مانند اقتصاد ، تجارت و گردشگری داشتیم. ایرانی ها هیچ طرح و نقشه ای برای سرزمین یا ثروت دیگران ندارند. ما منابع بزرگ نفت و گاز خودمان و سرزمین بزرگی داریم.
- اشپیگل: با وجود این به نظر می رسد که روابط ریاض و تهران شکسته شده است.
صالحی: پس از اینکه ملک عبدالله درگذشت و پادشاه جدید جای او را گرفت، روابط به سرعت رو به وخامت گذاشت که علت این امر بیشتر این توهم بود که ایران آنها را محاصره کرده است. بر اساس این توهم آنها می خواهند یمن را تسخیر کنند تا یک گشایش ایجاد کنند اما تنها خودشان را در یک چاله عمیق گرفتار کردند که نمی دانند چگونه از آن خارج شوند.
- اشپیگل: به نظر نمی رسد که ایران مایل باشد کار زیادی برای کمک به آنها در این شرایط انجام دهد.
صالحی: چنانکه مقامات ما گفته اند ما آماده و مایل برای کمک هستیم. اما عربستان باید واقعیت های موجود را درک کند و به گمان من آنها در نهایت تغییر مسیر می دهند و حتی به این درک می رسند که ایران می تواند یک دوست خوب و قابل اعتماد باشد. هنگامی که من هفت سال پیش عهده دار وزارت امور خارجه شدم ، عربستان سعودی و ترکیه اولویت های اصلی من بودند. سه کشور ایران، عربستان و ترکیه (درکنار هم) می توانند صلح و امنیت در منطقه ایجاد کنند. من شخصا مایلم که روابط ما با عربستان به آنچه قبلا بود، برسد و حتی بهتر هم بشود.
- اشپیگل: به نظر شما چرا تعداد کمی از همتایان سیاسی شما حرف شما را باور می کنند؟
صالحی: منطقی نگاه کنید؛ اگر ما رابطه خوبی با عربستان داشته باشیم ، در سطوح مختلفی از جمله اقتصاد و تجارت سود می بریم زیرا مسیر حیاتی ما خلیج فارس است. ما چگونه می توانیم اوضاع را در خلیج فارس امن کنیم؟ تنها در صورتی که این کشورها به توافق برسند و در کنار هم قرار گیرند.