سرویس اقتصاد مشرق - روزنامه‌های زنجیره‌ای در آذرماه سال 95 پس از امضای توافق میان شرکت ایران‌ایر و بوئینگ برای خرید هواپیما، برای منتقدان برجام خط و نشان می‌کشیدند که تحلیل‌های آنها اشتباه بوده و آمریکا با فروش بوئینگ به ایران، برجام را تأیید نهایی کرده است.

این روزنامه‌ها توافق بوئینگ را نشانه بسته شدن راه پاره کردن برجام معرفی کردند و منتقدان دولت روحانی را بازنده خواندند.

به عنوان مثال، پس از توافق با بوئینگ، روزنامه آفتاب یزد در تیتر یک خود اینطور نوشته بود:

«علی‌رغم فضایی که برخی رسانه‌ها در خصوص نتیجه‌بخش نبودن توافق برجام در زمینه خرید هواپیما از ایرباس و بوئینگ ایجاد کرده بودند، قرارداد خرید هواپیماهای نو و از بوئینگ بین ایران و این کمپانی به امضا رسید...

قرارداد بوئینگ و ایران در حالی منعقد می‌شود که بسیاری از رسانه‌های مخالف دولت مدعی بودند؛ برجام نمی‌تواند کارکردی برای خرید هواپیماهای نو داشته باشد و با بر سر کارآمدن ترامپ به عنوان رئیس‌جمهوری جدید دولت آمریکا، خرید هواپیما از آمریکا را منتفی می‌دانستند.

 هر چند به نظر می‌رسید از آنجایی که مذاکرات با شرکت اروپایی- آمریکایی ایرباس زودتر انجام شده، قرارداد خرید از این کمپانی زودتر از بوئینگ به سرانجام برسد و قطعی شود، اما پیشتازی بوئینگ نشان داد، این معامله نه یک جریان سیاسی بلکه یک رقابت کاملاً اقتصادی بین شرکت‌های بزرگ دنیاست و این شرکت‌های بزرگ جهانی در رقابت برای دست‌یافتن به بازار ایران هستند...

برخی رسانه‌ها نیز هنوز امضای قرارداد خشک نشده این پرسش را مطرح نمودند که در صورت نقض قرارداد از سوی طرف مقابل چه تضمین و مکانیزم‌های وجود دارد. یوسف مولایی، کارشناس حقوق بین الملل در این‌باره به آفتاب یزد گفت: در اینگونه موارد در صورت قطعیت یافتن قرارداد، با توجه به اینکه هر قراردادی یک قالب مهندسی شده و منطقی و چارچوبی منظم دارد همیشه حداکثر پیش بینی‌ها انجام می‌گیرد تا اگر یک طرف قرارداد تعهدات خود را نقض نماید چه نوع جرائم و خساراتی برای او در نظر گرفته شود. به نحوی که خسارتها و جریمه‌ها برطرف ناقض تحمیل می‌شود. در صورت نقض مکانیزم‌های تضمین کننده منافع به صورت اصولی به کار خواهد افتاد.

به غیر از اینها با توجه به عرف مرسوم باید توجه کرد که چنین قراردادی منفعت اقتصادی دارد و همچنین شرکتی جهانی همچون بوئینگ صاحب یک برند مشخص است و بر اساس روح کلی که بر قراردادها حاکم است معمولاً انتظار رفتار خارج از قاعده‌ای نمی‌رود. همچنین وی در ادامه گفت، برای برخی که ممکن است این سؤال را مطرح نمایند که بالفرض اگر خود دولت آمریکا تعهدات خود را انجام ندهد باید گفت چنین نقض تعهدات در سطح دولتها معمولاً تبعات بین المللی دارد و تحت عنوان شرمندگی دیپلماتیک بین المللی دولت‌ها از آن حذر می‌نمایند.

مولائی در ادامه گفت: معمولاً در قراردادها یک نهاد بین المللی معتبر نیز به عنوان داور حقوقی در صورت بروز اختلافات تعیین می‌شود که نهادهایی همچون اتاق بین المللی تجارت به عنوان دوار مرسوم هستند. البته ممکن است بر اساس اصل 139 قانون اساسی در صورت تعیین نهاد بین المللی نیاز به تصویب مجلس شورای اسلامی‌نیز به وجود آید که این بسته به مفاد و جزئیات قرارداد است.»

این روند در سایر رسانه‌های مرتبط با جریان اصلاح‌طلب نیز نمود داشت که در ادامه تعدادی از این موارد را مشاهده خواهید کرد:

اکنون باید از رسانه‌های اصلاح‌طلب پرسید که نتیجه آن توافق قرص و محکم برای خرید بوئینگ چه شد؟ چرا با نقض تعهد از جانب آمریکا، پیگیری‌هایی که وعده می‌دادند صورت نمی‌گیرد.

روزنامه‌های زنجیره‌ای که سال گذشته، توافق با بوئینگ را بزک می‌کردند، امروز که مجلس نمایندگان آمریکا مصوبه‌ای برای منع فروش هواپیما به ایران را به تصویب رسانده، سیاست سکوت و سانسور پیشه کرده‌اند.